18 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

18 Şubat 1938 ye i AKŞAMDAN AKŞAMA: Ford'un tetkikleri | Dünyanın mukadderatı fasulyeye mi bağlanıyor? Mektepteyken bi- ?e bol bol fasul- ye verirlerdi. O- nun için bu muh. terem nebatn adi. Pi evelinimete koymuştuk, Me Eer o çocuk ak- muzla aldanma» Mmışız! «Ziraat devri, Sanayi devri, sa- nayiin de petrol devrin diye, mede- niyet merdiveni. “ ni kademe kade- i Henry FORD me çıkarken, bir de ne görüyoruz? Önümüzde yepyeni bir basamak: Fasulye devri! Şaşmayınız... Lâtife ediyorum san- mayınız... Hoş, aşağıdaki izahattan da işin ciddiyetini anlıyacaksınız ya... “ Otomobil sanayille meşhur olan şu milyarder Amerikalı Henry FORD, ay - ni zamanda içtimai fikirleri ve teşeb- büslerile medeniyet âleminin dikka- tini celbetmiştir. Bir taraftan muhtelif siyasi mezhep ve meşrepteki fırkalar, inkılâblarla, İhtilâllerle uğraşıp dururken, o, cemi- yelin düzelmesini bambaşka bir yol- da aramıştır: İşçilerine âzami refahı temin ederek... Meselâ, müesseselerin de, amele gündeliği, bizim paramızla dokuz liradır... Böylelikle, ameleyi re- faha ulaştırarak onu mühim bir müş- teri haline sokmuştur... Buhran ge- lip çatınca, ve dünya piyasasında oto- mobile talep azalınca adamlarını ka- Pı dışarı etmemek için, Ford,vasi tar- İalar almış, çiflikler kurmuş, böyle buhranlı devrelerde işçilerini, - ken- dileri istihsal edip yemeleri için - zi- raate sevkelmiştir. Onlara traktörle- rini kullandırmıştır.. Bu tecrübeler esnasında da şu meydana çıkmış: «Soya» fasulyesinin sanayi için en elverişli nebat olduğu! Asya menşeli olan bu nebat, bildi. #imiz diğer fasulye kardeşleri | gibi yenmeğe mahsus değildir. Bundan çi- karılan yağdan bir de boya istihsal olunuyor ki, bütün Ford arabalarının boyanmasına daha şimdiden yara- maktadır. Keza, soyanm elyafı sağ- lam ve elâstiki bir madde husule ge- tirmektedir. Bu da arabaların tahta aksamı yerine kullanıldığı takdirde hem dışarınm soğuğunu ve sıcağını içeri geçirmiyor, hem de daha daya- nıklı oluyor. Soya elyafı mamulünün pek yakında çelik aksam yerine hat- tâ tekerleklerde kullanılacağı da u- muluyor, Dahası da var: Bir takım tecrübe. Ter, tahliller neticesinde, çifliklerdeki istihsalât sayesinde benzine de ihti- yaç duyulmıyacağı anlaşılıyor. Ve işte, bu, asrımız sanayinin dö- nüm noktasını teşkil edecektir. Zira, dünyanın en büyük petrol mambaları- »a sahip olan Amerikada bile, - bu- günkü sarfiyata göre - ancak elli se- ne müddetle kullanılacak kadar az Petrol kalmıştır. Bir asır sonra tabi. atteki kömür stokunu da tüketen be- Şeriyet, müthiş bir mahrukat buhra- Bına düşecektir, (Devamı 4 üncü sahifede) (VA -N) AKŞAM Belediye suçları Para cezalarından bir kısmı artırılıyor ” Belediye zabıtası talimatnamesinin belediye suçlarını yapanlar hakkında verilen maktu para cezaları 25, 60 ve len para cezalarının müessir olmadığı- nı gözönüne almış ve bunları arttır mıştar. Daimi encümen. bir kısım p&- ra cezalarının arttırılmasını kabul et- miş, bir kısmını da fazla bulduğundan tenzil etmiştir. Maamafih para cezalarında yapılan bu tenzilât şimdi tatbik edilen beledi- ye talimatnamesine taallük ediyor. Şehir meclisinde yeniden müzakere edilen yeni talimatnamedeki maktu part cezaları büsbütün yeni esaslara göre tayin edilmiştir. Belediye, bele- ye hüküm ve tenbiklerine aykırı ola- rak hareket eden suçlulara verilen ce- zaların müessir olabilmesi için bun- ların miktarını arttırmıştır. Iktisad Vekâletine bağlı müesseseler Nisanda hepsi Dördüncü vakıf hana taşınacak İktisad Vekâletine bağlı şehrimiz. deki dairelerin aralarında sıkı bir ir. tibat ve bina kiralarında da tasarruf temini gayesile bir bina içinde top- lanmaları üzerinde tedkikler yapıl- mıştı. Bu tedkikler neticesinde İkti- sad Vekâleti bütün binaların dör- düncü vakıf handa toplanmalarını Mmünasib görmüştür. r Daireler Nisanda borsanın Anka raya naklile boşalacak olan dördün- cü vakıf hanın zemin, asma ve birin- ci katlarına taşınmağa başlıyacak- lardır. Ticaret odası, Türkofis, Sana- yi müfettişliği vesaire gibi resmi dnireler esasen dördüncü vakıf han- da bulunuyorlardı. Geri kalan, ölçü ve ayarlar başmüfettişliği, İş dairesi, Afyon inhisarı, 'Tahllâtı tüccariye Jâboratuarı gibi daireler de âyni ye- Te taşınacaklardır. İlkmektep muallimlerinin kıdem zamları marttan itibaren verilecek Geçen sene terfi eden ilkmektep muallimlerinin kıdem zamları bütçe- de tahsisat olmadığı için bir seneden beri verilemiyordu. Belediye muhase- be müdürlüğü, terfi eden muallimle- rin inkıtansız olarak bu haktan İsti- faile edebilmeleri için yapılan zamla Ta göre para temin etmekle meşguldü. Şimdiye kadar on beş bin lira temin ir, Ancak bu istihkakları tamamile tes- viye edebilmek için on bin Ilraya daha ihtiyaç vardır. Bu miktar da bu ay 80- nuna kadar temin edilecektir. Terfi eden muallimler, mart başından iti- 'baren terfi derecelerine göre zamdan istifade etmeğe başlıyacaktır. Muallimler bir senedenberi terfi et- tiklerine göre bir senelik birikmiş is- tihkaklarını, tahsisat bulundukça, ile- ride alabileceklerdir. Haklı şikâyetler Yemiş pahalılığı Eski fiatleri bile dehşetli bu- Turduk, halbuki bu sene yemiş büsbütün pahalıdır. Portakallar, evvelki yıllara nisbetle yüzde yiz fiat, Amasya elmasının kilosu toptan 45 kuruşa diye ilân edil yor. Perakendeşi tasavvur edil sin. Netice ne oluyor? Değil fakir fukaranın, orta hal- lilerin bile «Adam sen del Yemiş- siz de oluruz!» demeleri, Topraklarımız kâfi derecede meyva mı vermiyor? Meyva olu- yor da eski devirledeki gibi nakli- yat vasılamız mi yok? Ne o, ne öleki... Teşkilâtsızlığın, o kontrolsuzlu- gun ve beher kilodan çok kâr edeyim derken umum satıştan ziyan eden akılşış muhtekirlerin narına yanıyoruz. Müstahsil zararda, müstehlik mahrum! Yemiş fiatlerinin beşte biri- ne indirilerek sarfiyatın beş mis- Ene çıkarılması . lâzımdır. Ve bu mümkündür! Lümla Ç. Sebze hâli Yeni bina ihale edildi, temel atma resmi yakında yapılacak Sebze hâlinde yapılacak yeni bina- nin münakasası ilân edilmişti. Daimi encümen 74 bin liralık keşif plânma göre yüzde on iki buçuk noksanile ta- libine ihale etmiştir. Binanın temel at- ma merasimi yakında yapılacak ve bina altı ayda ikmal edilecektir. Yeni pavyon yapıldıktan sonra şimdiki ah- şap baraka yıkılacaktır, Et komisyonunun dün toplandı Evvelki gün ik toplantısını yapan et komisyonu, alınacak tedbirleri tes- bit etmek üzere bir encümen ayırmış- tı. Bu encümen, dün öğleden sonra parti merkezinde toplanmış, etin on kuruş ucuzlatılmasını temin için alına- cak tedbirler etrafında bazı kararlar vermiştir. Ucuzluk kararının şehrin her tarafında tatbik edilebilmesi için yapılacak kontrolün şekli tayin edile- cektir. Bir çocuk başka bir çocuğun dişini kırdı Beykozda oturan 14 yaşlarında Ke- mal isminde bir çocuk 12 yaşında Be- din adında bir kızla kavga etmiş, ağ- zma bir yumruk vurarak bir dişini kırmıştır, Polis, Bediayı tedavi altına aldır- mış, Kemali de yakalıyarak hakkın- da takibata girişilmiştir. Doktor Ahmed Asım Onurun konferansı geri kaldı Ortaköy Şifa yurdu sahip ve baş- hekimi doktor Ahmed Asım Onur ta- rafından dün Eminönü Halkevinde nü- fus meselesi ve çocuk doğumu hak- kında bir konferans verilecekti. Salon- da elektrik tertibatı bozulduğundan konferans geri kalmıştır. Belediye bütçesi Ankaradan cevap elince şehir mec- lisine verilecek Her sene şubat devresi başında $e- hir meclisine belediye ve vilâyet büt- çelerinin verilmesi mutaddı. Etin on kuruş ucuzlatılması kararı üzerine mezbaha varidatında husule gelecek dilât yapmak icap etmiş, bu itibarle belediye bütçesi henüz meclise veri- lememiştir. Masraf bütçesindeki açığın bir kıs- mı bükümet tarafından temin edile- ceğinden belediye hükümetten tali- mat istemiştir. Ankaradan henüz v8- vap gelmediğinden bütçede tekemmül ettirilememiştir. Maamafih bugün- lerde cevabım gelmesi ve bütçenin kısa bir zamanda hazırlanarak meclise ve- rilmesi ümid ediliyor. Ölen annesini bahçeye gömmüş Ramide garip bir vaka tahkik ediliyor Eyüp jandarma kumandanlığı gâ- rip ve esrarengiz bir ölüm hadisesi tahkikafına elkoymuştur: Ramide bir evde elli yaşlarında bayan Seyyide ile otuz yaşlarındaki oğlu Hamid otur- maktadırlar. Evin iaşe ve salresini ba- yan Seyyide temin etmektedir. Oğlu Hamidin işi yoktur. Bundan birkaç gün evvel bayan Sey-| yidenin hafif bir rahatsızlığa tutul- | duğunu komşular duymuşlar, fakat ağır bir hasatalık olmadığını da tes- bit etmişlerdir. Dün bayan Seyyideyi ziyarete gelen komşulardan biri kendisini evde bula» mamış, araştırmış, beklemiş, fakat kadının meydanlfarda olmadığını gö- Terek meraklanmıştır. Ziyaretçi komşu, hafif rahatsız olan kadının meydanlarda olmadığını gö- gundan şüphelenmiş, diğer komşuları da haberdar etmiştir. Bütün araştır. malar fayda vermemiş, nihayet jan- darma idaresine malümat, verilmiştir. Jandarma, ilk iş olarak oğlu Ha midi sorguya çekmiş, Hamid, jandar- maya garip bir ifade vermiştir. Hami- din sözlerine nazaran, bayan Seyyide hafif rahatsılığına rağmen An! olarak ölmüş, kendisi de anasını çok sevdiği için kimseyi haberdar etmeden, evle. rinin avlusuna bir mezar kazarak ora- ya gömmüştür. Bu şekilde ölümün haber verilme- — «Başbaşaş adında bir dans icad €dilmiş bay Amca... w Arıma bu yeni dans, Nasreddin hocanın değdiği gibi kırpılarak yıldız yapılmış ay eskisine benziyor... Sahife $ İSTANBUL HAYATI Haâmamlara rağbet i i İlini BiŞ rini ç