18 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SENE No. 2914 • ahlp v e Başmuharrlrl < CDMARTESi 18 HAZiRAN 1932 YUNU8 NADİ İDAREHANESİ: Duyunoomunııje karçısında daıreı mabsos» | | ABONE»ŞERAITI rMOODET^ |TÜRKFE1ÇİN| HARHTİçİİf Telgraf: İstanbul Cumhuriyet \ Posta kutusu: N° 246 Başmuharrlr ld«r« mudüru 22365. Matbaa Tahrlr m u d ü r u I ••* 2236S 2323S 20474 Nfishagı her IIIIIIMMIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItllllllllllllllMII IHII11|||II ItfII1111111111111II^ lllllMlfllllllfllllllltlllllIIIMUMIItllltlllllllllllllllllliiııııtıııııııııııııııiiiıııı . lll^ll^""""" '"""""""""""""""»IIIIIHHIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiıııııııııııııiiin IIIIIIIIIIHIIHIIIMIimilllimillllim.. | Selânik Muhteliti DUnkU maçta 21 Maölup Oldu IIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIItlMIIIMimiMIMIMIHHIIIIIIIIIIIIIHII IIIIIMIIIIIIIHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMII ^^^^^ ^B 5 Kuruştur^ i yerde mammamım Şerifzade Süreyya Beyin İrtihali Bu sütunlar bugün çok elemli bir kaybımızın Türk kalplerine ıztırap ve keder vereceğinde şüphe olmıyan hazin ifadesine tahsis olunuyor: Gazetelerimizin bir kaç gündür ver dikleri haberlerden anlaşılmış ol • duğu üzere şehrimizin muteber tacirlerinden İzmir'li Şerifzade Süreyya Bey vefat etmiştir. Kendisinı bugün ebedî habgâhına teşyi ede • ceğiz. Merhumun şahsında kendisini tanıyanlar çok haluk ve pek aziz bir arkadaş ve Türk vatan ve millet: ise çok mükemmel bir evlât kaybediyor. Ticaret âleminde namusun, mertliğin ve asla yorulmaz bir çalışkanhğın en nadir mümessillerinden biri olan Süreyya Bey merhumun üfulile bıraktığı boşluğu doidurmak kolay değildir. Ondan dolayıdır ki kederimiz cidden bir matem haddini buluyor. Süreyya Bey merhum îzmir'li Şerifzade Rıza Beyin oğludur. Bu aile İzmir'in esaletle maruf bir ailesi olduğu kadar Rıza Bey de ticaret sa • hasında mesleğini hep kendisine hürmet celbederek ikmal etmiş mübarek bir şahsiyettir. Rıza Bey ciddiyet ve faaliyetle dolu hayatında maddî ve manevî kıymetli kazançları arasında vatana en büyiik iki kazanç temin etmiş idi ki onların biri ve büyiiğü işte şimdi üfulile elemnak olduğumuz Süreyya Beydi, ve bu muhterem ihtiyar bu iki kazancı iki hayrülhalef olarak meydana çıkardıktan sonra kendisi işten çekilmişti. Çocuklar ö • nünde hürmetle eğildikleri babala • rını geçen bir gayretle çalışıyorlar ve memleket iktisadiyatında bügilî ve kuvvetli birer manivelâ rotUnii oynuyorlardı. Şu halile cidden bahtiyar olan bu baba için ne bedbahtlıktır ki kendi hayatında bu kadar sevgili oğulla rmdan birinin irtihaline şahit Dİmak gibi çok acı bir nasip ile karşıiaş mıştır. Maamafih Süreyya Beyin üfulünde vatanın ve milletin kaybı muhterem Rıza Beyin şahsî ve pek tabiî teessürlerini çok geçen daha büyük bir mikyastadır. Süreyya Bey insan olarak mükemmel bir fert ol • masma zamimeten memle^etin en hayatî bir faaliyet şubesinde çok yüksek kıymetli bir vatandaştı. îk • tisada iktisat diye hergün uğrunda bu kadar çırpındığımız mevzuun işlerini ehliyet ve liyakatle yürütebilmenin ne büyük marifet olduğunu bilenler bu zıyaın memleket için ne kadar elem ve ızırapla karsılanmak lâzım geleceğini de bittabi pek iyi takdir ederler. Nitekim Ankara'dan buraya kadar bu felâket haberi ö nünde bilâistisna herkesin ta can evinden gelen teessürlerine şahit oldum. Tahsil çağını geçirdikten sonra ticaret hayatına atılan Süreyya Bey merhum nihayet tstanbul'da zahire ticaretinde karar kılmıştı. Yalnız Türkiye'nin değil, büün dünyanın zahire ticareti hergün onun gözler: önünden geçit resmi yapardı. Mua melesi yalnız Türk vatanmın şurasile burasile degil, halin icabına göre bazan büyük denizlerin ilerisindeki kıt'alarda ve o denizlerin üzerinde idi. Alın size bir hayat ki bu kadar vâsi muameleler içinde usulüne muhalif bir tek noksan muamelesi ve hele şeref ve haysiyete velev zerre kadar mugayir en ufak bir noktası 'dahi yoktur. Türkiye'de muteber ve dünyada mutebere, • ve bu kadar ve bihakkın muteber . bir Türk vatandaşının zıyamdan elbet bütün Türk kalpleri elem ve mihnet duyar. Süreyya Beyin mesleğindeki vu kuf ve irfana bir misal vermiş olmak için son İngiliz lirasının bütün dünyada yüz binlerle ve hatta yüz mil yonlarla ziyana meydan veren sukutunda bana tevdi etmiş olduğu bir sırrı bugün açık yazmakhğım lâzımdır. tdaresini deruhde ettiği büyük bir işin bu hâdise muvacehesindeki vaziyetini anlatmak için: Böyle bir ihtimali derpiş ede rek, demişti, hergünkü İngiliz dö vizlerini hiç tutmadım, ve hergün değiştirmekte devam ettim. Eğer böyle yapmamış olsaydım yalnız bu hâdise yüzünden yüz bin liradan fazla zi • yauımız olabilirdi!.. Süreyya Beyin tahakkukuna meydan vermediği bu ziyan, heder ol maktan kurtarılmış millî servetten Emir Faysal Hz. yeni |Ekmeknerhi llinilllFMJnMlillUIIMHIİIIfllMIUIIIIIIIllllllliMUinitllHIHniMtllimiltMllllllllllllVHIIIMIIIIIlnHllllllMIIIIIIIItlllJllMllinUnillUltllllllIIIMIIIIItait Türkiye'yi nasıl buldu Hicaz Prensi «810 senelik bîr faaliyetin eserleri şayanı takdirdir» diyor Hicaz Prensi Emir Faysal Hz. dün İstanbul matbuatına ; Türkiye ve Ankara ziyaretleri intibalarile Hicaz Krallığı teşkilâtı hak kında şu beya • natta bulun • muştur: c Ankara . da gördüğüm hüsnü kabulden pek ziyad'e mütehassis ol dum. Memleketinizin her ta rafında gördüğüm terakki asarı beni pek ziyade alâka dar etti. An • kara'da bazı müesseseleri gez Hicaz Prensi Emir Paysal Hazretlerl dik. Bu ziyaretler esnasında mekte olmasıdır. Bu hal Şarklıların bizi en ziyade memnun eden Avrupa'hlarîian geri olmadıklarıru şey bu müesseselerm kâmi > isbat eden bîr keyfiyettir. Ayni valen Türk'ler tarafmdan idare edil{.Mabadi 4 üncü sahifede) D ^ ^maznun fırıncı ^ Üç adliyeye verildi k Yeni bütçe tevziatı Muvazene ve buhran vergileri varidatı 24 milyon lira tahmin edildi Ankara 16 (A.A.) 1932 senes, bütçe kanun lâyihası bugün Meclis azalarına tevzi edilmiştir. Millet Meclisınin pazartesi günkü içtimaında müzakeresine başlanacak olan mezkur bütçe kanunu lâyihasına nazaran devlet bıitçesine dahil dairelerin 1932 malî sene masrafları karşılığı için 169,072,111 lira, tahsisat talep edilmekte ve bu miktar muhtelif daireler arasında şu auretle taksim edilmekte dir: * 929 bin 943, Nafıa Vekâleti 10 milyon 46 bin 993. İktisat Vekâleti 1 milyon 258 bin 610, Ziraat Vekâleti 3,973,691, Millî Müdafaa Kara kısmı 32,043.936, Millî Müdafaa hava kısmı 943,000, Müdafaai Mılliye deniz kısmı 3,605,560 Askerî fabrikalar Umum Müdürlüğü 2.955,800, Harita Umum Müdürlüğü 546,265, Posta telgraf Umum Müdürlüğü 4 milyon 345 bin 820. , Hicaz hükumetinin idare teşkilâtı Ekmek buhranı münasebetile yapılan adlî tahkikat neticesinde bazı fırmlarda ekmeklerin nizamî mik tardan 15 şer dirhem noksan yapıldığı ve umumî miktar itibarile eskisine nisbetle az ekmek çıkarıldığı anlaşılmıştır. Bu raünasebetle Şehremini'ndeki fsrınında eksik ekmekler bulunan ekmekçiler cemiyeti reisi Ahmet Rıza Beyle Zeyrek'te fırıncı Hiristo, Tahtakale'de Petro Efendiler, haklarında rutulan zabıt varakalarile bir • likte müddeiumumiliğe verilmişler dir. HakJarmda iaşe kararnamesinin 9 uncu maddesi tatbik edilecektir. Diğer taraftan Belediye tktisat Müdürlüğünün Borsada buğday fiatları üzerinde yaptığı tahkikat neti • cesinde yeni nerhin tebeddülünü icap ettirecek bh* değişiklik olmadığı anlaşılmıştır. Masraf Büyiik Millet Medisi 2,416,985. Rivaseticumhur 373,1 12, Divanı Muhasebat 565,560, Baavekâlet 1 milyon 155 bin 559, Şurayidevlet 200,728, Jstatistik Umum Müdürlüğü 41,959, Diyanet İşleri Reisliği 607,196. Maliye Vekâleti 12.190,965, Düyunu Umumiye 49,755,693, Tapu ve Kadastro Umum Müdürlüyğü 997,000, Giimrük ve İnhisarlar Vekâleti 4 milyon 658 bin 563. Dahiliye Vekâleti 3 milyon 735 bin 925, Emniyet İşleri umum Müdürlüğü 3,944,000, Umum Jandarma Kumandanlığı 8,308,379, Hariciye Vekâleti 2.623,000, Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti 3 milvon 501 bin 884, Adliye Vekâleti 7,645,986, Maarif Vekâleti 5 milyon Varidat 1932 senesi masarifat karşılığı olarak varidat miktarı 169.084,800 lira tahmin edilmekte ve muhtelif varidat menabiine şu suretle inkisam eylemektedir: Irat ve servet vergileri 33,775,000, Istihlâk ve muamele vergileri 63 milyon I I 8 bin, Inhisarların safi hasılatı 33,675,000, devlete ait emlâk ve emval hasılatı 2,825,000, Devlet tara fından idare alunan müesseseler hasılatı 5,336,800, Umum müesseseler ve şirketler hasılatından devlet • hissesı 1,080,000. Müteferrik varidat 2 milyon 425 bm, Cezalar 1,050,000, Müteferrik hasılat 1.100,000, Fevkalâde varidat 450,000, İktisadî buhran vergisi 10,000,000, Muvazene vergısı 14,000,000 hradır. Şükrü Kaya B. geldi Vekil Bey bir kaç gün Istanbul'da kalacak Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey bazı hususî işlerini görmek »izere dün sabahki Ankara trenile şehri • mizp gelmiş, Haydarpaşa'da Vali Beyle hükumet erkânı tarafından karşılarrmıştır. Vekil Bey dün öğleden sonra Vali Muhittin Beyi Tokatlıyan otelinde %rtbn! ederek bir müddet görüşmüştür. Şükrü Kaya Beye Dahiliye Ka)«. mi Mahsus Müdürü refakat etrnek tedir, bir kaç gün sonra Ankara'ya düneceltir. Dünkü maçı kazandık Selânik muhteliti 21mağlup oldu Güzellik müsabakasına kayıt bugİHi başladı • M ^ . . 'j* Seçme hafi olacaktır. Dünya güzeline Fenerbahçe'nin 1009000 franklık mücevher verilecek Bugünden itibaren yeni Güzellik mükayıt Yeni binası için... sabakamızın neden muamelesi başhyor. Müsabakayı tecdide karar verdiŞimdiden inşaat te ' şebbüsleri başlıyor Fenerbahçe'nin yanık yurdu ye • rinde yeni, mükemmel ve asrî bir bina yükselecek ve tamamen hilkın himrnet mahsulü olarak... Kadirşi • nas Türk gençliği kendi öz sporunın bir kanadı olan Fenerbahçe'y». her ihtiyacına cevap veren bir yuva i çinde kudretini yaşatıp gitmeğe lâyık bh varhk bilir. Felâketin tamiri yolundaki muavenet cereyanı da bunu gösteriyor. Bir taraftan binayı inşaya medar olacak para toplanırken, diğer ta raftan kulüp idarecileri inşaata hazırlıklarile meşgul oluyorlar. Yeni bina eski yerinde yapılacak, muasır ve yüksek bh* kulübün bütün ihtiyaç şeraitme göre inşa edilecektir. Bu vaziyet hakkında da teşebbüs ilerledikçe tafsilât vereceğiz. ğimizi iki gündür tafsilen yazdık: Bu sene temmuzda Belçika'da yapılacak olan dünya Güzellik müsabakasını tertip edenler, Türkiye Güzellik Kraliçesinin de iytirakini musırrane rica ettiler. Sonra, bütün masarifi mürettiplerle gazetemiz tarafından temin edilen böyle güzel ve emsalsiz bir seyahatten bir Türk kızile akrabasmdan bir zatın istifade etmemesi manasız olacaktır. Fakat bizi nv'i'*ba"f\vı tekrara sevke • den en mühim sebep, M. ^Iiurice VValeffe'm da söylediği gibi dunya Güzellik müsabakasına bir Türk kızının Türkiye lehinde büyük bir propaganda vesilesi olacağıdır. Avrupa ve Amerika, her şeye rağmen hâlâ bizi tanımaz. Ilk Güzellik müsabakasında Kraliçe intihap edilen Feriha Hanımın resmi Amerika gazetelerinde çıktığı zaman, bir gazete bu resmin altına, biz Türkleri Zenci zannederdik. Meğer bizim gibi beyaz ve güzel imisler, diye bir fıkra 932 Avrupa Güzelhk Kraliçesi Mıs Danimarka Kaç senedir, bütön dünya yazmıştı Lutfen sahifeyi çevirinis UIIIMIHHIIIIinMIIMIIIIMIIHMUIIIIIMMMIIIIMIIIinMIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIII Teberru listesi Esami Dünkü yekun Fenerbahçe'H Bülent B. » Vecih B. » Beliğ B. Yekun Lira K. 584 50 5 5 5 ~599 İÖ IMIIIIini İki enstantane: Seyirciler ve maç Yazısı dördüncü sahifede spor sütunumuzdadır. 11IIIIIIIIMII1II (MIIIII Hl llt IMI •« IIIII Mll 111II ! Illl II11IIIIIIIIMIIIIIII tll III It IMIM11 IIMMIItttllliriKMIIMIIIIMIlllllIlltlMIIIIIMIIIIMM başka bir şey değildir. İngiliz lirasının sukutu anına kadar bütün dünyada en muteber para İngiliz lirası idi. Yalnız Fransa devlet bankasının bu yüzden ziyanı iki , buçuk milyar franktır. Halbuki gene dünyada İngiliz lirasının sukutu ve hatta bizzat İngiliz'lerce iskatı ihtimalini derpiş eden iktisatçılar yok değildi, fakat çok değildi. İşte Süreyya B. çok olmıyan o nadirlerden biri idi. Süreyya B. merhum müptelâ olduğu anjin hastalığının tedayisi zımnında beş aydir Avrupa'da'iâi.Az çok iyi oldugu kananatile memle ketine ve aziz çocuklarına kavuş mağa dönerken şüphesiz bu kahhar hastahğın affetmiyen son bir dar besile Yunan svların'da' ölmüştür. Talihin ne garip cilvesidir ki cena zesi Pire'den askerî ihtiramat ile vapura konulan Süreyya B. vatanı olan tzmir'den dolaşarak oradaki takdirkârlarının tavaflarüe taziz olunduktan sonra buraya gelmiştir. Biz de bugün kendisini ıztırap ve mihnetten ezilen omuzlarımızda taşıyarak ebedî aşiyanına götüreceğiz. Süreyya B. gibi kıymetli vatan çocuklarının ölümleri muvacehesinde bizi teselli edebilecek yegâne nokta o gibilerin yerlerini tutacak yeni yeni vatan yavrulannın yetişmesi dîr. Bu aziz Türk vatanmın feyizli Cumhuriyet devri bu bahiste bizim için sonsuz ümit ve tesliyet men baıdır. Dileriz ki kederdid* aile dahi büyük matemini bu umumî ümit kaynağında avundursun. YUNUS NADİ Tüccardan ve İş Ltmited Şirketi müessislerinden İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası ikmci reisi Şerif zade Süreyya B. berayi tedavi Avrupa'da bulunup ahiren İstanbul'a avdet ederken Pire'de vefat etmiştir. Naşi mağfiretnakşı cumartesi günü kablezzeval saat on birde Maçka'da Gözem apartımanmdan kaldınlarak Beşiktaş'ta kâin Si "nan Paşacâmii'şerifine nakil ve öğleyi müteakıp cenaze namazı badeleda Yahya Efendi hatiresindeki metfeni mahsusuna vediai hâki gufran kılınacaktır. Cenabı Hak merhumu rahmeti samedaniyesine mazhar kılarak baki kalanlara sabır ve metanet ihsan bu • yursun. ^^ IRTIHAL Kadın Demek ki bu yaz Ada'ya gitmiyeceğiz ? Erkek Maatteessüf karıcığtm birazda borçlarımızı düaünmek lâzım. Kadın Borçlarımızı Ada'da da düşünemez miyiz ?