October 13, 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Lehistan limanya ile bozuşuyor mu? | De Baştarajı 1 incide bir iktisadi vaziyette bulunacaktır ki me- selâ Romanyanın bütün petrollerini ken- disi alacaktır. İngiliz diplomatı Lord Loyd kral Karol le Sinayada son bir defa daha görüşmüş tür. Haber almdığına göre, bu görüş mede İngiliz * Rumen münasebatı ve bu münasebatın takviyesi imkânları mevzu" ubahs olmuştur. Lord Loyd prenses Marta Bibeskunun Sinayadaki evinde bir müddet kaldıktan sonra Bükreşe hareket etmiştir ve orada da birkaç gün kalacaktır. Diğer taraftan salâhiyettar bir malr filden öğrendiğime göre, kral Karol yeni bir hiyaset takip edecek olan yeni bir mil li hükümet kurmaya hazırlanmaktadır. © Romanya bu seneki buğday mahsulünü henüz satmamıştır. Çünkü demokrat dev Jetler bu buğdayı alacaklarını vaadetmiş* lerdir. Alman iktisat nazırı Her Funkun Ro- manyaya da Almanyadan 8.300.000 ster © linlik bir mal zImayı teklif ettiği o bildir rilmiştir. Her Funka Hitler tarafından tam bir salâhiyet verilmiştir. Fakat Ro manya henüz bu teklifi tamamile kabul etmiş değildir. Her Funkun başkanlığı altındaki Al man ticaret heyetinin yakında (Bükreşe geleceği beklenmektedir. Macaristan ve Lehistanın talepleri Paris, 13 — Gelen haberlere göre Çe koslovakyadan Rütenlerle meskün mın takanın Macaristana verilmesie hududa komşusu olmağı istiyen o Macaristanla Lehistanın taleplerinden çıkan mesele ye 'ni bir safhaya dahil olmuştur. Lehistan ve Macaristan bu taleplerinde — şiddetle ısrar etmektedir. Çekoslovakya ile Macaristan arasında yapılan müzake- relerde Macar murahhasları bu taleple rinden vazgeçmiyeceklerini ( bildirmiş Macaristania Lehistanm talepleri ise Almanyada müsait karşılanmıyor. Çün kü bu talebin Almanyanın şarka doğru © ilerlemesine mani olmak üzere bir set vü- cuda getirilmesi gayesile yapıldığı riva* yetleri dolaşmaktadır. Lehistan ve Ma- caristanda şimdiye kadar böyle bir mak sat hiç ortaya sürülmemişti, Fakat müşterek bir Polonya - Macaristan hu- dudu ihdası fikrinin Almanya tarafından tenkidi üzerine Lehistanda muhalif parti- lere mensup gazeteler ve bilhassa milli demokratların oryanrolan oVarvaski Dzennik Narodov gazetesile Polonia Kre tien demokrat gazetesi bugün ilk defa & larak bu hududun, Almanyaya karşı bir set teşkil edeceği için faydalı olacağını yazmağa başlamışlardır. Bu vaziyette Almanyanm Çekoslorak- yaya müsait davranmak tomayülleri baş. Jadığmı gösteren emmareler belirmiştir, Yilhakika Almanyanm beşinci işgal © mmtakasma dahil olan iki şehri Çekoslo. wakyaya iade etmeğe muvafakat ettiği söylenmektedir. Almanyanın bu yeni tar- ozi hareketinin Çek nazırı Tisso'nun kâtl. binin Berlin geyahatile alâkadar olduğu söylenmektedir. — İki takım da sanki biribirine düşmanmış., Said — Mehmet Reşad vurmuyor da duruyor... Haydi be Yaşar, sen at gunu bari... İri dakika kaldı, aman. Bayan — Aman, şöyle namuskârane bitse bari, Of, of... Of. Ah, versene Ya. şars, ver Yaşara,. Fikret — Bravo.. Sol açık bugün mey» Odanda. Said — Fikrete versene onu. Bak bele, nekadar biçimsiz, eksik oynuyorlar. Şu- radan kurtaramadıdar topu, Bayan — Bak küfire... Kel kafalr. One © Reblidir o. Eski Galatasaraylıdır da ön- dan. Of... hele şükür, olmadr.. i müyor da. Said — Tac oldu.. Versene aman, bu ya- mi mühim bir şeydi. Güneş dehşetli sıkış. tarıyor. Bayan — Vay canına, olur şey değil Sald — Yahu bitiyor, bir dakika kaldı, Bak hakem saate bakıyor. Bayan — Ah, bitse bari, Oh. Hele gükür,tbitti. Geçmiş olsun. EPEER — işa posta Çek hariciye nazirının bügün Berline yaptığı seyahatini bu vaziyetle alâkadar görenler vardır. Çek - Macar müzakereleri Budapeşte, 12 (A. A.) — Magyar Nem- z0t gazetesi, Macar , Çekoslovak müzake- relerinden bahsederek bu müzakerelerin en ciddi safhasını Macar , Polonya müşte rek hududu meselesinin teşkil ettiğini yazmaktadır. Diğer taraftan Pat Ajansı muhabirinin Macar heyetinden öğrendiğine göre, Ma- caristanm hattı hareketi Kömorn müza- kerelerinde açıkça tesbit edilmiştir. Macaristan, Südet Almanlırına ve Po- lonyalılara verilen aynı hakları yani Ma- car ekseriyetinin bulunduğu toprakların Macaristana terkini istemiştir. Bu husus- ta formalitelere lüzum yoktur. B utoprak lar Macaristan teslim edilirken oralar. daki tesisat olduğu gibi kalmalıdır. Macarlar yalnız kendileri için deği" di. ğer Çekoslovakyadaki milliyetler için de meşru haklarmı kullanmalarını istiyorlar, Bu hak bir plebisit yapılmak suretiyle yerini bulabilir, Rüten muhtar bükümeti Prag, 13 (A.A.) — İlk muhtar Rüten hükümeti erkânı, hususi bir tayyare ile Pragdan Uzhoroda gelmişlerdir. Nazırlar, kesif bir halk kütlesi tarafmdan karşılan. mışlar ve milli marş çalmmak suretile selâmlanmışlardır. Nazırlar, Uzhorodup büyük meydana gelmişlerdir. Orada na- zırlardan Brodi ile Revay ve müstöşarlar. dan Volosen ile Büesk birer nutuk #öy- lemişlerdir. Macaristana arazi verilmesini protesto için Prağ hükümetine ve Kormono kon- feransında bulunmakta olan nazır Basina, kiye birçok telgraflar gönderilmiştir. Çek Hariciye Nazırı Berlinde Berlin, 12 (A.A.) — Münih anlaşma, smn tatbikma memur enternasyonal komisyonun mesaisi, halen doğrudsn doğ- ruya yapılmakta olan Alman « Çekoslo. vakya mlzakereleri sebebile inkıtaa uğ- ramıştır. Yeni Çekoslovak hariciye na- zırmm yarın sabah Berline gelişine bakt ırsa, Alman ve Çekoslovak heyetleri 2. rasındaki fikir toatileri anlaşma ümitle, rini mümkün kılacak mahiyettedir. Resmen bildirildiğine göre, Çekoslo - vakya hariciye nazırı B. Şvalkovski, per. şembe sabahı Berline muvasalat edecek ve derhal hariciye nezaretine giderek B. Von Ribentrop'ı ziyaret eyliyecektir. Ukranyalıların nümayişleri Varşova, 13 (A.A.) — İvovda ikindi vakti Ukranya nasyonalistleri muaz - zam bir takım nümayişler yapmışlar - dır. Halk, bu şehrin caddelerinde ge * çerek muhtariyeti haiz Karpatlara'tı Rusyasının ihdasını alkışlamış ve bü. tün Ukranyalıların müstakil &ir dev İet halinde bir araya gelmelerini iste * miştir. Nâsnoyalist talebe, mukabil bir nü - mayiş yapmış ve zabıta kargaşalıklar vukuuna mâni olmak için müdahelede bulunmuştur. Barı tevkifat icra edilmiştir. Ukran ya nasyonal - demokrat fırkasının icra komitesi Polonya başvekiline bir muh tıra göndermeğe karar vermiştir. Bu muhtıra Polonyadaki Ukranyalıların mutabelatını ihtiva edetek ve Polon - ya ile Macaristannın müşterek bir hu- duda sahip olmaları aleyhindeki prcpa. gandy bir nibyet verilmesi taldbini mi tzammın olacaktır. Bu mghlranın bir nüshası Beke gönderilecektir. Lehistana geçen arazideki Çekler Varşova, 12 (A.A.) — Polonya ma- kamları, işgal edilen arazide bütün ş*. hir ve köylere beyannameler yapıştıra- rak | Teşrinisaniden evvel Polonya #- razisini tekdebilmek üzere bütün Çek. leri bir hususi seyahat vesikası almıya davet etmiştir, Bu tedbirin yalnız 19l9dan &onra bu mıntakaya gelen Çekleri mi Yyöksa umumiyet itibariyle bütün Çekleri mi alâkadar ettiği tasrih olunmamaktadır. Çek işgali üzerine vaktile bu mınta- kaları terkeden binlerce Polonyalının buralara dönmekte olması, bu tedbirin alınmasına sebep olarak gösterilmekte- dir, Rum papazlarına karşı nümayiş Varşova, 13 (A.A.) — Pat ajansına göre İvovdaki Rum katolik rahipler mektebi talebesi tarafından Polonya - Çekoslovakya ihtilâfr münasebetiyle kabul edilmiş olan Polonya aleyhtarı hattı hareket dolayısiyle bugün bu mü essesenin önünde kanlı bir arbede vir kya gelmiştir. Bir kişi ölmüş, bir çok kişi yaralanmıştır. Belçika Kralı Speak, Daladye ve Bone, enternasyonal vaziyet üzerinde umumi bir görüşmede bulunmuşlardır. Belçika kralı Parise, babası kral Alber namına Parisin Konkord meydanında di- kilen âbidenin açılma merasiminde buri lunmak üzere gelmiştir. Kral öğleden son ra bu merasimde bulunmuştur, Merasim” de Fransa cumkurreisi Belçika kralı birer nutuk söylemişlerdir. Fransız cumhurreisi ezcümle demiştir ki: *.- Fransa, majeste birinci (o Alberin hatırasına sarsılmaz bir surette sadıktır. ve bu heykeli dikmekle bu dost mah- kümlara parlak bir tazimde (bulunmak istemiştir... Belçika kralı da söy söylemiştir: — Kral Albert, sulh ve mühadenetin hüküm sürmesine taraftardr. Garbi Av rupanın bir geçit noktasında bulunan Belçikanın vazifesi de sulh ve uzlaş. dırmadır. Bu vazifesini görebilmek i- gin Belçika milleti, tam istiklâlini mu- hafaza etmelidir.Fakat istiklâl politika sr, bir çekilme ve bir infirad politikası demek değildir. Böyle bir politika, ne yakın bir mazinin şanlı batırasmı, ce de birlikte cesaretle iktiham edilen im” tihanların yağını inkâr eder. Belçika, ancak, bütün halkısın en derin arz» sunu teşkil eden sulh idealine hizmet emelindedir. Sulha vâsıl olabilmek için ve onu semereli bir hale koymak hu. susunda çare İse, ancak milletler ara- sında karşılıklı itimatla elde edilecek olan ekonomik kalkınmanın taharrisi yolunda ylrümektir. Bunun için gayri milsbet ve kısır bir ideolojiye hizmet et meğe değil, fakat dünyanm kalkınma- sına ve onun ahenkli bir surette inki- şafına engel olan çetrefil meselelere pratik hal suretleri bulmağa gayret etmeliyiz... Kral Albert, daha Iyi bir zamanm geleceğine inanarak şöyle diyordu: “İstikbalin mazideki gayretlerin bir gemeresi halinde tecelli edebilmesi ve dünyanın mukadderatını takip eyliye- bilmesi için, Insanların sulh içinde ça- Iışmaları ve milletler arasında dostluk ve muhadenet hislerini hüküm sürdü. günü hissetmeleri lâzımdır. Böyle bir sulh mefkut iken, terakki imkânı yok- tur, Milletler için saadet de mümkün değildir.,, Bu sözler Belçikanm ve ayni zaman- da Fransanm ideâlini göstermektedir. Sen Nehrinin kenarına Konkord mey- danma dikilen heykel kral birinci Alberi seferi üniforma ile at üzerinde temsil et- mektedir. Heykelin altında şu ibare yazı- Udır: “Bu heykel, Belçikaliların asil o kralı Alber karşı minnettar kalan Fransa ta ratmdan dikilmiştir.,, AAbidenin açılış töreninden sonra Kral maiyeti ile halkın alkışları arasında E- tüval meydanına giderek (omeçhül aske- rin mezarına iki çelenk koymuştur. Kral, bundan sonra Belçika büyük el çiliğine giderek orada Belçika kolonisini kabul etmiş ve akşam saat 18,25de Brük sele hareket eylemiştir . yy gl Düğün Memleketimizin tanınmış muhallebici- lerinden Ferit Nadi (OÖzsütle Bayan Necmiyenin düğün törenleri dün gece Beyoğlunda Maksim salonlarında İcra ©- dilmiş, mes'ut olmalarını dileriz. nutkunda ezcümle Japonya İngiliz mü temlekesi civarına asker çıkardı (i ze li | | | Çine harp malzemesi gönderilmesin€ mani olmak üzere harekâta girişti | Londra, 13 — Tokyodan gelen ha - berler, Japonyanın Çin bharbini bitir mek gâyesiyle Cenubi Çinde büyük mikyasta askeri harekâta giriştiğini bildirmektedir. Japonlar Cenubi Çine büyük kuv. vetler sevketmişlerdir. Japon donanma sı da Cenwbi Çin sahillerinde toplan- mıştır, Elli bin Japon asşeri Kenlung - Kanton demiryolu Üzerinde ilerliyerek İngiliz müstemlekesi Hong Kongdan Kantona harp malzemesi gönderilmesi” ne mâni olmak üzere harekete geçmiş. tir. İngiliz müstemlekesi Hong Kon - gun hududuna 50 kilometre meselede bir mıntakaya Japon gemileri asker çı. karmaktadır. Mülteciler İngiliz arazisine akm et- meye başlamışlardır. Amsyin şimalin. de karaya asker çıkarılmaya teşctbüs edilmiş ise de, henüz bu hususta ma- Jümat almamamıştır. 'Tokyodaki yabancı ve Japon müşa. hitlerinin kanaatine göre, Cenub Çini - ne yapıdan Japon sevkiyatı çek ehemmiyetli olan şu iki mânayı tazam- mun etmektedir. 1 — Diplomatik bakımdan, bu sevki. yat Japonyayı öyle bir politika yoluna koymaktadır ki, bundan sonra İngil - tereyi idare etmek kendisi için zor ola- caktır. 2 — Bu sevkiyat, tesiri kat'i olabil. mekle beraber geri neticeleri istilzam eden ve aksi takdirde faydasma teka - bül etmiyecek kadar çök masrafı mu “ cip olacak olan muazzam gayretleri icabetmektedir. Bu harekâtm hedefi münhasıran as. keridir, Maksat Çan - Kay - Şek ordu- sunun şimdiye kadar Kanton - Hankoy demiryolu ile aldığı mühimmatın önü ne geçmektedir. Bu suretle Kanton zaptedilince Çan » Kay * Şek ordusu kolayca mühimmat alamıyacaktır, Çin ordusu bütün leva. #rmme Hindi Çini, Birmanya ve Sov « yetler birliği yolu ile temin etmek mec buriyetinde kalacaktır ki bu yo” 5 münakalât fevkalâde ger J Tokyoda siyasi mahafilde beyaf duğuna göre, Japon kumandanlığı diye kadar Cenubi Çinde hareli” | mek İstememesinin sebebi barP | nı genişletmemek idi, Bizaensii pon milletinin enerjsini şimdi bir daha arttırması lâzımdır, Bu kar* vahimdir. Çünkü Franaz ve” müstemlekeleri bu mıntakaya bulunuyor ve bilhassa Hong - # #mücavirliği vaziyeti büsbütün Teştiriyor. Çinlilerin Hankov önünde 7 ği şiddetli mukavemet, me di önümüzdeki kış da devam etmei, malleri, muharebenin kat'i bir ele almmasını icabettirmiştir. J499 4 nm harici siyasetinde son zami” hasıl olan değişiklik bu suretle b”: te de imkân vermiştir. Cenub Çininde büyük mikyas Japon hareketinin Hong! <j İeceğini beyan etmiştir. : i Japonlar pek nikbin Şanghay, 12 (AA) — cenup Çinine Japon kıtaatı 7 nm Çinliler için tam bir sürpriz ettiğini bildiriyorlar, i balarmın tükenmemiş olduğun! termektedir. Yüzden fazla Japon bomberü” fayyaresinin Kuantungda ve d Hong Kong hattı üzerinde aske defleri bombardıman ettiği # | | Japon mahfilleri, Kantonla Hi nun yakında düşeceğini uzmeyorisii Seferberlik masrafili 20 milyar İranki mp” Baştarafı I incide garı da 887 milyon 500 bin franklık mun zam tahsisat derpiş eden bir kararname projesi vermiştir, Fransadaki Ingiliz heyeti Paris, 13 (A.A) — Cumhurreisi Löb- rön, halihazırda Fransada bulunan İn- giliz hava heyetinin başmdaki hava ma- reşalı Siril Noval ile Vismaresal Duçlasi kabul etmiştir. Almanlara göre İngiltere harp istiyor Berlin, 12 (A.A) — Deutsche o Alge meine Zeitung, İngilterede silâhlanmar nın azami derecede ileri götürülmesi le binde yapılmakta olan şiddetli propagan dayı mevzuubahs ederek diyor ki: “Münih anlaşmasma rağmen İngiliz matbuatının bir kısmında ve hattâ Vin terton, Kingsley Vood gibi kabine erkâ- nmın nutuklarında bu yolda yapılan pro payandalar Almanların nazarı dikkatini celbetmekten hali kalamaz. Almanya, aradaki silâh nisbetini tehlikeli bir şe kilde ileride bozacak olan bu propagan- dalara daha uzun müddet göz yuma maz. Diğer taraftan Eden ve arkadaşla” rnm İngilterede gitgide artan nüfuzları- nı da kaydetmeliyiz. Bunların Avam ka- marasındaki son nutukları Hitlerin Sar- brükte ileri sürdüğü noklai nazarı tama” mile teyit eder mahiyettedir. Bu adam ların hedefi harptir.., Münih anlaşması silâhlan- yi aaa maya mani değil Londra, IZYAAY— Brovn, Lelthde dün söylediği Dİ, tukta Çekoslovakya buhranınm ne bir tarzda haline temas | cümle demiştir ki; Tolaliter devletleri demokrat dev” le beraber çalıştırmak kolay bir İf yacaktır. Ancak, iki taraf nihde dar bir köprü atılmıştır. arasındaki derin uçurum üzerin€ bu köprüyü genişletmek lâzımdır. İngiliz Nafia nazırına göre, N*“/) Çembetlayn ile Hitler arasında i” nan deklarasyon İngiliz sil inkişaf ettirilmesine mani değildi” Ameriyanın bahriye bü / arttırıldı j h Vaşinyton, 12 TAA) — RES Ruzvelt gazetecilerin toplantısı0d! “f pa vaziyetine dâir beyanatta ç Reisicumhur Şako anlaşmasını İf lünden dolayı memnuniyet beya ve bu seneki deniz bülçesi ia rulan süallere cevaben de bu çesinin geçen seneden 150 milyoft fazla olacağını bildirmiştir. Bu s9“ den iki saffı harp zrhimı yap” i i da bunların inşasına ancak Ö yaz başlanacaktır. Bu iki genini yeni bir karar neticesi olmayı? sene verilen bir kararm v df (Seferberlik masraflarına “def” | 3 üncü soylamızdadır.). ” —Nafia nazırı ,