28 Mayıs 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

2 Dış Politika Edvard — 53 üncü Beneş... yıldönümü münasebetile — Yazan: şekip Gündüz Çekoslovakya, bugün Cumhurreisi Beneş'in 53 üncü yıldönümünü tes'id etmektedir. | Çekoslovakya geniş halk tabakala» rının bütün elemlerine, bütün emelle- rine, bütün duygularına ve temayül. lerine yakmadan vâkıf olan dürst ev. lâtları tarafından idare edilmek tajli- ne ulaşmış devletlerden biridir. Ba. / şında buliman adam, yani Beneş tam bir halk çocuğudur. Zeki, onurlu ve merd bir halk çocuğu ki, doğdu ye de yabancı idarenin bütün kötülükle- rini, bütün tazyiklerini görerek büyü. müş ve günln birinde, memleketini, lâyık olduğu istiklâle ulaştırmıştır. Beneş 1884 de Bohemyanın garbin- daki kazalardan birinin Frizlâni adi köyünde doğdu. Lise tahsilini bitir. Ç dikten sonra Prag üniversitesine gir. di. Filoloji felsefe ve sosyoloji okudu. Sonra Pariste Sarbön Viniversitesini ve | siyasal bilgiler mektebini ikmal etti. | 1908 de Dijon şehrinde doktorasını verip Londraya ve Berline seyahat et- ti. Beneş Prag üniversitesinde profe- sör Mazarik'in talebesiydi, Büyük bir milliyetperver ve şuurlu bir ihtilâlci olan Mazarik tesadüfün karşısma çi kardığı bu köylü delikanlıda tasarla. dığı müstakbel Çekoslovakyanm bü- yük yapıcılâkndan birini gördüğüne kanidi. Karşısında ilk dersini verdiği gün, onu yetiştirmiye karar vermişti, Talebe Beneş, profesörünü teşhisinde yanıltmadı Prag, Paris, Londra ve Berlinde durmadan çalıştı. Boş yere bir saniye bile kaybetmedi ve 1912 yı. lmda, Pragdaki Çek üniversitesine sosyoloji profesör muavinliği unvanı- ni pek parlak bir imtihan vererek ka- zandı, Umumi harp patlaymca Mazarik esir Çek milletini haklı olduğu istik. lâle ulaştırmak için fedakârane çalışı; lacak saatin geldiğini bütün talebele- rine bildirdiği zaman, Beneşi kudretli bir muavin olarak yanıbaşında gördü. Genç profesörün tahsili, siyasi işler. dek! nazari bilgileri, siyasi sahada çok rahat çalışmasına ve pek faydalı bir faaliyet göstermesine imkân veri- yordu,. Habsburg İmparatorluğunun mühim bir parçası üzerinde müstakil Çekoslovak yanm kurulmasında Bene. sin mühteşem bir yardımı vardır, Be. neşle Mazârik Avusturya - Macar or. dusundaki Çek fırkalarmı zaman za. man itaatsizliğe, isyana sevketmişler, cephe gerilerinde Çek komitacılarma menzilleri yağma ettirmişler, baskın- lar yaptırarak, köprüleri, demiryolla. ri dinamitle attırarak Avusturya or dusunu mütemadiyen Yyormuşlar ve zayıllatmışlardır. Bu iki profesör A. vuslurya cephesinden silâhları ile ka. çan Çek askerlerinden ve gönüllüler. den yaptıkları iki kolordu ile milli karşısma geçip harbetmeyi Çek Cumhurreisinin yeni devlette- ki resmi kariyeri 1018 de muvakkat Çek hükümeti teşekkül ettiği zaman, Başvekil o'an Mazarik tarafından dış işler bakanlığının kendisine tevdi edil. mesiyle başlar. Beneş milletler arasmda bir ahenk uyanması ve sulhün süngüden ziyade karşılıklı bır sevgiye, bir itimada ve iyi niyetlere dayanması istiyenler. dendi. Bu sahadaki çalışmaları onu günün birinde Milletler Cemiyetinin en faal uzvu haline yükseltti, Bununla beraber Beneş Milletler Cemiyetinin idenline uluşacağı âna kadar mutlaka silâhlı olmak ve sağlam olmak lâzım. Atatürk | Atatürk şehrimize Dost Çekoslovakya Cuwmhurreisi Eğvard Bönes geldiğini unutmamıştı. Küçük İtilâfın kurulmasmda ve devamında en mü. bim rolü o oynadığı gibi Çek ordusu. nun daima kuvvetli olmasma da o ça. taştı, Beneş Türkiyenin ve Türkiye Dış Bakan: Arasın yakın dostu ve milli | Türk Şefinin samimi bir hayranıdır, Avrupanın en tehlikeli bir coğrafi noktesmda, en zor şartlar içinde mil- letinin kaza ve kaderine hükmeden bu adam muhakkak ki bu asrm tarihin. de büyük bir hüviyet olarak kalacak- tır. Almanya ile Rusyanın arasında Macar ve Avusturyanın ihtirasları ve Orta Avrupanm, Tuna havzasının si- nirleri geren, havayı zehirliyen siyasi entrikaları arasmda Çek istiklâlinin talline bayrak olan Beneş, Türkiyede #evilen bir dosttur, 53 fincü yıldönlü. mü günü vatandaşlarının duyduğu se. vince Küçük Antant ve Balkan An. tantı milletlerinin her evlâdı ve her fikir müessesesi gibi Haber de iştirak eder. Şekip GÜNDÜZ Meksikada bir facia Gece yarısı bir şehri su bastı Meksiko 28 (A.A.) — Son za- manlarda yağan şiddetli yağmurlar yüzünden Meksiko hükümeti dahi- Binde Talpujahua adındaki kasabada bir set, suların tazyikt altında yıkıl. mıştır. Muazzam su kütleleri, halkın ekserisini tam uykuda iken yakala. mıştır. Ölenlerin miktarı 33 tahmin edil mektedir. Birçok da yaralı vardır. Mısır, top alamıyor Çekler fırsattan isti- fade istiyorla Morning Post gazetesinde okun- duğuna göre, Mısır, istediği topla” ri alamamak vaziyetine düşmüştür. İngiliz top fabrikaları İngiltere si- Jâblanma programını tamamlamak gayretile fazla meşgul bulunmakta. dır. Bununla beraber Mısır, son ak” dedilen İngiltere Mısır muahedesine göre, silâhlarını yalnız İngiltereden tasavyurunda bulunuyor. Mısır harbiye nezareti, şimdiki halde Mısırdaki İngiliz ordusundan Jareten sahra toplârı almıştır. Bu çeşit topların yenisi İngiltere. den gelinceye kadar vaziyette böyle devam edecektir. Bununla beraber, * bazı Çekos- lovak müesseseleri âynı model sahra topları temin edebileceklerini bildir mişlerdir. Mısır hükümeti, Çekoslo- vak firmalarının teklifini İngiltere harbiye nezaretine bildirmiştir. N HABER — Akşam postası Kumbaracı yokuşun da kement cinayeti Üç ay evvel bir gece “Galn'nda kumbaracı yokuşunda kepenkleri inik bir ekmeci dükkânında Karw- çaylı Örmerle Bekir, deniz amelesin- den hemeerileri Abdullahı boynuna kemend atarak öldürmüşlerdi Cinayet işlenirken Abdullahır: çı- kardığı boğuk sesleri yoldan geç bir Rum kadını ile birkaç syenç mişler, bekçiyi o da zabıta memur- larını haberdar ederek katilleri tut- turmuşlardı. Dün ağ cinayetin duruşmasına başianmestır. İlk sorguya çekilen Ömer, Abdul lahm.on sene €vvel köyde büyük kardeşini öldürdüğünü, 54 gün ha- pisle kurtulduğunu, bununla bera- ber cinayeti bunun için yapmadığını söyliyerek söyle demiştir: — Ben, geçinmek için hem Kum” baracı yokuşunda bir apartımanda kapıcılık ediyorum, hemde aynı yokuşta bir dükkânda ekmek satıcı lığı... Bu Abdullah, köylümüz olmak dolayısile hemşeriyiz diye gelip İ betül para istedi. İşsiz, güçsüz dolaşıyordu. Kendisinin ötekini, be- zikini tehdit ederek para kopara ko” para yaşadığını sonradan duydum. Önce haline acıyarak bir miktar pa- Ta vermiştim. Sonradan korkarak haraca kesildim! Beni de tehdide koyulmuş, zora çekmeğe başlamıştı! Bir akşam, dükkân: kapadım. Be- kir misafiteten gelmişti. Onunla ra” kı içiyorduk. İnik olan kepenk bir- denbire açıldı. Gelen Abdullahtı. Bizimle beraber oturdu, Ekmekle köfteyi katık ederek, iki 49 Tak şişe rakı içtik. Bu 49 lukları, daha evvel içtiklerimiz tükenince, Abdullahm teklifle Töpbaneğ'a inerler Landim alıp getirmiştim. İçe içe hepimiz sarhoş olduk. Rakı en çok Bekire dokunmuştu. O. ma” sanın kenarında sızıp kalmıştı. Şim- di biz ikimiz konuşuyorduk. Abdul- lah, benden arkadaşımız Recep va” sıtasile bir pusula gönderip en son istediği 3 kâğıdı neden yollamadığı- mı sordu. Ben de, “param yoktu da ondah,, der demez. derhal üzerime atıldı, elini belime koydu.. — Sonra? — Ondan sonra ne olduğun bil- miyorum| — Nasıl olur? — Sarhoşluk bu! İp, onun boy” nuna nasıl geçiyor? İHiç farkmda değilim bunun! — İpi ne maksatla orada bulun- durüyordun? -—— İp hep orada dururdu. Ben be- kâr. Çamaşırımı kendim yıkarım, kendim ipe asıp kurutarum. O gün de öyle yapmıştım. İpe serdiğim ça” maşırlarımı, kuruyunca *oplamış, psket yapmış, ipi de çözerek kangal Esrarlı şekil İ EKİLDE gördüğünüz küçük dairelere Ş (iy den (14) e kadar olan — 14 dahli — rakamlar: o suretle yerteştirmelisiniz ki gerek (6) düz Hat; gerek daireler üzerinde bulunacak olan (:4) yahut (5) &ded yekün Varı biribirlerine müsavi olsun: Bu bulmaca mükâfatlıdır. Doğru halleden Jordan 4 kişiye muhtelif bediyeler verilecek ir. Cevaplar 3 baziran tarihine kadar gaze temiz idzrehanesine (Arap saçı) kaydile gön deritmiş olmalıdır. Elah yekiini de gene ba ta Tihli gühamızda bulaçakamız, 1.ceza mahkemesinde bu | Iki katil soçlusunun ağır ceza- da muhakemelerine başlandı ha'inde paketin üzerine 'mırakmış- timf..,, Bekir de sorguya çekilince şunları söylemiştir: — Ben, cahil bir adam değilim, okumuşumdur! İnsan, adam öldü- rebilir; lâkin, ortada sebep olmalı! Halbuki ben Kuruçaydan bundan 20 sene evvel cıkmısımdır! Abdul. lahla hiçbir vazgectim, kendisine karşı hiçbir husumetim yoktur. O aksam dükkânm önünden ge" çerken, Ömer beni çağırdı. Birkaç tek atmak üzere, davetini kabul ede. rek, oturdum. Bu aralık Abdullah da i da gelip. lâfla fazlaca kaçırmışım. Sızdım bir kenarda.. Sonra? Sonra hayal, meyal bir şeyler gördüm gibi geliyorsa da pek iyi seçememistim, Güreş mi, yoksa boğusma mı? Bek. çiler gelmiş, beni kaldırmışlar; sar bahleyin ayılmca üstümü, başımı sırsıklam ve ellerimi bağlı buldum! Davanın sahitleri, İbrahim, Ab- met, bekçi Tahir, Hüseyin, Tanaş- tır. Bu safahada duruşmanın deva” i mı, şahit dinlenilmek üzere, haziran ayma kaldı. A alar Habar, okuyucuları arasında bir fıkra müsabakas aşmıştır. Gönderilecek fıkra ların kısa ve hiç olmazsa az işitilmiş ol"| maa: lâzımdır. Fıkralar, gönderenlerin İmzaları yahut müüterr adlarile neşredilecek | ve her AY 0, ay.içinde çıkacakların en iyilerinden deşlne tauhtelif ve kiymetli hediyeler Ve rilecektir. —— Kimsiniz elizel fıkraları. wünilari Çalgıcı kiminle evlenir ? Çalgıcının birini evlendirmeye kalk mışlar, — Bana bir ölü yıkayıcı kadın alır. sanız evlenirim... Demiş... Sebebini sormuşlar : — Bu dünya eğlence ve Fam Gun. yasıdır. Düğün olduğu zaman beni, ö Tümlerde onu çağırırlar, ge$İRİp gide, riz. nl a Ibrahim Kora Alim ile akıllı Kendisini beğenen bir adam, bir gün şâir Toofile; — Siz çok akıllısınız ama, dedi, ya, zik ki âlim değilsiniz. Teofil cevab verdi: — Siz da çok âlimsiniz ama, akıllı Kasımpaşa: Kenan 22 Mayıs tarihli bilmecemizin halli Iki arkadaş Ayni günde, ayni anda doğmuş ve gene &Y ni zamanda ölmüş olan iki arkadaştan birisi nin. diğerinden fazla © yaşayabilmesi göyle mümkündür: Bu iki arkadaş devriâlem seyahatine Çile mişlerdir. Fakat ikisi de ayrı öetikabiette bi rer yol tutmuşlar, birisi şarke, birisi garda doğru gitmiştir. Şarka yani güneşin doğduğu tarafa giden, seyahatinin sonunda tam bir gün kazanmış. garba doğru giden ise bir gün kaybetmiştir. Bunu nazaran Iki arkadaştan birisinin ti &ün fazla yaşamış olduğunu kabul #ümek lâ sarıdır, Halledenlerden muhteli? hediyeler kazanan dört kişinin adresleri şudur: 1 — Zeki Vetn lisesinden 398, 7 — İstan bul erkek Hzesinden Hüsnü Akalm, 3 — Meh met Zeki Şehremini İbrakimeçavuş mahallesi, Kuyulu sokak 25, 4 — Kenan Çokyen Kasım paşa ortankul, 28 MAYIS — 1937 i Hayata dair Sanat ve sefalet EFALETİN “birtakım meziyet. Ss leri varmış, hele sanatkâr ol- mak için bire birmiş... - Açlığın veca doğurduğunu herkes bilir ama»tablo? lar, besteler, şiirelr de doğurduğu an. cak bazı derin görüşlü"kimseler tara. fından: seçilebiliyor... Gerçi sanat tarihinde, sıkıntı çek.- miş birçok büyük adamlar göstermek kabildir; fakat hali vakti yerimde, batta zengin sanatkârları unutimuğa De lüzum var? Dünyaya gelmiş şairle. rib en büyük ve-en derinlerinden biri olan Goethe ne zaman sefalete düş- milş?... Byron'un maişet derdi ile kıvrandığını hiç duymadık ?... Fransızların büyük romancısı Bak Zac ömrünün sonuna kadar yakasını alacaklıların elinden kurtaramamış; eserlerinin bir kısmını derhal para bulmak için yazmış. İyi ama dünya. da borçlu valnız Balzac mı vardı? Onun kadr, belki ondan da fazla ala. caklı kahrı çelmiş olanlar niçin birer Cömâdie hemaine yazamamışlar? Baj- zac sıkıntı çekmeseydi belki daha a7 yazardı, fakat belki de daha mükem. mel, daha pürüzsüz eseri*r verirdi de, miyeceğim; onu mizacı kendisini öyle yazmağa sevketmiş ve koreları bir bahane olmuş; borçları olmasaydı baş- ka bir bahane çıkardı. Lamartine pa- raya ihtiyacı olduğu için, Victor Hu. &o da almadığı için çok yazmışlar, Sanat kudreti aç adama da gider, tok adama da, , Başka biz şey söylenebilir: “Refah içinde doğup büyüyen adam, sefalet çekenlerin «tirabını anlıyamaz, demek ki insanlığır bir kısmının hâli onâ meçhul kal", Tok, açm halinden anla. maz derler. Halbuki ağ. Sokun balini m mayalama lam mana... yn İn nl İİ tiyacı, refak ibtiyacı insanm maya, i tasavvur elebibr; çünkü doymak ih. sında vardır, Bunün da doğru olma. dığını sanıyorum? ği kü Hire he yeli kuvvel R İki 5 ni li, İzak teri be etmediği hs'leri tesavvar edebilen adamdır. B'r büyük romana kahra. man gibi korköğin da, merhametli gi. bi zalimin 3e hislerini kavrar ve can- landırır; kereisinin o hisleri bizzat duymuş oluyası lâzım gelmez. O hal, de kendisi tok, zengin olsa dahi sefa, let çekenle.in ruh haletlerini pek âlâ sezer ve kar İrrine sezdirir, Fakat büyük eserlerin. sefaletten: doğduğunu #öylemek insaun daha ca- zib, daha Koloj geliyor. Dintiyenler. de: “Ne doğru! pe doğru!” diye bos bulurlar. Meweramların 105 bulunma» sr, çabuk aniarılması gibi... Nurullah ATAC m in e, Nafia Vekili ımtihandan gecirdikten &ohra Namuslu memurun maaşına zam yaptırdı Nafia vekili Ali Çetinkaya “bundan bir müddet evvel yaptığı bir tren seyas hatinde kendi memurlarından birini şa- yanı dikkat bir imtihanllan © geşirmiş- tir. Ali Çetinkaya trene bâşitida"bir kas- ketle üçüncü meki bir bilet alarak bin- MİŞ ve bir müddet sonra ikinci mevkie geçmiştir. Çetinkaya o sırada © gtlen kötrole biz lira uzatmış ve: “— Üçüncü mevkide © rahat edemer dim. Sen şü parayı âl da cebine koy bi- Tak burada öturayım, demiştir. Memur tanımadığı muhatabının elin» deki lirayı geri itmiş ve : . “— Olmaz birader, demiştir. Sen pa- rant cel koy da üçüncü mevkie git. Başımızda Ali Çetinkaya var... , Bir müddet sonra varılan istasyonda toplanan kalabalıktan konuştuğu zatın Nafia vekili olduğunu anlayan memur korkmağa bal fakat bir müddet sonra Ali Çetinkaya kendisini aratarak. buldurmuş ve bu dürüstlüğünden dolayı , maaşına on lira zemmetmiştir. ZAYİ — Silivri Celâliye ilkokulun- dan 1933 - 193$ senesinde almış oldu. Zum şehadetnameyi kaybettim. Yeni, sini alacağım. Eskisinin hükmü yok. tar, Geiğl oğlu Galib (8978) ©