9 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dış Siyasa: Gemi azıya alan Japonya... Yazan : Şekip Gündüz * #EKjromcüâçuo ah sh slird shrdi 4 | Japonyanın Uzak Şarktaki askeri . Japonya Uzak Şarkın rahatini boz . | siyasi faaliyeti medeni dünyanım sulh makta İsrar ediyor. Japon imparatorlu- u generallerinin hareketleri ile cihan sulhünün devamı için kurulmuş olan nizam arasmdaki uygunsuzluk o dercce aşikârdır ki telgraf habetlerini okur'. ken insanın harbe giren Yahudi gibi: — Burada polis yok mu?, Diye bağıracağı £ Amur nehri kıydlarındaki Mançu - Kuo bataryalarına ansızın ateş açtırıt . Jar, bir Sovyet gambotu batar, insan - lar boğulur, insanlar ölür. Bilmem han. ç ederler, bil. yakarlar, yağ-- ma ederler. Dünya umurlarımnda değil . dir. Medeni âleme hesap vermek şöyle dursun, bilâkis üst perdeden konuşur . Tar, azami bir cür'et dereçesine vuka: - Hirler. Halbuki gerek Amuür n â. disesinde gerek Pekin deki son ise. de Japonyanın haksız olduğunu isbat için fazla zahmete de lüzum yoktur. Japon subaylarının Amut - kıyılarında motörlü bataryalara kumanda etmele . rini makul ve mantıki görebilmeğe im. kn mı yardır? Bir Japon askeri müfre. zesinin Pekin şehrine 20 mil yaklaşmış olmasını sadece bilmiş olmak dahi Ja. pon devletinin son Çin hidisesindeki haksızlığının derecesini açıkça göze vurmaz mu?. Japonya dünyanın ortasında, vücut zayıflayınca nükseden hastalık gibidir. Bu Japonya yüzünden sulh bazan sıt. maya, bazan koleraya, bazan da veba « ya tutulmuşa dönüyor. Avrupada her hangi bir anlaşamamazlık, bir ahenk . sizlik belirdi ml kulağınızı Uzak Şar . ka veriniz, oradan bir gümbürtü baş . laması, mukadderdir. Ve mademki şim. di gümbürtüyü işitmeğe bBaşlamış bu. hmuyoruz, inanmalıyız ki Japonya bizi çok bakletmiyecektir. — Hazırladığı sürprizi açığa vuracaktır. Acaba nereye saldıracaktır? Yine Çin bir bacaiğndan, bir kolundan mu olacak? Yoksa Japon iştihası Amur nehri boyunca Sibiryaya mı teveccüh ediyor?. Ingilterenin Hitlere teklifleri (Baş tarafı 1 incide) beynelmilelleşecek ve ihtimal Avrupa- ya yayılacaktır. Eğer Hitler, İngiltereyle bu hususta anlaşırsa, İngiltere Almanyanm muh. taç olduğu en büyük şeyler Üüzerinde konuşabilecektir. Bunlar: 1) Ham maddeler, 2) İhracat için bir mahreç. 3) Büyük bir sitikrazdır. Hitlerin bu esaslar üzerinde İngil- tereyle anlaşması Musolini ile dostlu. ğuna mal olacağı tabildir. yi düşünmektedir. Cevabımı birkaç gün sonra vermek istiyebilirse de, işin ehemmiyeti birkaç günden fazlaya da bırakılabilecek gibi değildir. Efkânı umumiye, Hitlerin, İngiltere ve sulh lehine kârar vereceğini ve bin. netice Avrupadaki ikiz diktatörlüğün parçalanacağı lehindedir. Bugün, va. | ziyetin nekadar tehlikeli olduğunu an- | Jamak için Paristen gelen gu haberi gözden geçirmek kâfidir. *“Binlerce ton sıikletinde ve yüz mil. yonlarca frank kıymetinde harb mal- zemesi bugün Frangız , İspanya hu. duduna yığılmıştır. Ve ademi müdaha le işinin nihayet bulmasını bekliyor. lar, İlk fırsatta İspanyol hududuna atacakları bu malzeme arasında bir. kaç yüz sahra topu, 50 en yeni cinsten hafif tank, 50,000 tüfek, birkaç mil- Yon sandık cephane ve 100 harb tay. yaresi vardır. İspanyol cumhuriyet ordusu için Fransanın muhtelif şehirlerinde asker toplamak üzere hazırlıklar yapılmak - tadır.,, mantığı ile izaht kabil olmıyan — bir muammadır. Bu muammaya bakarak Japon tehlikesinden sulhün ve Japon hastalığından dünyanın ne zaman halâs ümkün değildir. ilık Uzak Şark. taki bu Japon muammasını deşifre et . de lüzum görmiyecek, günü gelin. €e onu sadece imha edecektir. Şekip GÜNDÜZ Üniversitede dönenler Maarif Vekâleti tetkikat yaptırıyor Üniversitede bu sene imtihan ne- ticelerinin hiç de iyi gitmemesi fen fakültesinde fizik imtihanmma giren 860 talebeden ancak altmışının, hu- kukta 1540 talebeden 203 nün sınıf terfi edebilmesi Maarif Vekâletinin nazarı dikkatini celbetmiş " ve bir umumi müfettiş Üniversiteye gön” derilerek imtihan evrakı üzerinde tetkikata başlanmıştır. Bunun için imtihan neticeleri dün talebeye bil- dirilecek iken geri bırakılmıştır. Kuvarshaı_"ıe Maden ocağını kurtaran Kahraman Jandarma zabiti bulundu Başvekilimizin ,geçen, sene Şark vilâyetlerinde yaptığı, seyahat esna- emda Kuvarshane madeti ocaklarına da gidilmiş ve buradaki fabrika ge- zilirken fabrikanın gerek Çar ordu” ları, gerek Ermeni çetelerinin bütün saldırmalarma rağmen bir jandarma zabiti tarafından kahramanca mü- dafaa edildiği ve harabiden kurtarıl- dığı anlaşılmıştı. O zaman bu kahr raman zabite ikramiye verilmesi ta- karrür etmiş, fakat bir türlü buluna- mamıştı. Nihayet dün bu eski jandarma sur bayı Çoruhlu İbrahim meydana çık- muş ve İktısat Vekili Celâl Bayar ta- rafından kabul edilmiştir. Celâl Bar yar İbrahimi devlet namına tebrik ve cumartesi günü davet etmiştir. olacağını kesti: k Araba - tramvay çarpışması Kasımpaşada oturan Şevket çift atlı yük arabasiyle dün Beyoğlunda Cumhuriyet — caddesinden xeçcck.en vatman Hasanım idaresindeki tram - ğ | vayla çarpışmış, araba parçalanmış, Hitler şimdi, tek başına bu mesele. atlardan biri yaralanmıştır. HABER — Al:;am postası — 9 TEMMUZ — 1937 |&ouonu Benzin ve petrol kumpanyalariyle bugün başlıyan üç haftalık bir müta . reke yapılmış bulunmaktadır. Bu müta. reke tetkikatiyle benzin ve petröl fiyat larında esaslr bir değişme olmuüyor. Yalnız vekâletin tebliğinden öğreniyo- ruz ki fiyatların değişmesini icap etti. recek maliyet fiyatları bundan sonra ve bu üç hafta içinde tetkik. edilecek, ondan sonra eğer benzin - ve petrolda maliyet fiyatları şirketlerin dediği gibi değil de daha aşağı ise fiyatlar bir mik cek, yok böyle değilse belki oldu- ğu yerde kalacak, kimbilir belki de şir- ketler biraz daha yüksşelmesini istiye . cekler! Şimdiye kadar bu-iş üzerinde -her şey söylendi ve yazıldı. Yalnız, bu işin bir tarafı var ki henüz ağıza alınmadı. Ağıza alıtmamdasma rağmen şirketlerin ağzına pek tatlr gel. diği anlaşıları ve yarın da ağızlarını yak? ması lâzım gelen bu kışım işin en şayanı dikkat tarafıdır. Biz bu suali evvelâ kendi kenklimize sorduk: : — Acaba, dedik, girketler şu dönen işlerden ne kâr ediyorlar? Bu sualin cevaplarını araştırdık ve hay ret edilecek bir neticeye vardık. Bu memlekete senede mayi mahrukat hafif ve ağır yağlar, tasfiye edilmiş edil. TerTE MŞNT S TRER Benzin şirketlerinden 200 bin İira. geri alınmalıdır ? Yazan: F. Güneri memiş benzin ve petrol olarak senede giren mayi mahrukatın miktarı nedir bilî_vm' M©usunuz? * Biz size söyliyelim: Yuvarlak henp 102,000,000 kilogram. Türkiyede iş yapan şirketler o zaman 120 küruş-olan bir şişe benzini geçen ay 125 kuruşa çıkardılar. Yani asgari he. sapla kilogramda bir kuruş kâr ettiler. Bu kârın miktatı senede en basit bir he. sapla 1,020,000 lira tutmaktâdır. 'Bele. diye benzin ve petrol fiyatlarını indirdi, Fakat hakikt fiyata indirmediğinden şirketler yemi biç«hareketle yine petrol benzin ve diğer-yağların kilosunu kilo. da bir kuruş fazlasına satmağa başladı. lar. i Bu suretle de yeniden şirketlerin ka. sasına yılda 1,020,000 İiranın gir. mesine imkân hası) olmuştur. Ve bu memleketin evlâdı senede 1,020,000 li. rasını Gebinden çikarıp şirketlerin mu. azzam kasalarına koymağa devam edi- yor. Ve tetkikatın Üç haftada - değil, bir kaç günde bitirilmesi lâzımdır. Geçen aydanberi büu vaziyet devam ettiğine göre şimdiye kasdr 200,000 li bu suretle memleket — evlâdından #öküp aldılar. Bu paranın en seri şekil. de memlekete fâdesi ve ” tetkikatım üç haftada değil birkâç günde Ditirilmesi Tâzımdır. de memlekete iadesi lâtimdır. 1 F.GÜNERİ Kudüs 8 (A.A.) — Royter ajân- sının muhabiri bildiriyor: i Filistin tahkik komisyonunun ra- poru hakkında Yahudiler tarafından ekseriyetle “Büyük bir rüyanın s0- nu geldiği, büyük bir tecrübenin akamete uğradığı,, Kananti ızhnr edilmektedir. Raporun okunmasımı radyoda din liyen Yahudilerden birçoğu bir alay teşkil ederek Ağlama duvarına git mişler ve Filistinin inkısama uğra- maması için dua etmişlerdir. Raporun Araplar üzerinde hasıl ettiği tesir, yüksek — Arap komitesi kâtibi Fuad Abanın bu kısa beyana- tile telhis edilebilir. “— Rapor büyük bir sukutu har yal tevlit edecektir. Filistin radyosus nun hiçbir zaman bu kadar çok din- leyicisi olmamıştı. Yüz binlerce din” leyici arasında hayatlarında ilk defa Karikatürle mektuplar Kırklarelinde Bir temsil verildi. Piyesin facia olduğunu salon mevcudunun kahkaha. larından anladım! Filistin yahudileri inki- sarıhayale-uğradılar Araplar-da-tâahkik” Kömisyönü.! raporundan memnün — görünmüyorlar -— .. olarak radyo dinliyen Arap köylüle- ri de bulunmaktadır.,, — ğ Yahudilere sükünet tavsiyesi " Kudüs 8 (A.A.) — Kraliyet tah- kik kolmisyonu raporuhun neşri ari- fesinde Filistin milli Yahudimeclisi halki sükühete davet etmiştir. Pılnm tılblilne imkân yok mu ? Kuduı 8 (A A.) — Royter bildi. nyor Yüksek Arap kamııııuıın nüfuz- lu aıaımdın Ami bey Abduîb:ıdı. Royter ajansına şu beyınamı bulun: muştur: — Fılmımn taksimi - plânının tatbikma imkân yoktur: Ta ki İngil- tere kuvvete mütacaat etsin. Mesele ekoftomik bir mesele değil, şeref me- selesidir. Hıy!ıyi,' '&Mlıe Tiberir ayı herhangi bir para mukâbilinde arzumuzla terketmiyeceğiz.., Elektrikli .yazı Bir sinema salonunun kapısında SİNEMA , kalimezi elçktrikle yazılmıştı. Bütün kelime Üç Süniye yanık — dürdüktan sonra sönmektedir. 'Söndükten bir saniye son ra B barti've gene bir saniye sonra İ bazfi şıldamaktadır. Uh.. Va bütün kelime yukarı €a söylediğimiz gibi Üç saniye müddetle ya. nık kalmaktadır.”. Eğer bu elektrikli Teklâm üç ' daat müd. detle işlerse, M harfihin kaç defa' yanacağı. nır söyliyebilir misiniz ? Bu bilmecemiz mükâfatlıdır. Halledenler. den 9 içişiye hediye verilecektir. Cevaplarım | (S teommuz), türihine kadar — Şollanılmazı Yizıtadır. T Arcıp Raki (ırr',rw İnsafsız olalım B İR muhârrire yazısındaki dü- güklüğü, bir mütercime koskü- ca bir yanlışmı gösterdiniz mi,-cevab hazır: — Benim n6 şartlar içinde çalıştı. ğımı biliyor musunuz?7... Geçinme bee lüsı! işimi çabucak çıkarmağa mecbur » | oldum. -Acele arasında - böyle birkâğ yanlış yapılması da tabhil değil mi? Halden anlamazlık etmiyelim : .bazi* ları, çektikleri maddi sıkıntıları söy- ledikleri zaman, insanm yüreği sızlı. yor. Sanat eseri hiç güphesiz ki itinte bunun için de zaman ister. İki üç yüğ sayıfalık kitabı bir iki haftada yaz> mağa veya tercümeye . mecbur - olali adam, iyi bir gey yapabilirse, şaşılâs cak ;geydir. Acelenin kötü tesiri kendini yalnı$ bir eserde göstermekle kaknaz, bütün bir hayatm vereceği semertlere cö- ker, Bugün sıktntı içinde olduğu içit çabuk çabuk, dikkatsizce çalışmağt mecbur olan adam, yarın az çok re- faha erince de huyunu değiştiremez,; yine işini:bir çırpıda bitiriverir. İns” san çıraklık devresinde edindiği üdet.” lerden pek kurtulamaz. Bundan başkt elimizdeki işi alelâcele çıkarıvermek, onun üzerinde uzun uzun düşünüp çâe lışmaktan elbette daha kolaydır; bir — kere kolaya alışmış olan adam bir dar — ha kendini sıkıntıya verir mi? Çalışe mağa başladıkları ilk günlerde kendi. lerinden, güzel, olgun eserler İlmid & dilmiş birçok muharrirlerin sonradan, kendilerinde belki bütün unsurlar! mevcud olan güzel römanın, temiz ter- cümenin âncak müsveddesini vermiş — olmaları belki hep bu yüzdendir. ! Genç muharrirlere sabırlı olmalari- nı, kolaylığın büyüsüne kendilerini kaptırmamalarmı, yoksa istidatlarm! körleteceklerini söylemek isterdim 8- . ma zaman o zaman değil: geçim zof ve acele ile yapılmış işin de temin et> tiği birkaç kuruşu istihkara imkâü — yok. Ne yapma!ı’ bir yol göremiyo. Tum. Nefjs feragati, azla kanşağ W" hesiz İyi: şeylerdir; fakat 'bunun, ıi'/ı de bir pargacık olsun imkân İâzımdi?:, Azla kanaat iyi ama. hiç kimseye hiç- W le kânaat etmesini söyliyemeyiz. Muharrir ve mütercimlerimizin bâ- zi hatalara düşmekte bir dereceye küe dür mazur olduklarını — kabul ediyo” — ruz; fakat bir kısmının yanlışları ÖY* 16 yalnız acele yüzünden değil, Sanat-, lerini hiç bilmiyorlar: romancı, tasvif ettiği devrin en bariz vasıflarında! haherdar değil, Mmütercim Bildiğini sandığı dilin en çok kullanılan tabif” lerini dahi öğrenmemis, İnsan ne kü- dar aceleyo gelse 1900 senelerind Türkiye'de otdmbbll ve elektrik Tâmtt- basr bülündüğunu yazamaz; baslt bir cümlenin manasını alt üst edö mez... Böylelerinin 'kusurlarına mazf ret diye aceleyi, çektikleri “ sıkmtiyf — göstermeleri yalardir. Acele insanff Nr('ı.kn'n'_vn.r.lışlnr yapmasma sebet, olabilir ya! Vur abalıya! artık her kör, tülük ondan,.! Bunün için, alelâcele iş cxkırmüğ’ , mecbur olatıların şikâyete hakkı oldu” , — Bunu bildiğimiz halde, © hakkı inkâf — edelim; çünkü o haktan' birtakım tü feyifler de istifadeye kalkıyor. İnsaf” sız olalrm. Arha böyle olunca kuruntf | yanmda yaş da yanarmış! ne yapt” lim? yağ yanmasımn diye kuruyu ö koruyacak olursak . muharriri ve Kö” rii ile bütün edebiyat ülemimiz ya” mak tehlikesine düşer. Nurullah ATAÇ , Yelkenli tayyare ile Alp dağları aşıld! Almanyanın İnnsbruk şehrimdef? Vilfrid Vieder isimli adam Alp dağ” larının şimal silsilesini bir plano"l; ilk aşan kimse olduğunu - iddia © mektedir. İddiasma göre İnnsbruk civı * deniz sathından 2000 metre yukJ 'olan Hafelkar tepelerinden havala narak 1500 metreden fazla yüksl” miş ve dıülın Almanya tarafın? doğrü aşmış! 120 bilkmntro kadar uçmku';,“ sonra Avüsturya * Baviyera hud! üzerinde Kufgtayn civarınida ınmiıur.