4 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
Hülyâ tepeler, hayâl ağaçlar... Durgun suda dinlenen yamaçlar... Mevsim sonu öyle bir zaman ki, Gâip bir müsikıydi sanki, Gitmiş, kaybolmuşuz uzakta, Rüyâ sona ermeden şafakta. SÖZÜN GELİŞİ D Yahya Kemal Chopin'in kalbi ünkü gazetelere Berme'den verilen bir haber, Varşovanın bomber. | dımanı sırasında, İçinde meşhur Polonyalı piyanist ve kompozltğr Chopin'in kalbi saklı bulunan kiliseye de bir obüs isabet ettiğini ve kalbi muhafaza eden kutunun patladığını bildiriyor. Mazürka ve valsler müb- diinin kalbi, çıkan yangın esnasında kül olmuştur. vürudünden mensup olduğu millete kalan son hatıranın, bir iftihar nişanesi olarak saklanan kalbinin yüz sene sonra böyle bir Akibete uğraması ne Zavallı Chopin'in İkinci ölümü birindisinden daha milthiş oldu. Zaten birincisi de o kadar hafif değildi. Henüz on beş yaşmân iken Varşova salon- Javının bir mabudu olan Chopin kendisini tatımin edecek bir aşın kavuşama- manın iztırubile yaşamıştı. Ömrü, istikametini bir türlü tayin edemediği ma- habbetlerle dolup taşan kalbinin her güzelliğe karşı yaptığı beyhude atılma. larla geçti, Sefalete düştü. Ciğerlerinden hasta idi ve yaşamanın zevkini ta- damıyordu. Son demlerinde kendisini dell gibi seven bir kıun evlenme tale- bine karşı acı acı «Şimdi ben gelin yatağından siyade mezara yakmım. de- dağın olmak için bu kadar beklemiş! Zavallı sanatkâr! Eserini öldürmek mümkün olmadığı için yaşıyorsun, yoksa ona âs bir bomba sallıyan bulu- vurdu. Şevket Rado Copernic ve Newton Geçen gün, Akşamdan alışama dütunu- | e e Copernic İsmi Kopermik okunan Misolas Coperüle 1473 de doğunuş, 1648 de vefat et- “nü sonra Bolonya Üniversitesine Kaydolundu. 1500 tarihinde Bomada Tiyazi- yesile bu fikrini. 1812 ye kadar ortaya, madı. Eserini baştırmağa karar veri va Xit yetmiş yaşındaydı. Bir Hüshasem Gine Midiktan kim bir zaman sonta ölğü Eser, Papaya Mat edilmiştir. Coperrile'in başka” Sa da kitüylerı vardır. Bl&hare Geliles'yin Keşilleri Copernie'in Moktal nezayını tiz Viye etmiştir. Böylelikir ski devirlerde mama aa İİ Çek tütün rejisi müdürü geldi Dürikü konvanstyondile Çekoslerakyadan 4 kişilik bir heye şehrimize geimiştir, Reyetin roisi Çek tütün refisi umum mi. dürü B. Yankverdir. Hey, Li € Gekalavakya dedile izim geidiklerini, buradan Yu- manistana gideceklerini söylemiş'erdir. #elerden büyük hakikatlerin çıktığına de- Met odin bir mesel hükmündedir. Zaim asndan anımıştar. Şoför Muzafferin idaresindeki otomobil Je 144 numaralı tramvay, Porupalıs önün- de çarpışmıştır. Çarpışma neticesinde ote- Mmobilin sol ön ve arka çazsurluğu fe iza pısı, tramvayın da sol basamağı ve kamo- basarı uğrumuştar, Ilkbahar ne inkişaflar getirebilir? Asıl harekâtın bu sene değil, 941 b. başlaması muhtemeldir kâtma on müssit zaman olan baharlar. da ve yazın kuzşıyor. e men herkesin ağzında şu sual vardır: | İ — Baharda ne olacak? Bu yazının maksadı da bu sunle as- kerlik bukımından cevap vermektir: — Bir defe müttefikler bakımından İ bu ilkbaharda, büyük taazruzlar bekle- İ mak doğru değildir. Zir herkesin bil ka etmöşler ve onu iktsaden yıprstmaya çalışmaktadırler. O halde bu ilkbaharda da müttefik- İer tarafından büyük tanrruz ri beklenemez. Almanya tarafına gelince; askerlik nazariyatı bakımından bu devletin der- bal taarruza geçmesi İizamdar, Zira çer | karabileceği kuvvet bakımından azami tin büyük Alman selideyiezii ve ertesi ille di. istifade ederek derhal seferberlik» lerini ikmal etmelerini ve yıldırım stira- &le hasımları üzerine atılmalarını tavak- ye ederler. Bekleme bu kuvveti yıpratır. ng olan harekât narariyenin toahsulü idi. İçinde bulun- dağumuz harp çıkmadan evvel de Al manya hep burun için hazırlanmıştı. Fakat görülüyor ki bütün memek nazari” yalar ve hesaplara rağınen İirle. bir har harekât yapınak e elnir de | Madeni yağ ticaretini kontrol Hollanda, Belçika ve Dani- markaya bir müddet madeni | yağ gönderilmiyecek Londra 3 (AA) — İngilterenin Vağington büyük elçiliği, İngiliz harp kaçağı kontrolü servislerinin (gayri muayyen bir zaman için Hollandaya, Belçikaya ve Danimarkaya madeni yağ yönderilmesine müsaade etmiye- ceğinden Amerikan madeni yağ şir ketlerini haberdar etmiştir. stoku halen mevcuttur. Bu sebebden dolayı eğer bu memleketler yeniden madeni yağ ithal ederlerse bu itnalâta ancak Almanyaya sevkolunmak üzere yapacaklardır. Diğer târaftan Londradan bildiril dliğine göre, İngiliz hükümeti, Hol Manda, Belçika ve Danimarkanın pet xol ibtiyacatanı tesbit için de bu üş memieket İle müsakere halinde bü Tunmaktadır. Çay yerine Almanyada ıhlamur ve gül ihlamur ve gül yaprağı toplamağa davet etmektedirler. ğildir. daha doğrusu böyle bir harekât | imkünna melik bulunmuyor. Zira Ak manyayı nihai zafere ulaştıracak tek bir taarrux istikameti vardır: Garp cephesi, Böyle bir taarruz muvafink olur da Al manya şimali Fransayı ve Manş sahilini istilâ ederse harbin gidişi üzerine mües- mr olabilir. Fakat görülüyor ki Almanya bu niyette değildir. Milyonlarca insan Macaristan nihal zafere ulaştıramaz. Belki tali cep- helerde kuvvet israfına ve kendi iaşe bir kumını daha kör yaratmak i memleketi üzerinde teküsüf edeceği mu- hakkak olan yarınki çetin harbi başka sahalara intikal ettirmek. Bunun için de Rusyayı korkutma va- slam olarak elinde şu kozu tutmakta dır: Müttefikler bir gün nasil olsn senin petrol kaynaklarına hücum edecekler. | dir, Bari sen daha evvel davran ve müt- tefikler henüz harırlanmadan onlara ta» arruz et. Vakıa bu da Almanya bakımından | ileri sürülecek bir narariyedir. Fakat doğru değildir. Rus petrol kaynaklarının etrafında vulbcu memleketler vardır ve gibi hareketlere geçeme, kendisine asla fay- da zetirmiyecek bu harp hareketleri ve hatta muhtemel ilerlemeler düşmanları- nin saflarına yeni ordular katmaktan ve İ petrol kaynaklarını asıl © vakit tehlike- ye sokmaktan başka bir işe yaramazlar, Rusyadan bu kadar hesapsiz bir hare ket beklemek de doğru olmasa gerek O halde ilkbaharın lâtif ve harekâta müsait havasına rağınen büyük harekât ihmalleri görünmüyor, 939 mma evvel nasl bir sulh hali içinde barp ha- vası esiyorduysa şimdi de bir harp halt avasınm esip devam etme h edir Bu havanın kimin için zaraziı olduğu meydandadır. Almanyanın bu sükün devrenin zayıllamadığını kabul etsek bile düşmanlarının daha fazla kuvvet lendiği | muhakkaktır. Buna meydan verdiği ğe zararlıdır. Bu düşlince- den hnunyanın ortalığı ve düm- yayı birbirine katmak için sartettiği (e lâşlı propaganda daha iyi anlağılır. Ke- ikide bir Almanların 940 bizim için kati bir yıldır demelerindeki mana da kendiliğinden tezahür eder. Bu ilkbahar ve yaz hakkında ufak bir kehanette bulunduktan sonra asl har- bin ne vakit başlayacağını hesap etmeğe çalıabiliriz. Bu başlangıç zamanı fikri- mizce İ4İ senesi ilkbaharıdır. Yani bir sene sonra, Çünkü © zamana kader müttefikler karada ve hilhasa havuda hazır olacaklar ve Almanyanın askeri, sınai mıntakalarına eman zatca dar olan bütün Alm: hava hücum- ları başlayacaktır. Bu esnada müttefikler bu hücumler- vi Rus ve Rumen petrol kaynaklarına kadar urfatarak Alman hava taarruzla- rının bunlardan mahrum edilmesini ie terler. Fakat O müttefiklere bu imkâm vermek Alman ve Rusların beceriksiz ve hesapsız harsketi neticesinde olabi- dir, Tercüme edilecek eserler Ankarada Dr. Adnanın reisliğinde yapılan toplantıda mühim kararlar verildi Ankara 3 (A.A.) — Bir hahtadanbari Maarif Vekilliğinde tercüme işlerini pra- tik bir programa bağlamak için çalışan heyet dün son toplantımmı yapmıştır. Maarif Vekilliği o başmüfettişle- Avni Başman, profesör Abdül- dir İnan, profesör Ragıp Hulüsi Yün- em, profesör Halide Edib Adnan, ta- im ve terbiye heyetinden Sabahattin Eyiipoğlu, doçent Enver Ziya Karal, Bedri Tunçel, Saffet Pala, Gazi terbiye enstitüsü muallimlerinden Nurullah Ataş, Cemal Köprülü ve Bedri Tabir Şaman, Subahattin Âli, Nurettin Artam iştirek etmislerdir. Çalışmalar Dr. Adnann reisliğinde idare edilmiş, heyetin ilk ve son içtima- larında Maarif Vekilimiz Hasan - Yücel de bulunmuştur. Geçen sene toplanmış olan neşriyat kongresinde tercüme ettirilmiş ve ettiril- memiş ve eltirilecek olan eserler gözdem geçirilip tabedilmesi faydalı olacak eser İer için bir iste hazırlanmıştır. Bu Jiste- de: Homeros destanları, Sofoklesin, Kral Oidipoa, Oidipoe Kolonos'da, Ajak Filoktetes, Antigone, Etektra, kadınlar medh trajedileri. Erasmusun Deliliğin methiyesi, Bocca- ke Decameronu, Cervaritesin Don Kişotu, Shakespeare'in Kral Lir, Ham- Jet, Antuan ve Kleopatra, Kuru gürültü. Fırtma adl eserleri, Moliere'in Mizan- trop, Tartüf, Bilgiç kadınlar, Kadınlar m. adlı komedileri. Rounsonu' Emile adlı eseri, Goethe'nin Wilhelm | Meisteri, Stendhal'in Kumun ve Siyah, Balzac'ın Vadideki Zanbak isimli manı | Bu kitaplar Vekillik tarafndan heye- re | son tabıdan evvel Trakyalı | Vekillik tarafından bilâhare ilân edilecek tarihe kadar ter silme heyetine gönderecekler ve kontrol neticesinde ımuvalık görülen kitaplar Vekillikçe hususi bir himayeye tabi ba- tulacaklardır. Mevcut usuller dahilinde neşriyata yardım çin Vekillikçe mutad o alınma miktarı bu kitaplarda iki yüz elli fazlam ile olacaktır, Ayrıca bütün okullara tav- siye edilecektir. Kitabın iyi bir terime eser olduğu Maarif Vekilliğinin manevi mesuliyeti alıma alınarak kitabın kabi na yazılacaktır. Bundan başku tercüme si beğenilen zuta veya zatlara da nakdi mükâfat verilecektir. Ba listedeki eserler ve müellifleri şunlardar: June Awsten'in Gurur ve Peşin hüküm adi eseri, Emily Bronü'nin Watering tepeleri, Fielding'in Tom Jores'u, Mark Tsein'in Mahuck, Fin adlı romanı Kiestin Michael Kohlhams ve diğer hikâ” yeleri, Keller Kollerin hikâyeleri, Hoff- manın hiküyeleri, Zolan» Germinali, Balzac'ın Sazren derisi adlı romanı, Stendhal'in İtalya hikâyeleri, Dostoyere- kinin Budalan, Lermontofun, Zarmam- mızın bir kahramanı adı romen, Terciime işlerini devamlı bir surette takip ve tertip etmek üzere dalmi en cümen halinde bir #Tercüme bürosu» kurulmuştur. Bu ELİ reis olarak Nü- rullah Ataç ve ara olarak Saffet Pala, Sabahattin Eyüpoğlu, Sabahattin AH Bedri Tunçel, Enver Ziya Karal buluna- İ caklardır. Yakında çocuk ve gençlik neşriyatımı plânlamak ve programlamak Üzere başlı bir heyet Vekillikçe davet olunarak va- rifelendirilecektir. İzmirde fırtma ve soğuk İrmir $ (A A) — Birkaç gündenbert baharı andıran hava dün akşama doğru bozmuş ve sönt 19 da şidöctit bir şimal fırtınası başlamıştar, Pırtı na esnasında sulu kar yağmış, civar devam etmekiedir. Bugün fırtına nisbeten hafiflemiş, hava da açmıstır.
