23 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Onuncu sene: No. 3339 umhuriy İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektup adrest Cumhurıyet, tetanbul Posta fcutusır tstanbul, No 246 Telefon. Başmuharrir. 22366. Tahrir müdurü: 23236. Idare muduru: 22365, Matbaa: 20472 Hayat Ansiklopedisi Çarşamba 23 Ağustos 933 înci cüzü çıktı 38 Takas Sist emı Inkılâp Enstitüsü Ve gençlik Fırka proğramı Snünde: arülfünun ıslahah nanuna atıIan hızlı admılarm en mühim . lerinden birinin de tsmet Paşa hükumetinrn büyük bir ehemmiyet verdiği tnkılâp Enstitüsü olduğuna şüphe yoktur. Gençliğin dörtgozle beklediği bu müessesenin kurulması Cumhuriye • tin onuncu yıldönümü senliklerine te • sadüf ediyor... Bu on yıl zarfında Türk milletini muasır herhangi bir milletin seviyesine yükselten büyük inkılâpiar obnustur. Türk milletinin kabul ettiği bu mkilâplar kurtulus mücadelesinin şüphesiz bir kısmından baska birşey değildir. Yurdu düsman istilâsından kur. tarmak kadar mühim olduğunu sonradan anladığımız içtimaî ve siyasî m • kılâplanmız Türk milletini bütün dün ya nazarmda yükseltmis, ve «hasta a dam» hakkında yerlesmiş asırdide fi . kirleri birkaç sene içmde silip süpür müstür. Şiradi anlıyoruz ki; millî mücadele miz yalnrz hariç düşmanı hudut haricine atmakla kaisaydı ve dahilde bizi kemhen içtimaî düsmanlarunız atılma. saydı eski Osmanlı imparatorluğunun bütün hastalanklanna tevariis etmiş ve ayni illetlerle malul bir vatan ha linde kalacaktık. Bu ise, ileride yeni düşman istilâsma müsait bir vatan demek olacaktı!.. Asnmızda hiçbh millette görülmiyen din kaidelerile dünya ve millet islerini idare etmek gibi, kadının îçtimaî hayat ve çalısmağa girmemesi gibi, millî kültürümüz için ebedî bir ağırlık olan Arap harflerinin devarrn gi. yafetlere rametmekten ibaret bir meczupluğa kapılmak gibi akıl ve mantıkla izah edilemez bir takım yükler altında Türk milletinin asrın terakkilerini kabul ederek nefsini müdafaasma imkân ta • savvur olunamazdı!.. Bunlar yasasaydı silâhın kurtardığı memleket günün birinde sulhan istilâ. ya uğrıyabilirdi. Zira; bütün bunlar milliyetçiliğin inkisaf ve tekâmülüne mâni unsurlardı. Milliyetçiliğin tekâ . mül edemediği memleketlerin ise sul han istilâ denilen bir siyasetm kurbanı olacağına süohe yoktur. Bugünkü AImanyanın bu sulhan istilâdan baska birşey olmıyan beynelmilekiliği mem leketinden tutup atmağa çahsması hep ayni sebeplerdendir. Lozan muahedesinin yıldönümünü geçenlerde kutluluyan Universite genç lerimizde biz milliyetçiliğin en hara retli heyecanlarmı gördük. O günü söz söyliyen atesli gençler inkılâbımızm ehemmiyetini çok iyi anlamu oldukla rım gösterdiler. İnkılâo Enstitüsünün tekâmül ettireceği bu gençler süphesiz yarm memlekette inkılâp hocalığı edecekler, ve inkılâbın mahsullerini mem* leketrn bir an evvel idrak etmesine yar. dım edeceklerdir. tnkılâp Enstitüsünden bahsederken frıkılâbı yapan v e bugün Türkiveyi idare eden Cumhuriyet Halk Fırkası hü kumetinin programmı ilk sıraya koy mak mecburiyeti vardır. Cumhurivet Halk Fırkasî, alelâde bir siyaset fırkası olmaktan çok uzakhr. Fırka programmı okuyan herkes kolayca anlıyabilir ki, fırkanm bütün pren. sioieri inkılâbın tam kendisidir. Bu itibarla biz herhangi bir münakasada ve izahta fırka programmı zikretmekle inkılâbın prenstplermi zikretmiş oluyo ruz. tnkılâbımızin gayesi; Türk milletini en muasır ve en medenî bir millet haline geb'rmek olduğundan Cumhuriyet Halk Fırkası proğramı en muasır pr**n. sip ve fikirlerle teçhiz olunmustur. Bu progranvn en ilmî mahiyette tanzim e dilmis oldusuna kanaat getirmek için onu iyi okumak kâfidrr. Devletçilikte takip ettigî sîyaset, büHin dünyanm takio "ttiği îkhsatta mii dahaie ve iktısadı idare etmek siyasetidir. Meselâ, kooperatiflerdeki prensip ilk sırayı istihsal ve zhaat kooneratif . lerine vermektir. Bugün dünya koope ratif hareketi ise ziraat ve istihsal ko operatiflerini takviye ve ıslah etmek merkezmdedir. Zira; istihlâk kooperatiflerinîn ayni zamanda istihsal yapa mıyacaklan uzun tecrübelerle aniasıl. mış ve ziraat kooperatiflerile itilâf et tstanbul merj'usu ALÂETTİN CEMİL Mabadi 2 t'nei sahifede " Edildi ' • l III II THIIIIM II" MlM1IIM?IMl*llvvlllll<vvırıllıravtıııvvııı*viTi«vııiıt •••••!•• •••ııı vvvııvıvıifvifi l l l l ı l ı ı l ı ı ı i f i ı r ı i H i ı v f f i ı ı • W Yeni kontenjan kararnamesi takası kaldırdı Bu kararname ile şimdiye kadar neşredilen kararlarm takasa ait hükürcleri lâğvedilmiştir Ankara 22 (Telefonla) tcra Vekilleri heyetinin kontenjan ve takasa dair 20 ağustos tarih ve 14859 nutnaralı kararnamesi çıkmıştır. Kararnameyi aynen bildiriyorum: Madde 1 1933 senesinin son üç ayı birincitesrin, ikincitesrin, birincikânun ile 1934 senesinin ilk üç ayınm ikincikânun, şubat ve mart kontenjan listeleri bu kararnameye bağlıdır. Madde 2 Kararnameye bağlı A listesmde yazılı eşya kontenjan kaydile mukayyet olmaksıztn memlekete ithal olunur. Madde 3 Bu kararnameye bağlı V listesinde yazılı eşya siparişlerinden evvel ait olduklan vekâletlerin izni aImmak sartile kontenjan harici memlekete ithal olunur. Madde 4 Bu kararnameye bağlı F listesinde yazılı eşya birinci madde de yazılı altı ay müddet zarfmdaki it • Mabadi 3 üncü sahifede Heyeti Vekileden çıkan kararname .................ı.ııın """""""""llllllllMlMlllllliMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Doğru ve nzak gftren gOzler Mitafirimiz M. Heryo yük • sek ve mümtaz bir fahsiyettir. M. Heryo, evvelki gün Reisicuhmur Cazi Mustafa Kemal Hazretlerinin huzuruna kabul edilmek ve Gazi Hazretlerile taatlerce gb'rüşmek serefine nail oldu. Büyük Fransız siyaset addmı Gaziden bahseder ken kısaca «doğru ve uzak gören gözler* diyor. M. Heryo, Gazi Hazretlerini su beş kelime ile pek derin bir suretie anlamıs ve ifade etmiş tir. Bm anlayts ve ifadesile de kendirinin derin görüşlü bir siyaset ve devlet adamt olduğu nu gb'stermistir. Hakikaten Gazi Mustafa Kemal, asrımtzın Gazi, herşeyden evvel gençliğe güveniyor «Gazinin arkasında bulnan Türk gençliği «Türkiye Türklerindir» düsturunu tatbik etmektedir» Türkgençliği ve Tan gazetesi Doğru ve uzak gören gözleridir. Romanya Hariciye Vekâleti vekili Muhlis Bey M. Heryo yarm Rusyaya Bükres Belediye reisi de Istanbulu ziyaret edecek hareket edecek Misafirimiz, bu sabah, tetkikat için gittigi kaleden dönecek ve serefine iki ziyafet verilecektir Nazırı geliyor Gazi, en büyük mürebbisi olduğu Türk talebesî aratındd Paris 22 (A. A.) Ecnebi memleketler gençlikleri hakkında bir anket yapmakta olan Tan gazetesi, bugünkü makalesini Türk gençliğine tahsis et miştir. Makalenin en esaslı ftkrası şa • dur: «Türk gençliği heyeti umumiyesi iti . barile mevcnt müşküllere rağmen ha • rekete geçmeğe cesorane hanrdır. Gazinin ve onun tarafmda bulunan gerek bedenen ve gerek ahlâkan kuvvetli arkadaşlannm arkasında saflar teskfl eden Türk gençliği onun «Türkiye, Türklerindir.» paroiasma sadıktır ve onu tatbik etmektedir. Bizzat Gazi de garplileşmek bakı mından uzun müddet uyuklamış olan bir* milleti idare etmekte olduğunu biliyor ve Büyük Adamın yegâne ihtirasi halk sevgisidir ve istikbali temin için herşeyden evvel gençliğe güvenmekte, ona dayanmaktadır.» Yeni maliye teşkilâtı İsfcanbulun en büyük maliye memurluğu olan Başmurakıplığa sabık Vali Raşit Bey tayin edildi M Titulesku Af. Dobresku Bükreş 21 Romanya Hariciye ıSazın M. Titulesku eylulün ilk on bes günü zarfında Ankaraya ha reket edecektir. Bükreş Belediye reisi M. Dob resku da eylul zarfında tstanbul ve Ankarayı resmen ziyaret edecek, seyahai esnasında bu iki şehir be lediye*ine misafir olacakır. M. Dobresku iyi bir Türk muhibbi ve Balkan Birljğinin hararetJi mürevvi cidir. Yeni maliye teskilâtınm tatbikma ve yeni kadrolarm ihzanna devam edilmek tedir. Gelecek persembe günü yani ayın 31 inde yeni kadro'ar alâka • darane ilân edilecektir. Malive Vekâ . leti Varidat umumî müdürü Cezmî Bey cumartesi günü şehrimize gelecek v e yeni kadroyu bir kere gözden gecirdikten sonra tatbikı esnasında burada ha • zir t'ulunacaktır. Bundan sonra tstan • bulda defterdarhk teşkilâtı da tarihe kansmıs oluyor. Vilâyetle Belediyenin tevhidi esnasında ihdas edilmis olan malmüdürlüklerinden fayda eörülme • diğinden en nihavet bu teskilâtta ka rar kılınmıstır. Yeni teskflâta nazaran fstanbulda en büvük maliye memuru basmurakın olacakhr. Bu vazifeye sabık tstanbul Valisi Rasit Bey tayin edilmis. tir. Rasit Bevden maada ikinci sınıf iki murakıp daha vardır ki bunlardan bi 1 , , ,. . . . . « , . • * . , . ,x , « * . * • ! V ıstanbttl maliye teskdattmn basma nne Istanbul Defterdan Mustafa dıge j .. ,, \ L t M L > \t « • • getirilen sabık tstanbul Valisi Mabadi 4 üncü sahifede Raşit Bey ıınımıııımnımııı ıııııııııııııımıı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIII»IMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIMIIIR M. Heryonun şehrimize muvasalatında kendisini karsılıyanlarla beraber alınmıs bir resmi Evvelki gün Ertuğml yatile ve refakatinde Harciye Vekâleti umumî kâtibi Nutnan Rifat, Dahiliye Vekâleti hususî kalem müdürü Ekrem Beyler olduğu halde Truva harabe lerinde tetkikatta bulunmak üzere Çanakkaleye giden sabık Fvansız Basvekili M. Heryo bu sabah şehrimize muvasalat edecektir. M. Heryo serefine bugün saat 1 de Unyon Fransezde koloni tarafından ve aksam 9 da Fransa sefa • reti maslahatgüzarı M. Barbiye tarafından iki ziyafet verilecektir. Aziz misafirimiz yarın Rus bandıralı Çiçerin vapurile Odesaya hareket edecektir. Bursada bir komünist yakalandı Şehrimizde de bazı tevkifat yapıldığı söyleniyor Bursa 22 (Telefonla) Burada nvevkuf bulunan komünistleri görmek üzere tstanbuldan gelen bir şahsın vazıyeti şüpheli görülmüş tür. Tarassut ve takip edüen bu şahsın üzeri arandığı vakit bir ta kım evrakla beyannameler bulunduğundan tevkif olunmuftur. Şehrimizdeki bu tevkif hâdisesile alâ kadar olmak üzere Istanbulda da bazı tevkrfat yapılacağı anlaştl mairtadu. Musa M. Musolini Dolfus mülâkatı telâş uyandırdı Fransız gazeteleri, Italyanın gizli maksatlarındaıı ve Avusturyanın yaşayamıyacağmdan bahsediyor Riçyone 22 (A.A.) M Musolini Avusturya Basvekili M. Dolfusle yap tığı son konusmada Avusturyanm ha • yatı ve istikbali, Tuna meseiesinin ve .halli dörtler misakmın islemesine bağlı bulunan baska islcrin heyeti umu miyesi hakkında ttalvanm siyasî noktai nazannı teyit etmistir. M. Dolfus te Avusturyanın gerek dahilî ve gerek haricî hal ve vaziyetini anlatmıs, Avusturyanın istiklâli teme Iine dayanarak komşu memleketlerle, bilhassa ttalya ve Macaristanla ve imkân hasıl olur olmza Almanya ile bir arada çalışarak sulhu muhafazaya müstenit bir siyaset takibini düsündüğünü söy • Iemistir. lllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllMMIIIIIIIIIIIII.IIIIM.IIIIIItllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIIII Cumhuriyet yarışları Müsabıklar dün muayene edildi Müsabaka cuma günü saat dokuz buçukta Modadan başhyor, yarış programını neşrediyoruz Uşakta zelzele oldu Uşak 22 (A.A.) Usakta bu gün saat 7,45 t e iki hafif zelzele oldu. Zarar yoktur. SoJyada ismet Paşaya intizar Sofya 22 (Hususî) Türkiye Basvekili Ismet Pasa Hz. ile Ha riciye Vekili Tevfik Riışü Beyin Sofyayı ziyaret edeceği ke»bi kat'iyet etmişAir. Bu hususta Bulgar Hariciye Vekâleti istikbal programmı hazırla • maktadır. Misafirler, huduttan hususî bir vagonla getrrilecektir. Af. Dolfus mülâkattan memnun Viyana 22 (A.A.) Basvekfl Dol. fus, dün Viyanaya 14,15 te geldi ve saat 14,58 de Uyyare ile Salzburga gittL Mabadi 4 üncü aahifede Avusturya Basvekili M. DolfüsSn bir karikatürü r.iusaoakaya ıştırak euen sDorculardan bir kısmı matbaamızda Büyük yüzme mukavemet yarışları baamızda gazetemizin doktom tara • mıza girecek olan sporcular dün mat Lutfen sahifeyi çeüirini*