19 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

oeceleri bizi Çimler bekliyor jece yarısı yapuan mü lâkatlar ve geceleyin alınan resimler Bir *ac nüne kadar Yeni Türkiye ve M.KlodFarer:V Dokuzuncu sene: Ko. 3097 «an umhuriyet y K IGece Kimldr^ekliyor I sahifderimiz herkese Geceleyin şehri bekliyenler neler göriiyor, neler Telgraf ve mektlıp adresl: duyuyorlar ? ISTANBUL CAĞALOĞLU *utusu: istanbui, NO 246 Pazartesi 19 Kânunuevvel 932 İ^P cnm*«u*. toanbm posta l Telefon: Başmoharrir: 22366. Tahriı müdürü: 23236, İdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 I Bir kac aflne kadar açıktır Cumhuriyet'te neşrettirilecek Uinlar i«in dofrudan dogruya idarehanemlze dahi mfiracaat olunabffir. Tarihimizi biliriz, Doğruyu tanırız Ankara: 16 birincikânun (Baş muharririmizden) Türk'ü ve Türk'lüğü seven dostumuz Mösyo Klod Farer'm son konferansmdaki hatalanndan biri mahsus surette tetkik ve tashihe değecek bir ehemmiyet ve garabeti haizdir. Bu hatanın tashihinden bilhassa kendisinin memnun kalacağını hesap ederek beyhude kalmıyacağına kani oldu ğumuz bir zahmeti ihtiyar ediyoruz. Bu hata şudur: Ankara'nın devlet merkezi ittihaz olunmasınm se bebî Mösyö Klod Farer'e göre guya burada Timurlenk ile Osmanlı Pa disahı Yıldınm Beyazıt arasmda vuku bulan muharebede Timur leng'in galip gelmesi neticesmde Ankara'nın Osmanlı'lığa nefret et meğe bedel Timur'lara ve Cengiz'lere, fakat bilhassa Timürleng'e bağlanmağı tercih eden yeni Türkiye'nin Timürleng'in hem de bir Osmanlı Padişahı aleyhine galibiyeti sahnesi olmuş olmasmdan ibaretmiş. Ankara'nın devlet merkezi olmasinı icap eden çok mühim sebepleri burada tafsil etmektense Mösyö Klod Farer'e kim bilir hangi sersem bir Türk düşmanmm nakletmiş olacağı o rrvayertin sebep olarak hatta bir efsane halinde gölgesi bile bulun mamrs olduğunu söylemek kâfidir. Ankara'da belki Türkiye'nin mukadderatı ile sıkı rurette alâkadar askerî ve sîyasî bir vaziyet vardır. Nitekim filhakika sarktan gelen Timdrlenk'le en büyük savaşlanmız • dan biri burada verilmiş olduğu gibi biz memleketin hayat ve memat cidalini göze aldırdığıtnız zaman da pek tabiî bir cereyanla geldik, Ankara'da mevki ruf k, ve nitekim Türkiye'yi mahvetmeK istiyen son muharebelerin dalgalan da geldi «eldi de nmavet Ankara kfryalan ran onftnde kınldu Ankara'nm Türk vatanı içindeki mevkii işte bu se bepler altmda ve yalnız Türk vatanmm varlığma havale edilen sav letlere mukabele merkez ve mihveri olmaktan dolayı ve yalnız Türklük noktai nazanndan büyük ve tarihî bh* ehemmiyeti haiz olmuştur. Ti mürleng'i biz büyük bir Türk ku mandanı olarak biliriz. Fakat o Ankara'da srene Türk'lüeün diğer bir parçası aleyhîne verdiği muharebede bizim hasmımız mevkiinde idi. TimOrlenk Mösyö Klod Farer'in de pekâlâ takdir ettiği veçhile bü tün hayatmda hiç mağlup olmamış hakikaten dünyanm en büvük ku mandanlarmdan biri ve belki birincîsi sayılacak bir adamdır. Fakat biz onım Ankara muharebesini tnütalea ettiğimiz zaman kendisini bize diisıran olan bir ordunun basmda görür, ve övle muhakeme ederiz. Gerçi eğer Yıldınm Beyazıd'm Timur'a yazdığı mektuplarda kullandığı lâyıksız lisan daha akıllı bir bevan tarzi olmuş olsaydi belki iki Türk ordusunun çarpısmasına mahal kalmıyabilirdî. Fakat gariptir ki buna rağmen biz gene Yıldınm Beyazıt tarafmı tutar ve hâlâ içimizde keşke Ankara muharebesînde mağlup olmamıs bulunsa idik hasretini taşırız. Hususile ki Yıldınm Beyazıd'ı Ti murleng'in istediklerini kolay kolay kabul etmemeğe sevkeden sebepler de yok defcildir. Ezcümle Timurlenk Yıldınm Beyazıt'tan tatlı ve haki > mane üslup ile yazıltnış mekrup larla olsa da nihayet Osmanlı devletine iltica etmis adamlann ken disîne teslimmi istiyordu. Türk ta' rihinde siyasî mülteciyi teslim et memek için en büvük harplerin gö ze almmasından bile çekinilmediği nfn evvel ve âhir pek çok misalleri vardır. Ankara efsanesmi ta temelinden yıkmak için bizzat Gazi Mustafa Kecnal Hazretlerinin Yıldınm Be yazıt hakkmdaki telâkkisini görmek yeter. Gazi'nin meshur tarihî nutkunda bizim Trakya'daki kvvvetlerimizin millî istiklâl cidali esnasmdaki akıbetlerinden bahseden bir kısım vardır. Oradrf vaziyet aynen şöyle hikâye olunur: « Edirne istikametinde ilerle mekte olan dünman fırkanna karst bâtun Birinci Kolordu kuvvetlerini toplayıp tedbir alacak kumandamn ne yapttğtnt bilmiyoram. Yalntz istihsal ettiğim malumata nazaran Kolordu Kumandant Cafer Tayyar Bey kendi kuvvetlerine temas ede YUNUS NADİ (Mabadi 3flncusahifede) A Tasarruf Haftası bitti Dün Ankara Hukuk Fakültesinde heyecanlı bir içtima yapıldı Çurnf günü Ankara'da yapılan mane} talimlerinde: Ortada Başvekil Pş. Hz. sağda Pahiliye Vekili Şükrii Kaya. solda İktısat Vekili Celâl Beyler Halkevindeki müsamereyi Gazi Hz. de teşrif ettiler, ora dan îsmet Paşa Enstitüsüne giderek sergiyi gezdiler Ankara 18 ( T d e fonla) Bugün Ku kuk Fakültesinde sa at 4 te büyük bir tof lanh yapıldı, tktue ve Tasarruf Cemiyet umumî kâtibi Rahrt B., bir çok meb'usla hanr bulundular. Ta< sarruf haftasınm %oi günö olmak dolayuf le hevecanlı tezahü < rat oldu. lktuat profesört ve Adliye Veküi Yu î suf Kemal, tstanbut meb'uso profesör Y » suf Akçora Beylerle, talebeden Samiy* Cavidan Hanımlar. Bedri, Abdülkadir, Resat ve Bahri B e y ler tasarrufun ehem • miyeti hakkında söa söyiediler. Bu heyecanlı top • lanh üri boçuk saat devam ettL Cuma ganff" Ankara'da Ankara'da at sporları kuvvetli bir cereyan aldı Yeni manej yerinde ilk talimler İsmet Paşa H.nin de iştiraklerile yapıldı Ziraat Vekâleti tarafından Ankara'da hayvan pansiyonunun önünde eDi metre gemşliğinde ve yüz yirmi metre uzunlugunda gayet güzel bir manej mahalli yaptmhnısta. Başvekil Hazretlerinin, hayvan neslmin ıslahı için gös • termekte olduklan büyük alâka, atçıüğı en güzel sporlardan birisi arasuıa sokmuş ve bu manej mahalli bu alâkadan doğmuştur. Hakikaten ata binmek Türk'ün millî sporlarmdan biridir. Bu spor, memlekethnizde her gün daha ziyade bir rağbet bulmakta, at yetiştirenler, ata bmenler artmaktadır. Ankara'daki manej mahalli cuma gün açümıştır. Bu açüma merasiminde Başvekil Ps. Hz., Dahiliye, tkbsat Ve kHleri, Ankara Valisi, Ankara'daki se • firler bulunmuslardır. Basta Basvekühniz oldugu halde bütün Vekiller ve sefirler ata binmislerdir. Atcütk, bilhassa hanımlar arasmds büvük rağbet görmektedir. ttalya bü yok elçisinin refikalan da manej mahallinde bulunmuş ve ata binmistir. Manej yerinin resmen açüma mera • simi ıki hafta sonra yapılacaktır. Millî MOdafaa Vekilinin konferansı yapıian Ankara 18 (Telefonla) MiTlî Mü MİUÎ Müdafaa Vekili Bir konferans verdi yerlî mallar mitinginde Ismet Halim H. hitabe frat ederken ünnal edecek ve yann kararmı vere cektir. Bu karar neticesmde tstanbm, Beyoğlu ve Kadıköy'de birer vttrine birinciuk madsiyaa ve mükâfab veri • Reisicumhur Hz. Müsanıere ve sergide.. Ankara 18 (Telefonla) Bugün Halkevinde tasarruf tafta nmn sonu münasebetile kvz li • ***£ talebesi tarafından verilen müsamere çok parlah olmuştur. Gazi Hazretleri de saat 4 te Halkevini teşrif ederek müsa mereyi sonuna kadar takip bu • yurmuslardır. Reisicumhur Hz. müteakıben Halkevindeki tarih ve halk kü tüphanelerini refakatlerinde Maarif Vekili Reşit Galip ve Necip Ali Beyler olduğu halde tetkik buyurmaşlar, buradan Ismet Ps. kız enstitüsüna teşrif ederek serIMahadi 4 üncü sahifede) dafaa Vekili Zekâi Bey tasarruf haftası dolayısile bu aksam Radyoda bir kon • ferans vermiştir. Zekâi Bey konferansa bankalardaki tasarruf mevduatmm sa • yanı dikkat bir feküde çoğakugım an httmaUa baslanm. TniHıfaMirufutt"ftAnız bunlar demek olmadığım son on sene zarfında memlekette vücude getirîlen umran ve terakki eserlerinin de mflli tasarruf sayesinde vücude getirildiğini söylemistir. Zekâi Bey bundan sonra iktısadî sahadaki eski ve yeni vaziye • tnnize geçmis, bugünkü Sttısadî düşun celerimizi ve esaslanmızı izah etmistir. * ** Bir haftadanberi devam eden tasar • nıf ve yerli mallar haftasımn dün son günü idi. Bu münasebetle sehrimizde Danis Beyin riyasetindeki 18 kişflik jfiri heyeti vitrin müsabakasma iştirak eden mağazalarm vitrinlerini teftise dün aksam saat 16,30 dan itibaren baslamıshr. Müsabakaya İstanbui, Kadıköy ve Beyoğlu'ndan 25 mağaza iştirak etmistir. Hakem heyeti bu akşam tetkikabm Mısır münevver!eri bizim için ne düşünüyorlar? «TürCıye bizim hakikî rehberimizdir, bazı İCahire gazetelerinin son yazdıkları halkm hissini ifade etmekten çok uzaktır!» Viyana 14 Sekiz on gündenberi Cumhuriyet'te okuyorum: Mısrr sefirinin fesi yüzünden Ankara'da bh* hâdise çıkmış, iki hükumet arasında notalar teati olunmus, Kahire matbuatı aleyhimize ateş püskü. üyor muş. Hâdisenin çtktığı yerden, hatta vatanımdan çok uzakta bulunduğum için vaziyeti iyi bilmiyorum. Fakat mes'ele beni çok alâkadar etti. Yazılan yazılan dikkatle takip ettim. Ve âdeta üzüldüm. Kendimizi bildiğimiz bileli devam eden Mısır • Türk dostluğu ve bu dostluğu meydana getiren çözülmez bağlar, böyle mâ • nasız bir fes yüzünden kopmak, *ynlmak tehlikesi mi geçiriyor? Mısır matbuatına bakılırsa evet. Hür ve müstakil bir matbuat, cemiyetin mümessili demekth*. O rada intîsar eden fikirler doğrudan doğruya hitap ettikleri halk kütle lerinm fikirleridir. Ve nihayet günlerce ayni kanaat üzerinde ısrarla devam eden nesriyat arbk bir his ve asabiyet buhranı alarak telâkki e dllemez. Bu vaziyetten smra ne yapmak lâzımdır. Kahire'de çıkan bir takım gazetelerin, her türlü tavzihlerimize rağmen durmak bilmiyen hücumlanna uyup biz de Mısır'a karşı ayni sekilde mukabele mi etmeliyiz? Bu hususta bir karar vermeden evvel bu sıcak güneşli, sevimli fakat Lutfen sahifeyi çevirinlz istanEuI'da vitrin müsabakasına îştirak eden mağazalardan birinin camekânı Iecektir. (Mabodi 4 uncu sahifede) İlk Kadııı İktısat Sergisi Ismet Pş. Enstitüsü sergisi, Başvekilin fikirleriııe muvaf fak bir misal olmuştur! Ânadotu'da şiddetli kış! Erciş 16 Şehre devam li su rette kar yağmaktadır. " Eskişehir 17 Havalar soğu muştur. Gece saat birde biraz kar yafcmıs ve her taraf donmustur. NADlR NADt Müsabaka günü yaklaştı! Karilere verilecek hediyeler Bugün güzellik müsabakamıza isti • rak edenlerden evvelce 19 numara ile boy resmi çıkmış olan Neriman Hanı • mın bir de baş resmini dercediyoruz. Neriman Hanımm baş resmi sonradan hazırlanmış olduğu için bugün koymak mecburiyeti hâsıl olmuştur. KENDİ KENDİMİZI Şekercilerin şikâyeti Evvelki gün matbaamıza şekerci esnafmdan bir vatandaş gelerek şöyle bir şikâyette bulundu: Herkes ramazanda ve hususüe bayramda şeker kullanacağına üzüm ve incirle işini görsün diye millî iktısat ve tasarruf hesabına boyuna propaganda yapılıyor. Ben yirmi senelik sekerciyim ve hayatımı bu san'atla kazanırım. Pek iyi, heıkes üzüm ve incir yiyecek te biz şekerciler ne yapacağız? Hususile ki işte memîeketimizde şeker de çıkmağa başladı. Meselâ ben tercihan Alpullu şekeri kullanıyorum. Bu şeker yerli mahsulü değil mi. ki incir ve üziımü koruyacağız diye bizim aç ka'mak tehlikesine maruz bulunduğumuz dikkate ahnmıyor?.. İşte beyler ta Fatıh'ten kalkarak size bunu söylemeğe geldim!.. Ne dersiniz şekerci vatandaşın bu şikâyetine? . Demek ki ulu orta propagandanm böyle aksi çıkabilecek bazı neticeleri de olabiliyor. Hakikaten ötede ş'ker istihsalini mümkün olduğu kadar ileri götürmek için de büvük fedakârIıklara katlandık ve katlanıyoruz. Kimsenin işini bozmak mevzuu bahsolamaz tabiî. Doğrusu bu ki iç pazarlanmız yalnız üzüm ve incire değil, hatta şekere bile kapalı gibidir. Mes'ele bu pazarları açabilmekliğimizdedir. Şeker de yiyelim, üzüm ve incir de. Müsabaka günü yaklaşıyor Kânunuevvelin her geçen günü bizi 1933 senesi Türkiye Güzellik Kraliçesini seçeceğimiz müsabaka gününe biraz yaklaştırmaktadır. Türkiye Güzellik Kraliçesinin Paris'teki Opera balosuna yetişmek ve Nis'te yapılacak olan Avrupa müsabakasına girebilmek üzere kânunusa • ninin ilk on günü zarfında intihap edflmiş olması lâzımdır. Binaenaleyh biraz daha sür'atli davranmak mecburiye tmdeyiz. Onun için müsabakaya giren ve girmek istiyen karilerimizden istical etmelerini rica ederiz. İdare müdürümüz, müsabakaya gir Başvekil Paşa, küşat resminden sonTa talebe ile bir arada... Ankara 16 Birincikânun Baş az zamanda refaha ve zenginliğe kavekil Ismet Pasa Hazretlerinin bu sevusabilir. ne millî rktisat ve tasarruf haftasını tsmet Pasanın sözleri basit bir haaçarken kadınhğımıza hitaben söy kikate dayanıyor. Fakat o haki ledikleri sözlerin kuvvet ve belâ katin milletçe anlasılmasmın büyük gati hâlâ kulaklarımda çmhyor. Eehemmiyeti vardır. O hakikat anla ğer Pasanın ortaya attığı sian gün • şıldığı gün bu fikrin yaratıcı kud delik hayatımıza hâkim kılabilirsek retinin azameti de anlasılacaktır. bu siarın derin mana ve sümulü milNe mes'ut bir tesadüf dür ki İsmet lî hayatta her gün eser ve hâdise haPasanın fikri daha bugünden kendi linde tecelli ederek memleket ina ismi altında Türk kadınhğını iyi ev (Mabadi 6 ıncı sahifede) njlmryacak bir inkisaf temposu ile K Foto Kantlef 1 9 Neriman Hanımın baş resmi mek istiyenleri her gün saat ondan al • tıya kadar kaydetmektedir. (Mabadi 4 üncü sahifede) Dansöz, kibar fahişe, casus: Mata HarL. Bir zamanlar Fransa'yı altüst eden bu kadının harikulâde hayatını ve esrarengiz maceralarını bir kaç güne kadar tefrika etmeğe başhyacağız. ücüncu sahifede, Mata Hari'ye ait yazıyı lutfen okuyunuz.