10 Nisan 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

hak, aslı ügüm olan Sahife 6 AKŞAM Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N. 15 İz türkçe köklerden gelen sözlerin Lİ (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Bunların her lar iü biri hakında sırası ile uzmı anlarımızın (müteh. yazılarını gazetelere vereceğiz. ni konan e iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, ayrıca örnek- ler de yim ştur 3 — Kökü Fiz olan kelimelerin bugünkü işlenmiş , türkçe «çek» kökünden gelen şekil gi: Gurubu şems — Günbatı Örnek: Gurubu şems bali - Hâb — Uyku Hâbide — Uykuda Habâset — Kötülük, pislik, alçaklık (Fr.) Mecnancet, sedlöratesse abise — Kötü Ervahı habi Kötü ruhlar (Ruh ö.) Habbe > Tane ber (T. Kö.) dar Mesmuat — Havadis — Bilget Örnek: Bu havadisi kimden aldınız yi kimden aldınız? e; Hüzet ia yas zaruret) Hâcle zak Hi semavi — Göktaşı, (o betil (terim) Hacm (Bak: erim) > Oylum — (Fr.) ME ei etti — Bu cismin gi m m teş olsa cirmi kadar yer yakar — re olsa oylumunca yer yakar. Hacm (Bak: cirm) — > (Fr) eek: Bü geminin hacmi seibisi 3 bin tondur — Bu geminin sıygısı üç bin tondur. Hâd — Keskin — (Fr.) Ai, Örnek: İktisadi buhran hâd bir dev- reye girdi > Ökenemik buhran keskin bir devreye ii Hadaset — Köçüklük Örnek: Hadesti sinninden dolayı as- e almadılar Yaşının küçüklü. ünden Aplapı le almadılar, ad ddini Yi e adam — Özek: ih isimiz bilmez Ok Vede bee fiat haddi kifayeti dı — Verilen fiat yetergesini bul- e e a eli iz dini hik erir e çer A) Haddini bildirmek — Derecesini » ağzının payını yermek, boyu- ölçüsünü dirmek, nun ölçüsünü vermek, ağzının verm: e — Aşın rnek: İG fazla bir emek- Ee bir emekle, > (Bak; Bihad) iz > Şımarık, küstah, kı >— Buç — (Fr.) Limite : Edeb edil nu tecavüz Ör v5 Em a a — (Fr.) Frotisre Örmek eki NX — Alman hududu Fransız — Alman sınırı Hadaka — Göz bebeği Hadid — Öfkeli Hadika — Bahçe Hadise - Hadise (T. Kö.) Hadşe > Kocunma e Hafıza (T. Kö.) — (F.) Memoli Hafi - Gizli — (Fr.) S: Örnek: Hafi bir anlaşma > 2 Gn bir anlaşma — Üne entei râ yn “Hane CT. Kö 8) Gr) Sali Salligez ” Tahfif etmek — Hafifletmek — (Fr.) Allöger İstihfaf etmek — Hafifsemek eki Onu istihfaf ediyordu > Onu Örn hafifseyordu. b Hafta — Hafta (T. Kö.) hâh — ister ka kesi istemi ez (Fr.) Malveil- m et edem eği nce hareket ide) e- m, a; > İycil Hâhiş — İstek — (Fr) oAppdit, dösir Hâhişker — İstekli — (Fr.) Desireux Hail — Engel — (Fr.) Obstacle Örnek: Bu hail de ortadan kalktı Bu engel de ortadan kalktı. Hâil 2 a e ya Hain — (Kü) — der.) Traitre Örnek: O hainlerin âkıbetini herkes bilir — Ö kayınların âkıbetini herkes rütbesini Sr mine — Yüz- başı ke olanı Hai: hiye — Yetkili oz Sie ein) > Kazım — (Fr) Gravu: Halk * Kazman — (Fr.) Graveur imi ât — Kazıt — (Fr.) Gravüre ak (T. Ke) - > (Fr.) Droit büker - Hak — (Fr. ) Dü, ration, önek - ii alamadım — Hak- kımı alam. ani, (Fr.) Eğ m — Haktanır — (Fr.) Egui- Hakcıllık > tb İhkak > Hakkı yerine getir- mek — (Fr. Si esim lin, Örnek: Hâkimler ihkakı hakka ça lışırlar — Hük: ZİR hakkı yerine e tirmeğe galışmlar. Hakikat akikat — (Fr.) İl Hakikat iy > Gerçek ,g çeklik — (Fr. Örnek: “İli siler araştırır İlim gerçekleri; araşlırı il rçek vE Reellement, icimi ME EY Va , doğru sözlü Üreki Hakikatgü bir adam — Doğ- Tucu bir adam. i hakikat — Hakikatsı > (Fr.) Veremle ten, doğrusu — mu az çok karibi hakikat mi ir — romanın konuşu az Ein e ii Muvafıkı Hakikata uy: iğ e Reel Ör. anda © okuduğunuz pi in s Ba romanda, okudu- seyler olmu © Hakiki (Seni) s İ Gakçek a > iyada görülen Reel Örn şeyler E ği > Rüyada görülen di — pe (Fr.) Me ası sU“ Örnek: o General... hi iy > Genera| . mutandır. Hakkatlı, candan > (F.) .« tam bir ko- Hakiki — VE sincöre : Hakiki bir arkadaş > Can- El bir hir arkadaş (hakkatli bir arkadaş) > Doğru — (Ee) Veritable durumun doğru bir yi > Sağici, hakikiğ — (Fr.) Örnek: Bu elmas hakiki midir, değil rey > Bu elmas sağici midir, değil midir Sahih — Doğru 'ashih etmek Doğrulatmak — (Fr.) Rectifier Örnek: Bu yanlış duyuğu Turgud loğrulttu. Tashih etmek — Düzeltmek — (Fr.) Keçi Bu Dadak yanlışlari tas- hik eliniz Ju yi yeblliri id eliniz. — ve kullanılar şekilleri alınmıştır; bi. Aslı ak olan Muhakkak (Bak; Şuphesiz) Muhik — ii > a Juste Tahkik, tahkikat — Gerçin — (Fr.) ei Ri to mek: Suçlu hakla la tahkikat ya- pilor > — Suçlu hakkında gerçin yapı- iyor. K inlenebilir — ek lr katili Yetik gğrümnüğor — Bor bg eli deki belgelere: göre gerçinlenebilir gö- rünmüyor. > Gerçinlendikte > (Fr) pr enguğte Tahkikatı adliye (Er) — > — İz gerçin İlkel gerçin — Gerçekleş- iz RA ela aire erer sm Sabit) “ig Öner V Vergi tahakkuku — Vergi ke- sinlemesi, etmek (Bak: Sabit e mak) — Gerçekleşmek — (Fr.) Se aliser : Örn dim — tahakkuk etti — ek: Ümü Umudum gerçekleşti. Tahakkuk ettirmek — rnek: Vergi lr M1 e kesinlemek. akkulr ettirmek — Gerçeklemek CN emi Örnek tün e ni kik u adam bü ettirmiştir — adam bü- tün düşüncelerini gerçel Elçektikelii Tahakkuk Sile > Varlaştırmak > (Fr.) Râalise: Ön ei Dününelerini Re ettir. er çarey: vurdu — Dü- için her ça- ek içi gün: indüklerini yalar reye baş vu: tahakkuk (Fr.) Rânlisable Örnek: Kabili tahakkuk tasavvur- lar — Gerçeklenebilir tasarlar. Tahakkuk memuru — Kı > Gerçeklenebilir — resinci, ke- Kat'i — Kesin — (Fr.) Definitf, ca- tögorigue Kar'ileştirmek — Kesinleştirmek kul — Türe — (Fr.) Science ju- ridigue Hulk > Türel — LE Yeridirne, ukuku âmme (e) Droit zi Hukuku müktesebe — Edinek hak- lar — (Fr.) Droits acguis Tabii; Hukuku tabiiye ii haklar — Ml la nat Böylece, böyle, bunun i, > Hakem — Yargıç < (Fr) Arbiire en, Örnek: Bu işte > mile gi bir hikmet var — se anla- m bir madığı, Be) Sage — Egin > (Fr.) Sou- — Hükümen > Hâkim 1 ir — Hüküm süren — Sidi prğ- İlik zi pi Örnekle: — ie ye de millet hâkimdir Tüüye de ulus İL en- dir - En Turguie, la Nation souv. raine, hâkimler için ler: iye an “ Den” İz Kakkaliği Kemer z justice est en train nouveau projet de Jei Mi les jugı iz — Millet Meclisinde hâkim olan baran ei >Kamuti ay hüküm sü- Ten göre - er A penyielan prpondönme de la Eki 4— bütü, ll tepel iptetti mai büt ilin ei pe le Bikini Mine > S mpar&e de #ous les sommet s ler Hükümran — Hülkümsüren > Souverain, rögnant Hâkim olmak > Başatmak (Fr.) — (Fr) Polin İstiklâl a köklü olan bir mile kolay ii oluna- ikin olan bir. >. uz kolaj, iybületizi Une Nation gui a une conscience pro- fonde döpendance o ne peut Izmir mektubları Bu seneki İzmir panayı çok parlak olacak Izmir belediye reisinin telefon işi ve Avrupa seyahati hakkında beyanatı reisi bay Behcet Uz ile şirket ida- re meclisi reisi bay İsmail Hak- kının -İstokholma giderek şirket- le temas etmesi ve bu ihtilâfı bir e bağlaması kararlaştırılmış« * ttakkolma giden heyet lâflı meseleyi muvaffakıyetle; u mir belediyesi ve telefon söle Mei kakma muval ol muştu ödi dirilmiştir. şir ee wi ğu gibi bu mali mühim meselede de muvaffak Si belediye rei- si bay Behcet Uz; gerek bu mese. le, gerekse Lâypzig ve Bari Si lararası panayırlarında; İzmir yapmı mk e İstokholma gitmesi Pire tırıldı, akar şirketi; zamanında ödenmesi için israr ediyordu. Gittik ve telefon şir- ketinin akibeti üzerinde mües- sir olan bu i — neticelendirilmesi için çalıştık. Seyahatimiz netice- sinde elde pirim şunlardır: İsveç kuronu üzerine müessis olan sekel. Şirketinin borçları el kadar şirket le- hine kâr a eğimde borcun gene İsveç kuronu üzerine kalmasını şirketin menfaatine daha uygun bulduk. İsveç kuro da ği diyen ei En tedi, de sekiz faizi m üçe indirmeğe ve olduk ki, ara yerdeki çok mi “faiz farkı da şirketin Hk mesi için iyi bir şey olmuştur. rçların ödenmesi 935 yılı sonuna kadar taksite bağlanmış- yüzde km her yıl teftiş m e raddesinde bir | 10 Nisan 135 İİ iş belediye reisi bay Behcet a bu yüzden temin edilecek | para e ,000 liradır, eğ lehine temin edilen kâr 280 bi lira e şi bunlar! temini; şii li ve siremme bilbastiğ aydetmek ii Bu srmn e ede teşkilâtını tet olmasına rağmen Bari panayırı0i > tekrar gördüm. r iki Gabri gördüklerimi kar İzmir pi a mele üstünde kuvv: biç ibracat iskelesi olan bu zel İzmirin ehemmiyet ve $i eke bir panayır hazı ars ize ayrı ayrı vazifel€' Mn lamel » Şehirde apartıman, ev ünüyedii közke kıralamak; emlâk, eşya almak veya satmak; iş bu me mur tedarik nek için e â er İLÂN vermek- EA in KÜÇÜK iÇ umartesi,