26 Eylül 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
26 Eylal 1934 AKŞAM Dil ba bayramı düşardında (6) çalışacak kimse yoktur. iğ” ear ri (Lerzei ru- şen), ap) diye bü- tün iü söğüp Peolağnş yurt- taş; yekt ili ker k da (7) başka olur. Bu dil onun gözgüsü (8) sa- yılır. İTapsal (9) olen her şeyde bap: sak m yazıda da öyle kalır, Ye- es çekingen o Yi duru N 2) Türk ol çelmi Ancak bugi Çünkü, ülküsü, bi: > Lü a cak buzün bitizlenmek (13) yolu- ma girmiştir. zi ve iğ yıl ik türedilini tir- > skn ri bir “kapadı doğdu. Babıâlide bir (Tercem: odası) açılmıştı. Epeyi yenilikler dile girmişti. Ancak yazıda yine bir virgül bulamazdınız. Odayı kuranlardan Erzurumlu Pertev pa- İs gözden düştü; o çağın ları (13) bugünkü budun ve idik (14) olamazdı. Pa- — i "Ask otu bir yandan bağrımı dağlar, Pele bir yandan zincirin bağlar, cari siri bi bir ee İri dedirginlik uyandırdı. Bu ik is- tediler. "Gönlü ei e yezilik başka yeniler çıkarır, ilersi karanlık olur kaygısı Miz bir Dil 'kafalar- "da yaşıyordu. Pertev paşa soluğu valilikte aldı, #isiikeklur uzak- Haştırıldı. Bir de, çünkü, Mahmut yin dediği gibi, yeni türkçe ri 2 bu bizim bugünkü yazı dili ,erçekten en eski dildir. Herkesin biribirini anladığı altın çağların 'dili, en güzel, en soylu dildir. Bir de, den ilkin, Türkün sal manlık (16) dilidir. © Aymağın ki kopan türk- n ça, aymakdili türedili (18) orum Mukdil (19) olamaz. ae olcayına (20) ir- öz dilde sor- çim (21) epi ile kılar. hık (22) bulur. Ancak bu bilginlerine, irki b rlarından bir şey bekliyor mıyor, umudu ça- ğında, olgun biliyor, sesinde uzun yılların ağıtları, sağıtları (26) yar. Bana, bana, diyor. Kitap bana, yazı bana, ne yapar, ne düşünür- siz leo bana, diyor, z Nice yüzyıl ekmeğinizi dim, siz debana > uy vermez misiniz, diy. Bununla al bee eğer yazı di- lini bitizine Sa sikine — ke aaymağ ına karşı yalnız bir dık ver- 21) olmakla kalsa; ed kişi biraz çıdık, daya- nık (29) istiyebilirdik, r ki yabancı illerde aş He bakıyor, Yabancı si- Mi e ğ lar, devrek (30) bakışlar var. Bun- ları di içi özk ve Se ei. Ul Baş- b Musatafa, Kemal "Türklerine sordu. Otuz irk sözü ile ay- kutladılar (36). Dediler ki: Sen bilginler bil giye o.güne, ie olsun) Gl sh dile (beyribar ol- sun) (38) di la eyl 934 Profesör , Saim Ali — Bitizine — Tamtarmına, 2 — Blm > Demokrasi, 3 — iri rini, âyetler, 27— iy — ber, 28 — LE izine — Tamami > Sab Çıdık, dayı GUNUN MESELELERİ Beyaz insanlar azalıyor Yeryüzünde bey: dır. Eğer bu günün rinde sarı insanların geniş Çin ülkesine sığamıyarak Avrupaya doğru yürümeğe Bu korku yeni bir şey değildir. Ee azalmasın, Gn miz yen ve akla bi iyi ba- Ni en öze Mimi yaz İnsanlara da goğalışını göstere- vik Ki örer Kir e sam bugünkü istiyorsak ga slşmaly Yakin işimiz ir Sanli artışta imi ek- siklik görünmesi bütün bilgiçleri düşen- dürmeğe başlamıştır. Her ülke insan sa- ğaltmak yer ara pm HER AKŞAM e NECiP ve ZiRKiN MEŞHUR DRMESTRASI NOVOTNİ« a KONSER ve JAZZ amma EDEBİ MUSAHABE örtecek ğılen arap ve Km bale: iken bi birincisinin ehemi e tine bakılınca ikincisini ihmal et mek mümkündür. ikaten yük teşkil eden arap kelimeleri- dir, daha doğrusu arap kelimeleri buml 'ürk diline sokar- in arkalarından Mevla ayki bu- Müştaklara karşı Türkçeye pan ve adetâ onu arapçanın etrafında ve cak uzaktan d dal rdı, Teceddür. ha- seke Mor sarih e devam ede nihayet nelerin Mai are arapça ea ii tile mekteplerden çıkınca Türk gityan adı. ei hadis. e Türk ei beyi m sat yer neticelerd son senelerde ee ve silderi kemi dn olan savaş bu zeminde vukua g: tedir. Mer eğe px « geniş, şına nün ilk eseridir. Bugün mektep cuğu meselâ ülema demiyecek, âlimler diyecek, hattâ bilgiçler di- yecek, her halde âlimler desin, bilgiçler desin, ne d. ismi faili allâme olur diye düşün- miyecek, bunların sureti teşkiline ait kaidelerle zihnini yormıyacak; o zihnin hayat için çok daha müfi £ dan itibaren itikat edecek.. Eğer, h iyeti: > vi iki a alınan kelimelerin - miktarı başka hiç bir Li emsali rağ dere- aşırı olmasına Taj çok simandan ie bu etmeli beraber gi leri kaidelerdir, öyle ki kesimi Tâyıkile bik mek mutlaka arap ve fars sarfla- rina vukuf ile mümkündü a dolanı duruktur ki dünyada ir bed dilin başına ni vi arapşayı ele ala- bu ia neler öğrenmeğe Mörermek, kabilinden zel ve en makul em biri olduğu, hele bizler sinde muhtelif Gülleri: pek çok faide ğu için bunda bü- yük bir menfaat olardu; arapçayı ie bilinme- met ye şeyleri elde yerler iline, Gneikti, fık görür “ataş arapçayı ayrıca öğ- re isterse serbestir, ni şa- yanı tebriktir, her hangi bir ya- bancı lisan hea bu da eye calip, ziyadesile büe şayan bir zemin açar; be rsi sada, ulaşmak için de elbette önün- vasıta bulacaktır. B u vasıta ütün bien a lere yüzlerce leri bizler, vaki nesillere Pei olanlar biliriz, hiç ol sa m bir garp lisanı öğrenildiği gibi kale da ami! olsaydı yü- rek haki vahsi çağında ei ekle ez ardı. er tâbir caiz ise onu Kağan iirdi ik, daima tesadüf beni isa siması, kıyafeti, miş- etvarı tanılmış ii öle ismi, nan çocuğu k len nesiller çocuklarının türkçeyi öğrenmek için arapçadan neler öğrenmek mecburiyetinde bulun- duğunu tahmin edemez. Yukarıda zikredilen misaller iyii Gi da bir fikir ME ) bir öl, | 1 ibi barış — Sulhü salâh, 38 — Beyribar — Ebedi. j N E M A Te yıldızları yakından tanıyacaksınız|| ! Bir Greta Dai E bir Frederi rig March'ın, bir GERi İki ederi SİNEMA PEK YAKINDA ÇIKIYOR | YILDIZLARI Garbo'nun, bir Marlene için ne imei kıymetli Neler bilmek lâzımdı? Kelimeden bahsettik. Kelime özünü aldıktan il ia ken- diliğinden gelmiş o bunda: kelâmiyun ama gisi aldık, ke- lâmdan sonri in, daha sonra v e n harflerinin ne imar da nmek icap etti; sonra kelm sevkernin birçok mezid suretleri- ik, tekellüm, mükâle- mat cemini alınca getiren kaideleri de öğ zumu hasıl oldu; ve böylelikle bin- lerce emsali zil ilebilecek mec- buriyet sahası genişliye genişliye şir öyle oldu ki arapçanın bü- ak ve tasrif sinin esasmı teşkil eden arfını tamamile öğrenmek icap etti; ve bu maksat temin edileme- yince hiç bir zaman kendi dilimi- ze lâyıkile m olmak imkânı hu- sule Onun içindir ki ilk tahsilden başlıyarak (o türkğenin oyanında arapça bulunurdu, daha doğrusu tı ahsil usulünde ilk teceddüt kare- Keti baslamadan ' evvel türkçe Bunun hakkinda daha vazih bir fikir vermek için ilâve etmelidir ki meselâ yalnız fiillerden ve kaç şekilde mastar vardır, ların tasrifleri nasıldır. Mezit b e vardır, her babm manası dir, bunisiyeh nedir, kiki na- met ve dan "e ayni olmak lâzımdır. Müştakları mümkün olduğu lemin ucuna iliştikçe, türkçeye virmek... Kelimeler yavaş yavaş, kulak aiıkç, tabakaları yara ra her sınıfa yayılacak kada
