15 Temmuz 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 4

Saz —S TEMMUZ, — 1930 —N -d Fikir, Edebiyat, iiliyet Asrın ümdesi “Mülliyet” tir 15 TEMMUZ 1930 | İDAREHANE — Ankara caddesi Toz 100 Telgraf adresi: Milliyet, İs- anbul. Telefon mumaralı: Istanbul 3911, 3912, 3913 ABONE ÜCRETLERİ aG 'Türkiye için Hariç için 3 aylığı 400 kuruş 800 kurdş 6 750 1400 12 1400 2700 Gelen evrak geri verilmez Müddeti geçen nushalar 10 kuruş ır. Gazete ve matbaaya ait işler için südüriyete müracaat odili kabul etmez. BUGÜNKÜ HÂVA Dün bararet en çok 35 ea at 19 Cerece Bugün — rüzgür * hafif lodos bava açık olacaktı İi l Sıcaklar ! . hçi | Hani bu sene yaz gelmiyecek $- |ç İste iki üç gündür İstanbul 1 | #henneme döndü. Dün bir iş i- ) | n bir bankaya gitmiştim. Her 4 (arafta dönen fırıldaklar insanı > âlâ serinletiyordu, biz ise ne ğ_nıdak döndürüyoruz ne de Vörinliyoruz. Eskiden böyle sı- (i ik günlerde, | — Gene cehenneme bir kadı ( Dün bir dostum: bana. — Bugün gene cehenneme gazeteci attılart.. diye tariz * ti. Biçare adam farkında değil * $ » gazetecilere dünyada olma- ? ğı gibi ahrette ve cehennemde / Ça yer yok.. Gazetecilik haddi $ tinde azabı. cehennemdir, bir t ahrette mi yanalım.. iİktısat vekâletinde “y £ il’ ı inacak diye bir İ ykam var.. Acaba burası sı- yıktan çayır çayır, yananları da İtiş edecek mi? Yoksa salâhi- ÂN" yti yalnız, ciğeri yanan, canr nan, yüreği yanan, parası y Paları teftişe mi, inhisar eyli- İ zek!?, Radyo ne oldu? V KeN L MN ğ |) YArasıra meçhul elektrik mev- / çerinin bize kadar getirdi ' | gifarengiz nağmeleri dinlemek Radyoyu açarım.. Yenl neşriyat “ European Financial Control'in the Ottoman Empire,, (Osmanlı Imperatorluğunda Avrupa malt kontrolu) Müellifi : Donald C. Bialsdeli Ph. D. NEW YORK 1929 Sahite : 243 Kolombiya Darülfünun gibi tasvir ettiklerini lerinden Blaisdellin doktora tezi ol-| Ayni zamanda ağır başlı mak üzere yazıp kabul olunan bu| ve bazı mühim müelliflerin Türkiye Jeseri şayanı tetkiktir. Mr. Blsisde- nin lüzumundan fazla İl üç sene (1922-1025) e kadar İstan-| lunduğı bulda Robert Kolecde hocalık etmiş leri de görülmektedir. İve Amerikaya avdetinde doktorasını| — Müellif Düyunu Umumiye Meci zu ittihaz ettiği meseleler hakkında addetmekte ve bunu misallerle tetebbuatta bulunmak Üüzere tekrar| eylemektedir. İngiltere, Fransa, Almanya ve Türki | şitketlerden bir çoğu Düyu yede seyahat etmiştir. Kolombiya| miye Meclisi azalarını ris eder. |lerinden csasen alacaklıları (Blaisdellin eseri Osmanlı İmapara-| bir mümesei n meclis b torluğutun alelâde mali bir tarihi de| nebi sermayeli hemen bütün — şirket- iil belki Düyunu Umumiye İdacesini | lerle alâkadar olmuş ve bir çok defa meydana — getiren avamilin ve bu| lar asıl vazifesini tecavüz ederek tica idarenin geçirdiği safahatın iyi bir|ret şirketlerini bimaye eylemiştir. hülâsasıdır ki bilhassa bu noktai na- | Hükümet imtiyazlı şirketlerle herhan xardan bizce haizi ehemmiyettir. Bu| gi bir ihtilâf Düyunu U- eser bir doktora tezi olmakla beraber | mumiye Meclisini karşışında görmüş bir çok tezlerin malâl oldukları has-| tür. Düyunu Umumiye idaresi müel- talıktan (sadece başka — müelliflerin | lifin (Earle) den naklen söyledi efkârını hülâsa etmek — hastalığın | bi “Osmanlı mali siyasetini elinde tu- dan )Joldukça masun kalmıştır. tarak bunu Avrupalı banger ve serma| Doktor Blaisdel! dünya ve bilhassa | yedaranın menafline hadim - kılmış- Şarkı karip siyaseti noktai nazarın- | tır.., dan Düy i Kitapta Düyunu Umumiyenin Os kik ederken başka müelliflerin eserile | manlı devletine vaki hizmetleri de zik iktifa etmemiş, asıl membalara müra- rolunmaktadır. Filhakika devlet vati Caat ctmiş ve belki şimdiye kadar| datının hemen dörtte - birli meçhul bir çok noktalara temas eyle- | bir krsmını elinde bulundur! miştir. Mü: bütün tetkikatında | te menfaatini temi ihaz cttiği Düyunu U rle Osmanlı devletinede mali pa Emperi; yardımlard gtü nu göstermel Makı hi A miye idaresinin Avru- mine ület olduğu e ve mukaddimesinde 'Avrupanın — Osmanlı. € ndaki alâkazını iktısa- 2 tal naza i Yine bulunmu derindeki İmparatorlu 0 kontrol Çalışmaktadır. d ktisap c tabınım son kısmı i Emperiyal İrin Türkiy maye maksadil. kat şurar lerinin — (Almanya da — dahil n küçük bir | bizim — için üç dan hima Blaisdeli bu netici imdiye kadar ha * vakayii ğil belki — muhtel asından (1) Bü esi bir t il a- sını tahl kik eyler de b Düyunu Umumi; vrupa kapitalizmi: ri karakolu ol Osmanlı imparatı n A İea ğ tanbul Radyosu dut yemiş yibül gibi hâmuş oldu olalı ilk | hibe önümüze çıkanı istasyon 4 ! Hikreş oluyor ve doğruyu si vek İâzimgelirse henüz tecrü devresinde bulunan bu istas .h bir çok Avrupa istasyonları tefevvuk ediyor. < bizim İstanbul istas , tizliği itibarile en şayani dik | merkezlerden biri idi. Bi imizi öteye beriye i; &e0t Ne yazık ki, sesi kesildi.. O * * buğündür bugün y: | W 'hayli rivayet işidiyoruz, lâ- )W 'hâlâ sesi sadası çıktığı yok.. ğ - az himmet edilse ne olur? En kalabalık yer?! r coğrafya muallimi arkada | — Çoğu tahammül edilemi- Wçek kadar soğuk, banal'dir. © fiRasih Nevres, olduğu yerde işesi darlaşarak dinlemekte i- “; Demek limonluğun yıkıl- î, e Vyidit Amcasının — bu kadar Satle faaliyete geçeceğini hiç| V N gnamıştı, demek babası bir i- 1Şt bekliyormuş?.. 44 Yalnız kalbi, babasının son “nü, son şikâyetini duyunca | donmuştu, o anda odaya koşup'raz da Rahşan, köşkün gedikli| Şimdiki istiğna da kalmıyacak-| manasız| Hürrem Hakkı B. yi yakasın- mudavimlerinden Şopelerin ne vesile ile olursa |dan tutarak sokağa, bahçeye, Irnğmen. korta doğrudan doğru-! 1n köşke dadanmalarımı,Nev| gözü kesti ihlamıştı. Soğuk, Piy WIAŞ (h bir ümit alâmetidi. Mlülyet,, in edebi romanı : 19 palıları: atle yüksek fal: bulunduk! almak için aları vletle- | rin siyasi gayeler | tandaşının aramağa başla unu u- | tan ü bitir | nokta: kir. € bu eşer bitarı mumiye idi yazılmış addol: mektedir O zamanla zi leri, bilbassa katı r edecek bab Vreerea a ST ee na gae mer aa şam anlatıyor. Çocuğun birine | Hztmmemmaamamımuzndananmancaraza | sormuşlar: | BARBETTE??? i! Ğ L Nevres V. İmıştı. Hürrer ti: ri neresidir? dim tramvaylar.. cevabı | nı vermiş.. FELEK Cİt, Besi m Hakkı i çı | sidir.| dır,| K dan baplarımdan i hatırla- m nice ahb İrım da şaşarım. .. Rasih Nevres, amcasındaki telkin kuvvetine hayret ediyor-| du. Hürrem Hakkı, Nevres Va- nt bekledi. Hürrem Hakkı Bey, 'cit gibi hayalt değildi, ameli ze| hornurdanıyordu: âsı ile maksadına yürümeği he K b ğ a — Zevahire aldanıyorsun ga'define varmağı çok güzel bili- liba, Nevres.. İnsanları — harici yordu. Belma, arkadaşları olma| Onun etmiyelim. Soğuk, banal gördü, ayağını alıştırmak için, bi mu—l | | Mahmut Yesari Halecanla amcasının cevabı- f ğün çocukların, belki hüsusiyet'hit hazırlamak lâzımdı. Hürrem leri büsbütün başkadır; ne bili-'Hakkı, bunu temine uğraşıyor- yorsun?.. İdu. Düyunu umumiyeye dair İngilizce bir eser göstermiştir. gazetelerin istikrazda bu- u söylemekten çekinmedik- hazırlamağa başlayarak eserine mev-| sini saniyen emperyalizmin bir aleti/ unutmr: isbat Türkiyedeki imtiyazlr u Ümü- endi meclisi ken halıyı yaktı. Biz ondan ay-| Darülfünununda ufümu siyasiye ted-| idarelerine aza alarak alâkadar ettik- sadece a eC k HE| || yerde oturar izi| Yani bizi bır: nahiyetini | ı sıra-| devam et | Radyo meraklısı hizmetçi !., —Fransızcadan— Hizmetçi derdi ufak dertler-|lup bize dinlettikten sonra zev- |den değildir. cem artık piyanosunu çalmağa | Bir sene olmadı: Ancak yedi| üşeniyordu. Nihayet her erkek sekiz ay geçti. Biz dört hizmet-| Bibi ben de onun zevkine tâbi İçi değiştirdik. 1 di. Bir gümüş takımını almağı| Si kız: yarak bizi bırakıp gitti..! — Bu radyo fena, dedi, siz bu İkinci geldi. Bu kızcağızda çok|nu alırken iyi bilmiyerek alm İüşüyordu. Geçen kış ateş yakar-| şınız. . Bu doğru idi. Çünkü ben onu e |herkes gibi salonda bulunsun di tihap eder-| i ye almıştım. Radyosuz salon za davranaca- |manımızda pek boş |da ondan, Niha- |etlmağa mecbur olduk. Zevcem| | bu sefer hizmetçi V şkülpesent ğını temin etti. Bir kaç gün bekledik. yet bir kadın -bulundu. bunun da bir merakı var İ|gara içmek... Onun için benim İsigara kutularım haberim olma dan boşalıp duruyor. Zevcem, kendi bulduğu bu kadını müda- faa etmek istedi. Fakat sigarala İrımın eksilmesine ben git gide İsinirleniyordum. Lâkin hepsi |bundan ibaret olsa tahammülü | |kolay diyelim. | ledim, ne yapalım? — Başkasını almalı.. Japon- yayı bile dinlemek kabildir. terseniz bunu değiştirelim. Kabul ettik. Devrisi sabah hizmetçi kız ilk iş olarak soka- ğa çıktı. Az sonra bir delikanlı ile gelerek radyoyu ona göster di. Delikanlı, bize bir çok fenni şeylerden bahsetti. İşitmediği- İmiz kelimeler söyledi. Nihayet Bu kadıncağızın bir merakı'sadyoyu aldı, görürdü. Yerine da kitap okumaktı!. , Bu da iyi..| başkasını getirdi koydu. Üzeri- Fakat bir kitapta hoşuna giden' ne de beşyüz frank aldı. Hizmet sahifeleri koparıp saklamasına | çi kız, daha doğrusu evimizin İne diyeceksiniz?... Artık ta-|radyo mütehassısı bundan çok |hammül edemedim. O da gitti. memnun ol Yerine gelen ufak tefek bir| Markayı methetti, durdu. Ak- İ|kız... Genç, sevimli... Fakat| şam olunca üçümüz de Tradyo- öyle zevcemi endişeye düşüre-İnun başmda idik, Hizmetçi imlilerden değil... Bul. —artık bu tabiri kullanmaktan düğü hizmetten çol Y dük. ağımızı söyledi Bir kaç gün böyle geçti. Fa-| doğrusunu söyli t bir akşam kızı radyonun bâî katen en uzak yerlerde verilen nda, dünyanın, dört köşesinde | konserleri bize dinletiyordu. İki | verilen konserleri dinlemek için | üç akşam böyle geçti. Biz mem |çevirmi meşgül görünce ta-|nunduk, Fakat bir sabah baktık |hammülüm kalmati | ktzdan | eyim ki haki- hizmeti — Hiç sevm radyodur, yet veriniz,.. im, btina bir niha-|bir mektup var. cerr ben hörmetli bir lisanla rin kanlılığını| ki de kınırlda- “Nezdinizde daha madığıma müte! — Nasıl olur, dedi, siz bu ka-| beni mazur görünüz, âkasız olabilir üniz?, Doğrusu ben radyo olmryan arm Dikkat ettiniz ya, evvelâ mü- ni affediniz yor, radyoyu sevmne-| benim - zekâmdan, zevkimden şüphe ettiğini anla-| (, or, sonra da tehdit edi; | yo olmazsa otura p gidecel | Si iyliyeyim:| lere birer radyo al- n vardır. n tebdilinde dö-| | sunu 1 beş yüz franktan bir az da tifade ettim. i -İederim ki bu rady * | memnun kalacaksını Nasıl?.. yenisi 'akat hizmetçi kızın evde radvo istibdadı altında git h l çalan zev maz oldu. Hi ayı bilhassa dave| görmiyecekler, davet n behaneler aramıyacaklar.| 3elma, mecburen gelecekti. — | Kısa bir süküttan sonra, Nev-| bunu Hür nasıl hissetmişti? daha kaç $ Şi ! kün komşularından pek azını ta nıdıği halde, bu vaziyetişres Va: sesi yükseldi: — | nasıl kavramıştı | - Fakat yaz bitiyor, Hur-; Köşk komşularile görü: rem! | tanışarak, bu meseleyi- ortaya! Rasih Nevres, bu sesin hicra atmak umumun tasvibini kazan|ninı, kalbinin derinliklerinde| mak demekti. Bu suretle tek-| duydu, ürperdi. 1 dedikodu kapıları kapanmış| — Hürrem Hakkr gülüyordu: oluyordu. Çünkü herkes bunu| —— Kos koca üç ayımız var. kendi teşviki, kendi tasvibi, ken| — Fakat ortada bir şeyler di eseri addedecekti. Müşterek| yok. teşebbüslere itiraz az olur; öl-| — Süratle işe başlarız. sa da sui niyet bulunmaz. — Çok sürer mi? Rasih Nevres, amcasını.bu de| — O, biraz da tutacağımız vece küvvetli ve isabetli düşü-| çilerin meharetine bağlı. nür tahmin etmemişti. Belma-| — Kış geliyor, Hürrem! nın, Ferhundenin - köşke gelip| Rasih Nevres, boynunu bük: vvelce biri gel-| Oldum. Fakat bir akşam hizmet| ç can çekişen görülüyor | |kış Vd Şarktaki tecavüz 61 inci haftanın 3 üncülüğü- İnü İstanbul Erkek muallim mek |tebinden 975 Haydar Mitat B. kazanımıştı. Yazısı şudur: | Haftanın en mühim haberi; İşarktaki tecavüz hâdisesinin da İhil olduğu yeni safhasıdır; son haberter bir cümlede toplanıp |ifade edilirse denilebilir ki Mesele tabii seyfini takip et- |mektedir. Çünkü; Türkiye Cüm huriyetine tecavüz etmek zihni hem güden her hangi bir kuv- vet; intihara teşebbüs eden bir adır. Şarktaki çapulcu, ser| seri güruhu da intiharımda mu vaffak olacaktır. Bunu şimdiki vaziyetlerinden a- İçıkça anlamak — kehanet sayıl- maz. Meselenin ehemmiyeti, bu gü ruhu teşkil eden fertlerle ölç lecek olursa, derecesini çok kay beder; çünkü; | Bu sergerdeler, her hangi bir meseleden mütcessir olarak bu € teşebbüs etmiş değildir. O: lar ancak, yem veren, siyasi bi elin arkasından giderek, budala ca katıdırılmış; ve bu intihara tekmelenmiş cahil, düz kafalar dır. Hükümetimizin aldığı teda-| birle yok ediliverecek olan bu güruh, İran hükümetinin de Müzaheretini görmekte imiş. Şu| | halde, İran hükümetinin bu eş kiyaları var kuvvet bu hüsrandan hissedar olması; va yetin devamı takdirinde; mu adder neticelerdendir. Mütecaviz aşiret güruhuna gelince, w etin bir köşesi- ne müteveccih bu harici mikrop larım, kuvvetli ve zehirli tedi e ifna ve tatbik edi onları bize taşıyan; - saldırtan elin kesil ün meselesi dir, Bu vaziyette onların i larının şeklini de takdi. Kumkapı güreş $ piyonu oldu Güreş heyetinden: 11 temmuz 930 cumâ 8 pılan İstanbul Mıntakâf güreş birincilik tmüsabi İneticeleri aşağıda yazıl $6 kilo filiz siklet: Birl Hik B. askeri sanayi; ikitl fer B. Kumkapı; üçüncü |B. Kumkapı. 61 kilo et hafif sikleti ci Abbas Bey Beşiktaş Kemal Bey Kumkapı Ü Fuat B. Harbiye. 27 kilo yarı orta sikli ci Sami B. Kumkapı; ikifli suf Aslan Bey askeri safli çüncü Alâeddin Bey Kuti 79 kilo orta siklet: B Mustafa Bey Kumkapı. 87,5 kilo yarı ağır sikl€ rinci Faik Bey Haliç; Hayrı Bey Kumk | | Feyziâti Lisesi| ti Liseleri Müdi Ürçecidere senesi eli düçar olduğu bi yangl lâketinden sonra ihtiyar efi darla tramvay yolü anı min edilmişolanmektel İkür sarayı bir ve mektebe te ünden: | | akârlık Ş rparak il jara teşebbüs eden bedhahlar “Milliyet” in eğlenceleri 23456789 | u ia da bir radyo aldıracağım. Be| HARMERİ Dünkü bil necemizia halledil miş şekli Yukardan aşağı: Bir kokulu yaprak Bagünkü yem bilmecemiz Soldan sağa: 1 — Uzamak (7). 2 — Nota (2). Beygir (2). 3 — Genişlik (2). İstifham (2). | 4 — Ses (4). Dişi öküz (4).| 5 — İsim (2). Nota (2). | 6 — Yoketmek (4). Bir (m) Roz 3 — Bakir inı 4 — Uzak ta: $- 6 afı su (3 Remil (3) Nota (2). Şart () 7 — İhtiyar kadın (4). lar, bahçeler çoktan bozulmuş, İi bakıyordu. niş, karlar y Nevres Vacit, bir yıllar olmuştu! Bu iki aksaçlı ihtiyar, kış gelecek! Diye korkuyorlar-| dı. Fakat Rasih Nevres, uzun|hunde Hanım! ve karakış günlerinin ölüm kas| — Neden- Beyefendi? O veti, bu iki ihtiyarı daha çöker-| dar güzel çiçekler yetiştirdi teceğini, dal nr bi — Ne ehemmiyeti var? yordu. Korkmağa hakları var-| monluğa değil, binlerce lığa bedel, bahçemde bir Hele böyle cıvıltılı bir bahar-| tr! dan, güneşli, renk renk ışıklı bir| yazdan, ılık, ipek bir sot bahar dan sonra. .. —— ğ — Yemin ederim ki bu fikri Hürrem Beyefendi, bulmuştur. Hürrem Hakkı, Belmanın ö nünde eğilmişti — Bu teveccühünüzü her za- man hatırlıyacağım, Belma Ha- — Acıdığınız şeye bakın | Rasih Nevres, babasına | | tı, Ferhunde ile Belma da $ İrini kırpıştırarak tek gözl ri, ne sormağa, söylemeğe cesaret edemiy' Havaya çöken ağır sükütü İres Vacit'in vakur sesi yt |gitmeleri hem gayet tabil gö-| tü, bahçeye doğru yürüdü. İçi Rasih Nevresin damarları! Belma ile Ferhunde, hatta bi'ri bem de sıklaşacaktı.' yana yana, acı acı gülüyordu. — Kış geliyor, Hürrem! Babasmın, bir kalp harabesi Amcası, tenis meselesini aç-|iniltisini andıran bu şikâyeti, ku yere atmamak için ya onları davet etmek hatta bu tığı zaman, Rasih Nevres, bu|laklarında bir oğultu gibi akse- olmalarına tı. “Vacit te hoş görmüyordu. | kendini güç tuttu. Kalbi sıkıştı. meseleyi açmak, konuşmak hay|ince noktaları düşünememişti. | diyordu. :* , Rasih Nevres için, zayıf ta| Kendi kendine mırıldandı: li manalı düşecekti, Ufak, ima- — O sahte mahlüklarım, gös I: dedikodular, Rasih Nevres'in Vaziyet, gittikçe inkişaf ediyor-| İ — Kış geliyor, Hürrem! l Çicekler coktan solmuş, bağ- rum. | Ferhunde, Nevres Vacit'in ya| runda idi: — Ser'e yazık olacak! Rasih Nevres, Ferhunde ile lmemek için başını| Belma, dudaklarım — Neye susuy Başını önüne ci 1 yüzüne bakmıyordu; $AŞ lini, tempo tutar gibi dizifit vuruyordu: — Bahçemde bir gül açti yeni romanımın ismi oladd”