13 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKİZiNCi SENE N<>: 2671 Sahip ve Başmuharriri İDAREHANESİ:, ÜjıuuuuNiye kartısııfe feini nfcsau Tclgraf: İstaDbul Cumhuriyet Posta koiueu: N» 2 4 6 * ji : 92360 ı e ı e r o n . fjgrir modoro 2323» 80473 tdare niüdurü 22365. Matbae m h u riye „,„„ j , „,,„ n,,,™,,,,,*,,,,,,,,,,,, , SALI 13 TEŞRiNiEVVEL 1931 ABONE ŞER4İTİ ^f MODDET: f TORKİYE İçİN : Seneliği İ 6 Aylığı j i 3 AyJığı i 1400 Kr.750 Xr.~ 400 Kr. HA8İÇ İÇİN" 2 7 0 0 JLr.% 1450 Kr.*: *800Xr.?j .Nilshası her yerde' * 5 Kurnştur ^ ^TTTT" Cihan iktisadî Başvekil Yarın Akşam Peşte'den Ayrılıvor »« „ « Triyeste 10 (Basmuharririmiz • den) tstanbul'da, Rober Kollej zirat subesi sefi Burdur'lu Şükrü Hüseyin Bey tahsilini Amerika'da yapmış bir çiftçidir. Kollej'de mualHmlikle beraber Kollej etrafmda çiftçilik te yapıyor. Bundan baska Çamlıca taraf larında bizzat kendi • sinin de bir çiftliği var. Cihan iktisadî buhranmın bizdeki sekli bilhassa ziraî olduğundan bahsedegeliyo • ruz. Hakikaten ziraat mahsulâtınm para etmemesi neticesi olarak bizde memleket halkının ekseriyetini teş • kil eden çiftçilerin istira kudretleri hayli azalmıştır. Onlann istira kuv veti azalmca ise diğer iktisadî if lerde de tabiatile durgunluk husule gelerek umumî bir hareketsizlik görülüyor. tşte buhranın bizdeki sekli. Halbuki Şükrü Hüseyin Beye göre eğer bizde ziraat mahsulâb para etmiyor da bundan dolayı çiftçüeri miz müşkülatta kalıyorlarsa bunun sebebi alehtlak ziraat değfldir, belki ziraatin para edecek usullerde ve yollarda yapılmamasıdır. Kaldı ki Şükrü Hüseyin Beym dhan iktisadî buhranındaki fikirle rinde de bir hususiyet vardır. O cihan iktisadî buhranmı da sanayi lehine olarak ziraatin ihmal edilmis olmasına atfediyor. Dikkate Iiyık olan nokta Şükrü Hüseyin Beyin idare ettiği ziraat işlerinin hep kârlı olmasıdır. Başkalannın ziraat işlerinden çok sikâyet etmelerine mukabil o bütün mevcudunu ziraate koyacak bir sevk Ue hep ziraate teveccüh etmis bir vazîyettedir. Kendisile • henüz tstanbul'dan ayrılmadan bir iki gfin evvel • iktisadî Buhranının sebepleri Amıral Hortı ıle fsmet Paşa mülâkatı Kolera İlerliyor Ziyafet ve resmikabuller devam edîyor, kapanmasına yarın resmî bir tebliğ neşredilecek Bir genç kız Tam 50,000..lira kazandı Veldller heyeti hududun .... . fl t ,, ,& , , ,, ZmZmJl^^ karar verdi Ankara 12 (Telef onla) Basrada zuhur eden kolera Emmuare istikametine doğru ilerlemektedir. Bunu ve vak'alann çoğalmannı nazari dikkate alan Sıhhiye Vekaleti Irak hudutlannın hastalığın devamı müddetince kapatılmasını teklif etmis, bu teklif Vekiller Heyetince kabul olunmustur. Irak'tan gelecek yolcular bade ma bir, nihayet 9n kapıdan kabul edileceklerdir. Basra havalisinden gelecek yas ve kuru sebze, hurma ve emsalinin men'i ithali de ayrıca kararlaştınlmıstır. Izmir'li Nermin Hanımda 100,000 lira kazanan biletin yarı parçası vardı! Bir seyyar satıcı, Bir Maliye kâtibi Onar bin lira kazandılar Tayyare piyangosunun on bi rinci tertip üçüncü keşidesine dün de Darülfünun konferans salo nunda devam edilmis ve mütebaki numaralar çekilmiştir. Evvelki gün çekilen numaralardan yüz bin, kırk bin ve on bin liralık ikramiyeleri kazanan bi letlerin yüzer numara asağı ve yüzer numara yukarısmda olan bi letlere de kırkar lira amorti isabet etmisti. Dünkü kestdede 15 bin lira ikYüz bin ttraltk numaranm onda btnne ramiye kazanan 36,631 ve sekiz malik olan ve onbin lira kazanan Pangaltı (Lutjen sahifeyi çevirinls) Maliye şubesi tahsüât kâtibi Şeref B. {Eğe) vapurunâa huhut fotoSraf m« Kabtrimiztn çektiği resimler: İsmet Pf.f maiyeti ve gazetecüer güvertede gurup halinde, afağıda JBaşvekiümUt, refikalan hammefendi ve çocuklan Mahmut Esat Bey Vaktile Mason olmak için talepnamemi vermiş? Şehrimiz Mason mehafilinde dün aksanı deveran eden bir »ayıaaya nazaran elyevm lzmir'de Masonluk aleyhinde bazı gazetelerde beyanatı çıkan sabık Adliye Vekili Mahmut Esat Bey bes (Mabadi 6 tnct sahifede) Peste 12 (Hususf) Dün aksam Operada Türk Vekilleri serefine verilen süvare galada tsraet Pasa Hz. ile Macaristan naibi hükumeti Amiral Horti arasmda samimî mülâkatlar ol • mustur. tsmet Pasa Hz. bana bu mülâkattan gayet iyi intibalar aldığuu söyliyerek Amiral Hortiden Mtayi«U Londra'da bir nümayiş Maaşları kesilen 20,000 memur şehirde muazzam bir nümayiş yaptı Londra 11 (A.A.) Me murlarm maaslarınm indiril mesini protes to maksadile 20,000 memur Times rıhtım Ian üzerinde toplanarak bh* kilometre uzunluğunda bir sıra teskil etmislerdir. Memur lar, müteaki • ben Haydparka giderek orada bir miting ak teylemişlerdh. ievmiyeleri kesüen İngîHz amelesinin bir kaç gün evvel Alaym basm Londra'da yaptığı nümayişlerden bir intiba dakiler bulun duklan Kingdon Brunnel heykelm rak vardı. İlk defa geçenler ünifor den Blackfriars köprüsüne kadar so malarmı lâbis Londra posta memurIan olmustur. Bunların miktarı takkaklar kalabalıktan simsiyah kesil(Mabadi 6 mcı sahifede) mis idi. Her grupun başında bir bayuıts «v»«* tlVl Q» * * 1 T l II % MaOIUUCI Ull MJOLJ •*'* uıubv^** v tı»vt UMiırıyvui'/ mevkii üzermde uzunea bir hasbıhal yapmağı muvafık bulmuştuk. MU kâlemelerimiz evveiâ cihan iktisadî buhranı etrafmda cereyan etti. Bu umumî dünya buhranınm bütün dünyaya verdiği sıkmti vaziyeti cümle > nin malumu. Son senelerde fazla «hemmiyet ve vüs'at alan bu halin nasıl başladiğı, ne gibi sebeplerden ileri geldiği, ne vakit biteceği hakkmda ucubucağı gelmiyen mütalealar dermeyan edflmekte, ciltler ve belki kütüpaneler dolduracak yazılar yazd maktadır. Şükrü Hüseyin Bey gozlerimin 8nüne umumî hastalığın bütün dünya memleketlerinde üç senelflc sey rini gösterir şematflc bir tablo koydu. Anlaşılan bu tablo Amerika'li bir müdekkik tarafından vücude geti rilmiştir. Vaziyeti bir kere bu tablo üzerinde beraber gözden geçir dik. [*] Bu cetvel 1928, 1929 ve 30 sene Ierindeki dünya iktisadî vaziyetini göstermektedir. Orada bu üç sene zarfında buhranın ne çabuk bir seyirle yürümüş olduğunu açık gorüyoruz. Filhakika 1928 senesinde 46 memIeketten 26 smı normal halde, 3 ünü yan normal, yarı buhranlı halde ve 16 smı da buhrana tutulmus vazi Vali B., aa mzlfeftnes petisimite Hterasiml nahsusa Ue mükâfah nnktiye verirken yette buluyoruz. Dün Polis Müdiriyetinde 1929 senesinde normal memleketlerin adedi 10 a inmiş ve yarı buh Merasimi mahsusa yapıldı ranlı memleketlerin adedi 13 e ve buhrana tutulanların miktarı ise 23 e Ermeni suikastçisi Hrant Canik çıkmıştır. yan'ı Romanya vapurunda teşhi* e1930 da ise yalnız 3 memleket haderek mel'unane maksadını icra etricindedir, ve bu mes'ut memleket mesine meydan vermiyen besinci şuIerin atları da şunlardır: Danimar ka, trlanda ve Norveç. Fransa has • be polis memurlarından Naci ve Nuri Efendilere dün Polis Müdiriyetinde taltğa tutulmak üzeredir. Mütebaki 42 memleket buhran içinde yüzüyor. merasimi mahsusa ile takdirname ve naktî mükâfat verilmiştir. Henüz 31 in içinde bulunduğumuz • dan tabiî bu sene tabloya dahil deBu merasimde bulunmak üzere ğildir. her polis merkezinden bir âmir, bir İki ktymetli poltsimis Doğru müsahede ve hesaplara isti komiser muavîni, bir de polis me Necati ve Nuri Efendiler nat eden tabloyu karilerimizin de muru davet edîlmiştir. Polis MüdiVali Muhittin Bey bir nutuk irat entresan bulacaklarını tahmin ede riyeti sube müdürleri ve başmemur ederek zabıta memurlarımızın te riz. larla diğer memurin de merasimde vali etmekte olan muvaffakiyetle • Tablo üzerinde beraberee tetkikat hazır bulunmuştur. (Mabadi 3 üncü sahifede) icra ettikten sonra Şükrü Hüseyin Be ııııiMiıııııııiMiıiMiıııııııııııı ııııııtıııııııiiııuıııını iııııııiıııııııııııııiLuiMnııiıııııııııi mııınııııııııııımıııııııııııııınıııııııııııııııııııııı yin yüzüne bakarak: vaziyetlerine de istinat ederek diyoda muvafakat etti. Binaenaleyh ta • Peki, dedik, bu tablo ile bize rum ki dünya buhranı ziraat aley rafımızdan yapılan bu mukaddemeneyi isbat etmek istiyorsunuz ? hine sanayie fazla, ama mubalâğa nin mabadine doğrudan doğruya O parmağını 1930 da buhrandan ile fazla mevki verilmekten ileri gel Şükrü Hüseyin Bey devam edecektir. hariç kalan Danimarka, trlanda ve Şükrü Hüseyin Beyin ilk makalesini, mistir. Norveç memleketleri üzerine koyaVe bunun üzerine kendismin gerek bu makalemle birlikte gönderiyorak: rirm. Biz karilerimiz hesabma ken cihan buhranı hakkındaki ve gerek İşte, dedi, çîftçiliklerine sarıl memleketimizdeki vaziyet ve tutu disine teşekkür ederek sözü ona bımaktan feragat etmedikleri için bürakmıs oluyoruz. lacak hattı harekete dair fikirlerini tün dünyayı sarsan fırtmadan hariç YUNUS NADl sayrp dökmeğe bafladı. kalmış olan bu mes'ut memleketlerin CVMHURİYET Şükrü Hüseyin B. in Bu fikirlerin bir sıra makaleler hailk makalesini yann dercedeceğiz. [*] Bu tablo dördüncu sahifemizdedir. linde Cumhuriyet karilerine arzına olunmuslardir. Vekillerimlz öğleden sonra Macar Hariciye Nezaretinde iki memleketi alâkadar eden mes'e* leler hakkında müzakerelerde ba • , r», bahsetmistir. *~* ~^tf» *r>•**"'•*.* lonmuflardır. Yann ve yahut obürgün bir tebliğ Budapeste 12 (Husosî) tsmet Pasa Hz. Tevfik Rüstü Beyle bugün nefredilecektir. öğle yemeğinden sonra saraya davet {Mabadt 4 üncü sahifede) Samsun*da Dikilecek Gazi heykeli Taltîf edilen iki polis beşer yüz lira mükâfat verildi Suikastçi Canikyan'ı yakalıyanlara • I nıııııııııııiRiiHiıııtifttrıııtııtiıııııııııııııiıiınııuiHiiııııııııııııııiıııııııtı:iiııtıııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııiHt Kadmlar Birliği sulh propagandası yapacakmış... M. Kripvel'ln yapttğı heykel Samsun belediyesi tarafından heykeltraş M. Krippel'e yaptırı Ian Gazi heykelinin bittiği yazıl mıstı. Gördüğünüz resmi koyan İngiliz mecmuaları eserin muvaffakiyetinden bahsetmektedir • ler. Heykel pek yakında Viyana'dan Samsun'a naklolunacaktır. Babür Büyük Türk İmparatorunun pürheyecan hayatı.. Babür En meraklı macera romanlanndan daha çok heyecanlı tarihî bir şaheser. Babür Bizzat yazdığı hatırattan ve bir çok membalardan toplanarak yazılmıç ve kıymetli arkadaşımız tarafından bü • yük bir itina ile tercüme edilmiştir.. . . . Perşembe günü neşre başlıyoruz Kadın Biz kadmlar sizden rica ediyoruz: Harpten kavgadan vaz geçiniz, hakiki ve büyük salhu doğuracak çareleri temin ediniz, Bir ses Peki ama bu çareler nelerdir? Söyliyeyim: Kürk manto, ipek çorap, markiz şapka ve
