22 Mart 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi inci cüzü çıktî umhuri Dokuzuncu sene: No. 3188 a < U ÎSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf Te mekttrp adresJ: Cumhurlyet. tslanbul Pusta kutuau: lstanbul, No 946 Telefon: Baçmuharrlr: 22386. Tahrlr müdüru: 23236, tdare mudürü: 22395, Matbaa: 20472 Çarşamba 22 Mart 933 Hayat Ansiklopedisî Büyük bir kütüphaneyi ki: arada evinize gefiren er faydalı eserdir. Her evde bir tane bnlnnmak lâzımdır. ^ı«ıUHiıiMiıııuııifiımımıınıiHUiınMiıııriMnHiHiMimıımımflMiHiiHiıııııiHHiıımiMmmııııiHimııiHiunıııımiHiııııııııtııiMiHwıu»mıııııniHtıııımMiMim« IİIIIHNIIIIIIttlintlIlllllllllllIlllllllllllltIIIlHlltfliniltt«MllUllllııılllllUHfuınıııtnı ııuııu.> ...ı ........... Almanya Imparatorluğa Doğru Gidiyor ^^^^^ ^^J Yeni bütçe Fırka Grupunda Başvekil Paşa esaslar hakkında azaya izahat verdi Ankara 21 (Teiefonla) Fırka grupu bugün saat üçte içtima et miştir. Bu içtimadW Başvekil tsmet Pasa Hz. yeni bütçe hakkında uzun izahat vererek bütçenin varidat ve maaraf kısımlarını, ve yapılacak işleri anlatmışlardtr. Başvekil Hz. gelecek sene bütçesinin düyunu umumiye fashnın yeni itilâftan dolayı bir milyon lira artacağmı da haber Vermisl«dir. tsmet Paşa Hz. idarei hususiyelerİB tasarrufa riayet etmeleri, bütçelerinin kontrol altında bulundurul ( Mabadi 2 ina sahifede ) iHiımıntfim Almanya dün tarihî bir gün yaşadı Rayhiştag açıldı, büyük tezahürat yapıldı • m •••• Zabitler Imparatorluk ordusunun üniformasmî giymişlerdi, merasimde Veliaht ta bulundı Berlin 21 (A. A . ) Bütün Berlin Rayhiştagın açtlmasınm tesiri alhnda bulunuyor. Sehir bir bayram havası yaşıyor. Rayhiştagın a • çılması münasebetile evvelce tsimleri değiştirilmiş olan meydan ve ve mahallelere gene eski isimleri verflmistir. Bu cümleden olmak üzere Reicht Kanzler pIatz meydanma Hitler meydanı ve Cumhuriyet meydanma Kraliık meydanı ve We iraer kanunu esasisinîn banisi olan Hugo Prene ismmi taşıyan köprüye. Amîral Acheer b Rayihjtagin toplandı$ı Potsdam'da Prusya ' « AlmaS ha mi verilmiftir. kfimdarlannm tarlhi Sans . Souel sarayınm bir manzanısı muhabirindent 1914 senesmdenberi 3k thtflâlden sonra kaMmnış olan Pnısdefa olarak Potsdam bu kadar ımıazya KraHarmtn resimleri belediye dair*sam bir kalabahğa şahjt oluyordo. Treolerine tekrar asdmiftır. ler, tramvaylar ve otobösler binleree Retmi geçit 1 , . İMaba&i 6 nu% tahifede) Berlin 21 (A.A.) Havas ajatitt „ , . Tcprak fcayraım mfmasebettle Halkalı Ziraat mektebinde yapılan merasünden bir lntiba Dün kutlulanan Toprak bayramı Çiftçüiğin bir müddet, hele Büyük Harpten sonra, bütön dünyada unutulan kıymet ve ehemmiyeti tekrar bütün dimyanm gözlerinde canlanmağa başlamifbr. Dünya buhranuu bir iki kelime ile çiftçilerm mübalâğa ile meydan alan sanayi peşinde şehirlere sürüklenmiş oknalarmda hulâsa etmek mümkün • dür. Şimdi bu belâdan kurtulmak için büyük sanayi şehirlerinin fazla ve işsiz halkını tekrar toprağa, yani çiftçOiğe iade etmek mevzuu bahUth*. Yapılman «öylendiği kadar kolay ve çabuk olmak kabiliyetinde bir t? olmasa dahi ortadald kargaşalığın çıkar yolu bundan îbaret olduğuna ve olacağma ak kanaatler gittikçe kuvvetlenmekte ve her gün daha ziyade umumile{mekte • dir. Almanya'da bo iş yavaş yavaş büyik bir program mahiyetini almak üzere h«t gijn daha zivade tecessüm ediyor. Amerika'da işsizferin toprağa döntneleri ameliyesi esaslı snrette başlamıstar bile denflebüir. önünde akıllann durduğu dünya buhranm en kestirme iıal çaresi toprakta bulununca insanla* nn menseini olduğu gibi müntehasım da teşldl eden toprağın yeniden bir nevi kudsiyet kazanacağı şüphesizdi. Bu türlü düşüncelerin tesiri altında olacak ki her senenin 21 martı beynelmilel toprak bayramı olarak kabul edihnis bulunuyor. Esasen çiftçi memleketi olan Türkiye dahi bu bayramı kabul ve tes'it etmetnezlik edemezdi. 21 mart bîzde de toprak bayramıdır. Dün bütün Türkiye'de tes'it olunan bu toprak bayramınm tstanbul'daki merasbnine iştirak etraekle bahtiyar olduk. Bayramın tstanbul'daki tes'idi HaDcalı Ziraat mektebînde yapıldı. Bu maksatla mektep Müdür vekili Muzaffer Bey her tarafa davetiyeler göndermiş, civar köyleri ise esasen kendi bayramlan demek olan bu merasime çağırmıştı. Biz HaHtalı'ya vardığnnız zaman köylüler kendi bayramlan için oraya çoktan toplanmışlar, davul ve zuma çalarak hora tepmekle meşgul bulunuyorlardı. Toprak bayramı anlayışlı bir sürur ve neş'e ile geçti. Halkalı mektebi köyki efendilerimizin de dahil bolundok h n davetlüerme âlâ bir kır ziyafeti hazırtamMÜ: Pilâvlı kuzu Pe irm'k helvası. Nutuklar yürekten söylendi. Tamamen hakb ve yerinde olan alkışlar sonsuz gibiydL Bu münasebetle toprak ananın fazileti ve hatsiz hesaosız nimetleri bütün gozlerde ve gonüUerde pekten olanca kıymet ve ehemmiyeti ile bir kat daha anlaşıldığı bütün çehrelerde ayan beyan görülüyordu. Toprak bayramı, toprağa karşı sevgi ve sanlma göstermek bayraraı... Takandanberi îzah etmekte oldugumuza göre bu bayram çiftçiliğin takdisi bayramıdır, her gün arfan bir şuuı ile çiftçüiğe daha ziyade kıymet ve ehe.nmiyet vermek bayramıdır. Bunun dün Halkalı'da dahr ziyade anlaşıldığını soylerken herkesin çehresindeki zevk ve neş'eye ilâve»en bilhaîid kendi d u v gularunıza da istinat ediyoruz. Bu duygulann muhtelif sebep ve suretlerini diğer bîr kaç yazunızd^ etoflıca anlafmak isteriz. Umumî Harbrn bizim miliî hayabmızda icra etmiş alduğu tesirler neticesinde eskisinden bambaşka vasiyetlere giren tstanbul'un meselâ yalnız ziraate bile istinat etmekle kalkmabiieceği bizce çok aşikâr bir hakikattir. Coğraft vaziyeti itibarile tstanbul pekâlâ bir sanayi şehri olabiUr, bunu biliyoruz. Fakat onun bu kabi'iyeti lstanbul'un bütün binterlândı ile en müte rakld bir ziraat sahası ohnasına asla ve kat'a tnâni değüdir. Toprak bayra< Bahar ve toprak bayramı Dün toprak dinlendirildi, Halkalı Ziraat Mekte binde parlak bir müsamere yapıldı Dil anketi inciliste=5 Ankara 21 (A.A.) T. D. T. Cemiyetinden verilmiştir: Karfdıkları aranaeak arapça ve fartça kelimelerin 11 numaralt listeri fudur: 1Lâkap 2Lukin 5Lâmise 4Tjânet 5Lâfzi 6Lâitbali 7Lâzım •aharın ük gtnu tesit edilen toprak Toprak bayramı dün memleketin her tarafında merasimle tes'it • • dilmiştir. Hükumet her sene martın 21 inci gününün tcprak bayramı olarak kut* lulanmasını, 21 martta bütün mem* bayfamında köylüler yemek yerken leket topraklarmın Utirahate terke • dilmesini kararlastirmiftı. Bmaenaleyh her yerde çiftçiler o gün toprak islerinden eUermi çekmekte, hem kendilerini, hem de tarlalarmi din (Mabadi 2 inci sahlftde) 8Leh Aleyhin zıddı Çorumdaki muhakeme Çorum Ağırcezasında dün Bartın'lı Feyzullah ve Hasan ve Tunus'lu Habip muhakeme edildiler Çorum 21 «Hususî muhabirimtz den» Ağırceza mahkemesi bugün Afif Beyin riyasetinde ve müddeiumumî Tahsin Beyin huzurile oplanartak türkçe ezan aleyhmde bulunmaktan maznun Bartın'ın Akgöz köyünden Feyzullah ile Kocaloz köyünden Ha san ve Tunus'lu Habib'i muhakeme etmıştır. Feyzullah, Durluk köyü moallimi ve köy camiinin fahrî hatibi iken 17 şubatÇorum muhabirimlz göMermiitır ta arapça ezan okumak, sankla namaz Dun muhakeme edilen Bartınlı Feyzullah kddırmak ve arapça kamet getiren Have Hasan san'ı bundan menetmemekten suçludur. Suçlunun hüviyeti tesbit edüdSrten bunlara ne diyecegmi sormuştur. Fey • sonra makamı riyaset, evrakın ve şa zuBah: hhlerin ifadelerini okutmuş, suçluya, ( Mabadi 5 inci sahifede ) ıtıııııııııııııııııııııiMtmııınıııııımıiMimnım Littelerde çıkan kelimelerden manaları birden fazla olanlann her manatı için ayrı karşılıklar ileri sürülebilir. Karşıhk grönderen zatlann gönderdikleri kar^ılıklardan ötedenberi ahşılmif ve işitilmiş olmıyanlan hangi kay naklarda bulduklarım da gö»termeleri rica olunur. Karşılıklar dördüncü sahifede 9Lehçe 10Letafel JlLevha 12Leylî 13Liyakat 14Lugat 7 vilâyet lağvediliyof Meclise gelen lâyihaya göre Çorlu ve Seyhan isimli iki yeni vilâyet ihdas olunmaktadır Ankara 21 (Telefon!a) Yeni mülki teşkilât lâyihası Meclise gelmiştir. Lâyihanm esasları şunlardır: 1 tçel ve Mersm vilâyetleri birleştrrilerek merkezi Mersin olmak üzere tçel vilâyeti teşkil edilmistir. İçel vilâyetinin eski merkezi olan Silifke kaza haline kalbolunmuştur. 2 Artvin ve Rize Vilâyetleri birleştirilerek merkezi Rize olmak üzere Çoruh namile bir vilâyet teşkil edilmistir. Artvin vilâyetine tâbi Yusufeli kazası bugiinkü teşkilâtile Erzurum'a raptolunmuştur. 3 Aksaray vilâyeti lâgvolunarak kaza haline ifrag edilmiş, Arapsun kazası ile birlikte Nigde'ye bağlanmıştır. 4 Nigde'ye tâbi Urgüp kazası bugünkü teşkilâtı ile Kayseri'ye bağlanraıştır. 5 Hakkâri vilâyeti lâğvolunarak kaza haline konulmuş, Gevar kazası ile birlikte Van vilâyetine bağlanmıştır. 6 Cebelibereket vilâyeti lâgvolunarak kaza haline konulmuş, Bahçe Dörtyol, Ceyhan kazalan ile birilkte Adana'ya, Islahiye kazası da Gazianteb'e bağlanmıştır. Merkezi Adana olmak üzere teşekkül ede cek vilâyetin ismine Seyhan vilâye Tıp Fakültesinde Bir istifa Fakülte meclisinin ictimaında bir hâdise oldu Tıp Fakültesi raeclisinin dün aktettiği içtimada bir hâdise oknustur. MeclU mutat müzakerelerine baş ladıktan sonra Fakülte reisi Rec«p Bey ile kâtibi umumî Behçet Sabit Bey arasında muhaberatın icra tarzaıa dair bir münakaşa çıkmıstır. Ne. ticede kâtibi umumî Behçet Sabit B. vazifes'mden istifa ettiğini bildmnis ve raecKsi terketmiçtir. Yeni luvthanm esoslannı haarinfan Dahüiyt Vefcüı Şükrü Kaya Bey ti denmişth*. 7 Şarkf Karahisar vilftyeti 14*volunarak merkezi kaza haline kalbeAlmis, bu kaza ile diğer kazala* Giresun vilâyetin*, diğer bazılan da Srras vilâyetine bağlanmıştır. Mesudiye kazası da Orda vilâyetine raptedilmistir. 8 tlga edilecek vflâyetler m«murlan hakkında memurin kazra • nunun 85 inci maddeai hükraü tatbik oiunacaktır. mı bizi Halkalı'ya topladı da dün orada bu hakikati bir daha yakından görmeğe hrsat bulmuş olduk. Halkah'yı eskiden tanınz. Otuz beş senelSc hayata malik olan bu müessese memleketnnize değerli unsurlar yetistiren bir irfan yurdu olmustur. Onun nurlu mezunlanndan ne kadar ve ne kadar güzide arkadaşımız var. Fazla olarak biz Halkalı'yı yüksek mektep iken de ziyaret ederek onun o zamanki mesaisîne yakından vâkıf ohnuştuk. Aradaki muhtelif takallüplerden bu Halkalı mektebi dahi bîr hayli müteessir ohnakla beraber dün onu cami yıkılmıs isc mlhrap yerindedir tabirine tevafuk edecek bir halçe bulduk. Halklı'da bütün lstanbul civanna, tstanbul'un bütün hmterlândma ziraî iktısat sahasmda bîr irfan meş'alesi olmak için bugün dahi bütün esbap mevcut ve haydi hazır bir haldedir. Mektep esasen Vekâlete merbut olsa bile basta tstanbul olarak bu taraf vilâyetleri niçin onun verim kabiliyetmi en yüksek derecelermde müsmir kılmak için bu mı"=ssese ile a'»1^dar o'mıya • çaklarmıs? Törkiye'do üzüm envauu ııııııııı iHinııınMiıııııııımıııııııııınımınıııııiHiıııınıııııııııııunıııııiııııııııı ııııııın sinesinde tophyan ve üzümcülük (ve sarapçıhk) noktasmdan yalnız tstanbul havalisini değil, bütün Marmara h a v zasuu ihya edebüecek olan Halkah mektebi ile niçin Müskirat tnhisar idaremiz alâkadar olmaz? tstanbul'da if hayatmı hem çoğaltacak, hem yükseltecek olan Halkalı müessesesi ile tstanbul Belediyesi bile alâkadar olsa hiç çok görülmez, bilâkis bu tam yerinde bir alâka olur. Halkah'da biz biraz terkolunmus bir malikânenin az çok duraklaıms manzarasını görmekten mahzun olurken az çok himmetle onun muhite hatta eskisinden daha canlı surette çok faydalı bîr müessese olabileceği kanaatme vâsıl olduk. Bu dediklerimizse asla yapılmıyacak şeyler degüdir. Bilâkis dediğimiz sekillerde yapılması elzem şeylerdir, ve temenni ederiz ki Halkalı'nın böyle yeni bir zihniyetle yeni, umumî ve tamamen muasır bir faaliyete sahne olmasnu istihdaf eden bu görüşlerimiz, dün geçirdiğimiz mubarek toprak bayramnnn yüzü snvu hiirmetine, hak'kate inkılâp etmek imkânlannı bulsun! YUNUS NADİ Katil Zongara Mr. Rozvelt*i öldürmek istiyen adam nasıl idam edildi? Raiford Flori da 21 (A.A.) Reisicumhur Roz velt'i öldürmek maksadüe Chika ' go Belediye Re ' i» M. Cermak'ı öldürmüş olan Zangara, ölümüne kadar soğuk kan lılığını ve meydan okur vaziyetini muhafaza etmiştir. Zangara kendi . am edilen katil sine hiç bir şey Zangara söyîenilmeksizin nakledilmis olduğu idam salonuna gir (Mabadi 6 ma sahijede) nııııiııiHMiHiıiHimııiHiııiHn«ıınıııııııııııiııınııımı«mıııiHMiflnıniHmHiHnHnıımınıııınmwiHiııromı»MH»mmmıınn«nmımmın^ Nevruz bayramı parlak oldu Dün tran'hlarm millî bayramı olan Nevruz, şehrimizdeki tran konsolosluk binasmdâ hararetli mera simle tes'it olun • Merasimde, tran kolonisme mensup bir çok tacirler ve Debistanı traniyan talebesi hazır bulunmuşlardn. tran konsolosu Mirza Esadullah Han Behnam, merasime iştirak eden 500 den fazla t Nevruü~munasebetlle Iran konjsoloshanesln öe yapılan mera ran'lmm tebrikleslmden bir intlba, bir nutuk irat eden konsolos Mlrza rini kabul etmiş • Esadullah Han ve kendilerine mukabfl tebr3câtta bu • | tran kolonisi namma irat edileo bir Itmmustur. •1 |