17 Ağustos 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

\r 1 ^Cttmhariyet 17 Ağustos ?~ A Sehir ve memleket haberleri Sevki B. dün Siyasî icmal Almanya Fransa Almanya'da malî buhran son derecede tehlikeli bir şekil aldığı bir sırada Paris'i ziyaret ed«n Alman Başvekili M. Brüning Fransa Baş vekilini Berlin'e davet etmişti. M. Laval bu daveti esas itibarile kabul etmekle beraber ziyaret tarihinin bi> lâhare tayin edilmesi iki arada ka rarlaştırılmıştı. Londra konferansı Fransa'nın çekindiği mes'eleleri müzakere et medi. Almanya'nın malî vaziyeti az çok düzeldi. Prusya reyiimında Faşistler, Milliyetperverler ve Komü • nistler hezimete uğradılar. Fransız Başvekilinin Almanya'nın payitah • tını ziyaret eylemesine hiç bir mâni kalmamıştır. Binaenaleyh Alman • ya'nın Paris sef îri hükumeti metbuasından aldığı talimat mucibince ziyaret tarihinin kat'î surette taayyün eylemesi için Fransa Başvekilîni resmen Berlin'e davet etmiştir. M. Lava? bu daveti derhal kabul etmiştir. Fakat gerek Fransız Başvekili gerek Alman sefiri Berlin ziyaretine Fransa Hariciye Nazırı olup henüz ra « hatsızlığı bertaraf olmıyan M. (Briand) ın dahi behemehal iştirak ey lemesi lüzumunda ittifak etmişler ve buna göre bir tarih tayin etmişlerdir. Bu tarih dahi ağustosun sonlan idi. Fransa Başvekilinin Berlin'i zi • yaret edeceği her iki memlekette ve bütün cihanda büyük memnuniyet tevlit etmiştir. Çünkü Avrupa'nın siyasî ve iktisadî ve malî karışıklıktan kurtulması ve ahvalinin Utikrar bulması Almanya ile Fransa ara • sında samimî itilâf ve mukarenet husulüne bağlıdır. Cihan ahvalinin düzelmesi ve umumî sulhü müsa • lemetin kuvvet bulması Avrupa ahvalinin devamlı ve esaslı bir surette salâh bulmatına vabestedir. Fakat davetin kabulünden yirmi dört saat geçmeden Fransa hüku meti Başvekilin seyahatinin kararlaş tırılan tarihten sonraya kaiacağım Almanya hükumetine bildirmiştîr. Bu ihbar yalnız her iki memlekette değil, dünyanın her tarafında inkisar ve nevmidi peyda etmiştir. Fa kat bu teahhurun zarurî esbaptan neş'et eylediği M. Brüning ile M. Laval arasında yirmi dakika devam eden telefon muhaberesinden anla • şılmış olduğundan cihan sulhü le hinde yeni ümitler uyanmıştır. Fransa Başvekili her türlü sui tefehhümlere meydan kalmaması için tele fon ile doğrudan doğruya Alman Başvekili ile görüşerek vaziyeti samimî bir surette anlatmıştır. M. Laval ile M. Briand'ın Berlin seyahati Cemiyeti Akvam meclisi toplandıktan sonra ya eylul evahirinde yahut teşrinievvelde icra olunacaktır. MUHARREM FEYZİ Muharriri: Marcel Brion Mübadele Komisyonu iş 113 Frank'lar da karargâhı ter kediyor Attilâ için mükem lerini sür'atle bitirecek mel bir fırmt Roma'lıları kahredebilir.. Fakat maneMuhtelit Mübadele komisyo viyat bozuk Vakti ahare talik Yeni fıraatta yeni nundaki Türk heyeti murahha sefer yapılacak Ricat emri!.. sası reisi Şevki B. dün şehrimizCücelere muti bir dev Aetius, memnuniyetle, ellerini uğuşturdu. Birdenbire çehresin de yeis ve fiitur alâmetleri belirdi. Yüzünde neş'e yerine sıkıntı ve nefret kaim oldu. Hüzün ve fiitur ile başını salladı ve kendi kendine dedi ki: « Çevirdiğim siyaseti Ro ma sarayında takdir etmiyecek lerdir; anlamıyacaklardır. Belki, benim Hün'lerden para alarak Attilâ ordularını tamamen mahvetmediğimi, mürtesî bir jeneral olduğumu iddia edenler bile bulunacaktır. îftira ve tezvir!.. Roma sarayınm mülevves ve müstekreh silâhları!.. İnsanın, böyle adamlara hizmet etmesi ne acırjacak. esef olunacak bir vazifedir. Ah! kendi ırkımıza mensup bir büyük adam çıksaydı Panonya'yı müstakil ve hür bir idareye Rlazhar kılsaydı! Kendi memlelcetine, kendi milletine sıtkile Wzmet etmek ne büyük mazhaden Ankara'ya gitmiştir. Şevki lile mücehhez bazı kıtaat viicude getirmeğe karar veriyordu. Ta Bey Ankara'da Hariciye Vekâleti ile temasa girişerek Muhtelit Mübiî bu yeni tertibat tasavvurları badele komisyonu işlerinin tasfigelecek sefere aitti. Bu defa iş yesi ve bilhassa bazı muhacirle işten geçmişti. Roma'ya karşı icrin yerleşmiş iken tekrar tahliyera edilen sefer istihdaf edilen ye mecbur kaldıkları emlâk mes'neticeyi vermemişti. Maamafih Attilâ ahval ve şeraitın müsait git lesi hakkında izahat verecektir. Hükumet komisyon işlerinin mediğini görünce hareketinde ıssür'atle tasfiyesine çalışacaktır. rar ve inat edecek mizaçta de ğildi. Bu defa muvaffak olma mış olmantn ehemmiyeti yok tu. IstikbaJ A**;'='nın önünde açıktı. Giriştiği işe tekrar başlamak için yeni fırıatlar beklenebilirdi. Yeni kuvvetler tahşit olunabilirdi. Attilâ şimdiden bu cihetleri düsünmeğe baflamıştı. Hün hükümdarı altmış yaşma geldiğini hatırına bile getirmiyor, istikbale Mütercimi: Mustafa Namtk Ankara'ya gîttî Japon mensucatı Piyasamızda tehlikeli bir rekabet ve zararlı tesirler yapmaktadır Japon emteasının piyasamızda yaptığı tesirler hakkında Ticaret Müdiriyetinin Vekâlete verdiği rapor dan sonra Ticaret Odası da tüccarların noktai nazarına göre bir rapor hazırlamaktadır. Ticaret Odası evvelki gün şehrimizdeki emtea tacirlerini içtimaa davet ederek noktai nazarlarım anlamıştı. Dün de diğer büyük tüccarlarla temas ederek fikirlerini sormuştur. Tüccarların iddialarına göre Japon pamuklu mensucatı ve diğer kumaşları piyasada % 1 S tenzilât yaparak şiddetle rekabet etmektedir. Japon emteası hakkında yapılan şikâyetlerin Japonya ile henüz yeni bir tic&ret muahedeai aktedildiği için faydalı bir netice vermiyeceği tahmin olunmaktadır. Maamafih yeni gümrük tarife kanununun maddei mahsusası muci bince damping şeklindeki satışlar hakkında hükumetin tedabir itti haz etmek salâhiyeti vardır. Bina enaleyh İktisat Vekâleti bu rapor ları tetkik ettikten sonra vaziyette bir tehlike gördüğü takdirde bu maddeden istifade edecektir. Belediye memurları devlet memuru addedilmiyor Belediye memurları şimdiye ka dar müteaddit defalar devlet memuru addedilmiş ve haklarında memurin kanunu tatbik olunmuştur. Fakat son zamanlarda Belediye memurlarının devlet memuru olmadıkları i * leri sürülerek memurin kanununun bu memurlar hakkında tatbik edilmemesi bildirilmiştir. Bundan sonra Belediyenin evvelce yaptığı me murin nizamnamesi tatbik oluna » caktır. Bonolar geldî 1 Belediye bütçesi Gayrimübadillere tev Teşrinisaniye kadar eski şekilde kalacak ziaata başlanıyor Maliye Vekâleti Emlâk tşleri Umum Müdürü Reşit Bey An kara'dan şehrimize gelmif* ve bonoları Takdiri kıymet komis yonuna teslim etmiştir. Komis • yon gayrimübadillerin listelerini çıkarmak için azamî sür'atle çalışamaktadır. Bu hafta olmazsa ge lecek hafta içinde mutlaka bono tevziatma baslanacaktır. Yeni Belediye bütçesi Dahiliye Vekftletince tasdik edilerek geldikten sonra bir cok değişiklikler olduğu görülmüştü. Bundan başka yeni vergiler dolayısile Belediye varîdatı da azalmış, bunun için bütçede hazı tebeddüller yapılması zarurî görülmüştür. Bu tebedülleri yapmak için u mumî Şehir Meclisinin fevkalâde içtimaa davet edilmesi mukarrerdi. Fakat azaiardan bazılarının esasen teşrmisani içtimaına iki ay kaldı ğından bütçenin o zamana kadar idare edilmesi hakkında teklifleri mu > vafık görülmüştür. Meclis açılınca bütçede yapıla • cak tasarruflar tesbit edilecektir. Belediye o zamana kadar yapılacak tasarrufları tayin edecek ve bir çok masrafları mevkuf tutacaktır. emniyetle bakmasına senelerin açırlığı mâni olmuyordu. îstikbalin keşif ve tayini için ve mahza âdet yerini bulsun diye falcıların mütaleasına müracaat etti. Fakat falcıların sözlerine kulak asmadı Çünkü evvelden hattı hareketini rTyettiri» çizmiş bulunuyordu. Kararı şu iBu hazin düşünceler içinde Adi: elius bîr kat daha yeis ve eleme Attilâ, artık bir teşebbüste bugîrlftar oldu. Bu büyük jeneral, lunmıyacak, vekayiin inkişafına cücelere itaate mecbur olan bir intizar edecektir. Ittihaz edeceği dev gibi, Roma sarayınm emri kararlar Romalı'ların hal ve vaaitında çahsmağa mahkumdu. ziyetine tâbi olacaktır. Muhatım kumandanlar ve gece Roma ordugâhında ses yok!.. Vizigot'ların terkettikleri or dugâhta ateşler hâlâ yantyordu. Roma ordugâhı etrafında do Aetius ateşlerin söndürülmesini laşarak malumat getirmeğe memenetmişti. Vizigot'ların azimemur casuslar sabahleyin geldiler. tinden sonra Roma ordusu uyu Ordugâhta Vizigot'larla Frank'muştu. Aetius bile kaputuna sa ların işgal ettikleri sahanın halî rılmış, uyukluyordu. Şafağın soolduğunu haber verdiler. Orada ğuk rüzgârı kendisini uyandırırateşler sönmek üzere idi. Ne caken karşısmda Merove'yi gördü. dır, ne eşya, ne de askerden eser Merove Aetius'a dedi ki: yoktu. Vizigot'larla Frank'ların « Sizin Hün'leri himaye et çekümesinden bilistifade Ro mekte olduğunuz bahanesile malı'lara taarruz etmek lâzım geFrank'larda ordugâhı terkederek liyor mu idi? Eğer taarruza ka memleketlerine avdet ediyorlar.» j rar vermiş olsa idi Attilâ, RomaAetius buna cevap bile vermelı'ları muhakkak mağlup edebi di. Tebessüm etti. Elile müphem lirdi. Fakat Hün'leri yakından tabir kayıtsızlık işareti gösterdi ve nıyan Aetius biliyordu ki onlaruykusuna tekrar daldı. da muzafferiyet veya mağlubi yet bir hesap ve kitap işi değil Attilâ'ntn yeni düşünceleri Attilâ'ya gelince, o, bütün gece sadece ruhî bir mes'eledir. uyanık kaldı. Hün hükümdarı Eğer Hün'lerin kendi faiki • mevcut askerini saydı. Ve ölüle yetîerine kat'iyyen imanı ve murin müthiş yekununu hesap etti. zafferiyet ihraz edeceklerine Ordugâhı gezdi, teftiş etti. He sağlam bir itimadı olsa idi düş men bütün Hün'ler yaralı idi. Gimanlarını zahmetsizce ezip kahyindikleri kürkler, onları mızrak rettneğe maddeten muktedir o ve kılıca karşı hakkile muafaza lacaklarına şüphe yoktu. Ancak etmiyordu. Halbuki Roma'lıları Attilâ münhezim olmuştu. Ma • migferleri zırhları ve kalkanları nen bundan daha büyük bir darmuhafaza ediyordu. Hün'lere bu beye de uğramıştı ki o da, ken müdafaa silâhlarını kabul ettirmek disinin mağlup edildiğini hissetkat'iyyen imkânsızdı. Maahaza, mek kcyfiyeti idi. Hün hükümdarı ileride Roma usu Mabadı var kültesinin kaldığı merkezindedir. Haber aldığımıza göre Edebiyat Fakültesi; müderrislerinin barem de (Birinci Sahlfeden mabatt) recesini tesbit ederken derece tayiDahiliye Vekili Şükrü Kaya nine ölçü olarak kabul edilen esas Bey Çanakkale'den maada Bozdairesinde hareket etmemî«Mr. caada ve Imroz'a giderek bir tetDiğer fakülteler barem derece kik seyahati yapacak ve bilhassa sini; müderrisin kıdemi, darülmesaisi ve dersin ehemmiyeti nazari iti bu adalardaki idare şeklile meşbara alaraka tanzim etmişlerdir. gul olacaktır. Edebiyat Fakültesinin ise müderrisDahiliye Vekili B. aynı vapurla lerin derecesini bazı dersleri daha sehit Mehmetçik abidesine Gazi ehemmiyetli addederek numara verHz. ile Basvekil ve difer âli mamek ve kıdemi bunlarla mezceder bir tarzda ölçtt yapmak suretile takamat namına vazedilmek üzere yin ettiği söylenmektedir. beş büyük celenk götürmüştür. Bütün fakültelerin vaziyeti tetkik Mevsukan haber aldığımıza göedildiği halde Edebiyat FakUltesi re Şükrü Kaya Bey Çanakkale maaşlarının intaç edilmemesi bun şüheda abidesini ziyaret ettiği ların divanca tetkikinden ileri gelzaman büyük ve mühim bir nutuk diği zannedilmektedîr. irat edecektir. Ayni zamanda Edebiyat Fakül • Nutuk Ttirkiyenin amali sulhcutesi müderrislerinin mektebi âli mezunu olup olmadıklarma dair vesiyanesini izhar edecek mahiyettekaların sicilde bulunmaması tetkikî dir. tehir etmiştir. Bu nutka fevkalâde ehemmiyet Divan her hangi bîr haksızlığa atfedilmektedir. meydan vermemek irin müderrisleŞükrü Kaya Beyin seyahati rin sicillerine ait izahatı Edebiyat on gün kadar devam edeceği için Fakültesinden sormuştur. Divan bugünkü içtimaında mü bu nutkunu aym 28 inde Çanakkale şehitlerinin ziyareti esnasınderrislerin sicillerini tetkik ettikten sonra mUderrisIerin dereeelerini hak da irat etmeıi muhtemeldir. Iı bulduğu takdirde tasdik edecektir. Dahiliye Vekili dün bir mu • Otobüslerin muayenesi bitmedi Otobüslerin fennî muayeneleri elân bitirilememiştir. Belediye mü hendislerinin fazla işleri olduğu için fennî muayene gayet ağır yürümektedir. Bunun için Eyüp otobüsleri elân muayene edilememistir. Yeni bir dava Fransızca «Pst» sahibi Osman B. tevkif edildi Yanlış tabelâlar Bazı hususî otomobiller İstanbul Belediye hududu dahilinde işledikleri halde tabelâlarının civar Belediye lere meselâ Kartal, Pendik, Burgaz, Silivri Belediyelerine ait olduğu görülmektedîr. Bunlardan bazılarının az resim vermek ve ehliyetnameîeri kolay almak için cîvsr Belediyelere kayd1?dildikleri, fakat daîma tstanbul dahilinde gezdikleri anlaşılmıştır. Be lediye hakikaten o Belediyeler da • hilinde ikamet etmiyen ve orada garajları bulunmıyanların tahelâları alınacak ve şehirde seyru seferlerine müsaade olunmıyacaktır. Hava kahramanlarına verilen madalyalar Tayyare kahramaaları Boardman ile Polando şehrimizde bulundukları esnada Gazi Hz. nin resimleri bulunan ikî madalya kendilerine hediye edilmişti. Bu madalyaların iki eşi daha Darphanede imal ettirilerek inkılâp müzesine verilmiştir. Bu ma • dalyaların bîr tarafında Gazi Hz. nin kabartma resimleri, diğer tarafında Türk ve Amerikan bayrakları ile tayyarecilerin Nevyork'tan buraya geldikleri tarih ve saat yazılıdır. Madalya camlı levhalara konarak İnkılâp Müzesine asılacaktır. Gazete mövezzüeri Yeni matbuat kanununa nazaran ga zete satacak müvezziler mes'elesinde adliye ve Vilâyetin noktai nazarları ayrıdır. Vilâyet 18 yaşından aşağı çocukların gazete müvezziliği edemiyeciği hakkında kanunda sarih bir kayıt olmadığı mütaleasındadır. Adliye ise aksi iddiadadır. Fransızca *Pst» gazetesi sahibi Osman Hâmit Bey Beyoglu'nda fransızca olarak çıkan «Pst» gazetesi aleyhinde Müd deiumutnilik tarafından müttehcen neşriyat davası açılmış, ve gazete nin sahibi Osman Hâmit Bey evvelki akşam Parmakkapı'daki evinde tevkif olunarak adliyeye teslim olun • muştur. Dava mevkufen devam edecektir. Gazetede (İngiliz hicabı) ve (On beş günlük avans) başlıklarile intişar eden iki yazı müstehcen gö • rülmektedir. Osman Hâmit Bey bundan on beş gün evel bazı neşriyatı dolayısile ikinci müstentikliğe celbedilerek istîcvap olunduğundan kendisi bu defa da ikinci müstentik tarafından isticvap edilmiştir. Evrak sür'atle intaç edilerek yakında davaya baş lanacaktır. «Akşam» davası Müstehcen neşriyattan dolayı mevkuf olan Akşam muharrirleri Valâ Nurettin ve tskender Fahrettin Beylerin muhakemesine bugtin de vaıtı edilecektir. Terkos Hükumetten para istiyor! Terkos Şirketi Müdürü M. Kastelno dün konvansiyonel trenile Ankara'ya gitmiştir. M. Kastelno Terkos Şirketile eski hükumet arasındaki alacak meı'elesi hakkında şunları söylemiştir: « Sakit hükumetin şirkete bir miktar borcu vardır. Bunun miktarı Ankara'da hükumet tarafından teşkil edilen komisyonun tetkikatı netice sinde anlaşılacaktır. Bu hususta şimdiden fazla bir şey söylemek doğru olamaz. Bazı işlerimi takip için An > kara'ya gidiyorum.» Zafer Bayramı Basra müvaredaiına karşı tedbir Basra'da kolera vak'aları görül • diiğii haber alındığından bu liman muvaredatma kolera hastalığına mah sus muayenei tıbbiye tedbiri konulmuştur. Dahiliye Vekili Haliç Şirketinin vaziyeti Geçenlerde ekeeriyet olmadığın • dan içtima edemiyen Haliç Şirketi heyeti umumiyesi 27 ağustosta fevkalâde bir içtima aktedecektir. Bu içtimada şirketin vaziyeti kat'î surette taayyün edecektir.Bir kaç gün evvel Ankara'ya giden heyet Maliye Vekâleti nezdinde yaptığ; biletler • den alınan rüsumun alınmaması hakkındaki teşebbüste muvaffak olamamıştır. Sabık müdür Emin Bey yeni vazîfesi olan Ergani bakır madeni müdiriyetine başlamak üzere hareket etmiştir. Merkez memurları ve komiserler arasinda Beyoğlu merkez memuru Ekrem Bey Büyükada merkez memurluğuna, Sarıyer merkez memuru Necati Bey de Beyoğlu merkez memurluğuna tayin edilmiştir. Yunanlılardakavun ihraç ediyor Uzunköprü'den Avrupa'ya kavun ihracı üç dört güne kadar başlıya caktır. Alınan malumata nazaran Yunan'Iılar bizim kavun ihraç edeceğimizi duyur.ca bizden evvel ilk defa olarak geçen hafta Merkezî Av rupa'ya külliyetlî miktarda kavun ve karpuz göndermişler ve iyi cins olmadığı halde dolgun fiatla satraış lardır. harririmize: « Çanakkale, Bozcaada ve İmroz'da bir tetkik seyahati yaptıktan sonra avdet edeceğim» demiştir. Bir taltif ve tahvil Taksim polis komiseri Halit B. iki maaş ikramiye ile taltif edilmiştir. Kadıköy poli» merkezi serkomiseri lbrahim B. Eminönü merkezine, Sarıyer serkomiseri Necati B. Kadı köy'üne tayin edilmiştir. Kayıt ve kabul başlıyor Eylulün on beşinden itibaren ilk mekteplerde kayıt ve kabul muamelesi başhyacaktır. Her sene olduğu gibi bu sene de 30 ağustos zafer bayramı günü yapılacak merasim için Kolordu Ku mandanlığınca bir program haıır lanmıştır. Program şu suretle tatbik edilecektir: 1 Saat 9 dan 10 » kadar K. O. K. tarafından kolordu karargâhınd* zabitari ve hükumet memurlarınm ve diğer araa eden zevatm tebrikâtı kabul edilecektir. t Beyazıt'ta Darülfnnun meydmnında saat onda toplanıcak kıtaat, askerl ve sivil mekteplerin ve sair teşkillerin, K. O. kmnandanı tarafından, saat 10,30 da teftiş ve muayeneleri yapılacaktır. 3 Merasime İştirak edecekler funlardır: Askeri mektepler, muhtelif sınıfUrdan Heyeti teftişiyece görülen lüzum mürekkep kıtaat. polis kıt'ası, Itfaiye böüzerine işten el çektirilen Ankara lüfü ve otomibifleri, tayyare tlmsall. şeDefterdarlığı muhasebe mutemedi hir bandosıı. Mehter takımı. sivil liseler v | Şükrü Bey hakkında yapılan tahkimektepler, esnaf cemiyetleri .« 4 Teftiş ve muayeneyi müteakip cn kat neticesinde 22 bin lira ihtilâs etkıdemsiz bir zabit tarafından tstiklâl har* tiği anlaşılarak tevkif edilmiştir. bi ve Başkumandanlık muharebesl hak kında bir hitabede bulunacak ve K.O. knf mandanı tarafından buna mukabele ediTürk Dainler Vekili Zekâi Bey lecektir. 5 Nutnklar bittikten sonra muziknlar iki gündenberi şehrimizde bulun tstiklâl marşını çalacak ve bu sırada oramaktadır. Zekâi B. dün kendisile koda hazır bulunanlar selâm vaziyeti alanusan bir muharririmize demiştir ki: caklardır. Bu suretle Meçhul asker selâm^ lanmı; bulunacaktır. « Yaz tatili yapmak üzere İs6 Bundan sonra Darülfünun bahetanbul'a geldim. Burada bir ay kasinin Beyazıt kapısı önünde hazırlanacaK dar kalabileceğimi tahmin ediyorum. tribünde bulunan Kolordu kumandanı önünden, toplanmış olan kıt'a ve mektepKuponlar ve dainler mes'elesi hak ler ve sair teşkiUer tarafından bir mekında icap ederse izahat vermek ürasim geçişi yapılacaktır. zere Ankara'ya gideceğim.» 7 Merasim geçlşini Vapan kıf lar ve Harbiye mektebi Bevazıt, Divan olu. Zekâi Beyin hâmillere ait yeni Sultanahmet. Salkımsöğüt, Birkeci, Karaden izahat vermek üzere memlekeköy köprüsü, Şişhaneyokuşu, Galatasaray, timize geldiği ve bu temastan sonra îstiklâl caddesi yolu ile Taksim'e çıkacak ve oradan kışlalartna döneceklerdir. müzakere kapılarının açılacağı söyMektep talebeleri ve sair teşkiller Karalenmektedir. köy'den itibaren harekette serbesttirler. Isterlese ayni yolu takip ederler ve isterlerse Karaköy'den yerlerine dönerlr. Rusya'nm Ankara sefiri Suriç Yol8 Gceleyin asker ve talebe tarafmdad daş dün Yalova'dan şehrimze gelmiş fener alayları tertip ve icra edilecektir. 9 Mezkur çun tam zevalde Beyaııt vm ve konvansiyonel trenile Ankara'ya Selimiye'den yirmi birer pare top atılagitmiştir. csJttır. " 22 bin liralık ihtüâs Zekfli Bey Suriç Yoldaş Ankara'ya gitti