3 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDÎNCi SENE No. 2508 VtJIVlLJS Başmuharrlrt B NADİ | İDAREHANESİ: j • Du\unuunıuınnn kdi^iModa (kıreı Biahsasa •'Telgraf: İstanbul C u m h u m e t • Posta kulusu: N° 2 4 6 Ba»muharrir • 22366 Tahrlr müdürU 23236 Idare müdürü 22365. Matbaa 20472 Attilâ Cihan impratoru Bugün neşrine başladığımız yeni bir tefrikanın büyük mahiyet ve ehemmiyeti üzerine muhterem karilerimizin nazari dikkatlerini celbetmeğe lüzum görüyoruz: Bu tefrika bizim bir kaç sene evvel bir daha yazmış olduğumuz Attila'nın hayatıdur. Attila milâdın 4 5 inci asrında Tuna üzerinde hükumet icra eden Avrupa Hön İmparatorluğunun reisi bir Tiirk hakanidir. Tarihte başhbaşına bir destan teşkil edecek mevki tutan bu muazzam varlığın son zamanlara kadar olduğu gibi bir efsane halinde bırakılmıyarak bütün hakikî vakıalan ile ortaya çıkarılmasını ilti zam etmiştik. Attila'yı kendi teşebbüsümüzle yazmak istediğimiz zaman bu • nun tarihî tetkikler yapacak bir heyet tarafından vücude getirilmesini muvafık görmüştük. Bu maksatla elde edilmesi mümkün malumatı ve vesikaları toplama • ğa çahstık. İş çok büyfiktü. Bir hamlede ve bir iki senede bunun bizce arzu edilen bütün bir mü kemmeliyetle temininin müşkül olduğunu görmekte gecikmedik. Maamafih bize bir Attila yazdıracak esas vesikalara maliktik. Yazmak vazifesini üzerine alan Peyami Safa Bey ilk Attila'yı ortaya koydu. Vesaitimizin derecesine göre bunu muvaffak olmuş bir eser telâkki etmekte tereddüdümüz yoktur. Büyük bir heyecanla takip et • tiğimiz bu işte tesadüf bizi hay retimizi mucip bir vaziyet kar • «îsında bulundurdu. Bizim Attila'nın (CumnurîyetT^e neşri hıC tikten pek az sonra Fransızca bir Attila çıktığını görerek derhal kilabı getirttik. Meğer biz müm kün olduğu kadar mükemmel bir Attila yazabilmek için burada çahşırken bir Fransız da ayni mev2u üzerinde ayni ihtimamla meşgul oluyormuş. Ve itiraf etmek Iâzım ki vesait ve vesaike meb • zuliyet ve sühuletle malikiyette bizden daha bahtiyar olan bu zat neticede bittabi bizden fazla muvaffak ta olmuş. MarceJ Brion ismini taşıyan bu muharririn Attila'sı bizim ideal edindiğimiz Attiladır. Kitabmın sonunda verdiği bibüyoğrafiye göre Mösyö Marcel Brion Attila'sım yazmak için muhtelif lisanlarda otuzdan fazla mühim eseri okumuş ve Attilâ ile alâka ve teması olan eserleri muhlevi müzelerin kâffeeini gezmiş ve tetkik etmiştir. Attila zamamnda Tuna boyundaki Avrupa Hön İmparatorluğu Oral ve Kafkas dağları mavera larından Çin seddine kadar uzanan sahadaki kesif Türk'lük âlemi ile müselsei ve muttasıl alâkadardı. Attila'nm şahsındaki Türk kahramanımn f evkalâdeliği Garpte Bahrimuhiti atlasiden Şark'ta Bahrimuhiti kebire kadar uzanacak yekpare bir Türk cihan İmparatorluğu kurmak için tasavvur ettiği muazzam plândadır. Bu plân kuru bir malihulyadan ibaret değildi. O siyasî ve askerî Türk dehasının şahikavî tecellilerile mücehhezdi. Attila zamanında, hatta daha evvelden Bizans'taki Şarkî Roma İmparatorluğu Tuna boyundaki Avrupa Hön İmparatorluğuna haraç veriyordu. Attila zamanında Bizans'ın idaresi başına gelen sabık bir ceneral bu haraci ver mekten imtina etmişti. Attila'ya göre Bizans üzerine yürüyerek meramını infaz etmek işten bile değildi. Fakat Attila bu maksat için İstanbul üzerine küçük bir sefer yapmaktansa Bizans'ı silâh çekmeden iskat edecek daha bü yük plânının tahakkuku peşinde Cu m h u riye Meb'uslar Ankara'da toplanıyor PAZAR 3 MAYIS 1931 ABONE ŞERAİTİ DET. İTÜRKİYE İÇİNf HAÇİÇ İÇİN i 1400 gr. f 2700 750 Kr. 1450 Kr.. 800 Kr. 400 Xr. Nüshası her yerde = 5 Kurnştar « İstanburun işçi meb'u slarından istenenler.. Ruzname hazırlandı: Aza tahlif ve Dün Sanayi Birliğinde Reisicumhur intihabı icra edilecek bir içtima aktedildi MecKse arzedilecek yeni kanun lâyihaları hazırlanmıştır, Meclis temmuz sonuna kadar devam edecektir Yeni kabinenin şekli etrafmdaki vaziyetler Ankara 2 (Telefonla) Meclisin pazartesiye küşadı dolayısUe burada faaliyet artmıştır. Bugünkü trenle Ankara'ya otuzdan fazla meb'us gelmiştir. Yarınki trenle de bir çok meb'usun geleceği ve ilk içtimada ekseriyet teşkil edileceği anlaşılmaktadır. Dördüncü Büyük Millet Meclisinin ilk içtima celsesi ruznamesi hazırlanmıştır. Ruzname şöyledir: 1 Azanın tahlif i, 2 Riyaset divanı intihabı, Yartn yeni m&ustar tarafından içgal eĞOecek olan B. M. Meclist içtima satonu 3 Reisicumhur intihabı, çe, icra ve ifdecek esaslar hakkında yeniden 4 Reisicumhur Hz. nin tahlâs kanunu ta hazirlanacak kanun Iâyihalan. lifi. dilâtı, valileMeclisin pazarteei celsesinîn Yeni kabine rin salâhiyetiher yerden radyo ile dinlenebilAnkara 2 (Telefonla) Mecnîn tevsii, kamesi için tertibat alınmıstu*. lisin küşadı ve yeni kabinenin zanç, arazi, tarzı teşekkülü hakkındaki rivaGazi Hz. nin teşrifleri müsakkafat yet ve tahminler devam ediyor. Ankara 2 Yeni Meclisin fevve veraset Yeni kabinede yapılacağı söyle • kalâde içtimaı temmuz sonlanna vergilerinde nen değişiklikler henüz birer kadar devam edecektir. Meclis yapılacak ta tahmmden ibarettir. İsmet Paşa tatilini müteakıp Gazi Hz. İstandilât, muamekabinesinin gene eski simasını bul'u teşrif buyurarak bir müddet le vergisi, ormuhafaza edeceği de söylenmekistirahat edeceklerdir. İsmet Paman kanunu. Yarvn Mecü&e riyaset tedir. Yüksek makamlardaki bazı şanın bir ay kadar Pendik'te ikaDivanı Mu edecek olan en yaşlı zevatın istirahate ihtiyaçlan olmet etmesi ihtimal dahilindedir. hasebat teş meb'us: Faik Bey duğu için çekilecekleri haberi aYeni meclisin mesaisi kilâtı, hususî idareler lâyihası ve sılsızdır. Dördüncü Millet Meclisine arEcbak Arlliyc Vekili Refik Şevzedilecek lâyihalar şunlardır: 931 yol vergisinin tenzili, iş kanunu, Fırka kongresinde takarrür e Udabadi 3 üncü sahifede) bütçesi, bir aylık muvakkat büt Yeni meb'usların da bulunduğu bu içtimada metalip tesbit olundu Sanayi Birliğinde yeni meb'uslartn da yapüan içtimadan [X işaretîi Vastf ve XX işaretli Hamdi BeylerJ bir intîba Dün Sanayi Birliğinde fevkalâde bir heyeti umumiye içtimaı aktedilmiç ve tstanbul'dan intihap edilen sanayi mensubu meb'uslardan Vasıf ve Hamdi Beyler bu içtimaa istirak etmişlerdir. Ruznamenin b&şında muamele vergisî mes'eleai gelmektedir. Muamele vergisi 927 taribinden itiba ren erbabı sanayün mütemadî şikftyetini celbetmiş, teşviki sanayi ka{Mabadl 3 üncü sahifede) ErzincarTdaki facia îki şerir, Mehmet Çavuşun karısile 4yavrusunu nasıl ve niçin öldürdü? Münhal meb'usluklar Fırka Divanı gelecek hafta içinde Gazi H z. Reisicumhur Hz. saat 2 de Ankara'ya avdet ettiler Şerlrlerin Tıapsedüdikieri, mifU Ef. nin kiMphaneei Dün Beylikköprütoplanarak vaziyeti tetkik edecektir de tetkikat yaptılar iki yerden tntthap exMen m KİUahya, MtOatya ve IstanbuPu teroth edeoekieri artlaşilan uç meb'vs: Reoep Bey Umet Pf. Salâh Cimcoz Bey Ankara 2 İki intihap dai resinden meb'us çıkan İsmet Pş. ile Recep ve Salâh Cimcoz Beylerin Fırka tarafından namzet yürümeği tercih etti. Bu plân büyük bir ordu ile Garbe teveccüh eden büyük bir seferi tezammun ediyordu. Neticede Roma'yı alacak olan bu plân oraya kadar tatbik olunduğ zaman Bizans olmuş bir meyva gibi kendiliğinden düşecek ve artık Bahrimuhiti atla • siden Behrimuhiti kebire kadar olan sahada Attila'nm cihan imparatorluğunu kurmasına esash hiç bir mâni kalmamış olacaktı. O tarihlerde Şarkî Roma müşkül anlarında ancak Garbî Roma'ya istinat ederek ayakta durabiliyordu. Garbî Roma istilâ edilmekle Bizans kendiliğinden devrilecekti. İşte Avrupa Hön İmparator luğunda Attila'nm maddî ve manevî muazzam bir kudretle ta hakkuk ettirmek istediği dahiyane plân budur. Tuna boyundaki Avrupa Hön İmparatorluğunun ehemmiyet ve azametini anlaraak için Attila'nm Ren boylarından geçerek ve Paris'i dolaşarak Cenube sarkan bü göeterildikleri Malatya, Kütahya ve İstanbul'u tercih edecekleri anlaşıhyor. Münhal yerler (Mabadi 3 üncü sahifede) linininiHHIirillllllHIIIItrilllltniimllllHMIIIIIIHHHtUlllllHUIIfHIIIIIIIIIIIIUIIlllUMIIItllltllllilliniltiliniTHMIIIIIIlllIHIIIIItliltlllltttUIIIIIIIItlllll yük seferine ekserisi süvarı lâakal 700 bin kişilik bir ordu ile girişmiş olduğunu söylemek kâfidir. Bugün dahi 700 bin kişinin sevk ve idaresi ne demek olduğunu bilenler, Attila zamanındaki Türk kuvvet ve kudretinin büyüklüğünü anlamakta güçlük çekmezler. İşte Attila'nm hayatı masala benziyen bu müthiş hakikatlerin ifadesidir. Attila'nm hükümran olduğu yerlerde bilâhare Türk'ler hemen ayni azamet ve kudretle tekrar görünmüşlerdir. Millet denilen heyet tarihî bir mahsulden başka bir şey olmadığına göre büyük ırkımızm tarihteki büyük izlerini haklı bir fahır ve gururlu temara etmekliğimize denilecek soz bulunamaz. Büyük milletimizin mazisini aydınlatan nurlarda istikbalimizi de aydınlatan meş'aleler tesiri vardır. Büyük ırklar daima büyük milletler olarak tecelli ve teselsül etmişlerdir ve edeceklerdir. YUNUS NADİ Ankara 2 (Telefonla) Reisicumhur Hz. bu sabah saat 3 buçukta istasyonu teşrif buyur muşlar ve Beylikköprü'de tetkikat yapmak üzere 4 buçukta hususî bir trenle hareket etmişler • dJr. Gazi Hz. ne Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü, Nafıa Vekili Hilmi, doktor Reşit Galip, Kjhnç Ali, Vacıf, Saffet, Kâtibi umumî Tevfik, Seryaver Rüsuhi ve Ankara Valisi Nevzat Beyler refakat etmekte idiler. Dahiliye, Hariciye ve Nafıa Vekilleri Yenidoğan istasyonunda inerek İstanbul'dan gelmekte olan eksprese binmişler, İsmet ve Kâzım Paşalara mülâki olmuşlardır. Gazi Hz. Beylikköprü'de tet kikatta bulunmuşlar ve gene trenle avdet ederek saat 2 de Ankara'ya muvasalat buyurmuşlardır. Müşarünileyh Hz. tren • den Gazi istasyonunda inerek çiftlikte bir müddet meşgul ol • muşlardır. Erzîncan'm Büyük Köşinkâr köyünden Bekir, Salih, Yaşar isminde 3 şeririn muhtar Mehmet çavuşun karısı ile 4 yavrusunu balta ile parçahyarak öldürdük' lerini yazmıştık. Verilen mütemmim malumata göre bu şakilerin elebaşısı Bekir'dir ve Mehmet çavuşla katil Salih arasında evvelce geçen bir iki hâdise de buna âmil olmuştur. Bu sefer muhtar' olamıyan Bekir intihabı müteakip 22 kişilik avenesini tophyarak Mehmet çavuşu camiye çağır mış ve «biz sizi istemiyoruz» diye zavallıyı adamakıllı dövmüş tür. Mehmet çavuş bunları dava etmiş, bu sırada 3 günlük hapis cezasile aranan Salih'i vazife icabı jandarmaya teslim etmiştir. 3 gün hapiste yatıp çıkan Salih sarhoş olarak köye gelmiş ve Meh met çavuşun evi önünde «işte ben çıktım. Eğer bu herifin çoluğunu çocuğunu kesmezsem bana da erkek demesinler!» Diye bağır mıştır. Filhakika bir hafta sonra bu şeniane cinayet ika edilmiştir. Karısile 4 yavrusunu fecı şeküde kaybeden zavaUt Mehmet Çavuş AJTlLAyı Neşre başladık İkinci sahifemizde takibe başkyınız kadar maktüllerin kafasına gir diği görülmüştür. Baltanın sapı kâmilen kan içindedir ve sapın geçirildiği kısımda beyin par çaları vardır. Tahkikattan anlaşıldığına gö • 4 yavrusile parçalanan zavallı re bütün bu hâdiseleri ve cinayet kadın ayni zamanda hamile buplânını Bekir hazırlamış ve facilunmakta idi. Şerirler cinayeti irtikâptan sonra 4 bohça ağır el ayı Salih ile Yaşar ika etmiştir. Vak'anın ertesi giinü Bekir ile abise ile 3 beşibiryerde ve 630 lira venesi tevkif edilmiştir. evraki naktiyeyi de alıp evden çıkmıslardır. 3 şeririn Erzincan'a getirilmesi Cinayette asıl âmil olan Sa büyük bir hâdise olmuş, büyük lîh'in kanlı mintanı evinde bu • küçük bütün Erzincan'lılar katilleri derin bir nefret tezahürile lunmuştur. Aleti cürüm yaralar karşılamışlardır. Halkın bunları üzerinde tatbik edilmiş ve bal lincetmesinden korkulmuş, mu tanın ağız kısmının nihayetine