28 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKÜZUNCU SENfc No. 2924 SALI 28 HAZiRAN 1932 | İDAREHANESİ: : Dfiyoaonnıurane karşısında daıreı ınalısusa • Telgraf: İstanbul Cumhuriyet : Posta kutusu; N° 246 s | î : T ^ l f i f o n ' Başmuharrir : 22366 ı c ı ^ ı u ı ı . Tahrlr müdürü : 23236| !dar« mUdUrü 22365. Matbaa ; 2047$. m h ur iyet llllllllllllllllllllllllllllllllll ııııııııııııııını,, „ , „ „ „ ,„ llllllllllllllllüllllllllllllllllllllll , , IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllll ...^^T ABONE ŞERAÎTÎ İMÜDOETV.TÜRKİYEİÇİNj HARİÇ İÇİN Seneligi ; 1400 Kr. 2700 Kr. İ 6 Aylığı | 750 Kr. 1450 Kr. 3Aylığı| 400 Kr. j 8 0 0 Z r , 150 Kr. i Nüshası her yerde 55 5 Kuruştur ^ Lozan konferansı en mühim safhasına girdi, Almanya bOrçların ilgasında ısrar ediyor! Halkevlerinîn Adedi artıyor ııııııırtııııııııııtıııı ıııııııııııııııı iHiııııiMiıııııııınııııııılııııııuıııııııııııııııııııııı Son giinlerde mevcuda yirmi Halk. evi d'aha ilâve olunarak bunların adedi otuz dörde iblâğ edilmiştir. Halkevlerinin bilhassa millî kiiltür müesseseleri olduğunu sırası düştükçe bu sütunlarda izah etmiştik. Tarih, dil, edebiyat, giizel san'atların her şubesi, hulâsa millî hayatın tam hars vadisinde inkişafı bu yeni yo lun toplu istikametini tayin eder. Millî yol ile toplu istikamet ise küL tiirden ilham ve kuvvet alacak millî hayatın en iyi ifadeleridir. Halkevleri memlekette millî hayatın bu yeni şekline cereyan vermek vazi fesini kendî Ustlerine alan müesse. selerdir. Millî kültürün membaı bir tek rfeğildir. Fakat Halkevleri bil hassa bunu kendisine gaye edinmiş halk mecmalarıd'ır. İtiraf etmek lâzımdır ki Halkevlerinin deruhte ettiği vazife mühim olduğu kadar ağırdır. Ancak bu ağır işi omuzhyanların da Türk milletinin gençliğini teşkil eden kahra • man ve fedakâr insanlar olduğunu unutmamak lâzımdır. Kaynıyan kanlarile daima yeni ufuklarda daima daha temiz ve daima daha yüksek bir ideale koşan bu cömert ve azîmli gençlik için muhal ile omuz öpü . şen hiç bir müşkül yoktur. Bilâkis bu gençliğin önünde her müşkül boynunu iğmeğe ve nihayet mhilâl etmeğe mahkumdur. Millî kültürün yaratıcı, toplayıcı ve birleştirici tesirine en bariz bir misal verirsek Halkevlerinin ifasrna mea uv öiüuKiarı vazıtelerın hem büyüklüğü, hem güzelliği hakkında derhal anlahcı ve ikna edici bir fikir de vermiş olacağımızı tahmin edi yoruz. Bu, Başkumandanımızın ük Başkumandanlık beyannamelerini takip eden günlerde görülmüştür. O zaman Başkumandan millete hitap ederek: Düşmanı mutlaka vatanm harimi ismetinde boğacağız. Bunun için milletten mal ve can namına şu. nu, şunu ve şunu istiyorum. demişti. Bu sözleri mîllet sanki bir insanın ağzından çıkıyor gibi değil, belki kendi cangâhından fışkırıyor gibi işitmîş, öyle telâkki etmiş ve bundan dolayı da sarsılarak ayaklanmış, ne lâzımsa hepsini âde. ta koşarak yapmıştı. Sakarya'ya yetişmeğe davet olunan isnan efradı kenditerihe gdre cephenin en yakın yerlerine kendiliklerinden koşarak yetişmişlerdi. Ağustos iptidalannda Sakarya gerîsinrfe toplanan Türk kuvvetleri 23 bin kadardı. Ağustosun 20 sinden itibaren bu kuvvetler 78 bini geçmişti. 23 günlük en büyük meydan muharebesinden sonra ise hâlâ elde 78 binden fazla kuv. vet vardı. Bu harika millî heyeca nm milleti istenilen noktaya toplıyan emsalsiz kuvvetinden başka bir şey değildi. Millî kültür işte bütün milleti her zaman topyekun böyle bir kütle halinde bulacak ve buluru duracak nurlu kuvvettir. Belki Sakarya'daki hareketimiz az çok insiyakî idi. Insiyakilik Sakarya'nın yüksek şan ve şerefine zerre noksan iras etmez. Bundan sonraki millî ittihadımızın nuru ve irfanı camiamızın şan ve şerefine büyük kemal meziyetleri ilâve edeceğinde şüphe ol. mad'ığı gibi. Halkevi, Türk halkmm öz yuvasıdır. Siyasî fikirler farkı olmaksızın orada bütün vatandaşlar millî vahdetin sıcak kucağını bulacaklar, ve her mülâhazanın üstünde olan vatan ve millet mefkurelerile karşı karşıya saf ve samimî bir camia a$kınm coşkun nehirleri gibi çağlıyacaklardır. Halkevlerine girerken daima etrafında âbid'eler dolu bir dehlizden hürmetle geçtiğimizi hatırlamamaklığımızın imkânı yoktur. Adeta gözlerimizle görür gibi olduğumuz bu âbideler şunlardır: Millî hakimiyet, Büyük Millet Meclisi, Cumhuriyet, inkılâplarımız, mukaddes milliyetçiliğimiz ve nihayet bunların hepsinin üstünde nuranî bir pervaz ile parhyan Büyük Şefimiz Gazi. Bu hissiyat ile dahil olduğumuz ev bizim çelik ruhlarımızı daima da İrtişa mes'elesi dün gene Meclise geldi Muhtelit encümen Bugün evrakı alacak ııııııııtrırııiMiiııııııııııııniiiıııııııı ımıı ıııııııııııı ı ıiMiınıııııııııııııııııııımmıııııiMiııtiiııııııııııınuıııııııı HIIIIII tm ıırı ıııııııııiıııııtııııııımımuı Vapurcular Hak kazanıyor Komisyonun tetkikatı vapurcuların lehindec1'^ Ankara 27 (Telefonla) Millî kabota jın inhisar altı na almıp alm maması mes'e lesini tetkik e den komisyon bugün de Ce • lâl Beyin riya seti altında top Iandı. Komisyon bt içtimada bura ya çağrılan Sey< risefain Umum Müdürü Sadul • lah Beyi din • ledi. SöyİCTidiğine göre komis yon hükutnet Komisyon tard* ce MeclUe tev istima edilen Sadullah di edilen layi Bey ha üzerinde etraflı şekilde tadilât yapmak kanaatine vâsıl olmuştur. Tetkikattan elde edilen neticeler vapurculann lehindedtr. Maamaf ih lâyihanın bu devrede müzakere olunmasına ihtimal ve • rilmemektedir. İki Başvekil dün sabah LozarTa avdet ettiler Almanya yeni bir teklif yaparak borçlarının ilgasında ısrar ediyor Beşler komisyonunun teklifi veçhile evrak Muhtelit Encümene havale edildi Hasan B. hesap vermek istediğini, hakkında tahkikat icrasmı istedi ve «kendisine sürülecek her hangi bir şaibeyi hiç bir kimsenin vicdanında en ufak bir tereddüde mahal bırakmıyacak surette temizlemeyi vazife bildi' ğini, bunu yapacağını» söyledi. Muhtelit encümen yarın irtişa ovrakını teslim alarak çalışmağa HakJanda süfatle tahkikat yapumasını baslıyacaktır. bizzat talep eden Trabzon meb'usu Hasan Bey solda konferansın içttma ettiği Oşi jaiosn, sağda Fransvs Basveküi M. Heriyo, Alman Haridye Naztn Von Neuroth ile gorüşurken Lausanne 27 (A.A.) İtimada şaya n bir membadan teyit olunduğuna göre saat 11 de Berlin'den avdet etmiş ol an M. Von Papen, bugün Sğleden sonra Fransız ve Alman heyetlerinin akte decekleri içtimada Alman'lartn müsbet teklif olmaktan ziyade telkin mah iyetinde balanan tekliflerini tevdi «• decektir. Almanya, İngütere ve italya gibi, itimadm avdetine yegâne mâni olan tamirat tediyatmm âdlen ve kafiyen ilgastm istiyecektir. Diğer taraftan Almanya, icarî bilânçosu müsaade ett iği takdirde meselâ 4 sene sonra ta mirat namile yeniden tediyata baslam ağı ve bu suretle verilecek paralart Avrupa'nın ihyastna tahsis etmeği te ahhut eylemek suretile Avrupa'mn malî ve iktisadî itilâst emrine istirake âmada baktnduğanu da ilân tir. ' ~ ~~ Dünkü müzakeratın tafsilâtı Ankara 27 (Telefonla) Meclis saat 2 de Kâzun Paşa'nm riyasetinde toplandı. zuu bahis mes'elede kendisine sü rülecek her hangi bir şaibeyi hiç bir kimsenin vicdanında en ufak bir tereddüde mahal hmkmıvacak bir tf bildi ğini, bunu yapacağını, encümen mazbatasının tahkikat evrakındaki fezlekelerin hulâsasından ibaret bulunduğunu anlattı. Mevzuu bahis isnat ve şaibelere dair olan izahatını biran evvel verebilmesî için evrakın tahkikat encümeninin müsbet eline tevdi edilmesini ve muhtelit encümen den alınacak neticeler üzerinde konuşulmasmı istedi. iMabadi 4 üncu sahifede} trtişa mes'elesi cvvela Dar'ut ve mevaddı ınfılâ • kiye mes'elesi hakkında beşler ko misyonunca tanzim olunan mazbata okundu. Bu münasebetle söz istiyen Hasan Bey kürsiye çıktı. Beyanatta bulunarak beş kişilik encümenin mazbatasını okuduğunu, vardığı netice üzerinde encümenle mutabık bulunduğunu söyledi ve ilâve etti: Fakat ayni esbabı mucibe ile değil! Hasan Bey bundan sonra mev Cemîycti Akvama Iialyan ımıhlırosr" Giriyoruz Meclise teklif yarınki celsede yapılacak Londra 27 (A.A.) Daily Telgraf gazetesi Yunanistan taraf mdan Türkiye'nin Cemiyeti Akvama duhulü için yapılacak beyanatın salı günü yapılacağını yazmaktadır. Sovyet Rusya'nın Türkiye'nin Cemiyeti Akvama namiMabadi 3 üncu KENDİ KENDIMIZİ sahifede) TENKİT: M. Heryo'ya tevdi edildi Lausanne 27 (A.A.) M. Herriot, sabahın yedisinde Lausanne'a avdet eder etmez Fransız murahhaslarını toplıyarak kendilerinden Alman ve Fran sız murahhaslarmın cumartesi günü yapmıs oldukları mükâlemeler hakkında malumat almıştır. Murahhaslar, Avrupa'nın yeniden tensiki hususunun mevzuu bahsetmekte olduğu müteaddit mes'elelerin tetkiki maksadile heyetin sarretmeket olduğu mesailin vaziyeti hakkında da mumaileyhe malumat vermislerdir. Bu tetkikatın neticeleri, M. Germam Martin tarafından yapılmış olan talebe tevfikan Alman heyetinin kendi tek liflerini bildirmesini müteakip kat'î olarak tayin olunacaktır. ı Türk güzeli seçiliyor! Şu kraliçelere bakınca Türk Kraliçesinin kazanacağı muhakkaktır Buğday siyaseti Halk Fırkası Umumî Kâtibi Kütahya ~>eb'usu Recep Beyefendi son Meclis nüzakerelerinde bazan birinci ve bazan ikinci ve bazan da her iki sıfatile birlikte tecelli ettiği meşhur nutkunda bizde buğday siyasetinin neden ibaret olduğunu ve olacağını ne güzel anlattı. Demek ki mes'ele iyiden iyiye kavranılmış bir haldedir. Bu bilgi inşallah bir de amele intikal ederse hayat mes'elelerimizin birini halletmiş olacağımıza inanmamak mümkün değildir. Belki dikkat edilmemistir, diye bir daha tekrar etmek hevesmi yenemi yoruz. Recep Bey dedi ki: «Türkiye'nin buğday istihsali üstiiste ancak kendi ihtiyacımıza yetecek bir miktar verir. Geçen seneki fazla istihsal şaz bir şeydi. Bu senenin az istihsali ihtimali TÜTkiye'nin iklim tabiatine uygun bir ne tice olur. Vaziyet bu olunca Türkiye'de takip olunacak buğday siyaseti bol senelerin fazlasile eksik senelerin noksanını telâfi etmckten ibaret olmak taiidir. Bunun için silolar yapılacak, is tihsal ve istıhlâk tanzim olunmak lâzım gelecektir.» Güzel bir hulâsa, değil mi> Bir siyaset ki bizden çok zaman evvel Mı sır'da Hazreti Yusuf tarafından tatbik edilmiş ve karıncalarm maişet usulleri ise malum olduğu üzere var iken top layıp, yok iken yemekten ibaret bulunmuştur. Bu işte Kenaneli'nin Yusuf u ve beyabanm karıncası kadar marifet gösteremiyeceğiz, olur rau? Recep Beyefendınin izahatına ilâve edecek çok'şeyimiz yoktur. Belki buğdayın zıraat usulünun ıslahını tavsiye ed'ebiliriz, bir de belki yer islerinin gökten gelecek rahmete bağlanmaktan kurtarılmâsmı. Bu iki küçük ( ! ) ilâve ile buğday siyaseti büyücek bir mec mua manzarasını arzeder sanırız. ttalyan muhtıran Lozan 27 (A.A.) İtalyan me morandomu, harp borçlan ile tamiratın kat'î surette ilgasının lâzım olduğunu ve fakat bu keyfiyet bilhassa merkezî ve şarkı cenubi Avrupa devletlerinin para noktai nazarından yeni bastan tensiki ile başlıca ihraç bankalarının muaveneti ile icra edilebileceğini beyan etmektedir. Gümrük manialarmın ortadan kaldırılması da Avrupa'nın kalkınması hususunda esaslı bir âmil teşkil edecektir. Alman Başvek'ili 'Von Papen ve Ingiliz Basveküi M. Makdonald göruşüyorlar zetecilerin suallerine şu suretle muka • belede bulunmakla iktifa eylemistir: « M. Grandi'nin bana tevdi etmiş olduğu memorandom ile diğer bazı mes'eleler hakkında görüştük. Mülâkat, iki saat devam etmiştir. Islah plânları Avrupa iktisadiyatının salâh ve iti • lâsını temine matuf birer plan tevdi edecek olan devletlerin miktan pek Lutfen sahıjeyi çeviriniz ıııııııııııııııııiııııııııı m ıı 11 ııııııııı ıııııııımııiBt Herriot Grandi mv&âkatı Lausanne 27 (A.A.) M. Herri ot, M. Grandi ile görüştükten sonra gaııııımııııııııııııııııııııııııııııımmııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııı Belçika'da yapılacak dünya müsabak asına iştirah edeceh güzellerden üçii: İtalya, İspanya ve Almanya kraliçeleri milen tam saat dörtte idarehanemizBelçika'mn Ostende ve Spa şe hirlerinde icra edilecek dünya gü de bulunmalarım ve geç kalmamalarını rica ederiz. Kayıt muamelesi zellik müsabakasına ve bu münase. müsabaka başlayıncıya kadar devam betle yapılacak beynelmilel şenlikedecektir. lere iştirak edecek olan Türkiye güzeli, 2 temmuz cumartesi günü saat Avrupa'da Türk güzelliğini temsil 4 te idarehanemizde intihap edileedecek olan 1932 kraliçesinin Bel cek tir. çika'ya tamamen Türk mamulât ve masnuatı ile bezenmiş olarak gitBu kış yapılan müsabakanın hamesini millî bir vazife telâkki eden kemleri olan zevatın, o gün saat 4 te Türk sanayi erbabı, kraliçeye bir çok idarehanemize teşriflerini rica edehediyeler takdim etmektedirler. riz. Ayrıca davetiye gönderilmiyecektir. Müsabakaya kaydedilen hanım • Gazetemiz kraliçeye bütün se kızların da nüfus tezkerelerini ha(Mabadi 4 üncu sahifede) ııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııııı llllllllllllll ima d a h a iyiye v d a h a yükseğe doğdar külfet niçin? Diye hâlâ sual ru sürükliyen e n ulvî mes'ele ve soracak mütered'dit insan kalır mı? ; meş'alelerle yanıp t u t u ş a n ve yakıp Maamaf ih onun da cevabını veretutuşturan b i r muhittir. En soğuk lim:*Bu dünyada ferdin selâmet ve ruhlar orada nihayet hararet bulursaadeti camianın kuvvetine bağlılar ve âkibet ateş olurlar. İşte bizim dır, ve miHî camiayi kuvvetlendiren Halkevlerimizin hakikî ifadesi buâmil ise irfan ile müeyyet millî mefv dur. kureden ibarettir de onun için. YUNUS NADİ Bu izanattan sonra, peki,*bufkal~ Kraliçeye verilecek hediyeler Dünya Nasıl doktor, bu hastalıktan kurtulabilecek miyim? Doktor Çok zayıf düşmüşsünüz, eğer bu şişman adam »ize kan yermeği kabul ederse şifayap olabilirsiniz.