20 Aralık 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Her Pazar günleri saat 14 ten 18 e ve sah gunü akşam 19 dan 24 e kadar sınde mukemmel saz he yetile bırlikte içkisiz saz Kemani Sadi idareB A Y AN 4 üncu Vakıf Han Horsa kıraathanesı umhuri Oflbeşincl S3)fl Bugüu çıkan sı yısında PiJTOİtÜ Mim. rçerffel Atamızm i son Calı Ofl Birinnilânıın 10QQ uflll öi DirillGIKdllUn rauö Telefon: 22308 „.. ' /. " İSTANBUE CAĞALOĞLU O24O Telgraf ve mektub adresi: Cnmhuriyet. tstanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 248 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa üısmı 24299 24290 Cumhuriyet Düşmanları Bunlar her kuvvete gülen ve her kuvveti ifsadla istismar yolları arayan mahluklardır. Cumhuriyete de gayet dost göriinürler Dün sabahtan akşama kadar on araba bozuldu Halkın hayatını kurtarmak için Vekâlet ve Belediyenin ciddî tedbirler almasmı istiyoruz Tramvay arabalarının feci hâli vet öyle... Cumhuriyet düşmanları... Makalemin başlığını düşünmeden koymuş değilim. Bilâkis! Ihtımal ki hemen soracaklar: Bunlar kımdır? Ve ne ehemmiyetleri vardır? Derakab cevab vereyim: Ben Cumhuriyet düşmanı tabirile azçok sayılan ve hüviyetleri malum bir takım irfan yoksulu ve vıcdan düşkünü muayyen kimseleri kasdetmiyorum. Inancıma göre bunlann ne şahsî bir değeri vardır; ne de bir kımıldama kabıhyeti! Benim kanaatimce her rejımın, ve bilhassa bir demokrasile cumhurıyetin gerçekten tehlikeli düşmanları daima içtedir. Ve çok defa mikrobiar gibi pek küçük, hatta görünmez, lâkin işleyici ve yıkıcı mahiyette! İzah edeyim; iptida bütün dünyaca malum olan, fakat gene bütün dünyada en mücrim ihmallere uğnyan bir hakıkati hatırlamalıyız: Bir demokrasi, bir cumhuriyet, herşeyden ve Tramvay ve Tünel şirketleri umumî heyetleri dünkü içtima sırasında herşeyden evvel yüksek ve ileri ahlâk re 87 numaralı araba Karaköyde, jimi olmak mecburiyetindedir. Demagojiye düşmemek ve oligarşi altmda ezil2 101 » Tophanede, » memek için bundan kat'î çare yoktur. 3 108 » Şişhanede, » r «Yüksek ve ileri ahlâk» kelimelerile an4 130 » Voyv adada, » ladığım mana ise cumhuriyet rejıminde 5 136 » Maçkada, » İşte size feci bir rakam: her ferdın yalnız şahsî değıl, bütün sosyal 6 145 » Eminönünde, » Dün sabahtan akşam yediye kadar, vazifelerine de tam şuuru ve tam se.dakaTünelde, 163 7 on, evet tam on tane tramvay bozuldu. tidir. » Lâlelide. 169 Bu tramvayların numaraları ve bozul 8 [Arkası Sa. 9 sütun 2 de] Şu sebeble... Evet şimdi misalleri bir, duklan yerler şunlardır: on, yüz söylıyebiliriz. Çünkü, netice birdir. Ve vazifesini yapmıyanların affedilemiyecek medenî cinayeti şudur: Mütekâmil bir cemiyet ferdi olmanın icablarını yapmamakla, hem o cemiyeti mülemadiyen mazhar olması lâzım gelen terakkiden alıkoymak, hem de en ileri insaııhk düsturlarını herkesin gözünde jüpheli ve yerimsiz göstermek! Çemberlayn ve Bone Fransız ve Ingiliz siyasetinianlattılar italyan talebleri karsısında «Italyaya bir karış Çemberlayn diyor ki: H M. Jorj Bone diyorki: « Fransanın bütün kuvvetleri icabında İngilterenin yardımma koşacaktır» Fransız topragı bile terketmiyeceğiz» Roma 19 ( a . İtalyan münasebeU a.) Mussolini, lerine doğrudan doğ^ saat 9,30 da yeni ruya telmihte buluntipte bir elektrik tremadığı keyfiyetine nıle Romaya dön işaret edilmektedir. rmiştür. Tren saatte Bununla beraber 163 kilometre sür' nutkun İtalyan mil * atle Napoli ile Rolerinin kim olursa olma arasındaki mesasun herkesin yüzüne feyi bir buçuk saatte gözünü kırpmadan katetmiştir. Seyahat bakmağa muktedir esnasında Mussolini olduğunu kaydeden makinistin yanında kısmı, Mussolini'nin Italyanın tabiî emeldurarak katarın sevk lerinden hiçbir fedaaletlerinin işlemesile kârhkta bulunma alâkadar olmuştur. mağa azmetmis olMussolininin nutdu£una bir delil adkunun akisleri dedilmelidir. Paris 19 (a. Fıansa Hariciye Nazın M. Bone, gazetecilere beyanatta bulunuyor a.) Stefani A Mussolininin daha jansınm muhabiri bildiriyor : da söylediği nutukta Mussolininin haricî münasib bir fırsatta bu meseleyi resmea Siyasî Paris mahfillerinde, Carbon:a siyaset meselelerine ve bilhassa FransızlArkası Sa. 9 sütun 1 de] Şirket umumî heyeti dün fevkalâde içtima yaptı Yemeni üzerindeki deliklerin yardımile Işini, bile bile ihmal eden, fena yapan, çalan, yalan söyliyen, ve aldatan memur, cumhuriyetin en katil ve alçak düşmanıdır. Çünkü öyle bir memur o rejimi, o rejimden yurddaşın beklemekte haklı olduğu hızmetleri görmeğe kudretsız gibi gösterir.. Devlete karşı, hükumete karşı, kanuna karşı her türlü borcunu ödememek için yüz türlü bahane bulan şuursuz, himmetsiz ve kötü gönüllü yurddaş cumhuriyetin düşmanıdır. Demokrasinin yankesicisidir, ümid ve ideal öldürücüsüdür. Vaktini boş geçiren, kahvede, lavlada, şurada burada zatnan katleden idealsiz, kopyacı, bilgi züğürdü, sonra da iddiacı ve haddmi bilmez genc, cumhuriyetir. en iğrenc yüz karasıdır ve düşmanıdır. Çünkü bu rejim ona emanettir ve yarının muvaffakiyetini ondan bekler. Okullarını, kütübhanelerini, lâboratuarlarını ve üniversitesini o çalıssın diye kurmuştur. Boşuboşuna vakit öldürsün ve çalışabilecek bir başkasının yerini gasbetsin diye değil! Şu sebeble mazeretsiz tembel ve diploma hırsızı olanları bugünün şuurlu, vakarlı ve şerefli gencliği boykot ederse çok doğru bir iş yapmış olur. Okumıyan öğretmen, cismanî ve manevî kudretini artırmağa çalışmıyan talebe cumhuriyet dostu sayılamaz. Fazla nüsha satmaktan başka bir ülküye yükselemiyen bodur ruhlu, adi havadis esnafı muharrir cumhuriyetin düşmanıdır.. Hem de nasıl insafsız ve mehin düşman!. Millî iktısadiyatın kalkmması için bunca emekler sarfedilirken kötü, çürük, kalp mal yapan ve utanmadan, arlanmadan bunu vatandaşlara süren namussuz ve şaki ruhlu işçi, usta ve satıcı ile muhtekir, cumhuriyetin demokratik bünyesi üstünde birer ufunettir, birer kanserdir. Ve bunlann karsısında menfaat için veya diğer bir endise ile göz yumanlar en zaIim rejim düşmanları! Amma ister cürümlerinin farkmda olsunlar, ister olmasınlar. Çünkü netice birdir. Ve yaptıkları şey, inkılâbın, büyük millet davasının kadrini, itibarını hem iç pazarda, hem dış piyasada yıkmağa teşebbüs detnektir. Binaenaleyh hem hükumet, hem millî camia kendılerile nekadar uğraşırsa o kadar haklı bir gaza etmiş olur. İktısadî ye millî gaza! Cumhuriyet düşmanlarından bahseiîerken bazı profesyonel dalaverecileri unutmak mümkün müdür? Memlekette de Okmeydamnda bulunan cesedin hüviyeti anlaşıldı Bu zavallı, Dadaylı Ihsandır, Kopuk Ahmed ve Arab Mehmed adında iki kişi zan altında... Okmeydamnda bulunan cesed tahkikatı, dün inkişaf etmiş ve ilk merhalede cesedin kimin cesedi oduğu Adiyece kat'î surette tespit edilmıştir. Diğer taraftan blrkaç kişi de öldürmekten zan altına alınmışlardır. Müddeiumumî muavini Feridun Bagana; son safhada tahkikatı cesedin yattığı yerde ele geçen yemenıler üzerinden yürütmüş ve bu yoldan maktulün hüviyetini kat'î surette tespit neticesine varmıştır. Cesedin yanındak' beygir derisinden yapılmış yemeniler, ıyice gözden geçiri lerek, bunlardan sağ tekinin üzerinde nesçinden hasıl olma iki deliğin bulunduğu görüşülmüstür. Sonradan iceriden yama ile kapatıldi'ğından göze çarpmıyan bu deliklerin, yapan yemenici tarafından yemeninin kolayca tanınmasına yarıyacağı [Arkast Sa 9 sütun 4 fel İnönü Vekiller Heyetine riyaset etli Ankara 19 (Telefonla) Reisicumhur îsmet İnönü bugün saat 17,20 de Meclise geldi ve Meclıs binasında toplanan Vekiller Heyetine riyaset etti. Kont Ciano Peştede dün Amiral Horti ile görüştü italyan Hariciye Nazırının maksadı Macaristanlâ Yugoslavyayı birbirine yaklaştırmakmış BerlinRoma mihveri ve Tuna Şiddetli karayel Trakyaya gitmekte olan 140 yolcu, müthiş bir tipiye tutuldu îki gun evvel başlayan karayel fırtınası, Karadeniz, Ege ve Marmarada. kısmen tesiri azalmakla beraber, dün de devam etmiştir. Bu yüzden vapur seferleri, intizamım kaybetmiş, bjçok vapurlar, yakın limanlara ilticaya mecbur olmuşlardır. Karadenize çıkacak vapurlarm mühim bir kısmı. Büyükdere önünde havanın sakinleşmesini beklemektedir. Bu arada bazı vapurlar; hareket etmişlerdir. Kont Ciano bundan evvelki Peşte seyahatinde Amiral Horti ile beraber Cideden hareket eden Antalya vapuPeşte 19 (Hususî) Bugün Peşte Horti tarafmdan kabul edilmiştir. ru, epeyce teahhürle limammıza geleye gelen İtalya Hariciye Nazın Kont ciye Nazırı Kont Csaky bu mülâkatt* bılm ştir. Zonguldak, Ereğli ve Trabzon s limanları açıklarmda, birkaç vapur el'an Ciano meçhul asker abidesine çelenk hazır bulunmuştur. bocalamaktadırlar. koyduktan sonra bugün Naib Amiral [Arkast Sa. 9 sütun 5 fel Gelibolu civanndaki Cihan Arslan fe ııııııııııııııııııııııııııınııiıııııınııııııııııııııııiHiınııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı neri önünde karaya oturduğu yazılan Romanya bandıralı Duvastor vapuru, makinesini çalıstırmak suretile, haric[Arkası Sa. 9 sütun 4 te] Cinayetin karanhk esrarını çözen Müddeiumumî muavinlerinden Feridun Bagana IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIlllllilllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllliinilllllllllllilllilllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllll Yeni bir müessese kazanıyoruz i'taarif sanatoryomunun ilk paviyonu açılıyor Bu elli yataklı paviyonda, kendilerinde tüberkiloz arazı görülen talebe ve muallimler tedavi edileçek Papanın sıhha ti tehlikede Atatürk AZİZ ŞEFİMİZ NASIL HASTA OLDU ? RAHATSIZLIĞIX SAFHALARI O'NU KAYBEDERKEN »HAnlatan: MİM. KEMAL Büyük Şef Atatürkün hastalandığı ilk günlerden itibaren yanında bulunan, kendisini son nefesine kadar tedavive çalışan OPERATÖR MİM. KEMAL'in acı günlere aid hatıralan. Papa sayfiyesi olan Kastel Gandolfo'dan son defa olarrak bundan üç hafta evvel çıkarken Rotna 19 (Hususî) Papanın sıh lerken üşüdüğü anlaşılmıştır. Papa, dünhî vaziyeti bugün birdenbire vahim bir kü nutkunda, Noel yortusundan ve ebejekil almıjtır. Papaniu dün nutuk söy dî fennin harikalarından bahsetmiştir. Fazıl Ahmed AYKAÇ Bağlarbaşı Prevantorjomunda tedavi olunan muallim ve talebelerden bir grub Y A R I N lArkası Sa. 9 sütun 6 da] (Yaztsı 9 uncu sahifede)