15 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA, | “ İnsani,, harp Harbin on beşinci günündeyiz. Çok mermi atıldığı muhakkaktır. Hayli askeri harekât da oldu. Fakat henüz bir büyük çarpışma, bir meydan mu- di. Bir hamlede 50 bin, 90 bin adam eriyiverirdi. Diğer devletler de az çok Ferdlerde hâlâ kahramanlık hisleri yaşamaktadır. Fakat devletler sıya- netkir.. Adamcıklarını harcamıyor; Üzerlerine titriyor. Nüfusun en muazzam davalarda €sas olduğu ve o mevcudken, bolken larda yer etmiştir. Altın yumurtlıyan tavuklara kimse kıyamıyor. Harekâtın yavaş inkişaf etmesini hilhassa böyle izah edebiliriz. Hattâ bomba yerine beyanname atmak si- yaseti de bundan ileri geliyor. İngiliz tayyareleri bir taşla üç kuş | vuruyorlar: 1 — Sulh zamanmda üzerinden ge çemedikleri stratejik noktaların resim- Terini çekmek... ? — Alman sivil hal- kınım maneviyatını bozmak, onlara | sempatik görünmek ve Hitleri anti- patik gösterme. 3 — sİşte bir am cak askeri noktaları bombalıyoruz, siz de öyle yapın!» diye düşmana mi- sal göstermek! Bunda da nüfusu vikaye kaygusu barizdir, Demokratlar «bir sizden bir bizden!» tarzına razı olamıyorlar. Almanlar ise, «sinirlendirmek si- yaseti> ni bu mevkide de tatbik etti. ler: — Lehliler, bize karşı yalnız asker- lerini kullanmıyorlar. Sivil halkı da teslih ederek başı bozuk Kıtalar ha- linde üzerimize saldırtıyorlar. Bu va- ziyette silâhlarımızr sivillere de çevir» mek mecburiyetindeyiz! - dediler, İngilizler evvelâ: — Biz de ayni şeyi yaparız! - diye haykırdılarsa da, dün gece gelen ha- berlere nazaran bu tarz muamelelere maruz kalsalar bile ayni surette mu- kahele etmiyeceklermiş. Bu «isevi» yumuşaklığın sebebi ne- dir? İsyana müsaid samlan Alman sivil halkının, bitarafların hissiyatı. nı tahrik; fakat ayni zamanda karşı tarafın gözünü kızdırarak kendi sivil. lerini fazla kırdırmamak. Hülâsa: «Bir patlarsa dünyayı ali üst edecek!» denilen ikinci umumi harp, şimdilik, karşılıklı müktelerle, tuhaflıklarla, nameleşmelerle, daha haftasında Başlıyan «barışalım yahu, gularile pek rahim ve şefik (!) sürüp gidiyor. Allah vere de başladığı gibi bitse... Akıbeti hayır olan... Az,uz.. Harp vaziyeti dolayısile bütün dün- ya gazeteleri hacimlerini küçülttü. Fransız gazeteleri 4 sahife. İstanbul- da da böyleleri var. bazı — Geler syn başında gaz kursları açı lacak dedin de aklıma geldi bay Amca... ŞEHİR HABERLERİ Yeni fabrikalar Kooperatif bir yağ birde ekmek fabrikası açacak Belediye kooperatifi şehrimizde bir yağ fabrikası tesis etmek üzere ha gırlıklarını bitirmiştir. Fabrika süt ve nebat yağından mahlüt olarak bir formülü, Sıhhiye Vekâleti tarafından kabul edilecektir. Fabrikanın Eyüpte tesisine teşebbüs edilmiştir. Kooperatif ileride birde ekmek fabrikası tesls edecektir. Beyoğlu, Fatih, Eminönü Belediye muamelâtı Beyoğlu, Fatih, Eminönü kazaları- nın kaza munmelâtından fazla Bele- diye işleri vardır. Kaymakamların kırtasi işlerle fazla meşgul olmala- larından dolayı teftiş ve mürakabe için kâfi zaman bulamadıkları anla- Şılmıştır. Bu itibarla Belediye mü- fettişlerinden B. Ali Yar Beyoğlu, B. Osman Eminönü ve B. Kâzım da Fas | tih kazlarında Belediye muamelâtın. | da kaymakamlara muavinlik edecek- lerdir, Ticaret odası memurları /Tasarruf sandığının hesapları! Ticaret Vekâletine gönderildi İstanbul ticaret odası memurin tasarruf sandığının tasfiyesine ka- rar verilmişti, Evvelki gün toplanan ticaret odası umumi meclisi sandık hesaplarının Ticaret Vekâletine gön- derilmesini karar altına aldığından hesaplar tasdika arzedilmiştir. Ticaret odası memurin sandığının lâğvına sebep şudur: Yeni kabul edi. len Barem kanunu mucibince bir memuta, maaşından başka bir meb- lâf verilmemesi icap “etmektedir. Halbuki memurin sandığına, me- murlatın maaşından kesilen yüzde beşlerden başka ayrıca ticaret odası da paraca yardım etmekte idi. Bu gün, memurin sandığında birikmiş paranın miktarı otuz bin Türk lira- Sıdır, Vekâlet, lâğvı tasdik ettiği tak- dirde bir tasfiye komisyonu teşkil edilecektir. İhtikârla mücadele işi Evvelki gün toplanan ticaret oda- sı umumi meclisi, ihtikâr ile müca- dele etmek üzere komisyon O teşkil işini oda idare heyetine vermişti. İdare heyeti, bugün öğleden evvel toplanarak bu hususta bir karar ve- recektir. İdare heytinin bizzat ihti- kâr ile mücadele işini üzerine ala. cağı tahmin edilmektedir. ...rEAEE ENA KANEAANENARAK ES easeaeasEEsE sem gün 8, bazı da 12 sahife çıkabilmek bahtiyarlığını muhafaza eden ender güzetelerdendir. Zannedilmesin ki işimiz kolaylaştı. Volter bir mektubunun altına şöyle not düşmüş: sAffedersiniz, pek fazla işim oldu- Zundan uzun yazdım, kısaltamadım.» Bize de uzun metinleri ayrıca emek sarfederek zübdeleştirmek düşüyor. Mesalmiz yeni bacimlerimizis mükü- “ sen mütenasiptir. (Vâ-Nü) Aldığımız mektuplar Telefon rehberi daha mükemmel olacaktır Oelefon defterinde hastane, tiyatro gibi müssseseleri resmi daireler ara- #inda bulmak müşkül olduğunu miş ve gelecek sene rehberin ona gö- Te yapılmasını İemenni etmiştik. Mü- nakalât Vekâleti P.T.T. telefon umum müdürlüğü İş. Ra. İşletme kalemi baş- biğile aşağıki mektubu aldık: «Gazetenizin 3/9/16p tarihli müsha- sında «Telefon rehberi» başlıklı bir yam görülmüştür. Tah'ı ikmal edilmek üzere bulunan 80 - 940 İstanbul telefos rehberinde, aranılan numaralârın kolaylıkla bu- tunabilmesi hususunda âzami dikkat sarfedilmiştir. Yakında tevzi edilecek olan bu rehberden memnun kalına» cağı ümidindeyim.» Mesleki kurslar Sanayiciler şimdilik buna imkân görmüyorlar Mükelleflerin itirazları üzerine İk- tısad Vekâletinin mesleki kurslar ta- limatnamesinde bazı -tadilât yaplığı- nı yazmıştık. Talimatname mucibin ce, yüzden fazla işçi çalıştıran sinai müesseselerin birer kurs açması'mo€- buriyeti vardı, Yine talimatname İ mucibince bu gibi mükellefler, nihayet | ağustosun on beşine kadar birer müfredat programı hazırlayarak Ve- kâlete bildireceklerdi. Müfredat programları, yurdun her tarafndan Vekâlete (gönderilmiş, muaddel kurs talimatnamesine tev- fikan, bir teşrinievvelde faaliyete geçmek hazırlıklarına başlanmıştı. İstanbul sanayicileri, dün, bir top- lantı yaparak, Avrupada tahaddüs eden son vaziyetler dolayısile şimdi lik kurs açmağa maddeten imkân bulunmadığını Vekâlete arza karar vermişlerdir. Bu iş için sanayiciler icap ederse Ankaraya bir heyet gön- dereceklerdir. Bir kadın balıktan zehirlendi Beyoğlunda Suriye pasajında oturan madam Suzan, seyy balıkçıdan satın balığı yedikten sonra - zehirlenme göstermiş. polis seye yatırılmıştır. Polis. bu bal Küçük haberler: X Fatihte Necmeddin, arkadaşı Şemsiyi Tophanede Pevzi Mustafa adın- da birini çakı ile. Üsküdarda oturan Se- fer, komşusu Dervişi demirle yaraladıkla- rından poliz tarafından oyakalanmışlar mahkemeye vertimişlerdir. 4 Kasımpaşada oturan Ali isminde biri, farla sarhoş olarak halkı rahatsaz elliğin- den polis tarafından yakalanıp mahkeme ye verilmiştir. k Cağaloğlunda apartıman kapıcısı Hü- seyin, Yerebatan caddesinden . geçerken şoför Mustafanın idaresindeki kamyonun Sadmesine uğrıyarak yaralanmış, hastane- ye kaldırılmıştır. Şoför yakalanmıştır. Belediye şübelerinden gelen malüma- ta göre İstanbul temizlik kadrosunda eli kişilik yer münhaldir. Belediye, erkekler arasında kâfi evsafta işçi ından şimdiye kadar 4 kadını çöpçü olarak tayin etmiştir. Çöpçüler bilhassa Beyoğlunda çalışmağı tercih ettiklerinden en az mün- hal yer Beyoğlundadır. # Ankarada bulunan Belediye iktisad müdürü B, Saftetin İktisud OVekâletinde bir vazifeye tayin edileceği kuvretle söy- Tenmektedir. # Maarif me mesleği tedrisat umum müdürü B. Rüştü, Ankaradan geh- rimize gelmiştir. B. Rüştü, Mecidiye köyün- — inşa edilen inşaat usta mektebinin res- mi küşadını yaptıktan sonra Ankaraya dönecektir. Bay Amcaya göre!... ogE ik korunma denemesi ya |. ? çocuk apartımanın sığı- z 4 A YK DE a EL — Zaten korunma tavsiyelerinden biri © — | de “budur. İndik. Başka katların kiracıları da peşimize bakıldı... Eşya fiatleri İhtikâr olup olmadığı nasıl anlaşılacak? İhtikârla mücadele münasebetile Belediyenin İstanbuun vaziyeti et- rafında bir rapor hazırladığını yaz- mıştık. Raporda bilhassa İstanbulda gıda, eşya flatleri etrafında etraflı malâmat verilmektedir. Fiatler tesbit edilirken toptan ve perakende olarak ikiye ayrılmaktadır. ! Belediye, fiatlerde bir fark olup olmâ- dığını anlamak üzere 30 ağustos fi İ Atlerini esas ittihaz etmiştir. 30 ağus- tos flatleri ile bugünkü flatler ara- l sında sebebsiz olarak bir fark gürü- ? lürse bu, ihtikâra delâlet edecektir. Şişhane - Tozkoparan yolu açıldı Şişhane ile Tozkoparan arasındaki asfalt cadde bittiğinden dünden itiba- ren vesaiti nakliyeye açılmıştır. Ba- bıâli ve Ankara caddelerinin de “in- şaatı bittiğinden - evvelce olduğu gibi - Sirkeciden gelen otobüsletin yine eskisi gibi Babiâli yokuşundan Divanyoluna geçmelerine müsaade edilecekti: Dört heroinci yakalandı Polis tahkikata devam ediyor Gümrük muhafaza memurları Ga- lalada, Tahtakalede dolaşan Rıza adında birisinin heroin içtiğini göre- rek yakalamışlardır. Rıza, Koço ve Yani isminde iki suç ortağı bulun. | duğunu söylemiş, ücü de muhafaza | baş müdürlüğüne getirilmiştir. Heroinciler, bu beyaz zehiri Diya. mandi adında birisinden satın aldık- larını söylediklerinden bu satici da yakalanmıştır. Dört heroin kaçakcı- sı, polise teslim edilmiştir. Polis tah- kikata devam ediyor. Sanayicilerin muamele ve istihlâk vergileri İstanbul sanayicileri, üç gün evvel, İstanbul sanayi birliğinde yaptıkları bir toplantıda, 15 eylülde ödeme mühleti bitecek muamele ve istihlâk vergilerinin tecili veya taksite bağ- lanması için teşebbüste bulunmağa karar vermişlerdi. Yapılan teşebbüse henüz bir cevap gelmediğinden İstanbul sanayicile- rinden bir heyet, dün İstanbul Valisi B. Lüâtli Kırdarı ziyaret ederek ta- vassut rica etmişlerdir. Bu siyarette mıntaka iktısad mü- dürü B, Halük Belson da hazır bu- Tunmuştur. Vali, keyfiyeti alâkadar makamlara arzetmiştir. Yeni yapılacak mekteplerin inşasına talip çıkmadı Şehrimizde yeniden li ilkmektep inşası için açılacak 550 bin liralık münakasanın dün ihalesi yapılacak. tı. Fakat hiç bir talip zuhur etmedi- dinden ihale başka bir tarihe talik edilmiştir. Şimdi yirmi gün müddetle İhtikâr kanunları Beynelmilel vaziyetin piyasalarda vücude getirdiği tahavvüller, ihtikâr mevzüunun tedkikine meydan ver miştir. Kaç gündenberi, piyasa ile alâkadar resmi daireler ihtikâir me- selesi etrafında tedkikler yaparak, kanunlarımızda buna dair hükümler aramaktadır. Halbuki ihtikârı aşikâr bir surette tarif eden ve ibtikârn küm mevcud değildir. Ticaret kanu- nunda, gayri meşru rekabet ve mal- larına hile ve sürüm temin edenler edilmekiledir. Fakat ihtikârla müca- dele için bir kanun, veyahud ticaret kanununda buna aid bir fasıl yek- tur. Halbuki umumi harb senelerin- de ihtikâr hadiseleri ve ihlikârla mücadele komisyonları vardı, bütün bu mücadeleler, hangi kanun ve ni- zama istinad ediyordu? Bütün bu hadiselerle meşgul olmak için, zaman zâmaân iaşe kararnameleri gibi mu- vakkat idari tedbirlerin ittihaz edil. diğini görüyoruz. O devirde de hiç bir hukukçu ihtikâr mevzuunu kama. ni tariflerle ortaya koymağa muvaf- fak olamamıştır. Piyasada ihtikâr var mıdır, yok mudur? Varsa hangi maddeler üre- rindedir. Buna dair bir hüküm vere- cek değiliz. Böyle bir hüküm vermek başlı başına ayrı bir mevzu teşkil eder. Biz burada ibtikârın mevcud olmadığını kabul etsek bile, ihtiyat tedhiri olmak üzere, ihtikâr hakkın- da kanuni müeyyedeler tanzim et- meğe mecburuz. Yarın her hangi bir tüccar, fırsattan istifade ederek, insafsızca malına zam yaparsa, bu hadiseyi nasıl Karsılıyacağız? Fii- mizde ihtikâr hakkında, hazırlanmış bir kanun olursa bu hadiseye derhal müdahale eder, ihtikâr cürmünü ya- pan kimseye bir ceza verebi L Şimdi hukukcularımıza düşen bir vazife var. İhtikâr neye derler? Nasıl tarif edilir, ihtikâr hareketi, müsteh- lik vatandaşları tazyik eden geçinme leri üzerinde bir tesir yaptığı için, ne dereceye kadar ağır bir cürüm. dür? Bu cürüm işlendiği zaman, ne kadar ceza tayin edilir? Bütün bu meselelerin tedkik eğil- mesini ve ihükâr ağır bir cürüm diye telâkki ederek buna aid kanuni hükümler vermeği hukukçularımız. dan bekliyoruz. Hüseyin Avni Tramvay pasoları Tramvay pasoları kanunen üç yüz olarak tesbit edilmiş ve umumi mec- lis de kimlere paso verileceğini tayin etmişti, Halbuki birinci sımf harp moalülleri de diğer bir kanunla tram- vâylarda meccanen seyahat ettikle- rinden tramvay İdaresi son kanuna göre harp malüllerinden ücret iste- meğe başlamıştır. Birinci sımf harp malülü yirmi beş kişiden ibaret olduğundan tram» vaylarda bunların mecçcânen seyahat edip edemiyecekleri Belediye reisli- inden Dahliye Vekâletine soru muştur. Vekâletin müsbet bir cevap vereceği ümid ediliyor. Bir İtalyan vapuru Karadenizden geldi Dün, İtalyan bandıralı Peniçya va- puru, Karadenizden boş olarak lima- sl — Bir kafile halinde £ sığınağın kapısına dikildik. Bir de ne görelim, ev sahibi sığı- nağı kiraya vermemiş mi?.. Sonradan işli- tik ki bir çok apartmanlarda da hal böy- Teymiği.. B. A. — O halde bu apartımanlara binee ağınak daha lâzim!,, ö ME — Bu çeşit ev sahiplerinin şerrinden korunmak içini,