9 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi ıncı cıiz u çıktı 17 umhur OOKUZUnCU Sene* NO. 3027 Mizah ilâ Yarınki nüshamızda Kurultay dedikoduları . Hikâyeler Makaleler Şiirler Renkli resimler YARIN ÇIKIYOR ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumhurlyet, fstanbul Posta kutusu: îstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir müduru: 23236, İdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 paZar Q 15,000 Muallim Dil Tetkikatı Için Seferber Edllecek "Dün Darülfünunu zıyaret eden Maarif Vekili Alman hükumeti devletReşit Galip B. gayet mühim beyanatta bulundu lere menfi cevap verdi Konferans toplanamıyor Türkiye'mizde niçin Evvelâ ziraat? ' ~^ Müderrislerle hasbıhal Silâhlanmağı tenkit eden bir Alman meb'us gazeteci hapse mahkum oldu Parîs 5 tefrmievvel (BaşmüKârrî rimîzden) Çünkü iklim bizde toprak mahsullerinin hakikaten en güzellerini harikulâde bir surette ye tiftirîr de onun içîn. Her memleketin her şeyden evvel kendi îkKmînin kabîliyeti îstikametinde înkisaf et mesinden dah'a tabiî bir sey blmasa gerektİB. Ziraat deyip te geçîvermiyelim, ve ziraati dünyanın en kolay, sanki iptidaî bîr işî sanmakta devam et mfyelim. Her hangi san'atıri îstediği bilgi ve çalışma usullerînîn ilmî ve fennî olarak delki daha fazlası, Hiç olmazsa o kadan bugün ziraat içîn de elzemdir. Elimizde öyle cennet îklimli bîr diyar var ki eğer ilmîn ye fennîn icaplanna uygun faalîyetlere zemîn olsa toprağmdan hakikaten altın çıkabilir. Çahsmağa ye b'ilgiye çok ihtiyacı olan bu sanada iklim en büyük tabiî yardımcınnztfııs ve Türkiye gibi iklimî bîlhassa zîraî sahada înkîşafa ama fevkalâde müstait olan bir yerde ziraat isinin înce ve az çok karışık teşkilâtlı sanayi Iehine olarak ihmal edilişî cidden yanlış ve günaK olur. Meselâ buğday bizde ziraatîn en müptezel bîr meşgalesi sayılır de ğil tni? Ve bîlirsîniz ki ortada Cumuurîyet'in müdafaa ettiği bir buğday mes'elesi vardır. Buğday işinde Cumhuriyet'in müdafaa ettiğî ise son zatnanlarda hemen bütün dünyada naes'elesinde şimdiye kadar mevcut îizerinde mütalea yüriibnekle, yanî elde bulunan buğdaya foyle böyle cebrî denilebtfecek bîr fiat temkune çalrsmakla iktifa ediyorduk. Çünkü günün zarureti bu idi.. Herkesten evvel bîz itîraf ederîz ki günün verdiği kat'î zaruret altında buğday müdafaası için kabul et tiğimiz sistem muvakkat bîr tedbir olmak tnabiyetini geçemezdî. Haki kati halde buğday fiatı böyle tfeğil, başka türlü müdafaa edilmek lâ zımdır. Bizde buğday fiatını esaslı olarak ıslaH ve tanzim edebilmek için buğdayın istiksal tarzını ıs laK ve tanzim etmeğe ihtiyaç var dır. Işte b'akınız: Eğer kiloda altı b'uçuk kuruşu bulan gümrük resminr ortadan kaldıracak olursak ta Ka nada'dan veya Avusturalya'dan kalkıp gelecek olan buğday fstanbul'un îçînde fstanbul buğday fîatına re " kabet edecek çok ucuz fiatla alınıp satılabilecektir. Bu, bugün dahi böyle olacak vaîzyettedir. Dünya i u ğ day Batı bugün dahi sif, yani her memleketîn limanlarında teslim 56 kuruştan ibarettir. Kanada veya Avusturalya buğdayı İstanbul'da 5. 6 kuruşa satılsın, Kâğrtane »ırtlann. da veya Erenköy havalisinde yetistireceğimiz buğdayla bile bu fiata rekabet edebilir miyiz? Bütün diinyada buğday fiatı u tnumen ne kadar ucuz olursa olsun, bütün dünya memleketleri kendi buğdaylarını öyle pek te yok paha sına satıyor değillerdîr. Bundan sonra bütün diinyada buğday fiatı ne kadar düzelirse düzelsin fiatlarda daima nisbî bîr ucuzluk olacaktır, ve unutmayınız ki daima binnisbe ucuz olacak olan bu f îatlar, buğday istihsalüe meşgul olanlara her halde az çok kâr da temin edecektir. Bu nun sırn bizce çok îyi bilinmek lâ zım olan bir sırdır. Çünkü bizde buğday fiatını hakikî surette tanzim edecek olan çare işte o sırdadır. O aır ise maliyet fiatını miimkün ol duğu kadar düşürebilmekten ibarettir. Bizde niçin buğday buhranı oldu, ve hâlâ az çok var? Çünkü bizde buğday köylüye pahalıya malolu yor, ve bînnetice satış fiatı ya mali yet fiafını kurtaramıyor, yahut köylüye az çok kâr temin etmiyor. Artık bugün hakikati söylemeğe sıra gel. miş ise açık ve yüksek söyliyelim ki bizdeki müşkülât dünya fiatmdan ziyade kendi istihsalimizin tarzına aittir. Biz buğday ziraati üzerinde YUNVS NADİ • (Mabaâi 2 inci sahifede) Vekil Bey Darülfünunun kapatılacağı Almanya peşinen hakkındaki şayiaları tekzip etti Teminat istiyor! «Darülfünunu takviye edeceğiz, fakat acele değil.. Bu mevzu üzerinde bütün gayretimizle düşünüp çalışar*k • > Berlin 8 (A.A.) Wolff ajansı tebliğ ediyor: İngiliz hükumetinin Londra'da yapılması evvelre düşünülen mükâlemelere iştirak etmesi hakkında gÖndr<r diği davetnameye Alman hükumeti tarafmdan verilen cevapta itimat duygusunun, mesai iştirakinin ve adaletin tekrar tesisi için yenî bir tesviye sureti derpiş eden Lausanne protokolu AI manya'nın silâh kuvvetlerini azaltma konferansuıa yeniden gelmesini temin maksadım güden bir fikir teatisinin sebep ve müessiri olarak gösterümif, AImanya'nm böyle bir fikir teatisinde buInnmağa hazır olduğu beyan edihniştir. Bu cevapta, her hangi bir betbinlik eseri göstermekten sakımlmış, fakat Fransız ye İngiliz muhtîralannu» bu mükâlemelerde esas olabilecek bir mahi • yette olmadığını beyan edilmiş ve Alman Hariciye Nazın Baron Neurath MUIetler Cemiyeti meclisinin içtima halinde olmasmdan dolayı konferans tarihinin tehiri istenmiştir. ( Mabadi 6 ıncı sahifede } Başvekil avdet ediyor Maarif Veldlîmîz Reşit Oalip Bey Darülfünun'da müçjerrlsler arasin'ds Maarîf VekİIİ IReşİt Calip Bey da Darülfünuna ghmistîr. müderrîslerîn avn ayrı ellermî »ık dün sabah yanında Müsteşar SaliK Resît Galip Bey Darülfünunda tıktan sonra Eİyaretmân maksadını Zeki ve Teftîs Heyett Reîsî Rjdvan Emin vekili ye Fen Fakültesi Reisi su sözlerle anlatmiftır: Nafiz Beyler olduğu halde Mülkiye Muttafa Hakki Beyle, fakülte re< Bugünkü zîyaretim tanıdığıMektebi ile Güzel San'atla Akadeislerî ve müderrUler tarafmdan îsmisini ziyaret etmiftir. Vekil Bey öğ tikbal olunmustur. mız dostlarımızla yaptığnnız hasbıleden sonra Belediyeye, saat 16 da Reşit Galip Bey emanet odasında (Mdbadl 6 tncı sahifede ) tsmet Paşa Hz. dün Malatya'da teftişler yaptı ve tr^nle Mara^a Türk medeniyetini 5000 sene evvelinde aramalı!,, «Medeniyetimizin eskiliği yanmda Yunan medeniyeti mevzuu bahsolamaz!) Ankara'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyetinde çalısmak" içîn Gazl Hz. tarafından davet edilen Macar âlimi M. Zajti Franez ikamet etmekte ol, duğu Sirkeoi'de Yeni Aydın otelinde dün kendisile görüsen bir muharrî rimize demiştir ki: « Türk tarihini tetkik isi ve prog. ramı hakkında benim simdiden bâr şey söylemem doğru olamaz. Fakat bu husustakî düşüncelerimî size maalmemnuniye anlatabilirim. Tarihimîzi tetkik eden büyük Türk milletinin Reisi Gazi Hz. tarafından b'uraya çağırıldığımdan 3ölayı çok bahtiyanm. Türkiye'yî bir arı kovanına ve bütün Türk'leri de bal aramağa çtkmış çalışkan arılara benzetiyorum. Nasıl arılar beylerinin etrafmda toplamp çalışırlarsa bütün Tiirk'Iük âlemî de bugün Büyük Dâhi Gazi Mustafa Kemai Hz. nîn etrafında toplanmıs lardır. BStün Türk âlimlerini, şair lerini, muharrîrlerinî, san'atkârlâ • rını ve musikişinaslarını ayhî gaye etrafında çalışır görüyorum. Zat«n bu büyük işlerde muvaffak olmak için her fert kendine düsen vazifevi yapmalıdır. Sırası geldiğî zunan söyliyeceğim gibi hen Türk medeniyetinin çok eski olduğuna tamamen kanüm ve Türk medeniyeü her sahada çok fazla inkişaf etmiştir. Bilfraz eski ve hakikî Türk musikisine bir çok ecnebi musiki taslakları kansmıs ve onun letafetini kaçırmışt J. Hakikî Türk musikisini bulmak için uzaklara gitmeğe lüzum yoktur. Anadolu'nun halk melodi lerinde c e saheser mutiki oarcaları u Prof. Zajti ne diyor? Reisicumhur Hz. Bulgar Kralının tahta çıkma gününü tebrik ettiler Ankara 8 (A.A.) Bulgar Kralı Boris Hazretlerinin tahta cüluslarınm yıldönümü münasebetfle Reisicumhur Hazretlerile Kral Hazretleri arasmda aşağidaki telğraflar teati olunmustur: Zati hafmetanelerlnîn tahta cü lâslartmn yıldönümü münasebetile (Mabadi 2 inci sahifede ) Ismet Pâşa Hâzretlermîn dJySrKek'ir'de oîînmiş "bir TesimTeri dası tarafmdan Halkevflnde seref . Malatya 8 (A/A.) Ba«vekil tslerine verilen ziyareti tefrif buyur . met Paşa Hazretleri saat 14 buçuk . muşlardır. tan 20 ye kadar ikametlerine tahsis Zîyafet çok «amimî ölrau», muh . oltman vaii konağmda resmî ve biltelif mevzular üzerinde hasbıhaller hassa Malatya'yı alâkatfar eden huyapılmıştır. Yemekten sonra Halk . susî işlerle mesgul olmuşlardır. Bi. evmde tertip e<Öl)en millî oyunlan lâhare halkın «amimî tezahüratı ve (Mabadi 6 ıncı sahifede) coşkun alkışları arasmda Ticaret Ouıtııuııuuıııııııııııı.ııiHiııın..nıııııı.Minıı.ı.ıııııııııı.ııı.ııı.ı..ıı.ı...Miıııı.ııı.ııııı.ı.ı.ıııııı 11111111111111111.1111iii1111111111111111111m1.Htu11u.il Arslan gibi Bir sporcu Ansızın öldü Yüzme şampiyonu Beyi dün kavbettik • Genç ftpor . ! cularnmzdkn « yüzme şampi . yonu ve Seyrî . : sefain kamara fubesi evrak memuru Gala. | tasarayfı Şeref Hüsamettin Bey Türk Tarihi Tetkik Cemiyetiîe çalışmak dün vaziresi 6a« üzere memleketimise gelen Macar pjroie » smda çalışnHken sörü M. ZajU Fzanei füc'eten vefat * * vardır, Eunları Sulmak ta pek kölay etmiştir. Uerhum Şeref B. olacakür.^ Zavallı genç her zaman olduğu gL Macar âlimi b'un3an sonra Türk ye bi dün sabah ta şen ve neş'eli bir Macar milletleri ara«nda f ark ve 6ehatde vazifesi başına gelmiş ve öğ. raberlikten bahsederek şunları söyleye kadar çalışnnştır. öğleyin ar . lemiştir: kadaşlarîle bîrlikte yemek yedikten « En yen» tetkikat gösteriyor ki sonra gene masasına dönerek çalış. tarihin çok eski devirlerinde muh mağa başlamıştır. telif isimîer altında yaşıyan Türk ve Henüz 22 yaşmda bulunan Şeref Macar milletleri ayni ırktandırlar. Bey saat ikiye doğru bîr aralık üze. Türk kültürü Hint ırkına mensup rine fenahk geldîğînî arkadaslanna kavmin tarihile beraber görünmeğe {Mabadi 6 ıncx sahifede) ( Mabadi 6 ıncı sahifede ) Hergiin bir antika kayboluuorl Yahu, bak.. Her gün bir antika kayboluyor.. Ah bizim kaynanaya da bir sıra gelse!