14 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Gazetemiz bugün Onuncu sene: No. 3452 umhuriyet ISTANBUL C A G A L O G L U Telgraf 79 mektup adresi: Ctunhurlyet, îstanbul Posta kutuaı: îrtanbul. H©. 246 Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdürü: 23236, îdare müdürü: 22365. Mafcbaa: 20472 Gazetemiz bugün Perşembe 14 Kfinunuevvel 1933 Başvekilimizin Haftayı açan nutku rveDd gun millî flrtısat ve tasamrf haftasraı muhterem Başvekilimiz tsmet Pasa Ankarada Gaa Reisimiz Hazretlermin de şeref verdikleri kalabalık bir vatandaşlar kütlesi huzunmda irat ettiği büyük bîr mıtukla açb. Dünkii nüshamtza aynen dercolunan ba nutuktan evvelâ sunu Öğrenmiş oluyoruz ki biz dört sene denberi yalnız millî flrtısat ve tasarruftm tatbik ve icrasında defil, ontra mülî hayata intıbakı sekillerine ve neticelerine ait zihniyette dahi böyîik terakki merhaleleri katetmisizdir. Dört sene evvel millî paranm bîr an için maruz kalıyor gibi göründüiu tehlikeyi yenmek azmile fedakârlıklann en Oerisini ikh*ham etmegi derpiş eder • ken ayni Basvekil, kendi kırlanmızın çîçeklerindcn çıkanlajcWk kokulan, bir parça iotîdaî ve dağlı da olsalar, dıs memleketlerden gefir:lecek en SÖ5İ5 ve en ince kokulara tercih ec!e ceir'ınizi tannan bir l;<anla adeta bir destan gibi, bir siir gibi terennüm edi yordu. Dünkü hitabesmde ise Başve • ktlimiz iktısat ve tasarrufun millî ha • yatta yarat»caih fazla istihsalin ve temm edece<H fazla faaKyet ve refahm beynelmslel mübadelevi çoğaltmak neticesme müntehi olacağmı ve bize sçöre bilhassa bu gayenm ist'Tıdaf edfl m"'*e bulunduğumu izah etmektedir. Üç dört s»ne evvel de Basvekilimiz dahPî ve millî bir ihtiyacın ifadesi o lan millî iktısat ve tasarrufun bariçle olan münasebet ve muamelelerimizi k«*smek demek ohnadığmı söylemekten hâU kalmamıs ve her sene ba noktaym ehemm:yetle isaret etmekten geri durmamıstir. Faka* son nutukta bu mev • zu B^sveVî'imizrâ lisanmda tam ve kat'î btr ilim kanaatinin vuzuh ve sa« rahatirü ve binaenalevh müstesna belâ{ratint kazanmıttır. Basvekilimiz mîllî iktısat ve tasarrufun az değil, çok istihUke saik olacağıra ve daha çok miibade'eve meydaa vereceğmi beyan ede • rek bu netkenin bizce vanlacak tabiî bir gaye olduğuna işaret eylemek » • temiştir. Bu itibarla Başvekilsn millî iktısat ve tasarruf haftasını açan ba nutku bâyük iddialı ve genis manalı bîr ders mahiytini de haiz bulunmaktadır. tsleri ıthratla takip etmek itiyadın • da olan Basvekilimiz son nutkuna mîllî paranm kıvmeti uzerinde konus • m»Wa baslarmştır. Zaten memlekette millî iktısat ve tasarruf hareketinm sebebi param'nn bir aralık geçirdiği buhran idi de onun için. Ayni nuhık şimdiye kadar gittikçe kuvvetlenerek yerinde durmus ve durmakta olan paramizın istikbaline ait kat'î emniyet teyidatile nihayet bulmaktadır. Ara • yerdeki kısa fasıla esnasında millî paranm laymetini muhafaza için alman tdbirlere ilâveten ikhsadî sahada binbir mfispet karar ve harekete geçilmistir, ve bımlara daima o kadar esash diğer yenilerinin ilâvesi de mukar • rer bulnnroaktadır, ve memleketin yükselmesi namına, nvlletin hergün daha ziyade artacak bir refaha kavusması hesabına başta Gazi Reis Baş kumandan olarak yüksek bir ideale vüruyen Basvekil mil!î iktısat ve tasarrufu makul ve ihtiyatlı esaslardan ay» nlmamak şartile azamî nvkyasında ikhsadî faaliyetle ifade eylemek neti • cesine varmış bulımmaktadır. Bu kat'î ifadeli lisanda bütün dünya için ısh raplar membaı buhrandaa asla kork mıyan sönmez ve sarsılmaz bir çalış • ma ve yarafana askı vardır. Ve dikkate çok lâyık bir nokta: Başvekilin ba nutkunda buhrandan bahls bile yoktur. Bilâkis BasvekiKmiz: Millî mahsul az para fle satılıyor clsa dahi daha çok kazanmak için daha iyi cins mah daha çok miktarda istihsal etmeğe ehemmiyet vermek , mecburiyetindeyiz. Diyor. Bu müspet ifadede buhran hakkmda hükmünü vermîş bir adamın cesur ve tereddütsüz yüniyüşünü görtnez misiniz? Filhakika zâhirde eşya fiatlerinin çok düşüklüeü şeklinde görünen buhran yani dünya buhranıbefld bakikatte bu fiatlerin makul ve tabiî esaslarma rücularmdan ibaret bir keyfiyettT. Eğer hakikat bu ise o zamao çekilen ısbrap sun'î bir vaziyet • ten tabiî bir vaziyete dönmenin elemlerindea ibaret olmak lâzım gelir. Bu takdirde dahi almacak tedbirler millî paranm kıvmetine halel vermeksizin hayatm diğer sube ve sahalarmda it • b'haz olunacak müsnet tedbirjere hı • hisar etmek tabiî olur. Mîllî paranm kıymeti meselesmde Basvekil çok «arihtir: Kendisi bu kıy • meti ya çoğaltmak, ya azalbnak yo * lunda îleri sürülen siislü hayallere il • tifat edebilmekten çok uzaktnr. Baş • vekilimizin anlayifinda para ancak •abit kıymetli bir mübadele vasıtası 5 senelik ikhsadî program = Sahifedir v HeyetiVekile programı müzakereye başlıyor Program yalnız 2 3 fabrikanın inşasına ait değildir, iktısadî faaliyetin îstikametıni çizmektedir Bravo avukatlara! Adliye binast yangııunm en mü him tarafı orada yanan evrak ve vesikalar dolayısile adeta mahvolma ğa mahkum olmak tehlikesi geçİTen milyonlarca ve milyonlaTca huku kun bu nazik ve feci vaziyet» olduğu malumduT. Başımıza gelen bir felâkettir diye yanan Adliye binasını milletçe elbirliğile, hatta tabiî es kisinden daha iyi olarak yeniden yaptırabiliriz. Fakat yanıp kül olan davalarm yeniden tesisi o kadar kolay olmadığını ve bu yapılabilecekse ancak yüksek hüsnü niyetlerin kayitsiz ve şartsız harekete gelme sile yapılabileceğini hep biliyoruz Ezcümle adaletin iyi cereyanında adliyenin kuvvetli yardıma'an ve hatta kıymetli cüzleri olan avukat lann bu büyük işte kendilerin; ve Tüık avukatlığına şeref verecek >*üksek himtnetleri en müessir roliı oynıyabileceği mevzuu bahsolmus tu. Takdire lâyık ve tamamen gay rendiş bir gayretle Baronun faaliyete geçmiş oldugunu memnunivet lerle göıdük. Kıymetli avukatlan mızdan Ali Haydar Beyin Cumhuriyete gönderdiği tamamen vicdan ifadesi mektubu zevklerle okuduk. Bu yüksek himmetin önümüzdeki büyük ziyam telâfi edeceğine kanaat getirdiğimiz içindir ki avukat lanmıza karşı kalplerimizde taşkm minnet hisleri duyduk. Bravo avu katlara doğrusu. • * * Tasarruf Haftasının ikinci günü Vitrin müsabakasına bir çok mağazalar gîrdi Yarın geçit resmi yapılacak ve İstanbul üstüne 250 hediyeli paraşüt atılacak BaşvekilimizU tktıtat VekiUmn S senelik programa ilham veren som Zonguldak şeyahvAlerinden bir intıba: tsmet Pasa ve Celâl Bey maden kuyu larına miyorlar Ankara 13 (Telefonla) tktısat leketimizde mevcut madenler için iylerhnizin ileriye ait faaliyet e»as • kat'î tedbirler tesbvt edilmiş buJunlartm gösteren program cumartesi maktadır. gününden itibaren Vekiller Heye Programa gore bilhassa petrol ve tinde müzakere olunmağa baslana altın madenleri için taharriyat ve t«tcakör. Program evvelce yazıldıği kikat yapılacaktır. Bu mesaiden gibi yalnız birkaç fabrikamn mşa « müsbet neticeler alımrsa derhal fasından ibaret değildir. Ayni zaman aliyet e gecilecektir. da tktısat Vekâletinin faaliyet istiErgani bakır madeninm mirmkün kameti esaslarını da göstermektedir. olduğu kadar kısa bîr zamanda faProgramın Heyeti Vekilede müaliyete geçmesl için tedbir alınacağı zakeresinden sonra Meclis fırka grugibi maden kömürü istihsalâtmuı çopunun tasviblne de arzolunacağı anğaltılmasma da ehemmiyet verilecek, lasilmaktadır. bilhassa memleket dahilinde kömur Programda madenlerimizin isle istthlâki azamî derecede tesvik *ditümesine ehemmiyet verilmiş, memMabadi 2 inei »ahifede Tatarruf ve Yerli Mallar Haftatı münasebetÜe yerli mallarile süslenen vitrirderden biri Tasarruf haftasram ikinci günü de birçok toplantılar ve müsamerelerle geçmiştir. Güzel vitrin müsabaka sına rsthak edecek olan mağazalar, memleket mallarile süsledikleri v4trinleri dündenberi teshire basiamiflardır. Maamafih bir kısım mağa Mabadi 3 iincii tahifedı Yarıda kalan davalar için Muhtelit Encümen dün de dün hâkimler toplandılar Devlet Şurasının kararları Uç Balkan hükümdarı Sofyada toplanacaklar Belgrattaki müzakereler hakkında restnî bir tebliğ neşredildi, Kral Boris Bükreşe gidiyor Sofya 13 (A. A.) Umumi yetle dogra ha berler alan Z*ıra gazetesi Kral Borisin M. Mu&a nofla birlikte ge lecek aym iDt on bes günü içerisin de Kral Karoîu resmen riyaret etmek üzere Süıa ya^*v gideceğini istibbar ediyor. Yugoslav Kralı ve Kraliçe ri refakatle»in de M. Srchkiç ve M. Yevtiç oldu : ğu halde 3dnc kânun sonunda resmî surette Sofyaya jridecek W ve Romanys Kralı da bunlar dan 24 saat sonra gene resmen Sof tkınctkânunda Söjyada toplanacaklart bttdirilen üç Bai' ' yaya vâsıl olacak hukümdarından Yugoslav ve Rumen Krallarının bundan tır. bir muddet emelki mülâkatlan esnasında ahnmış bir resim Böylece Kral Borism doğumunun yıldönümü olan 30 at birde matbuata aşağıki tebliğ verilikincikânunda üç Balkan hükümdarı miştir: Sofyaya toplanmıs bulunacaklardir. «Bulgar Kral ve KraHçesinin Bel Resmî mehafil bu hususta her turlü gratta Yugoslav Kral ve Kraliçesini zitefshden çekinmektedirler. yeretlerinden istifade ederek Bu'gar Basvekili ve Hariciye Nazın M. Mu Belgrattaki müzakereler sanofla Yugoslavya H&riciye Nazın M. Belgrat 13 (A.A.) Kral Alek Yevtiç, te'âkileri esnasında, iki memsandr, Kral Borisi, Bulgrar Basvekili Ileketi alâkadar eden meseîeleri sa Mu&anofu, Yugoslavya başvekilile hariciye nazuını ayn ayn kabul etmiştir. mimiyetle ve tam bir itimat iç'nde tetMülâkatlarm her biri birer saat sür kik etmisler ve Balkan milletleri ara müştür. smda sulh ve anlaşma lüzumu husu sunda mutabakatı efkâr mevcut oldu • Tebliğ Mabadi S mı sahtfede Belarat 13 (A.A.) Bu sabah saolaraktn ki bir kıymettir. Bu istikra • rm herhançi istikamet'e yerinden oynaması millî servet icin belki tehlikelerin en büyüğüdür. Onun için Cum huriyet Turkiyesi m;Uî parasıauı filî istikrarmı muhafazaya itina etmis buhmmaktadır. Hep bu azim ve iradenin mahsuKidur ki Cumhuriyet DevVet Bankamızm henuz pek kısa olan hayatmda bir milyon altın Iiralık altın stoku iddihar etmiş oldugunu Basvekilimirin dilinden öğrenmiş bulunuyoruz. Ismet Paşanm son nutkunu söyle hulâsa edeceğiz: Türkiyede herke» millî ikhsat ve tasarrufla alâkadardır. Biriktirdiklerimizin hepsi mil'î ik ısat faaliyetlerinde kulbnılmak üzere ço cukl'tiimz kum^aralarmı, bankalan kasalarmı dolduru"orİ9r! YUNUSNADİ karar veremedi, müzaBelediye, raporunda geçen sene Adliyedeki yangın kere devam ediyor kontro! teşkilâtının npkşanı bildirildiğini yazıyor Sait Azmi Bey Yasuf Kemal Bey Ankara 13 (Telefonla.) Şurayı Devlet kararlarınm Meclisçe tadtl olunup olunaraıyacağı meselesini tetkika memur teskilâtı esasiye ve Mabadi 2 inci sahifede ttalya ve Balkanlar Yunan Hariciye Nazın Romaya gidiyor Dün htanbul Ticaret Odasında hâkimlerin toplanttn 4 Adliye binası içinde yanan hu kuk ve ticaret davalarına ait kıymetli evrak ve dosyalarla alâkadar binlerce halkın hakları nasıl temin edileceğini tesbit etmek üzere dün (Mabadi 8 inei »ahifede) nııııııııııııiıııııııınıııııtıııııııniiiııııı.'inııııınııııııııınııııiııııııııııııınıııınııııniııınıımıııınıinııııııınMiıııııınıııılııııııııııııııııınnınıııııımı M. Maksimos M. Musolini Atma 13 (A.A.) Hükumete mensup «Katimerini» gazetesi Yu nan Hariciye Nazm M. Maksimo sun iki üç güne kadar Romaya giderek M. Musolini île görüşeceğmi haber veriyor. Ayni gazetenin ilâveten yazdı • ğına göre, Yunanis'tan İtalyaya bir dostluk misakı Ue bağlı olduğundan M. Maksitnosun M. Musolini ile ahiren Balkanlarda tezahur eden siyasî faaliyet ve Avrupanın umumi vaziyeti üzerme görüsmesi muTıtemeldir. iiınıııiMiıuııııııınııınııiHiııııınıinııııııııiMiiHiınıııııııııııınnıııııııiMiUMiınıınıııııııııııııııııııııtııııııııııınıııııııııııııınıııınıııııııınııııııntm r No: CUMHURİYET Yılbaşı hediyesi kuponu Adres: Bugün, gene bu sayf amızda ve orta sütunun nihayetinde, üçüncü kuponumuz çıkıyor. Bu kuponlar 16 tane olacaktır. 16 kupona ayrı ayn numaralar koyarak talihinizi denemek istemez misiniz? Bu numaralardan herhangi biri veya birkaçı tayyare piyangosunun Yılbaşı keşidesinde kazanan numaralardan birinin ayni olursa bizden bir veya birkaç hediye alacaksınız. Yanhşhk yapmamak için 6 ncı sahifemizdeki izahatı dÜckatle okuyıınuz.