4 Mayıs 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Her yerde zelzele...| Karsta on merre yarıklar açıldı kırmızı sular fışkırıyor Bay Fatlnln beyanatı Japonyadan İtalyaya kadar düz bir çizgi çiziniz... Bütün beşeriye- tin nazarında, bu saha, yaşamağa en elverişli ve mutedil iklimli yer- lerdir., Fakat heyhat... Şimdi ar- tık hiç de böyle düşünemeyiz.. Bu saha, pek de o kadar emin olm- yan oynak topraklar halini alma- ğa başladı. Bu sene, son otuz sene içinde, birçok memleketlerde zelzelelerin en sık veen çok — vukua geldiği, pek fazla zararlar yaptığı bir sene oldu. Hepsi de mutedil memleket- ler içerisinde.. İnsanın — “mutedil memleketler, itidalini mi kaybet- &?,, diyeceği geliyor. Üçayevvel Marmara adası civarında olan — zelzeleler birçok zararlara sebep — olmuştu. İki gün önce de Karsda büyük bir zelzele | gene müthiş tahribat yaptı. İran- da, Tibette, İtalyada, Yunanistan- da ve nihayet Japonyada,olan zel- zeleler de başka... Hemen Kars zelzelesi sırasında Trabzonda gayri tabil sıcaklar baş göstermiş, Varşovada da — keza gayri tabii soğuklar halkı şaşırt- mıştı. İstanbulda da güzel bahar ha- vası üç gündenberi soğuk kış gün- lerine yerini — bırakmış, sıcaklık derecesi üç gün evvelkine nazaran 10 santigrad birden düşmüş bulu- nuyor. Bütün bu hâdiselerin hepsini dü- sathanesi müdürü profesör Fatin- le görüştük, Verdiği izahat endi- şeleri izale edecek mahiyettedir. Diyor ki: — Marmara zelzelesi, Formoz adasındaki zelzele, onun arkasın- dan Kars zelzelesi ve ayni günler- de Trabzonda gayri tabit sıcaklar baş gösterişi ve — İstanbulda yaz günlerini andıran havaların bir- denbire kış havasıma çeviriş ara- sında bir münasebet olup olmadı- ğını, bana sizin gibi, bazı alâka- dar zevat da sordu. Onlara söyle- diğim gibi size detemin edeyim! Bu hâdiseler arasında hiç bir mü- nasebet yoktur. Bu münasebetler sadece tesadüften ibarettir. Bir kere bu saydığım zelzeleler ayrı ayrı mımtakalarda olmakta- dır. Bu itibarla aralarında müna- sebet yoktur. Trabzondaki fevkalâde sıcak- lık alçak depresyondan, yani baro- metrenin düşmesinden sonra s- cak rüzgâr esmesinden ileri gel- miştir. Bu ise Kars zelzelesile alâ- kadar değildir. Kars zelzelesi — dolayısile Ağ- rı dağının bir yanar dağ halinde indifa etmesi ihtimali ise hiç akla gelemez. Çünkü volkanların zelze- le ile alâkası yoktur. Zelzele ar- zın altındaki taş — teşekkülâtmın herhangi bir sebeble yerinden oy- naması demektir. Volkan hâdisesi ise büsbütün başka bir şeydir. şünürsek endişe duymamak kabil değil: Ne oluyoruz? — Fevkalâde | hâdiselerin teksif edilmiş bulundu | w ğu bir sene içinde miyiz?, KA bu ae börte| Hlklek, Ki Hü ” Kandili e| Karstan alınan bir habere göre zelzele mıntakasında - sular çekil- diği gibi bazı yerlerde de on met- re genişliğinde açılan — çatlaklar- dan kırmızı renkte sular akmakta: dır. Fransız-Sovyet paktının beş maddesi Fransa ile Sovyet Rusya arasında akdedilmekte olan “karşılıklı yardım misakı,, şu çok ehemmiyetli beş mad- deyi ihtiva etmektedir: 1 — İki devletten biri, herhangi Avru- pa devleti tarafından bir tehdit kar- şısında kaldığı zaman, lâzımgelen ted- hirleri almak üzere derhal biribiriyle görüşecektir. 2Z—iki devletten biri — sebep olmaksızın taarruza uğradığı - takdir- de öteki devlet hemen yardıma gele- gektir. Üçüncü madde, Milletler Cemiyeti | misakının on altıncı maddesine İstina- den bu yardımın yapılacağı yolunda- dır. 4 — Bu misak barışı temin için Mil- letler Cemiyetine düşen vazifeyi tah- dit eder mahiyette değildir. 5 — Misak hemen tastik edilecek ve beş senelik olacaktır. Feshetmek için bir yıl önceden ha- ber verilmezse misak devam — edecek- tir. Her iki devlet bir yıl önceden ha- ber vererek muahedeyi feshetmk hak- kını da hâlzdir. Sovyetlerin söyledikleri Moskova, 4 (A.A.) — Dış Bakanlı- ğt erkânından biri demiştir ki: “Fransız — Sovyet ikl taraflı yar- | dım müahedesi, Avrupada sulhun te- şekkül etmesine doğru, atılmış bir adımdır. Bu teşebbillse, buna benzer- | lerin ilâve olunacağını ümit etmekte- yiz, < Sovyet hükümet adamı, muahede- nin Fransız—Rus birleşik hareketle- rini Avrupaya inhisar ettirdiğini ve Rusyanın uzak şark menfaatleri me- selesinde Fransayı herhangi bir mü- dahaleden dışarı tuttuğunu söylemiş- tir, Fransız gazetele- ri ne diyor? Kotidyen güazetesi ise, bugünü bir kara gün olarak almakta ve se- bep olarak mukavelenin yalnız Fran- saya taahhütler yüklettiğini, Rusya- nın istese bile taahhütlerini ifa ede- miyeceğini, çünkü Almanya ile hem- hudut olmadığım yazmaktadır. Kör baykuş ve Ben delimiyim piyesleri 6 Mayıs Pazartesi günü akşamı Şehzadebaşında Ferah - tiyatro- sunda İlerispor Bozkurt Klübünün güzel san'atlar heveskârları tara- fından Adnan Alpmanın son eser- | lerinden olan (Kör Baykuş) is- |. mindeki 2 perdelik büyük bir aile | faciasiyle Ben Deli miyim ismin - deki komediyi temsil edecekler - dir. Bir dereceli seçim (Baştarafı 1 ncide) Kurultayı Atatürk açarak — bir! söylev söyliyecek, Başbakan — İs- met İnönü geçen dört yıl içinde yapılan işlere dair izahat verecek- tit. Verilen hâberlere göre büyük Kurultay Parti nizamnamesinin ve progranım bazı yerlerini değiş- tirecektir. Programda konuşula -« cak şeylerden birinin, bir dereceli ve İiste üzerine seçim olmasma ihtimal verilmektedir. Bugünkü muhakemeler (Baştarbfı 1 neida) Gomansın şirkette ecnebi lisan bi- lenlerle ekseriya ecnebi lisaniyir görüştüğünü, Türkçeyi de görüş - tüğünü ve gelen evraklara bakıp Türkçe meşruhat verebildiğini söyledi. Mahkeme kendisinden bazı istizahlarda bulundu. Kibrit şirketi umum müdüründen Ekrem Lütfinin halen müfettiş olduğuna| danberi İngiliz Filipin, Amerikadan ayrılmak için isyan etti Manilla, 4 (A.A.) — Müfrit Sak- dalist'ler, dünkü gün, Sanildefonso belediye konağını beş sant müddetle işgal ederek, istiklâl ilün etmişlerdir. Amerika bayrağı indirilmiş ve yerine Filipin bayrağı çekilmiştir. Gene dün, Kabuayo'da 47, Sanilde- fonso'da 2 ve Santa Rosa'da 5 kişi öl- müştür. Karışıklığın birdenbire çıkması ve oldukça genişlemesi hükümet erkânı- nı şaşırtmışsa da, Manilla'da Ameri- kalr ve Filipin'li, 8000 asker bulundu- gundan buraya karşı bir hücum vu- kuundan korkulmuyor. | Resmi makamların haber wrdik' lerine göre, Sakdalist'ler, daha ge çenlerde, adam başma birer dolar iâ“ ne toplanışlardı. Japonya konsolosu B. Kimürd kendi hükümetinin âsilere destek ok duğuna dair çıkarılan rivayetleri tek- zip etmiştir. Sakdalist'ler, Filipin adaları istik* lâlinin derhal ilünmr istemekte ve 1945 genesi için derpiş edilen tam ie tiklâlden evvel hüküm sürecek istihar Te rejiminin temel yasasını taslik et- mek üzere 14 Mayısta yapılacak olan reylâma kargı durmaktadırlar. Ingiltere, Almanyaya yenıden temayül ediyor Berlin mülâkatında Hitlerin ileri sürdüğü teklifler Mak- donald'a Versay muahedesin den daha sempatik gelmeğe başladı. İngiliz Başvekili Mac Donald, sulh muahedelerinin yapılmasın- sıyasası için çok dair gönderdiği mektup okundu,| mühim sayılabilecek — bir nutuk Hamdiye gösterildi. Hamdi, Ek -| söylemiş ve kendilerinin de imza- rem Lütfiyi kendisinin halen u -| lamış oldukları Versay muahede- | hükümetine bir kere daha tekrar- mumi müfetiş tanıdığını söyledi.| sinden ayrıldıklarını — anlatır bir Hamdiden sonra Üniyersite| vaziyet almıştır. profesörlerinden Ibrahim — Fazıl dinlendi. Profesör Gomansı dört| man Reisicühur ve Başvekili Hit- | seneden beri tanıdığmı, Türklüğü tahkir etmesine ihtimal vermedi - ğini söyledi. Müddei umumi, teş - kil edilecek bir heyetin şirkete ge- len raporları tetkik ederek Go - mansın Türkçeyi ne kadar bildi - ğinin tesbitini istedi. Mahkeme, tetkikatm müddei umumtlik ma - kamınca yapılarak — neticesinin _H—.puldblhııl—lıruc verdi. Muhakemeyi 20 Mayıs saat on dörde bıraktı. Dayak atan Yahudi çocukları Bu sabah üçüncü ceza mahke - mesinde Basri, Şükrü, İhsan is - minde üç çocuğu döven yedi Ya - hudi çocuğunun — muhakemesine başlanmıştır. Üç davacı çocukla dava edilen şişeci Yuda oğlu Avram, sebzeci Marko, Samuel oğlu Hayim, Av- ram oğlu Morgo, tenekeci Rafael, tenekeci Bensiyon —mahkemeye| şa gelmişlerdi. Davacıların istidalarına göre, Basri ile Şükrü ve İhsan bir müd - det evvel Ortaköyde tramvay yo - |rımda “karşılıklı yardım,, misakı lunda gezerlerken ansızın bir te - cavüze maruz kalmışlar, dayak yemişlerdir. Morgo kuvvetli — bir yumrukla Sabriyi gözünden ağır yaralamış, diğerleri de hücum e - derek döğmüşlerdir. Bu sabahki celsede — suçlular sorguya çekildiler ve hepsi de suçlarmı inkâr ettiler. Morgo'dan nüfus cüzdanı istendi. Tetkik edi- len nüfus cüzdanımda bazı silik - ler görüldüğünden cüzdan alako - nuldu. Diğer suçluların da nüfus kâğıtlarımı getirmek üzere muha- keme başka bir güne bırakıldı. Bir suİkastçı mı, yoksa bir deli mi? Kahire, 3 — İngiliz kuvvetleri kumandanı General Pine'nin evi- ne, elinde bir hançerle girmek is- tiyen bir mısırlı, nöbetçilerle bo -| ğuşurken öldürülmüştür. Bu ara - da bir nöbetçi de ölmüştür. Bu a- damın deli olduğu zannedilmek - tedir. j | İngiliz Başvekilinin nutku, Al- ler tarafından Berlinde ileri sürü- len tekliflere İngilterenin yanaş- mak üzere olduğunu göstermekte- dir. Hitler İngiliz Hariciye nazırı Sir Con Simonun Berlin ziyareti es- nasında komşularile bir “ndemi te cavüz,, misakr imzalamaya hazır olduğunu söylemişti. “Ademi tecavüz,, misakı, müte- ze yardım — etmemek esasma müştenittir. Hitler, sonra bütün bu misakların bir araya — getirilerek “urnumi bir ademi — tecavüz pak- ti,, şekline konulmasma da taraf- tar olduğunu ileri sürmüştü. Hitler, bu umum! — pakte imza koyacak devletlerin kendi arala- akdetseler bile, itiraz etmiyeceği- ni anlatmıştı. İşte devletler, başlangıçta kim- senin tarafdar — görünmediği bu teklifleri şimdi daha müsbet şe- kilde tekrarlamakla Almanyayı Fransayı ransayı taklid.. A - peli7T Bir Sovyet- Çekoslav muahedesine doğru Prag 4 (A.A)—B. Benes, Fran- sız Sovyet andlaşmasına benziyen Sovyet — Çekoslovak — karşılıklı yardım andlaşmasının metnini tet. kik etmek için Sovyet maslahatgü- zarı B. Aleksandrosky'yi kabul etmiştir. Ispanya kabinesi istifa etti Madrid, 4 (A.LA) — istifa etmiştir. B. Lerroux, Cümhurreisine, Kortes'in karşısma çıkmayı mü - Kabine mediğini söylemitşir. Cümhurreisi, Başbakanm isti - fasını onaylryarak, buhranım bu - günden giderilmesi dileğinde bu- lanmuştur. NEDIİR? davet edeceklerdir. Bu gidiş, onu göstermektedir. Almanyayı da içine — alan garp hava misakının imzalanmasına da ir olan teklifi Mac Donald, Alman lamıştır. Almanyanın silâhlanma husu- sundaki tedbirlerine gelince, İngi- liz Başvekili bunu uygun görmese bile, Almayaya çıkışmıyor. Anadolu ajansınm bu sabahki telgrafında, İngiliz Başvekilinin bu beyanatı hakkımda - şöyle deni- yor: Mac Donaldin, bu beyanatı İn- | İ giltterenin Versay muahedezine o0- | lan merbutiyetini hemen tamamen terkettiğini gösterir..,, Ve bu şerait içinde — İngilizler, silâhlanma meselelerini daha iyi bir surette tetkike yarryacak fır- satlar zuhur edeceğini zannetmek- tedirler. Çünkü Hitler, silâhsızlan- mayı bir kontrol altında — olarak kabule hazır olduğunu açık bir şe- kilde söylemiştir. Anadolu ajonamun telgrafı şöy- le bitiyor: “Mac Donald, nutkunu, nikbin bir ifade ile — bitirmiş ve umum! barışı kolaylaştıracak ihtimallerin mevcut olduğunu ve bunlardan is- tifadeye çalışacağını söylemiştir.,, ——L ea ae —— ——— —— Dalga yüzünden Anadoluhisarında oturan sütçü Ibrahim arkadaşı İsmail ile bir * likte bir sandala binmişler, Arna” vutköyü akıntısından geçerlerkef Şirketi Hayriyenin vapurlarında!? birinin dalgası ile Ibrahim deniz€ düşmüşse de sandalcı Sava tara * fından kurtarılmıştır. Camlar kırıldı Şoför Hadinin 2101 numaral! #etomobili Harbiyeden Fatihe ge * lirken Sipahi Ocağınm önünd? 'Taksim — istikametinden — gelef 1844 numaralı otomobille çarptt” mış, her ikisi de hasara uğramı$” tır. Hadinin otomobilinde bulu * nan Ali Rıza da kırılan cam par” çalarından yaralanmıştır. * Para vermemiş Beşiktaşta Uzuncaovada oturâ? Abdülkadir sarhoş olup şoför Ze" kinin otomobiline binmiş, Tak * sime gelince para vermemek ist” miştir. Bu yüzden şoförle ırıll rmnda çıkan kavgada her ikisi bi birini döğmüştür.