30 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
- 50 Teşiinisani 1059 Dün Geceki ve Bu Sabahki Efaberler Son dakika B. Menemencioğlunun seyahat Hariciye Vekâleti umumi kâtibi dünden itibaren Londrada temaslara başladı Londra 30 — Türkiye Hariciye Vekâleti umumi kâtibi B. Numan Mene- mencioğlu dün buraya gelmiş, istasyonda Hariciye ve Ticaret Nazırları namına gönderilen memurlar ve birçok zevat tarafından karşılanmıştır. B. Numan Me- nemencioğlu dün Hariciye Nazırı lord Halifaks ve Hariçiye müsteşarı Codogam Ne görüşmüştür. Türk heyeti İngilterenin misafiri bulunmaktadır. Bura mahafilinde verilen malümata göre İngiltere 'Türkiye ile ticaretini arttırmak ve Türk mahsulâtını satın almak için elinden gelen gayreti sarfede- tektir. İngiltere, Alman ticaretine karşı alman tedbirler dolayısile Türkiyenin zarar görmem »e çalışacaklır. B. Numan Menemencioğlunun siyasi müza- kerelerde de bulunacağı tahmin ediliyor. 43 Alman tahtelbahiri batırıldı Londra 30 — A lardan otuz Üç rın müretteba Belçikanın tahtelbahir zayiatı hakkında husus! membalar- dan verilen haberlere göre şimdiye kadar 43 Alman tahtelbahiri batınımışlır. Bun- İngilizler, onu Fransızlar tarafından tahrip edilmiştir. ndan bir kısmı esir edilmiştir. Bunla- protestosu Belçika üzerinde uçan tayyarelerin Alman tayyareleri olduğu anlaşıldı Brüksel 30 — Eelçika üzerinde uçan yabancı tayyarelerin Alman tayyaresi olduğu anlaşılmıştır, Belçika hükümeti Berlinde protestoda bulunacaktır. Norveç üzerinden geçen tayyareler Oslo 30 — Yedi Alman tayyaresi Lister burnundan geçmiştir. Tayyarelerden biri denize inmeğe mecbur olmuştur. Tayyareciler tevkif edilmezden evvel de- nize muhtelif eşya atmışlardır. Almanya, abloka yüzünden harici ticaretinin yarısını kaybedecek Paris 30 — İtalyan gaztelerinin neşriyatına göre Alman eşyasının müsa- deresi kararı Almanya için vahim neticeler verebilir. Almanya bu süretle 100 milyon İngiliz llrası olan harici ticaretinin 45 milyon İngiliz lirahk kısmını kâybetmek tehlikesine mâruzdür. Varşovada tifo korkunç hal aldı Paris 30 — Varşovadan gelen haberlere göre şehirde tifo korkunç bir hal al. mıştır. Yiyecek, ilâç ve doktor fiktanı yüzünden hastalığın önüne geçileme- mektedir. Almanyanın beynelmilel kizil haçın bir sıhhi heyet göndermesini kabul etmemesi hastalığın önüne geçmeğe imkân bırakmamıştır. Sabık Kayzer Hollândadan ayrılmıyacak Amsterdam 30 — Hollanda gazetelerinde çıkan bir tebliğde eski Kayserin Bollandadan ayrılmak niyetinde olmadığı bildirilmektedir, Vapurların kontrolü için - hazırlık başladı Kontrol merkezleri tayin edildi. Vapurların menşe şehadetnamesi almaları İsteniyor Londra 29 (AA) — Alman malla- rının müsaderesine müteallik karar- nameye merbut izahi birnotta mü- cehhizlere, gemilerini müttefikler tarafından Kirkwali, Dover, Dunker- Gus ve Havrede tesis edilmis olan kontrol üslerinden birinde «tevakkuf etmeleri tavsiye edilmektedir. gemiler, Akdeniz veyahut Karadeni- se müteveccihen yola çıkmışlarsa, Malta, Hayfa, Portsmid, Cebelüttarık Marsilya veyahut Oran'da tevakkuf etmeleri icap etmektedir. Bu limanlarda kendiliklerinden tevakkuf etmiyen gemiler, hamulele- rinin muayenesi için herhangi bir ba mana sevkedilebileceklerdir. Londra 29 (A.A.) — Alman ihraca- tının müsaderesi hakkındaki karar. nameye merbut izahnamede kontrol Umanları sayıldıktan sonra şöyle de- nilmektedir: Bitaraf memleketlere oyaptıkları ihracatın hiçbir zaman tenhhura ve ya tevkife maruz kalmamasını arzu eden tacirlerden, alâkadar Avrupa memleketlerindeki İngiliz veya Fran- &ız konsolosluğundan bir mahreç Şe- hadetnamesi almaları rica Olunur. Bu şehadetnamenin eşya ile birlikte vapurda bulunması lâzımdır. Bu ted- | bir kontrolü üslerinde vapurun muâ- yenesini pek ziyade kolaylaştıracak- fır, Keza vapur sahiplerinden de bu Eğer | vesikalarla mücehhez olmayan eşya- yı kabul etmemeleri rica olunur. Fransanın tebliği Paris 29 (A.A.) — Alman ihracatı- nın müsaderesi hakkındaki karama- menin resmi gazetede intişarı üzerine Hariciye Nazırı bu kararnamenin bir suretini bütün büyük ve orta elçilik. İ lere tebliğ ederek Fransız hüküme- tinin bu tedbiri almağa mecbur edil miş olmasından dolayı teessürlerini bildirmiştir. Bir İtalyan gazetesinin makalesi ya İle Norveç arasındaki denizi ka- patmak suretile ey boğma- ğa muktedir yazmıştır, Gironale d'İtalia bu çap di. yor ki; «News Chronicle gazetesinin bu neşriyatı, evvelce Evening Standard | gazetesinde çıkan yazılara benziyor. Bu mevzu çok tehlikelidir, Bu kabil neşriyat muharip olmayan milletleri, beynelmilel hayat için esaslı surette lâzım olan hâkimiyetleri düşünmeğe ve bir karar vermeğe sevkedebilir. Bütün medeni milletlerin hayat ve hareketlerinde hürriyete (hakları vardır» Dahiliye Vekili Romanya bitaraf kalacak Başvekil B. Tataresko radyoda ve B. Gafenko da Mecliste beyanatta bulundular Dün Mersine gitti tedkikleri- vat ile, bugün Adanadari buraya gel- miştir, Ve hararetle karşılanmıştır. B. Paik Öztrak vilâyet hududunda vali, parti başkanı ve jandarma alay ku- mandanı tarafından istikbal edil. miştir. Vekil, hükümet konağını, be- lediyeyi, partiyi, alay garnizon mer- kezini, memleket hâstanesini, Halk- evini ziyaret etmiş ve akşam şerefle- rine belediye tarafından 'Tüccar klü- bünde bir ziyafet verilmiştir. Vekil tedkiklerine devam etmektedir. Tâörk - Ingiliz anlaşması Bunun iki memleket için iyi olduğundan herkes emindir Londra 29 (A) — Tordlar kas marasında kralın nutku Üzerinde yapılan müzakereyi müteakip Türki. ye hakkında hükümetten bir sual #orulmuştur. Hükümet namına bü suale cevap veren Lord Stanhope de- miştir ki: «Türkiye ile uzun seneler için dos- tane anlaşmalar yaptık. Bu anlaş- maların Türk milleti için olduğu ka- dar İngiliz milleti için de iyi oldu- undan herkes emindir. Dolmabahçe hadisesi İzmitte dün muhakemeye devam edildi İzmit 29 (Telefonla) — On bir va- tandaşın ölümü ile neticelenen Dol- mabahçe izdiham hâdisesinin mu- hakemesine bugün Kocaeli Ağırceza mahkemesinde (devam edilmiştir. Suçlulardan eski İstanbul emniyet müdürü ve halen Çorum valisi B., Salih Kılıç ile avukatı baro reisi B. Sedad Tek mahkemede hazır bulun- dular. Emniyet müdür muavini B. Kâmran gelmemişti; avukalı B, İrfan Şakir vardı. Muhakemeye saat tam 1430da başlandı, Reis B. Nail Türe, Şahitler. den İstanbul eski emniyet müdürlü- ğü altıncı şube müdürü ve halen İz- mit emniyet müdürü bulunan B. Faik Abrakı dinledi. B: Faik Abrak, hâdiseye halkın izdihamının sebebi- yet verdiğini, birinci günü hâdise mahallinde bulunduğunu, ikinci gü- nü tazim heyetlerile ve ihtiram kı- talarına âit tertibatia meşgul oldu- gunu, alınan tertibatia bir noksan- lık görmediğini işaret etikten sonra B, Salih Kılıç ile B. Kümranda tedbir. sizlik ve ihmal suçu göremediğini söyledi. Reis bundan sonra B. Salih Kılıca; — Bir diyeceğiniz var mı? dedi. B. Salih Kılıç da ezcüral şunları söyledi: — İzdihama karşı tedbir alma va- zifesi o gün kaymakamlara verilmiş. ti, Polis arkadaşların orada bulun- maları için emir vermekten maksa- dım icap edecek vaziyetlere göre ted- bir almaktan ibaretti. Ayrıca kıtal muntazıra olarak da polis mektebi mevcudu gelmişti. Bilhassa Beyoğlu kaymakamı ile Beşiktaş kaymakamı- na tertibat işi bırakılmıştı. Hâdisede bizim kabahatimiz yoktur.» Muhakeme, muhtelif vilâyetlerde bulunan eski İstanbul emniyet mü- dürlüğü şube müdürlerinin İstinabe suretile" ifadelerinin alınması için kânunueyvein 18 incil pazartesi gü- nüne talik edilmiştir. Asılsız bir haber 10 bin tonluk bir İngiliz kruvazörünün batırıldığı doğru değ değil Londra 20 (AA) — almakta olan mâhafil, 10,000 ton hac- mindeki bir İngiliz krüvazörünün bat- mış olduğuna dair Almanlar tarafın- dan verilen haber hakkında âdemi ma- lümat beyan etmektedir, Bükreş 29 (A.A.) — Rador ajansı bildiriyor: Başvekli 'Tataresko radyo- da umumi vâyiyet ve hükümetin Programı hakkında uzun izahat ver- miştir. Başvekil harici siyasetten bah- sederken harbin yalnız muharipler için değil, harp dışında kalmış olan memleketler için de tevlid ettiği zor Iuklârı anlatmış, Romanyanın bita- raf kaldığını bildirmiştir. Bükreş 29 — Hariciye Nazırı Ga- fenko Ayan ve mebusan meclisleri- nin bugün yaptıkları müşterek top- lantıda Romanyanın harici siyaseti hakkında mufassal izahat vermiş ve Romahyanın Avrupa harbinin ba- şındaki vaziyetini anlatarak demiştir am olarak itün vazifele- iözünin faydalı bir muvazene ye ve hiçbir siyasi ve iktısadi teşriki mesaiyi bertaraf etmemeğe çalışmıştır. Bu sahada, ilkbaharda Almanya ile akdedilen ticaret (o mukavelesini ha- tarlatmış ve bu mukâvelenin yalrız mükemmel bir ticaret mübadelesi va- slası olarak değil ayni zamanda hâ- kiki bir sulh vasıtası olarak da tebey- yün eylemiş olduğunu söylemiştir. Keza, İngilterenin ve Fransanın garantilerine temas etmiş ve bu gü rantilerin Roraanyanın bütün kom- şularla itimadlı münasebetler tesisi- ne hizmet eylediğini bildirmiştir. Gafenco, Moskova müzakerelerinin İmuvakkaten inkıtamdan Türk . Sovyet | münasebetlerinin mütgessir olmamış bulunmasından dolâyı memnuniyet. lerini beyan etmiştir. Müteakiben Romanyanın Balkan antantı zhemleketlerile olan iyi mü- nasebetlerini tebarüz et tir ki; Yugoslavyanın dahili resanetini te min ve komşularile münasebetlerini iyileştirmek yolundaki gayretlerini teveccühle takib ediyoruz. Türkiyenin halisane faaliyetinden memleketin ve memleket etrafındaki denizlerin kati emniyetini muhafaza etmek kaygusunu ve harbin bu mınte- kalara sirayetine mani olmak azmini Alman - Sovyet hududu İki taraf da mühim tahkimat yapıyor Londra 29 (A.A) — Revterin dip- yetler Birliği ile münasebetleri bah- sinde endişeli gözükmektedir ve Şark hudut hattında tahkimat yapmak- tadır, Almanlar, burada hem siperler kazmakta hem de blokhauzlar inşa eylemektedir. Sovyetler de kendi taraf. larmda ayni tarzda hareket elmek- tedir. Tahtelbahir değilmiş! Amsterdam 29 (AA) Rotterdamsete Courant gazetesi mu- habiri diyor ki: Alman Hariciye Ne- zartti, Almanyanın vaziyetini şöyle anlatıyor: Almanya, Sovyetler ittihadının metalibini tamamen tasvip etmekle beraber, ihtilâfa hçibir suretle mü. dahale Sene ) İM malimat İtalyada silâh altındaki efrad Roma 29 — Resmi bir tebliğ, veri- len izinlere rağmen şu sırada silâh altında bulunan İtalyan ordusunun 860 bin kişiden mürekkep olduğunu bildirmektedir, tirerek demiş- | Gafenco, Yunanistan hakkında İtalya ile yaptığı yeni dostluk anlaş- masını selâmladıktan sonra ezcümle demiştir ki: — Macaristan ile olan münasebet- lerimizi de açık ve anlayışlı bir siya- sele tavzihe çalıştık Hudutlarımz müdafaa Için almış olduğumuz ted- birler karşısında Macaristanın gös- terdiği endişelere bir ademi tocavüz paktı teklifile mukabele ettik, .Bu teklife temenni ettiğimiz ce mamiş olmakla beraber ge: 'mize “devam ettik, ve hudut ımüna- kalâtmı tanzim eden anlaşmalara vardık, Keza,: Yugoslavyanın m haretile, o hudutlarımızda. tal eden kuvvetlerin geri alınmasını el- de ettik, Mütekabilen Gafenco, Romanyanın ekalliyetler meselesini nâsıl halletmek fikrinde olduğunu izah ederek bunla- rın dil, din ve kültür itibarile devlet çerçevesi içinde resanet bulmalarına çalışacağını söylemiştir. Hariciye Nazırı, bitaraflığın icabatına geçerk sözlerine şöyle devam etmiştir: «Bitaraflık, muhakeme ve hareket. te ölçü, ihtiraz demektir. Bitaraflık, bugünkü fırtınalı günlerde olduğu çi- bi, müstakbel sulh günlerinde de teyid edeceğimiz hakiki davâmuz olan ima- nımızdan vazgeçmek demek değildir. Bitaraflık, yapmakla mükellef oldu- gumuz milli vazifeden vazgeçmemizi tazammnn etmez. İşte bunun için or- dudan daimi hazırlık ve teyakkuz bek» lemek mecburiyetindeyiz. Bitaraf olmakla beraber harbin ziya, re acılarına iştirak ediyoruz. Şimdi'ik aykırı gözüken temayülleri biribirleri- ne yakınlaştırmak mümkün olduğu hususundaki kanaatimiz katidir. Ya- kın bir sulhün hayırlı neticeler vere- ceği imanını muhafaza ediyoruz.” B. Gafenco sözlerini şöyle bitirmiş- tir: «İzah ettiğim bu siyaset bir nazion veya bir kabinenin siyaseti değildir. Bütün kabineler bunu kabul etmiş ve kralın bütün müşavirleri tasvib eyle- miştir.» Ekonomi harbi Almanya, lüzumlu göreceği bütün tedbirleri alacakmış Berlin 29 (A.A.) — D. N. B. tebliğ ediyor: İngilterenin Almanyaya karşı eko- nomik mukabelebilmisil tedbirleri tat- biki hakkında 28 teşrinisanide neşro- Yunan 27 teşrinisani tarihli İngilis emirnâmesi hakkında resmi Alman mahafili şu beyanatia bulunmuştur: Ekonomi harbinin bitaraf vapur- larla bitaraf memleketlere götürülen Alman menşeli eşyalara teşmili hu- kuku düveli İngilterenin yeni bir ih- Iâlidir. Bu, sarih hukuku düvel kâl- delerine ve bilhassa 1856 Paris deniz hukuku hakkındaki beyannameye mugayirdir. Hukuku düvelin bu yeni ihlâli Almanyaya olduğu kadar bi- taraflara da dokunur, Alman hükümeti İngilterenin ih- das ettiği bu yeni vaziyele ittilâ kes- beder ve lüzumlu göreceği bütün tedbirleri almak hakkını muhafaza eyler. i Belçikada yün battaniyeler Brüksel 29 (AA) — Hükümet, Amsterdam 29 (A.A) — Bir kaç gündenberi Hollandada yağmakta olam yağmurlar, nehirlerin sularını pek zi- yade kabartmıştır. Sular yükselmeğe devam ettiği takdirde büyük biz felâ» ket vukua gelmesi muhtemeldir,
