16 Nisan 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2
Sayfa 2 Alman Milletine - Fihte'nin 6 Prosya, kat'i Na Polyon'dan ayrılmağa başlayınca Fihte telebesile — vedalaştı - ve orduda ölümü istihkar, bürri surette, yet ve mllli istiklâl — bakkında konferanslar — vermek —— üzere orduya alıomasını — rlca — etti. Teklifi kabal edilmedi. Bunun Özerine (Zamanımızın vasıfları) üzerine dersler vermeğe başladı - Ünliversitede bütün profesörlerle feda) | (Vatan yolanda herşeyi andı İmzaladı. Ba — esnada çevreden başladı. Fibte'nla karısı, bua — yaralı- lara hasta bakıcılık ederken tifüse tutulda Fible derslerine geliyor ve bhergün dersini bitirince: — Bakalım evde arkadaşımı sağ bulacak mıyim? Diye ayrılıyordu. — Birgün kansımı iyileşmiş buldau. Uzun geceler, bastanın başında geçir: diği 1mtıraplı — eaatleri — unuttu, sovindi. Lâkin erteal gün ken- disi bastalığa tutoldu. Hastalık durmadan İlerliyorda. Amma hiçolmazsa gözleri açık gitmedi. Fransız'ların — Ren'in — ötesine geçtiklerini duydu: , İyi oldum” dedi. Fakat hastalık ilerliyordu. Nibayet 27 kânunusani 181d te 52 yaşında öldü. Berlin'e — dört yaralılar — gelmeğe Jan Gotlib Fihte, 1808 deki hastalığına kadar bedenen - ve rahen çok sağlamdı. Kıta boylu, eanlı, kanlı, şişmanca idi. Hat yında bir temayöz yoktu, Na zarları sert idi, Vekarlı yürü yö; doğruluğunu ve karakteri nin sertliğini gösteriyordu. Ru hundaki enerjisi, kuvveti, dı şından - keşfediliyordu. İradesi dalma bütün, kovvet. M ve kararlarında. değişmez » bir halde idi. En yüksek fi kirlerle en asil hisler onda birleşmiş idi. Hakikaten İyi ve böyük olan herşeye kurga kafası ve kalbi açıktı. Hakikat, bür riyot. adalet.. Alıman gençliği özerine olan büyük tesiri bündandır. Fomg me, onun bakkında, yevi za manın peygamberi, der. Çizdiği yoldan, hiç dönmeden, yürüdü. Ne bücumlar, we de başka ba- rici şeyler onu yolundan çevi. remedi. Fikirden ameli asla ayırmadı. İyi bildiği şeyi yaptı. Yalmz — büyük mütefekkir değildi. Aynı zamanda kelime vİn geniş manaslle büyük bir vatandaştı da.. - Filezofan mü gerred — mefhumlar — arasında dolaşacağına, — çevresindeki İn- sanlar üözerine tesiri — olması lâzım — geldiğine — İnandığından tedrisatı, dinteylellerini kendine doğru yükseltirdi. Umuma karşı olen — derele rinda bir sel gibi köpürürdü. Dinleyenlerin rubunu yükel tirdi. Reinbold, İasanları iyi yapmağı düşünüyorda. Fihte, büyük adam yapmağı düşündü. Muhayyelesp — çiçekli — değildi. Fakat enerjik ve kuvvetli idi. Hayalleri zarif değildi. Faket büyük ve ceşurane idi, Geniş ve nüfazkâr bir zekâsı olmukla mevzuunun en derin noktala tına kadar İolyordu. Mücerred şeyler, onün elinde, muşahhas Hitabeleri Çeviren: filozoflsloln prensiblerini açar. dı; kâh avami tecrübaye hücum He bunuu yerine daha doğru, ve tamamen kat'i bir — ilim ikame etmeye uğraşırdı. Bazen de talebeleri asasında — felsefe konferanalar verdirerek müna kaşa ettirirdi. Onlara nutuklar verdirirdi;. küçük eserler kale: me aldırırdı ve bunların İylle rinl — bastırırdı. Talebe — için er. gi; basma kalıb geyleri hıfz | ve tahattür etmek yerine (dü- şündürmek) idi. Dereleri canlı olsun diye hiçbir kere notları: na bukarak dere vermedi. Tu lebesine; hür ve şahsi — düşün. meğl öğretmek İsterdi. Tedri satında: <Hocanın #sözü> yerine öyle bir hakiki felsefe ikame etmek — İstiyorda, bu — sayede talebe, bütün hayatı boyunca foklçaf etsin. Ba canlı kuvvet, onun bütün eserinde görülmek. tedir. wi $ei AMEL Fihte'nin sistemine - “Spino sizm rekourne—çevrilmiş spiao cılık,, adı. verildi. Kant, felsefi — mülühszasına: “zaman, mekân ve hads must. talarından daha birçok şeylerin bizde, bizlm için olduğu nok: l tasından — İçe başlamıştı. — Fihte daha derinlere nüfuz ile - bizi daba ileri götürmek letiyor. Mahzrenadan aprloriyi mahvile Kant'ın ancak — varlığını — tesbit edebildiği şeylere doğra bizi | götürüyor. Bunların menşeyini izab için hem akla hem hadse dayavarak (ena) dan çıkan bilgilerimizin bu bür arayıb darama cehdile münkeşlf olacağını söylüyor. |— Onda fikirlerinin, yaratma tariklle, (yapıldığını) öörmekle ber İnsan enlıyacak bi yüksek reslite: ve hâdlselerdir, ne de sakilerin dediği gibi bunların derinliklerindeki değişmez cev. berdir. Herşeyi realize - eden canlı faaliyet ve İrade — cehdi; birlcik doğru olan şeydir. *Bizim hekiki eserimiz, ha- reketlerimizi, kendilerine — da- yanarak tanzim etliğimiz fikir: İrademiz İse hürdür. İstediğimiz şeyi, ne kadar bir küvvetle İstemiş İsak o nlabet. te tabakkak - eder.,, Öyle ise: Mes'at ve mükem: mel bir hayata ulzşma için; dalma daha ziyade yükselmeği heyecanla — İstemek — lâzımdiır. Hakiki realite; ülküdür. “İn. saDın arzı. mev'ada — ülküdür. Hüsoü niyet sahibi ber insan, orada, fanliyetini hür bir anrette foklşaf - ettirecektir. Ülkünün yüksekliklerinde lâyemut psyehi kanatlarını germiş uçmaktadır. (Sonu var) ve reel İşte dünyanın en büyük tenoru SA NY Günün Telyazı Haberleri M. Rahmi Balaban Ingiliz - Fransız- Belçika Erkânıharbi-Bir Muallim yeleri Dün Londra'da Toplandılar.. Bu Toplantı Berlinde Derin Akisler Yaptı. Belçika, Sa- hillerinin Muhafazası Için Ingiltereden Asker Istiyecek Londra, 15 (Radyo) — Ba gün ssat 10,30 da bahriye lordlak dalresinde erkânıharbi yeler içtimm yapılmıştır. Müzakereler hava, kara ve dönlz İşlerile alâkadar oldukça içtimalar da harbiye, bahriye dalrelerinde yapılacaktır. Italya'nın bu içtimas murah has göndermiyeceği filen tahak- kuük etmiştir. Müzakerat, devlet srlarının İfşa edilmemesi iİçin kontrola tâbi — tatalmaktadır. Etrafa hiçbir. haber sızını diye Tüzimgelen tertibat alın. mıştır. Londra 15 (Redyo) — Er- kâmharpler, öğleden sonra da toplanmışlardır. Kora — erkânı- barpleri, Tagiltere harbiye ne- bava erkânıbarpleri, hava merkezinde, deniz erkâ mbarpleri de deniz. bakanlı gında konuşmoşlardır. Erkâoıbarplerin toplantıları, Berlin'de derla akisler yapmış tr. Hava bazırı ve prusya baş bakanı generml Göring'in na şirl efkârı olan Nasyonal Çey taog gezetesi, bü - toplantılar içle ble makale yazarak şid detle bücüum etmektedir. Aynl gezete, ha bozmak istiyenlerin mes'al olacaklarımı ve Almanya'nın bü mesuüllyet ten uzak kalmak — İstediğini yazıyor: Parls, 15 (Radyo) — Eksel- #İyor gazetesinin mevsuk — bir membadan — öğrendiğine göre, erkânı harplerin konüşmasında Belçika sahillerinin bir Alman Tetilâsından — mübafazası — için uçağı 6 fırka İogiliz askerinin Belçika'ya gönderilmesi lstene cektir. Popoler gezetesi, erkânı harp lerin toplantısını lüzumsoz gör- mekte ve: Ingiltere Tarım Bakanı Muğla'da nakeri — elstemini hiçbir zaman değiştirmiyecek tir, Tava gölüne bayrak diken Ktalyanlar ise, Tahatça askeri sırlarını Tagiltere'ye tevdi ede- mezler. - Bizim de sskeri veazl yetimiz hakkıada Tagiltere'ye malümeat vermemiz hatadır. Diyor. Liman İIşleri ve Iktısadi Vaziyet Tetkik Edilecek İktısat Vekâleti Müsteşarı Fonder S BE b AY Porten Yakında Şehrimize Geliyor. Ankara 15 (Özel) — İktisat Vekâleti müsteşarı Fonder Por ton yakında İzmir'e gidecektir. Müşavir İzmir'de İlman İşlerini ve Iktısadi vaziyeti tetkik edecektir. İzmir Uman işleri esaslı anrette tanzlm edilecek ve bu arada Hmanda — yeni tesisat yapılmasına İTüzüm olup — olmadığı kat'i olarak tesbit edilecektir. ——— —.. Talebesini Sevmiş Kızı vurtmuş, kendi- si de ölü bulunmuş. İstanbul, 15 (Özel) — Hayri adında bir musallim, seviştiği talebesl Ranâ'yı, aralarında ge- çen bir hâdiseden dolayı taban- ga ile yaralamış ve musllim ölâ bulanmuştur. Tabanca kur- şananun dıvara — çarparak mü- allime İsaboet ettiği ve yarala- narak öldüğü sanlımaktadır. Moallim Hayri evli bir de çocuğa vardır. Metaksas Liderleri toplıyacaktır. Parle, 15 (Radyo) — Atina- dan bildirildiğine göre, başba: kan general Metakana, önümüz: deki pazartesi gönü bütün par- tilerin liderlerini nezdine davet edecek ve Yananlatan'ın bötün işleri hakkında — müdavelel ef kürda bulanacaktır. olup, Fransız Başbakanı M. Alber Saro, Siyasal Söylevini Verdi. Fransa, Itimad Telkin Etmiyen Ve Şaklabanlıktan Baş- ka Birşey Olmıyan Hareketleri Dikkatie Takip Ediyor Paris, 16 (Rudyo) — Başba kan M. Alber Saro, söylevini yvermiştir. Fronsız başbakanı demiştir ki; — Döünya'nın emniyetl kol lektif mesalye bağlıdır. Fransız olosu; bu moktada müttef iktir. Fransa, salh İstiyor ve bu na İstfbat ediyor. Soalb, berke sin yardımı İle muhafaza edil mell ve herkes için olmalıdır. Bazıların, İtlmad telkin et miyen ve bir — şaklabanlıktan başka mahiyette olmıyan bare- ketleri, salb İçin teblike teşkil eder. Ba gibller, yalnız kendi menfentlerini düşünürler. Biz bu hareketleri, herkes ziyade dikkatle takip et- mekteylz. M. Alber — Sero, sözüne de- vamla, Fransa'nın kara, deniz ve havada çok — kavvetli oldu zaumundan bahsetmiş, F Numan Rifat Moskova, Bükreş ve Belgrad'a Gidiyor Ankara 15 (özel) — — Hart eiye vekâleti genel gidecektir. Romen üni- versitelileri. Eyüb'e giderlerken motör ateş aldı. İstanbul, 15 (Özel) — Şeh rimizde bolunmakta — olan Ro ten gezmek özere bindikleri Muğla 15 (Hususi) — Tarım bakanı Mahlis Erkmen buraya gelmiş Marmarlis'e gitmiştir. Bu akşam şehrimize dönecek olan Muhlis Erkmen yarın Baramara gideçek, hayvan yetiştirme yer- lerini gezecek, pamuk - ekim muntakalarını teftiş 'edecektir. Von Papen Viyana'ya gidiyor Belgrad, 15 (Radyo) — Al- matya'nın Viyana elçisi Von Papen, Saray - Bosma yolu İle buradan Viyana'ya bereket et- mlştir BENJAMINO GIĞLİ ve nihayet beraber yarattıkları güzel filmlerin en güzeli UNUTMA BENİ Aşk, müzik ve dünyanın en büyük tenorunun okuduğu on gözel şarkılar 17. 4. 936 cuma günü akşamı büyük gala müsameresi olarak RA Sinemasında gönü söylemiş ve umumi vazi | torda ansızın — yangın yet tebellür etmeden silâhlarını bıirakmıyacağını söylemiştir. Fransız başbakanı, Fraosanın finsnsel, ekonomik — ve sanayl bir kazaya meydan olan — ünivereitelileri — kurtar mıştır. Fransız Ihtiyat zabitleri. Roms, 16 (Radyo) — Bura da bulanmakta Vapurlar Düdük çalmıyacak. Ankara, 15 (Özel) — Dahi- liye Vekâleti belediyelere gön- derdiği bir tamimde, otomobil. lerin ve vapurların korna ve düdük çalmak saretile yaptık- ları görültüye nihayet verilme- I siol bildirmiştir. seker âbidesine giderek Franaa caklardır. MAGDA SCHNEİDER İşte en sevimli yıldız sekreteri Numan Rifat, mayıt bidayetinde Moskove, Bülreş ve Belgrad'a men üniversitelilerinin Heliç'te çıkmış, derhal yetlşen — deniz itfalyesi, vermeden ateşi söndürmüş. Eyâbe gidecek olan — Fransız Ihtiyat zabitleri, yarın meçhul deki (Blla) mezarlığından ge- Ürmiş oldukları toprağı bıraka- küdretlerinin ziyadeleşmesi lâ | dahllen ve barlcen solh İstedi: Bini söylemiştir. Bulgar'lar Gazi Osman paşanın altınlarmı arıyorlar. İstanbal, 15 (özel) — Bul- gar'lar Pilevne kabramanı Gazli Osman paşanın biraktiği altım- ları bulmak iİçin Varna'da hef- riyat yapmaktadırlar, Habeş'ler Ingiltere'ye resmen teşekkür ettiler. Londra, 15 (A-A) — Deyll 'Telgraf gezetesi, Habeş hükü: metinin, Habeş İstiklâlinin ko' ranması hususundaki mesalslo: den dolayı İngiltere -hüküme: tine geçen hafta resmen teşek körlerini iblâğ ettiğini bildir mektedir. M. Valde Marlan tarafındaf tebliğ edilen bu — teşekkürne” mede İngiltere'nin — mesalsinit aklın kalmasından dolayı met' uliyoti - bolunmadığı — zikredil mektedir. Alman istikrazi Londra, 15 (A.A) — Lof' dra mahfelleri, Londra'da bif Alman İstikrazı — aktedil 4 hakkındaki şaylulara hiçbir ebet” miyet atfetmemekte ve bu #" ylaları siyasi ahval iolıyııllı’ derece gayri mühtemel görmek tedirler. Aloizi M. Avenol'le uzun müddet konuşt” Cenevre, 15 (Redyo) — B ron Alolzi, bogün Ulnslar *0" yetesi genel sekreteri M AYT nol'le büsüsi — suürette muştur. Bu konuşmalar, "_r kadar devam etmiştir. ğ Alolzi, — Cenevre'ye sulh için ne n
