10 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

8 Cumhuriyet 10 Maii* 1935 Bugün yapılacak sild macları CSarav Fenerbahçe karşılasıyorlar 1935 senesi şild maçlannın en mühimlerinden biri olan Galatasarav Fenerbahçe arasındaki karşılaşma bugün Fener stadında yapılacaktır. Istanbul lik şampiyonluğu için üç defa üstüste çarpışan bu iki takımın bugün yapacaklan maç, iki taraftan birinin gali1 iyeti ile bitmezse ikinci bir mac daha yapılacaktır. Fener Galatasaray maçlannm Taksim veya Kadıköy sahasında oynanması oyunculann haleti ruhiyesi üzerinde rolü olan bir meseledir. tki takım oyuncular da lik maçlannda toorak ve çimen sahada muhtelif maçlar yapıyorsa da aksine olarak Kadıköy sahasında Galatasarayın Taksim stadında ise Fenerbahçenin daha iyi neticeier aldıklan aşağı yukan kuvvetli bir kanaat halindedir. Bununla beraber çok defa Galatataray Taksimde kazanmış, Kadıköyde kaybetmiş; Fenerbahçe bunun aksine aeticeler almışbr. Bugün, bu sene için belki de son defa kar$ıla$acalc olan Galatasaray Fener taknnlanndsn hangisinin galib Celeceğî kesa'rilemez. Galatasaray, son zamanlardaki şeklini muhafaza edemiyeceği gibi, Fenerbahçenin de esasen değişen kadrosumm bugün yepyeni bir jekil alması ihtimali vardır. Taknnlar ne şekil alırsa alsın bugün yapılacak Galatasaray Fenerbahçe arasındaki maç bir takım hususiyetleri itibarile büyük bir harekettir.. Istanbul şild maçlan için bugün karşılaşacak Istanbul • Beykoz arasındaki maç ta dikkate şayandır. Lik maçlannın nihayetindenberi oyunlannı görmcdiğimiz Beykozlular. tstanbulspora karşı ekseriyetle güzel oyunlar yapmış bir takımdır. tkinci küme birincisi Anadolu ile yaptığı terfi maçını kazanan Süleymaniye de bugün gene tstanbul şild birinciliği için Vefa ile karşılaşacaktır. Bugün Beşiktaş, Şeref stadyomunda Halicle, Fener Yılmaz arasındaki lik maçlanna da devam edilecektir. Bozdağda kayak sporları yapılack Dağ köyünde bir spor sahası hazırlandı \ Romancının san'ati Lui Bronfield Türkiyede neşir hakkı <CumhuriyeU indir. Yazı vazrnak, doğurmak demektir. Öyle sanınm ki, mevzularını kafala nnda tamamlamadan çalısmağa baslıyan muharrirler azdır. En büyük dâhi bile başka türlü edemez. Şahıslann hususiyetlerini, ne yapacakla rını ve vak'anın kat'î surette nasıl biteceğini iyice tetkik edip kestirmek sizin bir roman yazmağa koyulsam, içinden nasıl çıkabileceğimi tasavvur bile edemem. Halbuki bunlar önce den taayyün etmiş olursa, mevzuumu daha yakından kavrar, onu işler, o na şekil veririm. Bunlar yapılma dıkça da roman iyi bir roman olamaz. i* Cumhuriyet,, in müsabakası Tarihîn meşhur simaları Büyük müsabakamîzîn tafsilâtı 1500 lira mükâfatlı büyük mO sabakamız devam ediyor. Müsabakamızm esası şudur: Büyük devlet adamları: 6 Taleyran 1850 metro yiiksekliktefzî Bozdağ köyü îzmir (Hususî) Bu yıl, Ödemişın Bozdağında kayak sporu başlıyacaktır. Sığınaklann plânlan hazırlanmıştır.. tstanbul, Ankara ve Balkanlardan sporcular davet edilecektir. Yaylâ 1850 rakımmdadır. Bozdağ, cidden çok güzel bir yerdir. Ayni isimde bir köyü de vardır ki 1520 metro yüksekliktedir. Burada bir spor sahası ile bir andaç kurulmuştur. Gazino ve elektrik tesisatı için hazırlık yapılmaktadır. Havası sağlam, suyu temiz, ışığı bol, tabiati zengindir. Her yıl buraya akm vardır. Köydeki elli ev, tebdilihava ve istirahate gelecekler için aynlmıştır. Doktorlar, Bozdağin Riükemmel bir sanatoryom vazifesi gördüğünde müttefiktirler. Pist ihtilâfı halledildi Fenerbahçe stadyomunda Balkan olimpiyadı i^in yapılacak koşu pisti münasebetile Atletizm Federasyonile Fenerbahçe kulübünde bir anlaşa mamazlık olduğundan bahsetmiş, bu işin biran evvcl halledilmesini temen ni eylemiştik. Dün Atletizm Federasyonu reisi Bürhanettin bize telefon ederek bu anlaşamamazlığın fasıl halledildiğini vc sahada tam 400 metro luk bir koşu pisti yapılacağını ve in şaata da yakmda başlanacağını bil dirdi. Meselenin bu suretle halledil m:ş olmasını memnuniyetle karşılanz. Merkezi umuminin verdiği kararlar Toplandığını evvelce bildirdiğimiz tdman Cemiyetleri ittifakı müstacel işler hakkmda bazı kararlar vermiştir. Bu toplantıda Balkan oyunlan bütçesi kabul edilmiş ve müsabakalar komitesi seçilmiştir. Komite Başkanlığına Gümrük ve Inhisarlar Bakanı Ali Rana Tarhan, azalıklanna da îstanbul valisi, Idman cemiyetleri reisi, Atletizm federasyonu reisi seçilmişlerdir. 6 haziranda Ankarada yapılacak tdman cemiyetleri toplantısında nizamnamede büyük degişiklikler olacağı gibi teşkilât hesabma Avrupaya gönderilecek sporcuların vaziyetleri tesbit edilecektir. Kadmlanmızm kulüb idare heyetlerinde, mıntaka ve spor teşekküllerinde vazife almalan da kararlaştınlmıstır. Alman ve Bulgar millî takımlan Sofyada karşılaşacaklar Sofya 9 (Hususî) Bulgar Futbol Federasyonu Bulgar millî takı mıle Almanya millî takrnıı arasmda bir maç yapmak için bir mukavele imzalamıştır. Alman millî takımı mayısın 24 veya 25 inde Sofyaya gele • cek ve her iki millî takm Sofyada mayısın yirmi altısında karşılaşacaklar dır. Bulgar ve Alman milli takımlan arasmda 26 mayısta yapılacak bu maç Sofyada büyük bir merakla beldenil mektedir. Alman millî takımile birlikte birçok Alman sporculan da Sofyaya gele cektir. Aksaray Halkevi takımınm Niğdede yapügı maç Aksaray «Hususî» Halkevi komitelerinin teskili ve çalısma ğa başlaması üzerine spor komi tesi Niğde sporcularile temas yapmak için bir seyahat tertib etmiştir. Niğdede yapılan fut bol roaçında Aksaray takımı 31 Aksaray ve Niğde sporculart bir arada galib gelmiştir. Halkevinin temsil komitesi de ayni kafile ile Niğdeye gitmiş ve bir müsamere vermiştir. Niğde • liler, misafirlerine karşı bü • yük bir samimiyet göstermis • lerdir. Taleyran, asil bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Bütün benzer 12 Meşhur kumandan leri gibi ata binip kılıç kuşanacaktı, 12 Meşhur devlet adamı salonlarda mahmuz şakırdatacaktı, 12 Meşhur kadın büyük dedeleri gibi uzak ülkelerde 12 Meşhur kâşif savaşlara girip şehirler zaptedemiye 12 Meşhur iş adam» ceği için kadın yüreklerini fethetmenın hayat ve muvaffakiyetlerini ğe savacakatı. Topal olması, bütün bu sırasile ve grup halinde neşrediyomukadder hayatı kökünden değiştirruz. Her makalenin içinde bir de di, Taleyranı papaz yaptı. Kılıca yarey varakası vardır. Karilerimiz raşmıyan bel, ancak zünnar taşıyabibu rey varakalarım saklıyacaklar lirdi. Ata binemiyen ayak, kilise kürve 60 büyük adama dair yazılann süsüne çıkmakta güçlük çekmiyebi neşri bitince, her serideki şahıslalirdi. ra birinci, ikinci, ilâh.. diye dol Taleyran, girdiği yolda pek çabuk Ben Anglosakson an'anelerine gö durarak <Cumhuriyet müsaba re yazdığım için, .bilhassa psikoloji ile ilerledi, yirmi beş yaşmda piskapos ka memurluğu» na yollayacaklaroldu. Fakat ona kilise hayatı dar ve dır. alâkadar olurum. Hâkim karakterler piskapos külâhı küçük geliyordu. iki türlüdür: «Fades> ler ve «ronds» Beş seri neşrolunup reyler tamaFransız büyük ihtilâli patlak verince men bize yollandıktan sonra tas lar. hiç tereddüd etmedi, Papanın verdiği Taleyran nif işine başlanacak ve rey vara külâhı ihtilâl kalpağile değiştirdi, kaDikensin, nice mühim örneklerini kalanndaki isimler sıraya konula zel söylediği için karşısındakıleri dinrışık roller oynamıya girişti. Vati vermiş olduğu «fades» leri, hususi caktır. Her grubda en çok numara lemeğe mecbur bırakıyordu. Büyük kan, İsayı ihtilâle feda etmekten çealan büyük adamlara rey verenler yetlerinin mutlaka mubalâğah bir cidevletlere haklarmı kabul ettirmekte kinmiyen bu haşarı piskaposu tantaveya bu intihaba yaklaşanlar ara güçlük çeken küçük hükumetler şimheti bulunan kıskanclar, mürailer, nalı bir circülairele tardetti, henüz smda 500 kariimize 1500 liralık dı onun belâğatine bel bağlamışlardı, ayakta durabilen Kral ve Onaltıncı oburlar ve saire gibi tehzil etmek komükâfat verilecektir. kendi dileklerini zekı diplomatın ağlavdır. Mister Mıkavber, Mister Pik Lüi de onu kendine bağlamak istiye zile haykınyorlardı. 'rifükâfat sırası şöyledir: rek Londraya yolladı. vik, Sara Kamp ve Mis Hevişem bu 1 • kifiye 300 giimiif lira Taleyran kongrede hatın sayılır bir Kralın başı kesildikten ve Fransa hususta mükemmel birer örnektir. Bu 1 • kifiye 200 giimiif lira kuvvet haline geldikten sonra taar da terreur başladıktan sonra İngiltekarakterleri tasvir etmek kolaydır, 1 kifiya 100 giimiif lira ruza bile geçti, büyük devletler mu re, yeni bir politika gütmeğe başla zira bütün bunlarm refleksleri ayni 5 • kifiye birer befibıyerde Curahhaslarını hırpalamıya girişti. Bir mıştı, ihtilâl aleyhine cephe almıştı. mhuriyet altını kavnaktan gelir. Bu şahıslar halk a Bu sebeble Taleyranı istiskal etti. Fagün Prusya murahhasmm «umumî 10 . kifiye birer yarım befibihaklann burada ne işi var» diye ba kat onu, Kralın adamı sayarak, Ro rasmda meshurdur, çünkü okuvucuyerde cumhuriyet altını ğırması üzerine topal diplomatın «obespierre de sevmiyordu, bu sebeble ları yormaksızın, herkes tarafından 15 . kifiye birer cumhuriyet altını eski piskapos Londrada kalamadığı nun işi olmasa sizin de burada yeıi kolayca anlaşılır. 470 kifiye muhtelif hediyeler gibi Parise de dönemedi, Amerikaya niz bulunmazdı» dediği ve Rusya Ça*** gitti, ticarete koyuldu. Robespierrein nnın: cHukukî kaidelerden dem vu Fader karakteler arasmda meselâ ölümünden iki yıl sonra Fransaya rup duruyorsunuz. Benim için bun Mütabaka neticenne intizaren müraî papas, ihtiyar hizmetçi, tefeci döndü. Oradan hayli para da getir lar manasız sözlerdir. Varşovada iki her günkü rey putlalannı *ak ve hep birbirinin ayni olup, kariin he mişti, zekâsına altmı da katacak bir yüz bin askerim var. «umumî hak» laytmz. Eksik rey varakalarımz men tanıdığı tipler de dahildir. mevkide bulunuyordu. düsturlarile beni oradan çıkaranın aliçin lâzım olan gazett nüahala • nını kanşlarun» demesine karşı da Rondslardan bahsetmek daha güçO sırada Madam de Stael Pariste rtm idarehanemize bef kurusluk «Napolyonun da vaktile Varşovada tür ve edebiyatm saheserlerini bun büyük roller oynuyordu, Taleyran pnl yollıyarak tedarik edebilir orduları vardı» şeklinde cevab verdidan hoşlandı ve onu Hariciye NazırMİniz. Müsabaha nüshalartndan larda buluruz. Bilhassa Hardvnin, ği meşhurdur. lığına geçirtti. Napolyon direktuvan kâfi miktarda taklanmıştır. Stendhalin, Tolstoyun ve Balzakın eyıkarken topal diplomattan yardım Taleyran Viyana kongresinde Franserlerindeki şahıslan zikredebiliriz. gördü ve onu birçok siyasî işlerde, sayı ezdirmemek yolunu buldu, PariRond karakterin en güzel bir örneği muahedeler yapmakta ve müzakere Ticaret Odaları kongresine se döndü. Napolyonun yüz günlük «Madam Bovari» dir. Bunlar, hep av lerde kullandı. hükumetinden sonra gene iş başına hazırlık geçti. Onsekizinci Lüi, kalıbdan kalıTaleyran, hem zeki, hem cesur bir ni düşüncenin hükmü altmda deŞil, Ticaret Odası meclisi yarın fevka ba giren bu diplomatı başından at adamdr. Avrupa hartasım kılıcının ubilâkis de&işir, duygulu ve zengin tılâde olarak toplanacak ve Ankarada mak istiyordu. Bunu sezen Taleyran cile delik deşık etmek yolunu tutan toplanacak Ticaret Odalan kongre netli, canlı insanlardır. Napolyona bile kafa tutmaktan çekin hiç çekinmeden Krala şu sözleri söysine gönderilecek raporlar müzakere Bazan, şahıslar doŞrudan doğruva mezdi. Bir gün ona: «Kılıçla zafer kaledi: «Beni kullanmıyan hükumetle •au«o«ktir. Çok ehemmiyct vpnim rin "öevrliaıgınl gormekle bedbahtım. hayattan alırur; fakat bu en güç mezanılır. Fakat küıcın üstOntfe oturu ve üzermde aylardanberi durulan bu Ummam ki saltanatınız devrinde bir lamaz» demişti. tşte bu gibi tok söztoddur. raporlar şu mevzulardadır: kere daha bedbaht olayım!...» lerile ve hele tspanyaya harb açıl Canlı bir insanı, kelimelefle tasvir 1 Ticaret ve Sanayi Odalarile Or.sekizinci Lüi, bu ağır ihtara rağmasına muhalefet, Ingiltere ile ise itBorsalarm kanun ve nizamnamele edebilmek için lâyıkile tanımak çok tifak edilmesini mütemadiyen tavsi men Taleyranı Hariciye Nazırlığm rinde yapılması lüzumlu olan deği • zordur. Muharrir, eserindeki kahra ye etmesile Napolyonun teveccühünü dan çıkardL O da vaktile Imparatorşiklikler. kaybetti, Hariciye Nazırlığından atüluğa yaptığı suikasdi Krallığa karşı manm tavır ve hareketlerinde rasgel2 Umumî mağazalar tesisi için da yapmıya kalkıştı. Gerçi Onsekizindiği tezadlar karşısmda mütemadiyen ,. ı Taleyran, yediği silleyi affedemez ci Lüi, hazırlanan çukura düşmeden Ticaret Odasına düşen vazifeler. şaşınp kalır. Fazla olarak, canh kahdi. Nefijne son derece saygı beslerdi. mezara girdi. Lâkin yerine geçen O3 Odalar Bankası tesisi işi. raman, muharririn yarattığı ile müBundan ötürü Napolyona karşı büyük nuncu Şarl, Taleyranm hıncına kur 4 thraç eşyamızın rasyonelles • tevazi başka bir şahsiyet teşkil eder bir kin beslemeğe koyuldu. Nasıl ki ban oldu. Öç almayı pek iyi bilen totirilmesi. kendini Amerikaya kadar gitmeğe ki, ,tasvirin yanhşlığına karşı herdem pal diplomat, 1830 ihtilâlini hazırlı 5 Denizaltı servetlerimizin is mecbur eden ihtilâli de affetmemiş yanların başında bulunmuş ve Bor muterizdir. tismarı için almacak tedbirler. ve Napolyon saltanatının kurulmasıbon hanedanını Fransa tahtından a Yazı yazmayı ögrenmek için ne yana çalışmıştı. 6 Dahilî sergi ve panayırların tıp yerine Orlean sülâlesini geçirtmişpılmak lâzım geldiğini ve bunun icin ti. Şimdi o, bütün zekâsını kullanarak tertibinde gözetilecek noktalar. 7 de ders almağa lüzum olup olmadı împaratoru düşürmeğe çalışıyordu. Yeni Kral Lüi Filip bu inkılâbcı to Haricî sergilere iştirak şeklL (1814) te Napolyonun müttefik or ğını benden sık sık, ya şifahen, ya palı okşamamazlık edemezdi. O da, 8 Mezad mahalleri tesisi işi. dular önünde geri çekilişini fırsat say uzun yülardanberi tasarladığı büyük hut ki mektubla sorarlar. Birinci suBundan başka yannki toplantıda dı, o güne kadar İmparatora dalka işi başarmak için tngiltereye gitmek ale cevab olarak, benden evvel birçok Odanm 932 bütçesi tetkik edilecek ve vukluk edip duran snetoyu kışkırttı, istiyordu. Kral, Taleyranm dileğini muharrirlerin de demiş olduklan giNapolyonla müttefiklerin uzlaşabil tercüme yapanlarla kullanılmış kitab yerine getirdi, kendini Londra elçisi bi, yazı yazmayı öğrenmenin yegâne melerine engel olmak için 3 nisan tayaptı. Biraz sonra Fransa ve İngiltesatanlardan almması lâzım gelen kausulü yazmaktır, derim. Eğer bir kim rihli meşhur Âyan kararnamesini çıre arasmda, Avusturya ve Prusyanm zanc vergisi nisbeti tayin edilecektir. da iştirak ettikleri, yeni bir ittifak senin edebiyata istidadı yoksa, fik karttı, împaratorun ve İmparatorlu Sun'î ipek imalâtı muahedesi imazalanıverdi. rini kendi vermiş olmak şartile, hi ğun sukutunu ilân ettirdi. Ayni za manda bir muvakkat hükumet kura Taleyran, kendine ülkü edindiği Sun'î ipek imalâtı son senelerde kâyesini ne suretle yazacağını ona rak fcaşına geçmişti, Kral Onsekizir.ci Fransa İngiltere dostluğunu temin tasavvur edilemiyecek derecede bir öğretmek kolaydır. Bu bir mekaniz Lüi namına devletlerle münasebete eder etmez Avrupanm müzmin derdinkişaf göstermiştir. Aşağıya dercet madan ibarettir. Lâkin istidadlı bir girişmişti. lerinden biri olan Felemenk ve Bel tiğimiz istatistik bu terakkinin deremuharririn kendi öz metodu olmalı çika davalarını da halletti, Fransanuı Yirmi beş yıldanberi çok yaman işo davalar yüzünden bir zarara uğra cesini pek iyi göstermektedir. dır ve kendi mevzuunu gene kendisi ler başarmış olan Taleyran, bilhassa ması ihtimalini giderdi, birçok konfeKilogram bu tarihten sonra eşi az bulunur bir tevsi etmelidir; zira bir muharririn ranslarda memleketini şereflo temsil 1900 senesinde 1,000,000 kafa ve yürek taşıdığıru gösterdi, Vien büyük meziyetlerine esas, şahsi ederek şöhretin en yüksek basama 1913 » 11,000,000 yana kongresinde akla sığmaz manevyettir. ğına yükseldi ve o bahtiyarhk içinüe 1920 » 25,000,000 ralar çevirdi. îhtilâlin ve Napolyon öldü. 1925 • 86,000,000 tste bunun içindir ki Tolstoy, Tols harblerinin karmakarışık bir hale ge1930 » 193,000,000 Piskaposluk külâhını ihtilâl kalpa toydur. Tekerey, Tekereydir ve Flo tirdiği Avrupa hartasım yeniden çizmek için toplanan bu kongrede Fran1934 » 350,000,000 ğile, onu prenslik başlığile değiştiren, ber de Floberdir. Bu adamların bü saya söz vermek istiyen tek bir devkorkunc ve kanlı devrimler içinde daAşağıdaki cetvel mensucat sanayiiyüklükleri kendilerindedir. Bu. on let yoktu. Taleyranm şahsından ise ima ayakta kalan, birbirine düşman nin başhca mevaddmm 1925 senesine lara öğretilmiş değildir ve hiç kimse bütün murahhaslar adeta iğreniyor birkaç rejimin başında sendelenr.cden nisbetle 1933 teki istihsalâtının mu ne tamamile onlar gibi yazmış, ne de lardı, kendisine selâm bile vermiyoryer alan Taleyran hiç şüphe yok ki kayeseli istatistiğidir. lar dı. tamamile onlar gibi yazacaktır. On dokuzuncu asrın en zeki siması 1933 1925 nisbeti dır. Onun her ipte oynaması, ovnıyaTaleyran, işte bu vaziyette bütün Sınıfta iyi bir muallim, talebesine Ton bilmesi Fransa için de kazanc temin kongreyi kendi ağzma baktırmayı begüzel vazifeler yazdırabüir. Lâkin bu etmiştir. Taleyran olmasaydı Fransa, Pamuk 5,570,000 % 92 fazla cerdi, meclisin en çok konuşan ve en vazifelerin hiçbir zaman ne ticarî, ne Viyana kongresinden çolak ve topal çok dinlenen ağzı oldu. O, «umumî Yapağı 1,568,000 % 102 » de san'at itibarile kıymeti olamaz. haklar» dan ve «meşruiyet» ten kuvçıkardı!» Keten 680,000 % 110 » Benim fikrime göre, bir romanm en vet alarak söz söylüyordu. Fakat güAf. Turhan TAN Tabiî ipek 54,000 % 115 » birinci meziyeti hakikate uygun ol Sun'î ipek 302,000 % 350 » masıdır; yani demek isterim ki kari Bu rey varakasmı kesib saklayînız Fransız rejisi bizden 1 milyon ona inanabilmeli, şahıslar zaman ve mekâna aykın gelmemeli, hikâye yekilo tütün alacak ni, kahramanlan hakikî olmalıdır. Fransız Tütün rejisi, Türk tütün Rey Puslası Kitabın adı ne olursa olsun.. İster leri üzerine bir münakasa açmıştır. «Güliverin seyahatleri», ister cHarb Fransız rejisi İzmir, Samsun, Bafra, ve sulh», ister <Toprak>, ister «Alis Düzce, Bursa tütünlerinden bir mil 6 nci harikalar diyannda>.. Bunun ehemyon kilo tütün alacaktır. miyeti yoktur. Ancak, ilelebed yaşaFransız rejisi şimdiye kadar ihtiyayabilmek için, hulus ile yazılmış ol cı olan şark tütünlerinin kısmı azamımalıdır. Bu hulus ta, ancak muhar nı Yunanistan ve Bulgaristandan ririn kendi yarattığı şahıslara bizzat temin ediyordu. Bu seneden itibaren inanmış olmasile hasıl olur. Muhar memleketimizden de tütün almağa rir, kendi mahluklarının cazibesi al başlamış ve ilk defa bir münakasa tında bulunmalıdır. açmıştır. Cumhuriyetin müsabakası Devlet adamları Serisi