May 3, 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

— Ba işi kim yapacak? Bilecik tekfuru dudaklarını sı , yarak durmuştu, İşte hakikaten be cihet çok mühimdi. Evet, Osmar © “ katledilecekti, ama, bunu hangi bâ- O buyeğit yapacaktı? Birdenbire hü- cum ile olmasına imkân yoktu, Yi. © me işin içine bir hile Karıştırmak ve Osmani boş bulup yapmak lâzımdı. Çünkü bizzat Osman sekiz on ki- şiye bedel bir aslandı. Mahaza Bilecik Tekfuru bunu ki- min öldüreceğini düşünmüyor, tayin — ettiği katilin muvaffak olup olmıya- “cağmı ayrıca mülâhaza etmiş olmak için sükât ediyordu. Yarhisar Tek- Turu sanki can alacak bir suat sor. © muş gibi tekrar etti : © — Ya, bu ciheti düşünmek gerek- tir — Düşündüm azizim, — Kim yapacak ? — Bunuwöğrenmek istememeni ri- , Ez ederim, — Nedin ? — Şimdilik seni de hayrete düşü — Tecek bu gahsın meydana çıkmaması Yizımdır da ondan, © — Bizden mi7 » < Hayır. — 0 halde, — Vaziyet hazırlanmıştır, emi “olmalısın. Buna mukabili de vaadimi © #nfaz edeceğim ve kendisini Tekfur “ arkadaşlarımızdan birine tezviç ede. ” Tek Osmanın Ülkelerinden mühim bir miklarmi kendilerine tefviz edece, oğim, Bu takdirde hâdise yağdan kıl « geker gibi temin edilmiş olacaktır. —— Pal rlâ, öyle olen. Diğer Te: “furların da malümatlari var mı 7 — Hepsi biliyor, ama, katlin ns- sil hazırlandığı hakkında kimsenin © muhafaza etmek mecburiyetindeyim © Ve düğün hazırlıklarına başlanıyor. © Etraftan koyunlar, kuzular, tavuk- Jar, hindiler toplanıyor, en nefis &v © kuşları hazırlanıyor, Köse Mihal, düğün hazırlıklarını — haber alıyordu, Fakat evvelden ted- — bir almak lâzım geldiğine görede en küçük fırsatı hile kaçırmıyarak — asker ve süvari arasından bahadır. ıklarile şöhret kazanmış güzideleri © hiz ediyordu. Böylece iki canbaz bir Ip üzerinde yavaş yavaş birbirilerine yaklaşıyor ler. Köse Mihal, hakan Osmanı ziya- ret etti ve halvet istedi, Osman, Köse Mihalin izabatmı dinledikten sonra gülerek : ABER'in Edebi Roman | A 7 TEN Ka 4 YA” is YAZAN), ; 777041 g2 Sevim, taşlıktaki taş he arkasmı dayamış! ayakta duran delikanlıya: ç — Gelin çok güzel değil mi? AH “bey? © — Evet Sevim... Saffet bu gec harikvlâde güzel, ir i X © Sevim hocasına bakmadan gözle. İlerinin bütün İstanbul, Ankara, İz HABER'İN TARİHİ - Onu da sıkı bir takibe tut. Belki| kahbe artık son kozunu oynıyacaktır “haberi yoktur. Bu işte ketumiyeti | o tefrik ederek en yeni silâhlarla tec-| sirunların ROMANI: 42 — Pek alâ, dedi. Şimdiye kadar ii tertibat muvafıklır. Anlta- İ nm bu hâdisede ne rol alacağı da henliz bilmiyoruz Onuda sıkı bir takibe tâbi tut, | Belki kahbe artık son ko. günu oyniyacaktır. Bu sulkast ha- zırlığını onlara bahalıya mal etme- miz gerektir. Sen Bilecik Tekfuruna git ve bir sürü koyun ve muhtelif hediyeler de derle. Bunları kendisine vererek şöyle söyle : “e Yaylağa tevcecühümüz ol- muylur, adeti sabikamız üzere ema- net konulacak esbablarımızı yine Bileciğe irsal edelim, Badehu sebük bar olup davetlerine icabet ve cemi» yetlerine azimet edelim ve andan sonra yaylağa gidelim, Ama, bu ma kule düğün kalede olmak münasip ve makul değildir; bir sebzezarı hürrem bir mahalde olsa münasip idi. (V, Bittabi o bizim tilmukabele ha. zirladığımız desiseden azâh olamı- yacaktır. Üst tarafımı bana birak. Bunlari söyle ve onların arzularına göre hareketimiz ümitlerini ver ve | dön, Köse Mihal, Osmana hayranlıkla bakmıştı. O bu tedbirden maksadı anlamamış değildi, Hiç şüphesiz Os- man bu emanet eşya arasında bir takım tedbirler almiş bulunacaktı, Osmayın elini öptü ve Osman “mü- cerrebüssadaka olan yarı vofa şia- rımı,, alnmdan öptü, K yel ğ hee Tekr İN ve kandan telâkki ettiği eti, “Bilecik tekfuru kurduğu hilenin muvaffakıyetle neticeleneceğine 80- İvindi, Bileciğe hir kaç #ast mesafe de kâin Çakirpmar nam sevki dü- küşâ intihab kılındı, (2) Düğün gününe bir kaç gün kala Osman bey, en mükemmel binek at- larm: toplutarak bunlara İylee sari. Wp sarmalanmış bir takim eşva yük- İetti, Yalnız Köse Mihal ve aşiret beyleri bir de Orluan bu eşya içinde silâh olduğunu biliyordu, Köse Mihalin hazırladığı kırk ka- dar güzide bahadir Türk süvarisini de kadın kıyafetlerine sokarak atla- İra bindirdi ve yola çıkardı. Geri kalan bahadırları da hazirli. yarak düğün günü akşama yakm ha- reket etdi, Fakat onun hayretini wwelp olan şey, Anitanın iki gündenberi saray içinden kaybolması idi, Demek ki bu veçhile rile dansedenleri seyrede, ede konu" şuyordu. — On: a gelinlik elbisesinin bu ka. tim. Dedi. Üzerine siyalı uçuk bir smo” king giymiş bulunan Ali o Safletin babasının fabrikasında bir muha. sebe memuru idi. Ve yalnız bu evle ve bu düğlinle münasebeti bu değil di. O ayrıca da Saffete bir sene ders vermişti. Riyaziye dersi vermişti ve onun vasıtasile de geçen sene Sevi” me ders vererek onu Hınal imtiha. nmda sınıfta kâlmaktan kurtarmış tı, Henüz pek gerç bir kız olan Se asma sokulmust Al de ev sahiplerin'er biri ; varla her danseti | z#lip bir kenara çekilmiş Bi zenci ticaret müesseseleri direktör. Yazan: Muzaffer Muhlttin kahbe, Köse Mihalin dediği gibi bu tanm da vücudunun dünya yüzünden İşlerde üzerine mükim bir rot almış! kaldırılması, Ama, Köse Mihal işin bulunuyordu, pek sadece olmasını istemiyordu, Osman, iki tekfurun görüşmele. | Bu kahbenin, giriştiği bu büyük rini bilse ve Bilecik : tekfurunun | iten epeyce canı yanmalı ve iş baş- “vadimi tutarak, onu tezviç edeco-| kalarma da müessir olacak kadar ğim,, dediğini işitmiş olsaydı, bu ibret teşkil etmeli idi. katle memur edilenin kadın olduğu! Bu zamana kadar azapla kalan nu anlar ve Anitenin kaybolmasını | Köne Mihaldi, Bundan sonrada bu izah ederdi, İ yeytanın kızt azapta gerekti, Osman Köse Mihale : Düğünün böyle bir facla esasına — Anita da aceba Tekfurlara mu istinat ettiğini bilmiyen halk, ki iltihak etti dersin Mihal? diye ha-!Tekfurun hayat ve saadetlerinden yıflanarak sormuştu, İ cesaret alarak işi vur patlasına dök- Çünkü Osman bu kıza karşı daima | müşler ve hemen çoluğu, çocuğu, bir baba şefkati göstermiş ve Mal kartar, kım, ihtiyarı, büyüğü ile Haturunu azap ve iztirapa sövket-| yallara, bahçelere, kırlara dağılmış- tiği halde ona baş köşede yer ver-İjJar ve hepsi düğün merkezi etrafın. miş, bir dediğini iki ettirmemiş, onu İda munzzam bir halka olmuşlardı. bir kızı gibi sevmişti, Bizzat Anita-| Şimdiye kadar Çakırpmar böyle nm Osmanın hayatma sulkast hâdi- | bir kalabalık görmemişti. Osman et- sesle birlik göterilişi Osmanı oldu-! yafındaki güzide süvarilerle düğün ğu kadar her düşünen insanı da muz | yerine geldiği zaman “akşam aşağı tarip ederdi, yukarı basmaş Üzere idi, Köse Mihal, Osnanın bu teessü-| “Düğün sahih! olan Bilecik Tekfu ründen ve artık Anitanm ihanetine | ru tarafından istikbal ve mazharı inanmış bulunduğundan cetaret ala- | izaz ve ikram olmuştu. Bezmi safa, rak ona bütün tetkikatını ve intiba. | işineş ile germagerm olup bu husus larin söylemiş ve düğün günü Ani- | nısfilleyle Kadar devam etti. Rus ve Rum (Baştara'ı & incide) yi sudan ucuz denecek bir fiatia Deterdinge sattırdı. Deterding Rusyanın bütün pet - rollerini elde etmek için Rusyada birçok arazi satınaldr, İgte bu sert. da elhan harbi başladı. Baküde kargaşalıklar 1903 de lik Rus ihtilâli patladığı zaman Demetriyaviçli isminde çok kuvvetli bir Gürcü, Baküde karı - lâmlarla ermenileri biribirine kat İti; ameleyi petrol kuyularını zap - tetmek için tahrik etti, Bu karışık. İk sırasinda petrol kuyuları &teş aldı, Yangın günlerle sürdü, gayet geniş nispette etrufa yayıldı. Bin müşkülâtla göndürüldüğü vaklt or- tada kömürleşmiş cesetlerle dolu harabelerdei başka hiçbir şey kal- mamigti, Birkaç ay sonra Demetriydçivli Tifliste öldürüldü. Fabrikalar yeni, den kurulmağa başladı. Fakat baş- yan ihtilâi hareketinde ölen Güreli | reisin yerini başka bir adam tuttu. Bu adam 1919 a kadar gizli gizli çalıştı, 1919 da Bakü Rus ibtilâline #ltihak etti, Senelerce petrol ocak. larinda bu harekete zemin hazirli- yan adam Stalindi. Deterdingin akıbeti Petrol kuyularının Rus hükümeti İtarafından devletleştirilmesi Üzeri- İne Ruzyadaki bütün servetini kay, İ betmiş olan Deterding Rusya aley- İhlne harekete geçti, Bütün dünyayı Rusya petrollerine karşt boykotaj yaptırmağa çalıştı, Görülmemiş bir azim, korkunç bir ihtirasla işe ko. şıklıklar vücuda getirdi; şehirde is-| en Petrolleri | malşti. Fakat Staodardoyi Ras gt rolarını toptan alip cihan her tf rafmdaki şubeleri vasıtasile #8 * mak işini üzerine almca Det# için mağlâhiyeti kabul etmek j başka çare kalmadı, Baküde SÖ! amele rahat rahat çalışıyor ve 1 tenberi de Rusya yeryüzünde A“) meriksdan sonra petrol istih: ikinci dereceyi içzal ediyor. Romanya petrolleri Yer yüzünde sarfiyatına kâfi Eğ lecek ve fazlasını satacak İdol petrol istihssl eden mel lerden birisi de Romanyadır. F9 “ manya İstihsal ettiği petrolun YÜ de 80 İni ihraç eder. Romanya petrol istihsali umus bartden sonra ehemmiyetli suret artmıştır. Horeni ve Pivesti petri | tabakaları bugün çok iyi işletil Rusya petrollerinin tarihi de p8İ” H eskidir, On altıncı sara ait ves | kalar arasmda petrol kuyuların it vesikalar da vardır. Fakat b İrm ticaret sahasına vaz'ı ancak dokuzuncu asrın #onlarma olmuştur. 1844 de Rus meliyecileri p Riheskodan hampetrol arama ve # karma imtiyazlarını aldilar, ler de bir taraftan aralarmda gik şirketler teşkil ederek işe yuldular, Bu devirde tabii çok İl dn! vasıtalarla çalışılıyordu, Kuyular elle açılıyor, kenari ağaç dallariyle talikim ediliyordü Buna rağmen Bükreş sokakları yada ilk defa olarak petrol lâmb larıyla aydınlanan bir şehir öl muştu. 1863 te Romanyaya giren ecni | ta ile Bilecik Tekfurunun görüşme. | Mücavir kura ve hlsarlar ahali. | yuldu. Dünyanm bütün petrol gir - lerinden bahsetmiş ve hatta bu sefer | sinden pek çoğu düğüne medu idi, | Ketleri 1922 eylülünde Rus petrolie- ki gaybubetinin bu işe filen müda- (Devenin çar) — | sine karsı boykotaj yapmağa ka - hale manasina dahi gelebileceğini rar verdiler, söylemişti. Artık ve olrusa olsun, Osman için sermayesi, yeni tarzda petrol ye çıkarma usullerini de R a ya soktu. Ve Romanya petrol yuları az zaman içersinde çok t6 “| kâmül etti. | (1) Solakzade tarihi, sayfa 10, Fakat birakç ay sonra bu hare - (2) Tarihi Osmani eneiimeni, Os- | etin sökmiyeceğini anlıyan yine izah dar yaraşacağını hiç zannetmemiş” ivimin böyle bir mecliste i.ir çok ta. ardığı yoktu. Onun için kendisini yalnız hissederek, yavaş, yataş ho” başka amda | kimseyi tarımadığı bu rwelis içinde z şaşkın ve biraz mahrup bir t3- verilecek bir karar vardı, oda Anl. manlı tarihi, Cild 1 sayıfa 587. « 7'a 940 çek.» bir Türk kadın âdi; 3.» Vuru ye atasözünün eksiği - Bir adet, 4— Mezar * bizi emziren, 5 — Sonrası - baba ve ana ve evlâtlan mürekkep hal, 6 Beşinciden büyük, 7 — #indaht (türkçe) - sanat (frenkçe) » acemce ilç, 8 — Bir nevi yemiş fır fınası vardır, 9 — Zanıan - bir e. | dat, 10 — Sporlarda bir hareket Xbilhassa futbolde) - üzerine iplik sarılan nesne, ei Soldan sağa! i —ilgi.insan,? adr - sız (yokluk), -- Bir nevi balık, 4 — Meydana çıkarmak, 5 — Ses(öz türk) - zümüş,6 «- eklet İ- ince farklar, 7 — Bir sual kelime, - yapma, 8 — Kapalı, 9 — İh- tyar anne (hususi bir idir, vardır) * kapalma, 10 — İyinin aksi . bir nota, Soo cue e... Bu güzel bu eğlenceli | ve neşeli nul.i* içinde onun katbindebir mir kibar ve zenginlerin!» toplandı” ğı bu mecliste yabancı kalışı hiç de şaşılacak bir şey deği'di. gurbet acısının tadı vardi. Kendisi Kastamonudan İstanbu. | Bu kadar insan » arasında o bir la tahsil etmek arzusile gelmiş kim” | patronunu, bir Saffe'i sesiz ve parasız bir çocuktu. Küçük | anasını, bir Sevim, Sevimin dayr yaşındanberi tahsilini kendi çâlışs”| sını ve Kevser hanımelendiyi tanı. tak yapabilmişti. Ve yüksek ticâret | yordu. mektebini büyük bir muvaffakiyet. | Falat Saffetin annesile Muhsin le bitirmişti. 5 İlibsey ve Kevser onu Bir kasaba delikarlıst kalmak” muşlye korkak, müteredt ve hür almanın bir gururum duyan, snr” | da kimdir?,, gibi tuhaf bir ifadesi sandı. Hele İstanbul şehrinde bir/dgi, fabrikanın muhasebe-i 4 olmak t-| line ulaşması onun kendi o MEİSİ stmemişti, he karşı da itimadını arttırmıştı. Daha sonra hâdiseler patronunun kızına bocelik etmeğe sevkedince nefsine bu itimadile bu zururu biraz daha kamçtlamıştı. Fakat, şimdi, bu tece, bu. kala” bahik içine girdiği dekikadan itiba. | betin asıl maksat ve sebebini bildiği sen kendisini Adeta rabs:sız hüsse| işin kendisinin bir tebrik'le bumur yordu. vaziyette bulmuştu. Hesapları kendisi tuttuğu için raya yaklaşamamıştı. ire kendisini yabancı Lissetmenir azavını duyuyordu. EŞİ EY ve Safletin tanıvama" | tan sırf kendi gayretile kurtulus | metkâr selâmma: “Acaba bu adam fından yükseldiğini znneden bir İn | olan bir selâmla mukabele etmişler Patrona yaklaşmağa vesaret dahi Onu buraya geldiği zaman büfede kendisini | Herr Kraüse ile muhabbet eder bir ve fabrikanın bütün işlerine vâkıf, clduğundan bu mulişvere ve muhab i Deterding oldu, Ve boykot hareke. tini herkesten evvel Rusyadan 150 İbin ton petrol : alarak yine: kendi Fakat buna rağmen. Deterding. l | Rusyaya karşı milcadeleden vazgeç” İmiş değildi. Bir Rus generalinin kı. 21 olan karısının teşvikiyle Gürcis - tanda Rusyaya karşı bir isyan hare. keti uyandırmağa çalıştı. Kınl or- du'u hareketi derhal bastırdı. Fakat Deterding bu mağlühiyet. lere rağmen teslim bayrağını çek- memiştir. Dedikodulara itimat et - mek lâzimgelirse Alman petrol it - halâtını temin edân Royal Döyç petrol kumpanyası bu zatin verdi. ği parayla kurulmuştur. Deterdimg bu hareketiyle Rusya «leyhine bir siyaset takip eğen Hitlerin gözüne girmek istemiştir. Deterdingin çok ehemmiyet ver- İ diği işlerden birisi de İngütereyle Rusya arasında ihtilâf çikarmağa | uğraşmaktır. İngiltere ile Rusya arasındaki büyük petrol ihtilâfı #uğı vakit, Deterling, artık Rus. ya petrol satamıyaesk diye sevin- debilmek ümidiydi. yet bahşeden kıymetli bir neye benizeseler de onları bir işte mıydı? benziyordu. lardı! Ne de kendi iyiliğimizi yen bir lisan kullanıyorlardı! ralık bir iş müzakere ediliyordu. seye satmak için ikna ed edilmesi işi patronun lehinde halle. Fakat şu Alman iş adamları şr- rap, biradan penbe, penbe olmuş yanaklarile insana ne kadar emni- sütni. kolay, kolay alt etmenin imkânı var Patronun alnında biriken ter ta- neleri mevzuubahs olar işin rakamı | nın önüne dizilmiş küçük sıfırlara Ah şu Alman iş alamları aramız da ne de masum, masum (duruyor isti, İşte şimdi şu anda büfenin önün” de en aşağı üç dört milyon Türk li. Herr Kravse Almauyanın (ecnebi memleketler için imal edizmiş) ta- pon mallarını Fazıl Osman beyelen &i vasıtasile kimbilir hargi müesse. ici Butkur İ haverenin inkrtaa uğramaında pat İnu kızımın izdivacının saadetle pa” ik bu kalabalık içinde birden | ronun kızacağını tahmin ederek © |yidar olması temernilerimleri yap. tığı bir demetle karıştırarak takdim Herr Krausenin bu O gece davet İediyordu. 1899 da Romanya hükümeti p rol işleriyle nlikadar olmaya bej Tadı, işe alyaset de karıştı, E kumpanyalar Romanya petrolleri. 4 eter evim elivorda, 1914 ö8 Romanya petrollari birisi Alm” diğerleri Amerikan ve İngiliz © üç tröstün elindeydi. Versay muahedesi Romanya çet” | rolları Üezrindeki Alman imti; İrmı feshetti ve bu hakkı mütt devletlere verdi, 1924 de Romanya kralı bütü ; Romanya petrollarının devlete olduğumu ve yalnız Romenler tar#” fından ihraç edilebileceğini emre “| den bir kanun neşretti. Ecnebi şirketler bu kanuna sessiz mücadeleye giriştiler. Mete”) ding derhal bir Romen şirketi K mak İçin sermaye koydu, Rokfelie” milessesesi 70 milyon dolar kayb derek işten çekildi, Fakat 1938 de kral Ameri) bir istikraz yapmak istedi, Amer” kalılar 60 milyon dolar vermek iç ecnebi petrolculara daha müsalt b kanunun çıkarılmasını teklif ettil ve istediklerini yaptırdılar, 4 Esasen bu işi kaçırmamak Osmanın kendi menfzati değil m di? Bu işi başka ellere o bırakmam emelinde olan Fazıl Osman b Herr Krause arasında, bu işle alâkadar olmıyan mevzulara da mas ediliyordu. Söz arada bir Fazıl Osmanm milyonlarını kazanmasına Ve He Krausenin temsil estiği blyuk sar İyi birliğine korkunç ' min etmiş olar büyük harbe v£ harpte hakiakten kanlarını ve larmı feda etmiş olan oAlman bul Türk milletinin silâh aızadaşlığı* dökülüyordu. ( Ali o tarafa yaklaştığı zaman < man Fal beyle, Herr Krause" * İmuhavereyi bu zemine döktükle az bildiği Fransızcasile yarım yil malak anlamış ve: “Artık iş & ölmak üzere; havayı bozmuyalım” diye geri çekilmişti. i Bu düğüne gelmesini ısrarla tef fonda rica eden talebesinin yari da çok kalamamıştı. (Devamı vat)