26 Şubat 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Bahite * çupra “KAR A MAY İLANI LERİ Hem sabit müdafaa mevzileri önünde, hem de hareket harbinde mükemmelen tatbik edilebi- leceği tecrübe ile artık tahakkuk etmiştir Eskiden karada otömetik hiğım (İn * ilizce tabirile mayn) tertip edilmez de- ildi. Müstahkem Omevzilerin önünde liyen piyadenin durdurulması için de otomatik maynler tertip edilir, bunlar piyadenin üzerine basmasile patlar ve hatta bazan tarassutlu, elektriklerle ateşlenen maynler de mev- guttu. Ancak buralarda sarfedilecek in- filâk maddeleri, birkaç kişiye tesiri do- küna, ndan, sarfedilen cephane ile mütenasip görülmezdi. Ortaya tankın ve motörlü vasıtaların çıkış ve bu motötlü vantaların imha- mndaki zorluklar : bu çeşit maynlerin (kara lâğımlarının) kullanılmasını çok faydalı, hatta zarurt kıldı. Bu sebeple Almanların ve Fransızların, OFinlerin, hatta daha harbe girmemiş Hollanda ve Belçikalıların bugünden milyonlarca kara mayni kullandıklarını ve müessir peticeler elde ettiklerini de haber alıyo» $ Tuz. İsminden de anlaşılacağı üzere bun- lar denizde ve gemilere karşı kullamılan- ların benzerleridirler. Yalnız tahrip ede- çekleri vasıtalar gibi kendi hacimleri de küçüktür. Onlar gibi muayyen, yani zırhi ve motörlü harp vasıtalarının taarruzu mevzuubahs olan mıntakalarda ve on- NX ların geçmesi esnasında mutlaka üstle- rine basarak patlamalarını mümkün kı * lacak tarzda yerleştirilirler. Deniz mayni yani geriden Ş asıl suyun altında kalarak düşman ge- ği kara gömülür, milerinin gözlerinden saklan maynleri de az çok toprağa üzeri gizlenir ve tankların geçmesi muh- “ temel biç değilse şüpheli hale getirir. Deniz maynleri nasl gemilerin üzer- lerindeki cam boynuzlara çarpmaları dolayısile icrayı fil ederlerse, (kara maynleri de üzerlerindeki fünyelere ağır cisimlerin basması neticesinde icrayı fül n rak ümtlerindeki cis- mi tahrip ederler, Keza aralarındaki me- safeler bir vasıtanın genişliğinden yani takriben bir buçuk iki metreden fazla || olmaz ve müteaddit sıralar satrançvari | olarak yerleşi ler, aradaki mayn tarlalarının en mües- sir düşmanı topçudur. Bu maynlerin bu- lunduğu mıntakalar şiddetli topçu ateşi altına ahnarak imha edilmeğe çalışılır. Fakat bu maynler küçük (3 - 10 kile ağırlığında) olduğundan ve her mıntı kaya kolaylıkla atılabileceğinden düş- man topçu çok geniş mıntakaları maynleri tahrip maksadile ateş altında bulundurur ki bu; hem pek fazla cep- bane israfını mucip olur, hemde bu mıntakalar topçu ateşile hüni tarlası ha- line gelerek tankların ilerlemesine müş- külât çıkarır, Kaldı ki her noktaya bir mermi isabet ettirmek mümkün olma- dığından bu hüni tarlaları içinde patl mamış maynler kalacağı gibi birkaç saat zarfında buralara tekrar yeni maynler dökmek de hiç güç değildir. Hulüsu bütün tedbilere rağmen kara | mayni ivi istimal edildiği takdirde tank- lar için çok müziç bir vasıta halini daj- ma muhafaza etmektedir, Fransizlar umumiyetle bir kilometre- cephenin tam emniyetle tanklara karşı seddini temin için 1000 - 1500 mayn hesap etmektedirler. Bu da tak- riben 5 - 15 tonluk infilâk maddesi de- ektir. Sonra emniyetin tam olması için bir cephe üzerinde yalnız tek hat de kâfi değildir. Cephedeki müd hatları nasıl taaddüt hatları da o suretle tanddüt etmektedir. Binsenaleyh müdafaa hatları için bun- dan sonra binlerce ton mayn hesap edil mek İâzim gelir, Gerek Almanlar ve gerekse Fransız ve Finlerin bu tamamen müdafaaya mahsus lağımlardan başka terkedilen arazideki binmlar ve tesisatın içerisine girildiği zaman icrayı Hil eden lâğımlar *eis ettiklerini haber almaktayız. (İngi- İhler Çanakkaleden çekilirken de buna benzer Jâğımlar tesis etmişlerdi ve bu e muharririnin mensup olduğu lik bir günde üç yüzden fazla lâğım lup imha etmişti). Bu lâğımalr tertip ve mekanizma itibarile çok yeni, tesis leri kolay olduğu için bırakılan her bi istasyon veya köprünün Üzerine yer- İris ve yerlaşeldiği mahallin be mwsiyetine göre mekanizması kâh çekil- mek ve kâh üzerine basılmak suretile | rayı Bil ettirilerek müessir dde edilmektedir. Yeni lâğım mekanizmalarındaki ba Br bu fazla istimale İmkân vermekte- Bizzat hareket harbinde de bundan a fazla miktarda mayn istimal edi- tir. İlerilere sürülecek motörlü ma- Ba kıtaları beraberlerinde taşıyacaklar otomatik lâğımları düşman motörlü kı- neticeler . ediyorsa mayn | ötün yerleri korkunç ve tehlikeli dinl Kuzeni e ee“ maktu (Yazan: M. Şevki Yazman) iy MA # cephesinde kara maynleri ilerlemesi melhuz istikamet ve erinde bol bol o kullanae ımlarla berhava olan birkaç zirh- törlü vasıtadan sonra düşman daha temkinli ve teennili ilerliyecek, yani hareketi sekteye uğra- tılacak ve kendi tarafımızın iz'ac edil. | mesi önlenmiş olacaktır. Fazla miktarda kullanıhesa düşman zırhlı ye motörlü vantalarına da ehemmiyetli mik! zayiat verdirilmiş olacaktır. Netice olarak; maynlerin karada hem sabit müdafaa mevzileri önünde hem der nde mükemmelen tatbik ği, hem düşmana zarar ver. dirme bakımından ve hem de harekâtım aksatmak suretile zaman kazandırma bakımından çek mühim işler görece; harp tecrübelerile de artık tahakkuk p leri: Yukarıda telefon hattı Açılan mücadele çok muvaffakiyetli neti- celer verdi, bu silâhın tesiri sıfıra indirildi Londradan bildiriliyor: Harp sahne- sinde Alman gizli silâhı olan mıknatsh mayrlerin görülinesi üzerinden ancak üç ay kadar bir müddet geçmiştir. İlk tesir pek müthiş olmuştu. Bu yeni silâha kurban düşen ilk gemi büyük bir mo- dern Hollanda transatlantiği olan Simon Bolivardı gilterenin şerk sahilleri açıklarında batırılmıştı. Sonra darbeler tevali etti, İngilterenin diğer memleket- lerle denizden irtibatının kesilmesi teb- Jikesi baş gösterdi. Zaten Almanların maksadı da bu idi. Fakat çok geçmeden İngiltere hükü- meti emniyet verici beyanatta bulundu. Şimdi üç aydan sonra mıknatıslı mayn- lere karşi alınan müdafaa tedbirleri ile başarılan neticeleri gözden geçirebilmek zamanı gelmiştir. Açıkça görülebilir ki bu hususta başlıca beş muhtelif müda- fan tedbiri alınmıştır, En mühim tabiye maynler döküldükten sonra değil, dö- külmeden evvel müdahale etmekti. An- Jaşılmıştı ki, mayn dökülmesine mani olma tabiyesi daha çabuk ve daha mücs- sir bir tedbir olacaktı Halbuki zaten dökülmüş olan maynlerin toplanması te- siri geciktirecek bir takım teknik güç“ Tüklerle karşılaşacaktı. İşte bunun için bir emniyet devriyesi ihdas edildi. Her gece ve bilhassa ha- vahın mayn dökmeğe müsait olduğu za- manlarda İngiliz bombardıman tayyare- leri Şimal denizi üzerindeki havaları gözetlemeğe başladılar. Bunların faaliyet sahası Alman mayn dökme üsleri olan Heligoland ve Sylte kadar uzanmaktadır, İkinci tedbir hü- cuma en ziyade maruz olan sahil saha- larında sabih balon barajları tesis et- mekten ibaretti, Bundan maksad mayn döken tayya- relerin Britanya sahillerine yaklaşmasını tehlikeli bir hale getirmektir. Bu su- retle İngiliz donanmasına yeni bir ta- kım, birçok küçük gemilerden mürek“ kep bir balon barajı filosu ilâve edilmif oluyor. Bunlar (tahlisiye osandalların& benzemektedirler. Fakat hakikatte gaz la doldurulmuş balonların çekişine mw kavemet için su hattı altında tazyik olunmuş hava bidonları taşıyan husus! inkişaf etmekte olan üçüncü tedbir bik tün İngiliz şark sahilleri boyunca 600. millik bir sahaya mayn dökülmesidir. Bu deniz Majinot hattının genişliği 30 * 45 mil tutmaktadır. Bununla sahil ara“ mnda ticaret gemilerinin seyrüseferine müsait takriben 9 mil genişliğinde serbefi bir kanal bulunacaktır, Gemiler o zaman ya cenuptan yahut şimalden yaklaşmak mecburiyetinde kalacaklardır. Şark sa<1 hillerine yaklaşı için kullamlan dı yollarının muhafazası o zaman çok ha basitleşecek ve düşman mayhler dökülmesi pek ziyade & güçleşecektir Denizaltılar İngiliz şark sahillerine 40 * 50 milden daha fazla yaklaşamayacak"” lardır. Seyrüsefere müsait kanala maym? dökmek istiyen tayyareler tehlikeli mayt * tarlasını geçmek zaruretinde kalacak ve” sonra İyi organize edilmiş bir müdafa” temi ile karşılaşacaklardır. Maynlere karşı diğerleri gibi tahaff zi olmayan dördüncü bir müdafaa ted“ biri de mayn tarama filosunun ehem” miyetli bir surette takviyesidir ve buna hemen mübaşeret edilmiştir. f Nihayet beşinci usul gemilerin bi” ileri saha ile techiz edilmesi dir. Bu maynin gemi tehlike mahalline yetişmeden evvel infilâk etmesine sebep olmaktadır. Bu münasebetle görülüyot” ki bütün teknik güçlükler henöz yenile” memiştir, i Fakat yukarıda izah edilen tertibe” ilterenin muknatıslı maynlerin tesiri nfıra indirdiğine dair serdedilen fikirler | re hak verdirmeğe şimdiden kâfidir. Hindistanın şimali şarki hududunda vaziyet | Buradaki hâdiselerin sebebi iktisadidir. Hind hükümeti bu sahada tedbirler almaktadır. Londra 2 — Hindistanın şimali şar- ki hudutlarında hareket ve canlılık mu- tad olmayan bir şey değildir. Bunun ki dahilt tile hiçbir alâkası uzatırken donan bir ne- fer, aşağıda donmuş diğer bir nefer ve ölülerin nakli, yoktur. Hudut İngiliz Hindistanının Bö İfcistandaki idari sınırları boyunca de” vam etmektedir, Fakat Gumal vol şimalinden Pamirlere kadar kimseye olmayan hali bir arazi vardır ki Hindi tan hükümeti burada pek az kontrolf maliktir. Sarp, derin vadilerle ve bi küçük dere ve biraz sonra kudurmuf” dereler halinde akan sularla yarılmış bif” Arazi parçası olan Veziristan halkı ©# güç bir mesele arzetmektedir. Bu halt arazide oturan kabileler men şe itibarile Pathandırlar,. Binaenaleyi Afganistanda yaşayan kabilelerle ak1#* badırlar. Bu kabileler hiçbir müşterek” reisin idaresine tabi olmayan &Klanlar#” ayrılmıştır ve bunlar kan davam vey dini tamssup yüzünden her an isyan hazırdırlar, İşte zaman zaman çıkan ks nşıklıkların sebebi budur. Bu kabileleri saymı 500,000 muharipten ibaret oluf bunların yarısı modern tüfeklerle mü? cehhezdir. i Arazi güçlükle ziraat o edilebilmeki# ve nüfus toprağın besliyebileceğindef daha süratle çoğalmaktadır. Bunun içi mesele esas itibarile iktsadidir. Hükü met seri hareketleri kolaylaştırmak içif burada yollar yapmakta, ve kabileleri geteler halinde yolun korunmasına raklerini temin ederek karışıklık çıka” malarına mani olmak istemektedir. AY” ni zamanda sulama projeleri de hazı lamıştır. Çünkü bu dağlar üstünde, uç” rumlar kenarında asılı gibi duran küç ve her zaman nehrin taşmasile hara olan tarlalar, yerleşmeğe ve ziraate #4! değildir. Cesur, muktesit, diğer bir Kİ# ha mensup bir düşmanın atacağı kur” na karşı daima uyanık, otoritenin zayif? ladığını hissettiği anda hemen fırsat!#i il istifadeyi düşünen bu kabileler halk Mahsud veziri olsun, Afridi veya müsli man olsun yaman adamlardır. Onlar şehirde yerleşmiş Hintlinin anladığı m# bada siyasetle hiçbir alış verişi yoktuf” için güç ve çetindir ve © İzmirde karakiş lmir (Akşam) — Son hafta içindi İzmirde kara kış tekrar hükmünü ieri başlamıştır. Bir gün devam eden Y hrtınasından sonra poyraz fırtınası lamış, bu yüzden vapur ve trenlerin ferlerinde mühim intizamsızlıklar gö Al müştür, e civar dağlara, bilb Yamanlar ve Kemalpaşa dağlarına /#ğ la miktarda kar düşmüştür. Karabv' pa işliyen Uşak vaptru, yolcu almış Gi masına rağmen fırtına yüzünden Y$ çıkamıyarak yolcularını çıkarmıştır. mir - İstanbul arasında şehirler ar8*! lefon hatlarında fırtına yüzünden bö: Juklar olmuş, görüşme yapılamamıs!