8 Mayıs 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
SERTATAKTALD L CASTATI ) GA SOT CY GÖM 8 SEMBE MAYIS 1930 5 inci sene, No 1524 NUSHASI 5 KURUŞTUR Fransada bir münakaşa Tardieu kabinesi birinci te- külü zamanında milli techi- projesi yapmış ve meclise i etmişti. Bu proje mucibin D& memleket iktısadiyatının in- hîl tmek üzere beş ş $ milyar sarfe- e bir fikrin or metin buna esi, Fransız mecli- le de diğer bazr projelerin € sürülmesine sebebiyet list grupu- Tensup bir meb'us on sene- İ e 35 milyarlık, sosyalist fır tindan diğer bir meb'us on se k ve 65 milyarlık, başka bir 'us da 7 senelik ve 50 mil ==lık bir program teklif etmiş- Bu projeler etrafında ciddi ğğ takaşalar başlamıştır. İhti- Barfedilecek paranm nasıl noktasından WW| | V || ara sarfetimek, eylemek ve han taraftan içe baslam:;k, lâzım .İhğı i meseleleri etrafında baş Böstermiştir. Bugün Avrup F zengin milleti cen Fra Büra bulmak hus.sunda z01 Bkiyor. Fakat parasını — muk- Besit ve ihtiyatlı £i iş semere ve neticesinden Olabileceği yerlere yatırmak kjyor, Para nihayet vergi mü- ._'lmerinîn cebinden çıkacak- 4 Devlet bu parayı hususi te- İtbbüslerden daha müsmir bir | tem kullanabilmelidir ki on- 'dan toplayıp sarfetsin., Bu- İa emin olmadığı takdirde mi İ Ghalesini asgari dereceye i Grmesi daha muvafık .görül Bir devletin mill techizatı 1s. etmek veyahut memleket tısadiyatını inkişaf - ettirmek| Rayesile tanzim edeceği prog- muhtelif masraflar der- edilir. Bütün memleket ha- t:mm muhassalası demek ©- | Gıı!hmdî hayat, devlet her ; iyet şubesile alâkası bulu- Üi an bir küldür. Asayiş, emni- Âşb. sihhat, maarif, nafra ve sa- işlerini netice itibarile iktı- Bdi hayata mücssir olan âmil- . Bunlar, istihsal, na- ai tedavül, istihlâk gibi ekono ü.bılymm asli unsurlarına yrsile tesir yaparlar. Fakat | .'l—ıü hayatın başlıca temeli :n bir de sermaye vardır ki, â) —Mühim mesele bunun en mu :âk şekilde kullanılacak yeri- _buımıımx, ve Fransadaki mü 'kaşa da bu mesele etrafımda K —uı-ıuiı etmektedir. Millt iktısadiyat noktai naza- Blan mektep, yol, şimendifer, ğ e, fabrika hep birer ser- B. Je ve istihsal vasıtasıdırlar, Skat bunların randımanları za şlh.ve netice itibarile ayrı ayrı lyet arzederler. Mahdut bir #lçeyi Kullağirken "bonları önünde tutmak lâzım gelir. %:]ahiıtc Fransızlar iki esasın edilmesi kanaatindedir- *| — Devlet bir para ve ser- '& buhranına meydan verme | için kâr ve sermayesi der-| alınamıyacak mahallere kı- müddet zarfında büyük iyeler yatırmamalıdır. 2— . e ü derhal göste k istihsal gibi iktısadi haya .&ğ:vısna olan faaliyetlerini n mertebe hususi teşeb- lere bırakmalıdır. Mesele bu tada iktısadi hayatın esası- taallük eden iki muhtelif siyona dayanıyor. Bu ç de ayrıca tetkik edeceğiz, ZEKİ MESUT ——— ) Yadın tayyareci gitti Üa ; Velki akşam şehrimize ge- iliz kadın tayyareci Mis ison dün sabah on buçuk- hm_ut_p tarikile Hindistana ştir. "il_Yuhmmn 22 yaşlarında bir tayyarecidir ve bu u- miyorlar.. Emlâk meselesinin halli için şimdiye kadar kabulettikleri esaslardan nükül ediyorlar.. İİtilâf projesinin yeni: den tesbiti şartile ka- bulünü teklif ettik. Bunu da kabul etmiyorlar ATİNA, 7 (Hron.) — Alınan mevsuk haberlere göre Türkiye hükümeti mübadil emlâk mesc- lesi hakkında itilâf projesinin 5 inci maddesini kabul etmiştir. Maamafih bu kabul bu madde- nin ahkâmına süreti mutlakada iltihak tebaiyeti mütazam- mın değildir. Çünkü — Türkiye bu maddenin bitaraf ve — Türk murahhaslarının iştirakile dere- ©ei vüsat ve sümulünün tayin ve tesbitini talep ediyor ve esbabı mucibe olarak şimdiye kadar |biribirine tevafuk etmiyen iki taraf noktai nazarının — tezada |düşmemesi için bu — maddenin |sarih surette tesbiti icap ettiği- 'Muhiddin rada ne işler gördü? Oktruva meselesi henüz halledilmiş yaziyette değildir. Taksi ücretleri halle- dilecek mi ? Şehremini ve vali vekili Mu- hiddin Bey dün şehrimize avdet etmiştir. Muhiddin Bey bir muharriri- mize atideki beyanatta bulun- muştur. — Ankarada bilhassa kam- biyo, mektep, ve yollara ait me- sail ile meşgul oldum. — Yeni tuz fabrikası makinelerile (Top kapı-Çekmece) yolu asfaltı için lâzımgelen kambiyolar temin e- dilmiştir. Yeni buz fabrikası bu yaz fa- aliyete getirilicektir. Katranlı- yollar Halkı toz ve çamurdan kur tarmak için katranlı yol inşaa- tınâ ehemmiyet vereceğiz. Bağ dat caddesinde (Maltepe- Selâ- miçeşme) asfaltı yapılmakta- dır. (Topkaprı - Çekmece) asfal tı da bugünlerde ihale edilecek- tir. Şehir caddelerini de bütçe- mizin müsaadesi nisbetinde kat ranlamağa devam edilecektir. Bu ziftleme meselesi hakkın- da vaki olan tenkidat haklı de- ğildir. İdarei hususiye bütçesi Vilâyet idarei hususiye büt- çesini tetkik için — Ankarada Dahiliye, Maarif, — Sıhhiye ve Nafia Vekâletleri mümessille- )'lhaxı ansızın karar ver- rinin iştiraklerile toplanan ko- Vali Bey Anka yan ua Ba ae driı Süidret NECMrasu NEA HOA Mihalakopulos - Yunan Hariciye Nazırı - ni ileri sürüyor. — Salâhiyettar mahafilin fikrine göre Türkiye nin 5 inci maddenin yeniden 108 bitini kabul etmesi gene müba dil emlâkin mahsubunu ortaya |atmaktadır. Yunan hariciye ne- zareti bu türk teklilini şayanı kabul görmüyor. Bu ret ahiren | Yunan hükümetinin noktai na- |zarında hâsıl olan tebeddülden ileri geliyor. Zira Yunanistan mahsup muamclesini esas itiba rile kabul ettiği halde şimdi fik rini tamamen değiştirmiş — ve emlâk meselesinin bu — şekilde hallini redde karar vermiştir. Bitaraf mübadele âusmdanl M. Henderson Yarın Selânik ta rikile İstanbula hareket ediyor. | Bey geldi N t j_a.l t B Muhiddin Bey | misyon vilâyetimizin bütçesini | aynen tasdik etmiştir. Sanayi arülfünun ıslahat projesi ne oldu? Barem Darülfünunda| nezaman tatbik edilecek? Dün Ankaradan dönen Da- |rülfünun Emini Neşet Ömer B. Ankara seyahati hakkında âti- deki izahatı vermiştir: — Ankataya Darülfünun bü-| tçesi işi için gitmiştim, Bu mesele artık halledilr baremin Darülfünunda tatbi gelecek seneye kalmıştır. Bütçemiz geçen senekinin a- ynidir. Darülfünunda yeni teş- kilât projesi Darülfünundan çı- karak Maarif vekâletine intikal etmiştir. Bununla vekâlet meş- gul olacak ve gelecek sene büt- Neşet Ömer Bey çesile birlikte Darülfünun kad- rolarımeselesi de intaç edilecek tir. Yaprlacak tebeddülât şim- diden malüm değildir. İstifa e- deceğime dair vakı — neşriyatı Ankarada iken tekzip etmiştim. Eski borçlar Dayinler bugün Pa- rise gidiyorlar Mütahassıs olarak kim gelecek? Hükümetimizle temas etmek üzre geçenlerde Ankaraya - gi- den Düyunu umumiye meclisi reisi M. Vayt ve Fransız dele- gesi M. Deklozyer ile Osmanlı Bankası direktoru M. Dösorbi- mektebi hakkındaki — ihtilâf ta| halledilmiştir. | Bu mektebin daha iyi bir ha-| le getirilmesi için ecnebi müte- hassıs getirilecektir. Üsküdar tramvay üçretleri| Üsküdar tramvay hattını Ka dıköyüne temdit etmek üzre Haydarpaşada inşası lâzim ge- len köprü için Nafia Vekâleti | |bu sene bütçesine (50,000) lira | tahsisat koymuştur. Biz de şe-| bir bütçesine isabet eden kısmı koyarak bu mühim geçidin bir an evvel inşasını temine çalışa cağız. Yakmda inşaata başlana caktır. Köprü parat Köprü müruriyesi Haziran iptidasında kaldırılacaktır. Emahet, müruriyenin kâlk- masından müutazarrır. olmiya- |cak, hattâ belki de varidat arta caktır. Yeni - teşkilât Vilâyetle Emanetin tevhidi dolayısile lâzimgelen yeni teş- kilât nizamnamesi bayram er- tesi Ankarada hazırlanacaktir. Yeni teşkilâtın tatbikine ey- lül iptidasında başlanacaktır. Bazı tebeddülât olacağıma ve E- ( Mabadı beşinci sahifede) ye dün şehrimize avdet etmiş- lerdir. M. Vayt bir muharririmize | demiştir ki: — Ankara'da icap eden te- maslarda bulunduk. Bunun neti cesi bir tebliğle izah edilmiştir. Yarın (bugün) Parise hareket edeceğiz. Pariste toplanacak olan Dü- yunu umumiye meclisine vazi- yet hakkında izahat vererek tihaz edilecek mukarrerat dahi linde hareket edeceğiz, Ankara- ya tekrar ne zaman geleceğimiz henüz malüm değildir.” M. Vayt istikraz meselesi hakkında ademi “ malümat be- yan etmiştir. M. Vayt bugün Tevere vapu ru ile, M. Deklozyer ise Sem- plon ekspresile hareket edecek- lerdir. Düyunu umumiye mahafilin den şuyu bulan haberlere Ankaradaki temaslar netici de bir sureti hal esası tesbi dilmiştir. Bu esasata nazaran vaziyeti tetkik için bir mütahas sıs getirilecektir. Ayni membadan çıkan haber- lere nazaran mütahassıs olarak ( Mabadı beşinci sahifede) er Beyı' Yunanlılar kabul etttiklerinden cayıyorlar mı ? Yunanlılar galiba bi-N.Öm zimle anlaşmak iste- p.rültün İ 6 Abdurahman Münip, İsmall Sıtkı, Renan Beyler şehadet ederlerken Haydar Rifat Beyin müdafaa edebiyatı Kulak misatiri Hikâye Roman işletecek ve bi pür yaptıracak A SD AA ER KNN şahitleri dün dinlendiler.. Sabık adliye müsteşarı ve diğer şahitler matbuat davalarının Bursaya naklinin muvafıh olmadığını söylediler A. Münip Bes bir davasında ve kazanç ver- gisi ihtilâfında vekilin icrayı tesir ettiğini söyledi.. M. Hayri Bey Kadri- ye Hanım meselesin:- de men'i muhkkeme- den sonraki vaziyet-| te müdahale olduğu- nu beyan etti.. Adliye vekili Mahmut Esat! B. tarafından aleyihne açılan ha karet iftira ve tehdit davasında H. Rifat Beyin in ikame ettiği müdafaa şahitlerinin istinabe suretile ifadeleri dün sabah bi- rinci ceza mahkemesinde alın- dı, Mahkemede kalabalık Bu mühim davanın bir safha Cevat Fey sınım bu suretle İstanbulda ce- reyan etmesi fırsatına kavuşan halk daha çok erkenden mahke me koridorunu — doldurmuştu. Birinci ceza hey'eti hâkimesi ve M. Hayri Batn şehadet'| Salon içinde tertibat alınmış ve| Beyin Mahmut Esat B. tarafın,, gazetecilere bir masa tahsis e-|dan “Mahkemeler üzerine tesi) ; | | dilmişti. icra edildiği ve müdahelede bu, © Saat 10 da salon açıldı. Bü- 'lunulduğu, müddeiumumlflere; | tün sıralar dolduktan sonra ha- | gayri kanuni emirler - verildiğ * İk maznunlara mahsus sıranın | ve böylece memuriyeti nüfuzüsş İ arkasına kadar ilerilemişti. Din|nun suiistimal edildiği” iddiali | liyenler arasında hukuk fakül- 'rile adliye vekilini tahkir etmo_' tesi müderrislerinin kısmı aza-| si: İ i ü mı, hukuk talebesi ve adliye er- kânı buluniyordu. Adliye mi |fettisi Raşit B. samiin ar: dan davayı takip etmekte idi Vasıf B. riyaset Kâzım ve Emin Beyler âzalık mevkiinde idiler. İddia makamında mua- vin Ragıp B. bulunuyordu. Davanım mevzuu Davaya mevzu Haydar Rifat aynen şudür: | İstinabe sualleri £ | 1 — İrtişa davası dolayısiliğ İstanbul gazetelerinin neşriya: | tından müteessir olan — adliyı vekili Mahmut Esat B. sırf şaliji “ Adliye vekilinin davası lar göndereceğini fakat iş arzusu hile kapatılırsa bunları yazmıyacaı, a bildiriyor. Bütün bunlar hakareti, şantajı Bak ur Hazretlerine gönderilen| , ve cürüm ismadını mularamma | mektuplardır. şeyler görülerek Haydar — Rifat B Mektupların sabibine göre 1 - Ade | mektuplarile beraber mahkemeye vefli | İliye Vekili Reisicömhur Hazretlerine | rilmiş. »e |beslediği husumetten dolayı Kadriye — Vekilin bu yoldaki hareketi şerağİ | |H. ve rüfekasının beraatlerini temin finikıskanan demokrat bir vat Ki İetmiş; 2 - Geçen yaz mahkemeye sev yapacağı işten başka bir şey değildir kolunan irtişa maznunlarım Adliye Bu vaziyet karşısında artık vatandağ;j/ Vekili siyasi rakiplerini ezmek için ların şikâyet hakkı yoktur, denilebi | & Adliye Vekili, Haydar Rifat B. a- leyhine bir dava açtı ve hâkimin hu- zuruna çıkarak davasını anlattı... Da- vaya sebep, Avukat B. — tarafından takip ettirmiş; 3 - Gazeteciler dava- |lir mi? vatandaşların şikâyet haklı' sını kanun hilâfma Bursa mahkeme-| vardır. Fakat cürüm isnat etmek, hafi $ E hiyesi tesir altında imiş. Haydar Ri- / suçlardan mazmundur. Bunları yapl, |fat B. bunları Devlet Reisine yazmak mi, yapmadı mi? millet — mahkı la da iktifa etmemiş, şurada burada / söyliyecektir. önüne gelene anlatmış, hatta Darül- | — Hakikat böyle iken hâdise etrafil | fünun koridorlarında okutmuş. —— | da daha fazla dedikodu yapmağa İ Mektuplar Başvekil Hazretlerine | zum kalır mı? Bizim bildiğimize gö havale edilmiş, o da Adliye Vekiline | bakkından emin olanların göndermiş. Hâdisenin dikkati calip re ihtiyacı yoktur. Bütün bu gü bir cibeti de avukat tarafından Adliye ler patırdılar arasında bükülmiyen Vekiline gönderilen son mektuptur. demir tertliğile hâkimlerimiz kanun |Bunda İstanbulda görülmekte olan ların hükmünü yerine geti davası lehine hallettirilmezse Reisi- | dir. Buna inanmağa ve bununla cümhur Hazretlerine daha çok ariza- | meğe hakkımız vardır.
