1 Ocak 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
Sahife 6 1934 ssnesi Avrupanın ve hat- tâ bütün dünyanın siyasi ve ikti- sadi ahvali gayet karıştığı bir za- mana tesadüf etmiştir. Gerek dev- münasebetler ya meselesinden İtalyanın ve Yu- goslavyanın ve hattâ Almanyanın iştirak edeceği bir büyük harbin çıkmasına şti. Marsilyada bir suiksate uğraması Yngoslavyanın Macaristan ve İtal ya ile olan münasebetlerini son derecede gerginleştirmişti. Fransa emniy: selâmetini ri ve e etlmelirmek suretinde ara- mağa girişmişti, nin sonuna doğru Avrupa sulhünü e eden Sar mesele- ini rTupa e vehameti önü ürün Bunun için yeni yıla geçen yıla nazaran daha müsaid bir hava içinde ve ein ümitlerle giriyoruz. nenin mühim siyasi hareketlerini ve miki hadiselerini kıtalar iti- barile şu suretle nakledeceğiz: Avrupa Fransanın dahili karışıklığı — Bir kaç senedir Fransada bütçe- nin daima sara açık ver- bir derd halini ak faatleri müteessir ve rm olan devlet memurini ve mü idler ve işçiler daima isyan edi- yorlardı. Zabıtanın ve adliyenin gevşek- liğini gösteren Stavisky rezaleti umumi Oo memnuniyetsizliği ge betmiş, Ooşubatta (o Paris diğer Obüyük şehirlerin ez delerinde ü irak Bu müşkül vaziyet karşısında sağ adamları kuv- ümet kurmağa » ret edemediklerinden sabık reisi- cumhur M. Doumergue inzivagâ- hından Parise davet edilmişti, Bu zat sosyalistlerle komünistlerin kariç kaldığı milli birlik hüküme- ederek ezhanı yatıştır- mış ve bütçeyi tevzin etmişti, Fa- kat ortalık iyice yatıştıktan sonra fırkalar eski ihtiras ve faaliyetle- rini göstermeğe keşan en en mühim uzvu m Marsilya suikastinde sell sylaliki ve sdliye nazırı Şeronun esrarengiz surette ölen müstantik Prensin işindeki erme ecbur Dou- vamlı salâh husule getirmek üzere kanunu esasiyi hükümetin otori- tesini artıracak surette tadile kal- fetine maruz kalmıştır. Neticede Doumergue çekilmiştir. Yerine gelen M. Flendin ile Bar- toyu istihlâf eden Laval İngiltere ile birlikte hareket etmeği Fran- san'n eraniyet ve selâmeti için da- Ba basırlı erek Alizseneii AKŞAM 1 Kânunusani 1925 ir yıllık siyasi icmal 934 de memlekette büyük işler görüldü Birçok fabrikalar açıldı, iktisadi vaziyet iyileşmeğe başladı, mali vaziyetimiz çok sağlamlaştı, eski devri hatırlatan ünvanlar ve ruhani kıyafetler kaldırıldı 1934 yılı dahili işlerimizde pek verimli olarak geçmiştir. Ge- kurulmasına . baş- lanmıştır. Bunlardan Eskişehir ve Turhal fabrikaları, açılarak (faaliyete geçmişlerdir. Cam, kâğıd, sömi- kok, mensucat, gülyağı fabrika- larının da ii gel başlanmıştır. Geçen yıl 1933 yılına nisbet- le ihracatımız artmıştır. Ege tü- tün rekoltesi se satılm tır. Üzüm, incir, pamuk, zeytin- yağı piyasaları fırlamış, hariçten talebler artmıştır. Z'uaat bankası geçen yılda çifçilerden satılığa çıkardıkları Sr satın zi ve Merke- vrupa memleketlerine kül Tiyetli buğday ihracatında bulun- Se devam etmiştir. Buğday koruma kanunu son Mira ortaya attığı ihti- yaçlara göre, köylülerin menfaa- u tine daha uygun bir surette de- ği Male Memleketin iktisadi ove mali vaziyeti çok sağlamdır. Paramız, kıymetini muhafaza ettiği gibi, vergi tahsilâtı da neşredilen son istatistiklere göre bütçe tahmin- lerini geçmiştir. Bu hal, memle- mali ve iktisadi bünyesin- deki sağlamlığı emek itiba- rile sevinmeğe değe Hükümet, 1584 Ti esnasın- da, çizilen muayyen program da- ires'nde, şimendifer siyasetine rim etmiştir. n yıl AF - Antalya demiryolu hattının silk ayi ag gibi, Diyari- ekir - Ergani ve Sıvas - Erzw- rum eN aa da devam edilmişi Bü; ara Millet Meclisi, lâyiklik esasatının icabatından olarak Bar MR giyilmesini lâğ- ibi, efendi, ağa, paşa ibi i eski devri hatırlatan lüzum- uz ünvanları da kaldırmış, in- tihabatın yenilenmesine karar verirken (kadınlarımıza mebus seçmek ve seçilmek hakkını da vermiştir, 'n yil ruha rehavet ve tem- bellik veren eski şark musikisi ve bu Ban v2 usiki tekniğine mü: bir çığır açılmıştır. karşı uzlaşıcı bir siyaset tutmuş- lardır. Sar meselesinin vehameti bu suretle bertaraf edilmiştir. Se- nenin sonunda İngiliz hariciye na- zırı Parise uğrıyarak Fransa hari- ciye nazırı ile e Flandinin dahili siyaset" ei liğe ve iktisadi devletin id idare et- Kinin beğvekil Delfüsün katli Avusturyada parlâmento inti- habları yolile Hitlercilerin Alman- yada olduğu gibi hükümeti ele ge- girecekleri ve vaziyete hâkim ola- cakları (o anlaşıldığından o öte- denberi obu memleketin mu- kadderatını o elindi hu luran papas fırkası Dülfosu dik- tatörlüğe getirmiş ve kan sa nazilerin iş başına bırakmamıştı. Meşru yol yoldan harekete esnada Dolfüs kd düşmüştür. Bu hareketler muvaffak oldu- ğu takdirde Ayustuyanın. ii Italyan bloku Martta İtalya ve Avusturya ve imzaladıkları siyasi ve iktisadi protokollarla biribirine iktisadi yardımda ve siyasi meseleler tişarede bulunmak üzere bir blok teşkil etmişler ve buna Küçük İti- Iâfın iştirak etmesine imkân bi rakmamakla beraber Almanyaya açık kapı bırakmışlardır. Bundan başka Macaristan hükümeti milli de is- delerin tadilini siyasetine üssüle- sas ittihaz etmiş olduğundan bu maksadı istihsal için başvekilini Varşovaya göndermek ve Alman- ya ile sıkı dostlukta bulunmak gi- bi tedbirlere dahi müracaat et- miştir, Kral Aleksandrın katli wusturya meselesinden dolayı Fransa ile İtalyanın noktai nazar- ları yakınlaştıktan sonra Fran hariciye nazırı Almanyaya karşı miyet vermişti. Lâkin bu maksa- dın istihsali Fransanın askeri müt- tetik Migo rlayya ile talya ara- Si v duğundan M. Mussolini senenin ilk aylarında hez te M. Hi erle mülâkat radaki mü- F > nasebetleri Ki Sela MELE rmiş oldu- ğu halde Avusturya hududuna as- e tahşid etmiş ve askeri müda- haleye kalkışmıştı. Fakat öteden- beri İtalyanın e ve hareketle- rinden şüphe e Yugoslavya Prezi iniz işgali ve hi- maye: na girmesine muhalif lavya hududundaki nazileri hima- ye eylemiştir. Bu karşılıklı tahşidler ve Al manyanın da askeri hazırlıklarda 6 pl 6 de Almanya ile İtalyanın arasın- da soğukluk peyda etmiştir. Diğer taraftan İtalya ile Fransanın ara- sında anlaşmıya zemin hazırla- mıstır, idi. İki tarafın arasını için M. Bartu kral DE Fransaya davet etmişti. Kral Mar- silyada Fransız toprağına ayak atar atmaz hırvat istiklâlci komi- tesinin suikastine uğramış ve ken- disini karşılıyan Bartu ile birlikte maktül düşmüştür. oslavya efkârı umumiyesi bu e arkasında İtalyanın e ağı ve Macaristanın himaye- bulunduğunu erir ni yana geldiğinden Avrup Avusturya pi sonra ikinci defa tehlikeye düşmüştür. Fakat Yugoslavya zimamdarları sulh müessesesi Cemiyeti akvama müracaat ile iktifa etmişlerdir. Macaristan semi süratle bakılmasını istemiştir. Macarista- nin bu davasını “ü teyid et- miştir, M. Laval Yugoslavyayı teskine lıştığından ve İtalya da Macaris- tanı itidale davet ettiğinden ve İn- giltere dahi bilfiil telife çalıştığın- dan Cemiyeti akvam her tara memnun edecek ve hissiyatını ko- ruyacak bir karar vermiş ve Av- rTupa sulhü bir tehlikeden daha kurtulmuştur. Sar meselesi Almanya ile Fransa arasındaki Sar kömür havzasının mukadde- ratı yeni senenin ilk pazar gömü yapılacak reyiâm ile ti cektir. Fransa ayi Almanyanın lehine çıktığı ni de havzadaki Fransız sermaye ve paralarının vaziyeti ne olacağı ve nsıl tasfiye edileceği evvelden bir karar altına alınmasını iste- miştir, Bundan Faça reyiâm Za- manında asayişin Fransız askeri kuvvetleri e muhafaza edilmesinde ısrar etmişti. Alman- ya mali meselelerin halli reyiâm- dan sonraya bırakılmasını istemiş ve asayişin muhafazası için Fran- sanın askeri müdahalede bulun- masına razı olamıyacağını Lokar- no misakında imzası bulunan dev. İetlere bildirmişti, Lâhin İtalyanın mali meseleler- deki tesiri ve askeri meselede İn- gilterenin tavassutu ile Fransa ile Almanyanın arası bulunmuştur. Cemiyeti akvam Sar havzasında yiâm zamanında asayişin mu- hafazasını bir İngiliz generalinin kumandası altındaki beynelmilel kuvvete üsse Bu kuvvete ne Fransızlar ne de Almanlar iştirak m mi Almanyada yeni hadisaler Almanyada M. Hi il 3 i burgun vefatı üzerine başvekâlet ile birlikte riyaseticumhur mevki- ini işgal eylediğinden koca devle- tin mukadderatını eline almıştı, fakat haziranın sonlarında Nazi fırkası ve bunun i müeyyi- desi hücum kıtaları kumandanları mumaileyh bu fesadı kanlı bir su- rette şiddetle bastırmıştır. Bu es- nada hücum kıtaları erkânı har- biye reisi Röhm ve sabık başvekil ve milli müdafaa nazırı general hasıran devlet ordusu Rayhişvere bırakmıştır. Almanyanın dahili ve harici mü- dafaası orduya bırakıldıktan son telhiş kar: tini siyasi tedbirler ile Gi ya lüzum görmüştür. Evvelce k şu hükümet tler ile aktettiği teca mütecavizi tarif mus hedelerini maksada kâfi görmed gin ova şarki devletleri arasında mütekabil ya: dım esası üzere bir muahede akti ni ipe etmiştir. Silâhları bi rakma konferansı emniyet mese lesini ii sonra Fra vam misakının bütün şartla; ifasını taahhüd ederek bu müe: seseye girmiştir. M. Ke vekitige in sonr . m zaten — e Almanyanın şiddetle belde ettiği şark beki üm e eski harareti muhafaza etmemi; tir. Bu vaziyet karşısında Sovye üükümetinin zoru üzerine şark m s sakı tasavvurunun vücuda gelme: imkânı mevcud oldukça iki tara! tan birinin bunu işkâl ve mened: cek surette başka devletler ile mı ahedeler aktetmemesi için bi Fransız - Sovyet protokolu imz: lanmıştır. Senenin sonuna doğru Rusyad ve bunu n bir suikast mabiceleri Rusyanın dahili ahval Stalin yoldaşın müstakbel hale addolunan fırkanın üçüncü umu mi kâtibi Kirof Leningradda ö dürülmü Yapılan ishikikatta hariçteki k ahilde tethişçi te kilâtı vücuda getirdikleri ve Tro ki ve Zinoviyef taraftarlarının d ameleye ucuz ekmek ve eşya t mini, vesika usullerinin ilgası g bi ıslahata karşı şimdiki hüküm ti devirmek için tahrikâtta bulu için cezri tedbirler almaktadır. Leh - Alman itilâfı .n ile Almanyanın on ser müddetle bir anlaşma yapmala ile temelinden değişmiştir. Fra sanın harpten sonra şarki ve or! Avrupada kurduğu ittifak manz mesinin en mühim halkası Lehi tan idi. Lehistan ismen değilse « (Devamı 7 inci sahifede)
