19 Kasım 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

2 ^s r İki içkisiz gün! ""•"' * tumhuriyet :"~T~ T %ity | Sehir ve memleket fiâberleri Hoca yok mu? Hikmet B. musır 19 t psrmısanı 1930 Siyasî Ffansa'riın haricî siyaseti i270,000kİşibirgün ıçınüC oasıl rey verdi Avuisturya'da intifcabat nasıİ yapı'ır? ty İİ teşriıuüftni Bu hâita »arhnda Vi>aııa hararetli iııtihabut rnıiCadelelerine sahne oldu. Bir avdanbefri jalıiM duvarlar* yâplştırdıMurt ilâtıtarla iktifa eüett iukalark Son fttnlfer yfcklastıkça llfirt Mşitt alevlendilcr. büyük numayısler yapmağa basladılar Evveldeu ancak duvarlarda gorduğumuz (kahrol&ım FS^izm!), (Vatandaş sosiAltstlerMen sakm!) Glbl rertkti resim lerle donaumıs. smema reklâmfarını an dırAh afl^ler artik kariıHmlata aoküHlu. Viyana sokaktarı sankı kuçıttan halılaria dosendi Gecen carşanıba akşamı so*>al deınok ratlaı >üz ajtmış bin kisilik bir fener atayı tertip ederek, dnlerinde muzika, ellerinde meş'aleler, bağıra çağıra dolaştılar Cu martesi günü de binlerce Schober iaraftarı sokak sokak kendüerine taraftar aradıiar Bu defaki Avusturya intihabatırıı doğıitan sebep meclisin dahiiî variyelîdir İntiİîâbat, tabli şekline kalsaydı geiecek sene yapılmak lâzımdı. Vaîiyet şöyle hulâsa ohınabilir: deçen mecliste riört fırka buluhuvordn: (Stoial cltetien) 13 meb'us, Salip cemivetinden, eski mnhariplerden, müfrit milliyetperverlerden müteşekkil (Soclal aembcrate) 71 mebuş, amele ve ftubuk memurtar i'ırkası, Cumhuriyetper(GroöS dektdfcbe) 12 meb'us. Almanva'ya ittıhak taraftarları (Landbund) Ö meb'üs çiftei ve köylu firfcâst s<><:\at kretvenler son zamanlara kadar ftrts. dbvde ve Lândbundlaruı muzaheretile nır >ste ekseri.reti temin edebiliyorlardı Fakıu butıdaM bir kae ay evvel. kabine reisi oUm (Schober) in istifası üzerine iki kücük fırka müstaki) calışmak istiyerek avnldılar Bn vâzlvet dahilinde mecliste ekseriyeti kat'îye temlni lıhkânı kalmıvordu. Yeniden intihabat vapmtk ieap etti IntiHabat gecen paaar gunu ba%ladı ve ajni gunun akşamı saat beste bütün memİekette hitanı bulmus oldu Son iki gün zârfıhda her hangi suıtrsUz bir tâskıriuia tnatii öimak icih bıitün nte^haneler kapatılmış içhi menolunmuştu Avusturya âdeta Imerıka'vı andtrıvordn Maamafih yapılan o koca numavislere rağmen pazar grinü hic bir hâdtse zuhur etmedi BU defa. geçen intihabata îştirak etmiyen (Heimwehren) fırkası da ise kansıvordu t*roferarhi Fasistlerlnkiııi aadıran ve ekserî azası delikanhtardan mhrekkep olan bn fırka ile sosvalistkr arasihda gurultüler cıkacaeı tahmin olunınordu. Gaseteoilerin mahalli içtimaı olan Cafe ItrtpeHal'de bhtıin muhablrler adeta kniajlıtnı* delikte bekllyorduk. Bir aralık birisi oıı dokuzuııcu dairei belediyede birini •Htntiıştar dedi Aemetı telefona sarıldık Meğer mııhim bir şey değilmis. ihtiyar bir kadın rey verirken sandık basında sektei kalpteh vfctnt etmiŞ tıltlhabatta Ithdln eHtek Ker AVustUryaiı hararetle alâkadar oİüyor Viyana'da nüfus miktarı henuz iki milyon olmadığı halfle tamâm bir milyon iki vuz yetrrtis doktız brn kisl intihabata ^tîrak etmistir Bttnlarıu yedi yuz on üç bini kadın, bes yttz âlttnks altı bîni erktktlr. Bü bir nıilyön Şu kadar kisıniıı bir gunde reyinı kolayca verebilmesi icin sehrin muteaddit yerlerine bin dokttz yttz dört sandık koymuşlar fiuviyetlerini isbat etlikten sonra erkeklere mavi, kadfhbra yesil bir zari veriliyor. onlar da brreı birer nfak bir odaya girıp orada bnlafcan a>ni rehkie, ayııi büyiiktiıkte kesilmiş, muhteliî ftrkalara ait rey varakalarihdan birini zkrta koyuyorlar. Sonra bn zart dbarıdâ intihap encümen! reisine veriliyor, reis bütün hrkaların mütemetieri huzurunda zarfı sandığa atıyor Bnrada, ekseri memleketlerde oidnğn çibi sâhsa rey vermek yok. Seetlen rev varakasının uzerinde yatnız bir fırka ismi yarılıdır. O kâğıta başka bir isim ilâvesi memnudur. Her fırka kazandığı rey miktarma Çöre istediği adamlan meb'us yapıp meclise göndermekte serbesttir. Halk bu sekllde şahıs değil, prensip intihap etmis oluyor Fena usul değil... Bu defaki intihabata iştlrak eden fırkalar, evvelki vaziyefe nazaran başka bir manzara arzediyorlardı Simdiye kadar bir kenarda kalmağı tercih etmis olan (Heimwehren) ler ortava atılmıslardı Mecliste pek az meb'usları bulunan Grossdeutsche 1er ile Landbundlar eski polis müdürii Schober'in riyaseti altında birleşerek mutedil bir blok vücude getirmislerdi Gaıetelerin büdirdiği netlce şudur: Social democrate 1Z meb'us. Social kretien 66 meb'us Schober Blok 19 meb'us. Hehn*ehren 8 meb'us Mecliste yüt altmış bes meb'ns bulunduğuha jöre ne sosyal demökratlar, öe de sosyal kretyenler Iş jörebilmek için lâzun olan eks«riyete malik defildirler. Şimdlki hâltle her 1ki fırkanın emeli (Schobef) î kazanmaktır. Bu doktor Schober geçen seneye kadar Viyana polis müdürlüfunü yapıyordu. Sirasetle hie alâkası yoktu. Halk tarafından çok sevllmiş bir adam Kendislni bu defa meclise sirtneğe sevkeden sebep sırf oradaki müfrit temayüllere mânl olmak, memlekette sulh ve sukunun muvaffakiyetle idamesini temin edebUmektir. Programma nazaran Sober'in sosyal kretyenlere mözaheret gösterecegi tahmin olunuyor. Darülfüıiün bahsi " Tarziye verildiği gene ateşleniyor neden verilmiyor? bir emrivakidir,, Fâhrettin Kerim B. «Olup olmadığını memleket efkârı amumlyesi bilir» difjbr Mazhar Osman B. tarafından ortaya atılân Darülfünunda hoca olmadığı iddiası etrafında münakaşa devam etmektedİr. Tıp fakultesi muderrislerinden Dr. Fahrettirı Kerim B de dun bu hususta kısaca demiştir ki: « Darülfünunda hoca olup olmadığmı niemleket ve dünya efkârı umamiyest 6ılir Ber» bu husuta Mazhar Osman Beyle munşkaşaya taraîtar defillm. Üevİet kendi muesseselerinin 1!lm anamlarmtti me saisini takip eder» " " Diğer tdraftan Dr Mazhar Osman B. de sovle demektedir: « Ben «seririvat» ta ber zaman olduğu gibi neye harnlolunürsa olunsun eski bir doktor sıfatile ve gorgumle ilmi ve akademik tenkidatta bulundum Memleketimin fâkultesini cok yuksek gorthek iste rim Her memlekette hocalar ancak konsoltasyon için bir iki saat dışanda bnluhnrlar, gerive kalan vakitlerini tamamen hocalıklarına hasrederler ve talebelerini bir derece daha mükemmel jetiştirmek için daha muvaffakiyetli talim ve tedris yollarını düşünürler, kiiniklerinde. lâboratn varlarmda bağlanırlar, didinirler Bir taraftan bu kanaatini bütün knvvetile ilân ve müdafaa eden ben httsusî kabinemde çalısırken nasıl olur da bana aleyhtan oldnğum bir vaziyeti. müderrislifi hatırımdan geçirdiğim vavesi isnat olunabiUr? Tekrar söyliyorum Bizim gibi ömürlertni kabinelerinde hususî hekimlik yapmakla geçinenler ne kendisi yetişebllirler ve ne de adam yetiştirebüirler. Hem de memur olmak itibarile yevmî gazetelerde cevap vermek adetim değildi. Mecburen «anh ayn anlar, anlamıyan istediği kadar söğebilir» derim. Diğer taraftan Darülfunun Emini Mu ammer Raşit Beyin de Darülfununu tenkit eden yazılara cevap verirken bunların sansör edihnesi lârım geleceğindcn bahsettiği yazılmıştı Muammer Rasit B bu ctimleyi tavzih ederek bunda Mazhar Osman Beyl kastetthediğini ve .Dartilfünnna yapılan hakaretleri kastettiğini beyan etmiştir Darülfununun yeni bütçesinin Ihsaruıa perşembe günü başlanacaktır. Darülfünuna mülhak olarak bir tktisat fakultesi tesis edileceği de mevzuu bahsolmus ise de: bu hususta mnkarrer bü esas olmadığı anlaşılmıştır Mazhâr Osman Bey ne diybr? m Fransa Meb'usan Meclisinin yeni devrel içtımaiyesi açıldıfüıdanberi cereyan eden münakâşalarm eh mühimmi bu devletin harici siyasetine aittir Hairciye Nazın M; Briahd ve Başvekll M. Tardieu uztjn nzadıya izahat verdikten sonra kabinenin haricî siyaseti 270 reye karşı 323 rey Ue tasvip [Biz Imalâtı Harbiye Zeytinburnn Tıpa edilmiştir. Kabinenin haricî siyasetten fabrikasında çahşıyorduk. İşlerin azalj Vakıaya 4 ühcü hukuk heyeti dolayı devrilmesine imkân kalmamıştır, masmdan kırk kişi kadro haricî eâilâik.j hâkimesile bir müfettiş işhat Hakikaten şimdiki kabine bu mes'elede gaiki aydır boşta geziyornc. Fabrikada bi. yet sağlamdır. Bu dahi kabinede hem sağ edtyvr ı«im bir taavün sandtğımn vardı. Bnnaj hem de sol fırkalann itimadına mazhar 'her ay kazandığımız paranın yüzde iki şahsiyet bulunmasıdır. M. Briand'ın be§ Bandırma Ağırceza reisi sabık mus• dördunü terkederdik. Bunun sebebî de< senedenberi takip eylediği metin ve lâkln Ifabrikadan çıkarıİdığımız ve boşta feal% tentilç Hikmet Bey müddeiumumî Ke itilâfcuyane siyaset sol fırkaların ekseriyeidığunız zaman eUmizde harclık Olarak!g riah Meyin vekili avukat Kenan Ömer ti tarafından daima tasvip olunuyor. abeş on kuruş bulunmasını temin idi ^ Beyin dünkü mektubu üzerine gönderSağ cenah fırkaları ve bahususd Halboki fabrika nizamnamesi muci diği bir mektupta diyor ki: perverler M. Briand'ın siyasetini beğenml< bince bu paramızı bize iade etmeleri lâ? «Mes'elenin esası, Kenan B. aleyhinyorlar ve bunu çok gevşek buluyorlar İse [zım iken, müracaâtlarumza, daha An' deki davadan tarziye üzerine vaz geçtide kabinenin başmda bulunan M. TardlIkarâdâh hâvale ğelmett eefattle feiiü ğini hâ&kihdâfei öıahkenıede mazbut ieü'nün dahiiî siyaseti kadar haricî siyase)iki aydır atlatıyor baştan savuyorlar ! fademin doğru olup olmadığıdır. Kenan tine dahi emniyeti mutlakalan olduğün \kt kâldik Atle efradimiz perişah bir] Örher Bey tâvzlhlerile beni değil, mü dan ıster istemez kabinehltt siyasetini tas|haldedtr. Bi?, kırk kişi, bir kere de, kaj ekkillerini alenen bir daha tekzip et vip ediyorlar. Bu garıp1 vaziyetten dolayıırilerinm her türlü şikâyet ve dertl mlf bülunuyorlar. dır ki Hariciye Nazırı ile Başvekîün ayni alâkâ8ar olan (Ctimntıriyet) e İİtka Kenân Ömelr Bfeyin sebep İtibarile çök mes'ele hakkmda soylediğı sozler arasında 'ediyomz.] mttrlasebetsiz gbrdukleri davanih mü zahiren buyiık fark ve tefavut müşahede 1 Bu mektubu bize kırk arkadaş^ sebbibi müddeiumumî Kenan Beyin olunuyor ve Fransa'nın haricî siyaseti bu ı namına Bakırköy'ünde Yeni > hâksıi fiil ve hareketidir. Münasebet iki zatın başka başka tasvir eyledikleri hat{ mahaüede Karakol İökdğtnda] sis Vasfı bittabl ttana raci değildir. Ve lardan hangisini takip eylediğuıe insan 6İİ beyltt kemali tfetazula fetagat rica şüphe ediyor. Bu fark o kadar barizdir ki (22) numaralı hanede mukim tmeleri ve bu sözlermi bir kaç defa Briand son beyanatında takip eylediği siAhmet oğlu Salih Ef. gönderi j. tekrar ederek bu tarziyeyi kâfl görürlüz yasetin kabmenin heyeti umumiyesinin poyor. ' w deıheleH bir hakikattlr kl bunu kendi litlkası olduğunu ve buna yapilacak hü cumların şahsına matuf olmaktan 1 Bu şikfyet Salih Ef. nin dH J eri de inkâr etmiyorlar. Tarziye veri doğrudan doğruya kabinenin siyasetiziyade uraulifken dördüncü hukuk hey'eti hâkimesi [ lattığı şekilde ı*e, bu fabrika | nî teşkil eden üç zat ve bir adliye mü miyesine raci olarak bunu zayıflatacağını nin erkâmndan, kendi hakla . fettişi nasir bulurimaRta İdiler. Ben tasrih etmeğe lüzum görmüşiır. Bu sözletından, gtihdeliklerinden ayirip, hey'eti hâkime huzurunda verilen bu rin doğru olduğu Fransa efkârı umumiyeverdikteri bir paranın anieleyej tarziyeyi kâfi görerek davamdan fera sinin ekseriyeti tarafrndan tasvip edllme ' sile sabittir. Çünkü M Briand'ın tedricî teneden iade edilmediğini ve buZ gat ettlrh. Kenari Beyih biazat vfeya rhUekkilleri lif fesasina müstenlt politıkasınm haricüınun için ne HaValeii beklenitdiZ tarafından tarzlye Terildiğini suretl de bir politlka er geç blr harbi intaç eder. kat'iyyede ihkâr etmekte ise de bu in Frahsız niilletinln ekseriyeti kahiresinih **"*' Sortlyortız 4 kârlan yalnız ifadei mücerredelerinde harlcten icbar vUku bulmaksızm her hangi kalmaktadır. Kenan Ömer Beyin mek bir harbe girmek taraftan olmadığma şupttlplarında dahi ltiraf eylediği veçhile, 8 yoktor. f Tütün İnhısarımn memur maaşlan tar*İy« bir emri vakidlr.» Darülfünun Emininin tavzihi Darülfünun bütçeci NADIR NADİ Makikî vaz\yet ( Bas vwkaled°n ınabult ) vahimesî Makedonya'da hürriyet için çalışan genç zabitlerin hareketlerini tacile sebep olmustu. Yukarıdan gelen bu ihtiiail Istanbül'da zutlUr edeh 31 mart aksulâmelinin boğmafa çalısmış oldu ğunu da bugun hayretten ziyade ibretle hatırhyabiliriz. Miltî benliğini mudrik milli vahdet üzerine muesses yepyeni ve tamamen asrî bir idare: İşte Türkiye'yi hasta adam olınaktan cıkararak ebediyyen kurtara cak tıisltn. Kğet anlıyatı bir gayret ve hamhetle bu is bu suretle tesis, idare ve idaıne edilemezse hastahğın Cumhuriyet zamanında dahi seyrini takip etmesine kabil değil mumanâat oltUıamaz. Bu memlekette tstiklâl cidalirii kuran, yurüten ve mavaffakh etle ikmal ve intaç dahi etmiç tflirt ktıdretli zlhniyet tamamen memleket ve millete maledilmezse ha«!tnheın bir daha ve hiç bir vakit httk'îetmiyecek veçhile kökünden bertaraf olmüs oUUieuna hükmetmek imkânı bulttnmaz. İste mes'ele buradadır. Gaz'i Hz. ( Pırtnci sahifeden mabaıt ) ıVali ve kolordu kumandanı beraber idiler. Tren yann sabah Sıvas'a hareket edecektir. Gazi Hz. Ankara'dan hareketleri sena sında çok neş'eli idiler ve meb'uslarla lâtifeler edivorlardı. Bir aralık, eski S. F. azalanndan Ankara meb'usn Talât Beye hitaben: « Talât Bey, senin tutyacı Yahudi saf mı?> Sualini sordular Talât B.: « Hayır Paşam. öldü» dedi. Herkes bu sual ve cevaba ha>Tet ediyor, Gazi gülu\ordu Hikâyeyi bilen bir zat nakletti: Gaıi 336 da Ankara'ya geidifei zaman Talât Beve mahalleden bir Yahudi müra caat etmis: Bu tuttuğünuz büyük i?; parasız görülmez, ben tutyadan altm yapmasını bilirirn. size kalaydan altm yapayun» demiş. Talât Beyin snasıl yaparsm?» sualine de: « Bunu en bUyüğünüze söyliyebilirim. Fakat onun huzuruna eıkmak için de elbisem yok» devabını vertniş. Talât B de tutstiklâl cidali memleketin düşman is tup Yahudiyi geydirmiş, kuşatmış, kalemi tllâstndan kurttilmasını temin etti. MH mahsnsa çötürüp mes'elevl Havati B. merletin mevrudiyetini kurtaran bn cidal huma anlatmış. Gazi Hz. munhasıran Talât Beyi kabul yaltlrz ba^ıria devamlı bir hayatın kâfili olamazdı. Zihinlerde yer tutmuş olan etmis ve hikâyesini dinlediği Yahudi için de: « Bu adam hakikaten altın yapmântn rlasta adam hükmünün bütün sebep ve yolunu bülmuş» demiş. nterişelerini tamamen ortadan kaldı rapak tedbirİere de tevessül etmek lâzimdt. İstiklâl cidalint taldp ve tarsin elleıi inkılâpların kıymetleri ve büyttklfikleti iste bundandır. Bütün mllletin bü yenijıayata tamamen, haklkaten Te Abdülhamit veresesi davası ttlen irilibak etmek lâzımdır. Eğer ih 22 teşrlnisanide Tflrk İnglliz muhtelit tüâf oiacaksa o, neden böyle diye değil, hakem mahkemesinde Abdülhâtnlt vere 1te icin bu fikirlerde daha ileri gidütni sesi tarafından İnglliz hukurneti aleyhine yOr surttinde olmalıdır. Bu halin ise buikame edllen davanm rüyetıne başlanacakgünden yafına ve kendi kendine bn sutır. Abdülhamit veresesi İngiliz'lerin elleretle kolavca tekevvün ve tahakkuk etrlnde bulunan bazı arazinın kendilerine mis olttvermesi ihtimali yoktur. Nitekim ait olduğtmu iddia etmektedlrler. olmadı^ını son tecrübelerde jförmtiş te Ayni güöde Ttirk Italyan mahkemestobttlundük. de iki dava ıüyet olunacaktır Biz meşrutiyette olduğu gibi yeni fırka tecrübesinde dahi Fransız ihtilâli mak ihtiyacında olan hayatı ne olacakf nin hürriyet ve musavat düstorlarıhm ortayâ cıktt?ı*iı çördttk. Butia bir mtk Bu derdin ilâcı hürriyetle musavat ol tar da sahsî h!""5İyat ve lhtiras karıstı saydı millet istlklâl cldall ile değil. da nrsanız tabl» tamam oinr. Bu hareke ha rteştntlyet «amarlında âfiyet ve ha timiz flltnslslitimizin, idraksizliğimizin lâsa mazhar olmus olurdu. Tecrübe olanmuş şeyleri tekrar e dar dusunus Ve kısa nrörüsümüzün en parlak misalini teskil eder. Hurriyet derek karşımiza bir daha hürriyet ve ve musavat iyi şeylerdir. Fakat milletin itilâf gibi çıkmakta mana var mı? tarihi bir hastalıktan kat'iyyen kurtulYUNUS NADİ Gazi Hz. nin hatırlattıkları hikâye Blr aya yakın bir zamandanberl Anka ra'da Belediye işlerıni takip etmekte olan İstanbul Belediyesi reis muavinl Hâmit B. dün avdet etmiştir. Hâmit B. Ankara'da takip ettiği Belediye işleri hakkmda gazetecilere şu izahatı vermiştir: t Belediye memurlannın barem lâyl hası Maliye Vekâletindedir. Vekil B. rahatsız olduğu için tetkiki gecikmektedir. Maamafih yakında tasdık olunacaktır. Lâyihanın reddi ve memurlann ücretle istihdamı mevzuu bahis değildir. Her halde barem kânunusaniye kadar netieelenmiş olacaktır. Ankara'ya bilhassa kânunusanide tatbik edilecek olan Şehir bütçesi ve Vilâyetle Bmanetin tevhidi ile yapüan yeni teşkilât hakkında görüşmeğe gitmiştim. Orada Belediye Ue idarei hususiyenin müşterek masraflara ne suretle iştirak edecekleri ve bu gibi müşterek masraflarm hangi yerlerde yapüacağı tetkik edildi. Kânunusaniden itibaren müşterek bütçe tatbik edilecektir. Şimdilik hazirana kadat muvakkat bir bütçe yapılacaktır > Hâmit B. diin Anhordian Yeni teşkilât geldi Akşam refiklerünizden blri Behçet B. maaşların Rejl za muhtar İntihap edileceklerinl kadınîarın da yazmış ise de manında %20, şimdi ol aptığımız tahklkata nazaran şimdilik buna imkan yoktur. Zİra muhtar üıtihabatı duğunu 8Öylüyor koy kanununa tevfikan yapılmaktadır. Köy kanununda ise muhtarlarm erkek olacakTutün tnhisar idaresinin, sabık reji şir lan sarahaten zikredllmiştir. ketinden fazla masrafı olduğu iddiasına Ümumi Miidiir Behçet B. cevap vererek Ecnebilerin ibraz edecekleri para şehrimize geiecek ecenblierin İbraz et demiştir ki: mek meebürlyetinde oldüklah parayı der«Memnrlara rapıian masraf adet Ue hal polis beşmci şubesine nakten gdsterlçülmez. Çünkü eski reji zamanında teş meleri ve bu hususta kefalet kabul edilekilât vilâyet ve bazı kazalar merkeılerine mîyeceği alâkarana tebliğ edilmiştir. Da münhasır idi ve bu sebepten dahil! sarfi intî surette^ ikamet elecekler 400, muvakatı nci mnyon BUooan Başiıyarak son ı» kâten Utatnet edecekler 150 Iira lbraz eflemanlarda (5) milyon kiloya çıkmıştı. Biz ceklerdrr. ise bfltiin kazalar ve nevahi merkezlerinde Maaş farkı veriliyor eşkilât yaptık. Çünkü Türkiye Cumhuriİdarei hususiye ve Belediye memuriaruıın etinde mevcnt (40) binden fazla köyden maaşındaki barem farkı Dahiliye Vekâle •ugün (22) köyde serbayi ve bayi teskilâ tinden gelmlştlr. Hazirandan İtibaren baunız vardır. Bu köylere bn sigaralan ve •eaı farkı hesap eflilerek memurlara verl ütünleri gönderebilmeleri içhı depolar aç ecektlr. Maamafih şlmdiden avans olarak mak, satıs memurlukları ihdas etmek mec rerilmeğe başlanılmıştır. Bu maaş farkı urlyeti tabiidir. İste bu sayededü ki, Su ıpeyce blr miktara ballğ olmaktadır. riye ve Makedonya da dahil olmadıfı halde sarfiyat (11) milyon kiloya çıkmıştff. Demek ki bu masraf mukayesesi adetle Ege vftjjuru Pke'de iyi karçılandi değil yüzde hesabile ohnahdrr. Seyrisefain idaresinin Iskenderiye hattıEski rejinln memnrin masrafı yüede (13) na tahsis edihııiş olan Ege vapuru Iskendele (20) arasında olduğu halde bizimki muvakkat ucretUIer de flahn oldufd hâlde riye'den avdette geçen cuma günü ilk defa larak Pire llmanına uğramıştır. Ege vayüzde (8) bnçuk raddesindedir.> pnru üman heyeti ve bazı ümerayi bahriye Behçet B. cuma günü Ankaar'ya giderek tarafından kârşılanmıştır. Vapuru zlyaret !5 milyon Iira olarak hazırlanan yeni böteden Üman heyeti, gördüklert intizam ve e hakkmda izahat verecektrr. İdare Amerika'dan getuHtigi puro tohu mükemmeliyete karşı beyam takdirat ettlkten sonra teshüâtı lâzime ibrazı için sumunn Adana'da teerttb* edeüektir. reti hiaHsusada emlr aldıklarını söylemişlerdir. Ve filvaki bllcümle muamelâtın ifasında da fevkalââe sühulet ibarz edilmlçtir. VapÜra Pire'deh iki yolcu binınlş ve transit olarak küllıyetli miktarda şeker yükletilmiştir. Vapur dört saat kaldıktan sonra Adliye Vekili Bey Pire'den hareketle cumartesi günü akşamı Evvelki gün şehrimtee gelen Adliye Ve llmanımıza tasıl olmuştur. üli Yusuf Kemal B bir iki güne kadar avLimana uğrıyan vapurlardaki det edecektir. Radınlar mubtar olamazlar Cereyan eden munakaşalar ve hükumet namına ifat olunan nutuklar Fransanın harici siyasetinin Fransız Alman münasebatı etrafmda donduğunü gösteriyor. Filvaki Fransa üe Italya arasında gayet şiddetli bir rakabet olup her iki devlet yek dığerinden emm olmıyarak askerî ve siyasi tedbirlere tevessül edıyor ise de Fransa'yı ve efkârı umumiyesini daha ziyade Almana'mn vaziyeti işgal ediyor. Eslihadan tecrit olunan ve mali ve idari ağır mükellefiyetler altında kıvranan Almanya'dan Fran nz'ların hâlâ bir türlü emln olmamasının ısbabuıı gene M. Briand son nutkunda şu iuretle izah etmiştir: «Almanya disiplin ve hızibata ahşmış ve zeki 60,000,000 kişilik blr halk kütlesidlr. Böyle blr komsudan gelebilecek tehlikeleri itilâf ve mukarenet vasıtasile tahfif et « mege çalışmıyan blr Fransız Hariciye Kft ~ zırı vazifesini ifa etmiş olmaz. M. Franklenbuyon şimdiye kadar takip olunan siyasetin altüst edıhnesini lstlyor. Buna imkân 'okur. Böyle bir şeye kim cesaret eder ise Karşısında beni görecektir Eger itidah elden bırakmak istiyorlar ise Almanya'da Cumhuriyeti müdafaa edecek hükumet bulamıyacaklardır. Eğer Fransa'nın eski lttifaklan avdet etmesuıi istlyorlar İse bu Cemiyeti Akvamui sonu demek olur. Benim siyasetimin iklnci blr şıkkî yoktur.» Fransa parlâmentosunda bu defa dahi M. Briand'ın siyaseti tasvip edilmlş ohnası Avrupa'da değişmekte olan vaziyet karşısında sulhün şiddetli safsıntılara uğra mıyacağma bir alâmettir. MUHARREM FEYZt Mecllst^ki hâdise Ağaoğlu ne diyor! Meclisteki malum hâdise hakkmda Fadil Ahmet Beyin anlattıklarınl yazmıştık Ağa Oğlu Ahmet B. de şöyle demektedir: Ben konnşnyordum, arkamdan Fadll B. geldi, hayretbahş bir nara ile krpkırmnl kızarmış bb halde bana hitaben dedi Uî ı Bu memlekette sana yapüan hürmet bir sadaka kabillndendir. Bunu sui istfanal etmene müsaade etmeyî*» Cevaben: « Sen kim olnyorsun^ senhı gîbnertn hünnetinden müstağniyim, çekil boradan» dedim ve çekildl, gitti. İki dakika sonra gülerek yanıma geldL Ondan sonra kendisini tekrar yanmıdaıı koğdnm. Sabri B. (Cebelibereket), All B. (Afyon) orada idiler. Ona tekrar dedhn kl: « Ben burada, Ankara'da çamurlar îçinde memleketin ıztırabı ile kaJbhıı müteellim olarak çahştığım zaman sen Ali Kemal'in yanında çahşıyordun. Her şey hazırlandıktan sonra gelip burada bizlere hürmet, fflân sözleri söyliyorsunuz, ntanmazlar!... thsan Ziya B. daf ası bitiyor İzmir'de rüyet edümekte olan tJrta hfiklmi merhum Ihsan Ziya Beyin katli davasının son celsesinde vetese vekili ücretl fBâletle beraber 39 bin Iira lstemiş, makamı ddia bu talebin varlt olmadıgını söylemiş Bürhaniye müddelumumisinln muvacee için celbine mahkemece karar verilerek dava başka bir güne bırakılmıştır. ecnebiler şehre çıkabilecek Ziya B. Terkos hakkmda ne diyor? Evvelki gün Ankara'dan gelen Belediye fen heyeti müdürü Ziya B de şu sözleri söylemiştir: < Nafia Vekâletine Terkos Şirketi hakkında lâzım gelen izahatı verdım. Bu izahat blzlm dosyalarımıza ve şikâyetlere müstenittir Esasen biz bu husustaki noktai nazarımızda sabitiz. Biz üc sene evvel şirketin feshini istemiştik. Bugün de bu iddiamızda musnrız Vekil B. işi tetkik etmektedir. Her halde yakında bir karar verılecektir.» Ecnlbi bir mem'lekete gitmek üzete, İs tarlmıl veya diger limanlanmraa uğnyan vapurlarda bulunan bazı ecnebilerin, transit veyâ itajhet vlzestai hatnil ohnaksizın, vapurun Umanda kaldığı müddetçe şehre jıkıp gezmek istedikleri takdirde kendilerlnden vlze harcı alınrhamasl hükumetçe takarrür eylemiş olduğu Dahiliye Vekâletinden blldirilmiştir. Mantar tabancaları kapsüllerini yapan imalâtaneler Yangın ve kazalara sebebiyet verdlği için mantar tabancalannın kapsüllerini yapan imalâtanelerin şehir dahlllnden kaldirilması takarrür etmiştir. Badema bü kabil imalâtahe yapüacağı zaman doğrudan doğruya belediyeden müsaade âluıacaktır. Hilâliahmerin Talebeye Yardımı Darülbedayi murakabe encümeninde Darülbedayi murakabe encümeni bugün belediyede toplanarak tiyatro mBktebinin programlarını tanzim ve hocalannı tayin edecektir. Encümen de müddetini lkhıal ettigi için yeniden intihap yapılacaktır. Etabli rümlar hüviyet cüzdaüi alacaklar Etabli vesikası alan rumların derhal Ücılli nufusa kayıtlan ve hüviyet cüzdanı almaları ve bu işi Vilâyetin sıkı bir surette takip etmesi alâkarana tebliğ edilmiştir. Etabli Rüttt'lara tevziat rta«l yapilacak? Dun Muhtelit Mubadele Komlsyöhtm'de. İstanbul Defterdarı Şefik Beyin de iştiraHle aktedilen içtimada etabli ftumlara tevzi edilecek oîan 150 blh İnglliz lirasınm tevzii için blr formül yapümasına karar veril miştır. Bu tevziatta mülkün vergi miktari esas ittihaz edilecektir. Ttirkocağmda konf erans 20 lkinci teşrin 930 perşembe günü akşamı saat 21 de Madam des Foungeres tarafından fSur «r Art de Dire» â la Ville et âü Thöatre) mevzulu bir recital konferans verilecek ve Türk'çeye tercüme edilecektir. Kİilâliahmer temiyeti Hfe me^epteraekİ kîmse«İz çocuklara yardım Bunu muteakıp Franz Peter Schubert'in en guzel parçaları çalınacaktır. Bu konfe olmak üzere yemek verineğe başlamıştır. Resmimiz bir mektepte yemek yiyen küçük yavrulan göstermektedir. ransa herkes gelebıUr. Tevf ik Kâmil B. Ankara'ya gidiyot; Muhtelit Mubadele Komisyonu Türk mu. rahhas heyeti reisi Tevfık Kâmil B. kom.s^ yondaki mesail hakkında hükumetle >. .ı» den temaslarda bulunmak uzere Ankara ya^ gidoftektir.