8 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İetrsndi; “ticart «işlerimiz; talimatname, kararma V6 bunla besiser Fesml> bu: Mili; bir çök hükümlere, taamül Se Bü hükümleri kanunun, her hangi bir ka- e maddesinin bilinme- Nesi, gözden kaçması maatte- kanun nazarında bir ma- ie teşkil etmiyor: “Kanu- şu maddesini bilmiyorum, rim bu hükmünü gör Memiştim!” demek birmana İe etmez. O halde ne yap- ? “Hayattaki bazı vazifelerimi- İ mecburiyetlerimizi bile bile leştiriyoruz. o Uğradığımız ların çoğunu. ortaya ko- lüzumsuz engeller doğuru- , İçtimai hayatımız da böy- lir, iktisadi hayatımız da Kyledir. Belki bu da bir zih- Üyet meselesidir, saplanıp kal- İğmız âdetleri bir hamlede ke X atamamak meselesidir. hee yok ki, içtimai he- İler başı boş bırakılamazlar. Ne içtimai al sahada olsun muayyen u- hükümlere tâbi olurlar. eli her tarafımda böyle | şüp Mayor, Fakat bu içtimai heyet İn bağl oldukları usuller, iğkümler çok karışık olursa: Me bunların kı — olduklarından da- Kor daha ağır sanırlar. Böy gir hava. her memlekette şi- Yetçiler, bedbinler yaratır. lerkelde vuzuh. insanlara kuvvet verir, hem em- verir. © Vaziyetimi- İaleyhimizde bile olen oldu- gibi görmekte daima fayda r. Yoksa türlü türlü ihti- ere karşı doğru tedbir ala- e... son İki sene zarfın- Paramızı korumak, milli sa- Pvümizi korumak. bütçemizi Re hasılı memleketin varlığını korumak için tedbirler alınd bir çok çıkarıldı. Buml, bir kısmının hükümleri » bir kısmının hükümleri edilmiştir. Diğer bir kıs- m da bazı maddeleri kaldı. bazı maddelerinin hük- sürüyor. Geçenlerde bunla- hepsini k bir arada toplattım, ri cari olan ve olma. emel tesbite çalıştım. Y etmeliyim ki, bu iş © ka- olmadı. Kararname- an ahkâmma göre Gi mükellefiyetleri eleri hakkında derli top- Nİ ele edinmek güç bir şey Sonra düşündüm: kai, Vazifemin, vaziyetimin İK olarak delme meşgal ol. düm Dibi mevzudur. Eğer ben den müşkülât ile alâkaları daha az 0- bali ne olur, helebu mag tefsir ve tatbik, olan ikinci derecedeki ve memurlar ne yapar?” aatimizce bu karışıklığın geçmenin kestirme yolu. | bu kararnameleri tevhit | İnler tek: bi İzabaamna Muti Ma ortaya koymaktır. laka nefsinizde tecrübe İşleriniz ne kadar çok olam, onları madde ha- bir not defterine kaydetti “Yapacağınız işleri bir çerçe- aldınız mı, sanki o iş- Sin büşacimiy Gib İni rahat sayarsınız. çi bi ie İktısat vekilimiz- eri basitleştirmek yolun ile b bir karar ve haraket Siirt Meb'usu MAHMUT ei İariltere -İrlanda müzakereleri to Ör İNDRA, 7 (ALA) — İngil | «> serbest Irlânda hükümet- Saairtamda Londrada cereyan e | İ müzakerelerde İrlândayı | Şdecek © murahhas heyet Yaya âile maliye, | adliye lan ve müddelumumi- Mürekkep olacaktır. ri sahada olsun, ik | Beşler konferansı tehir edildi Dört devlet Almanyayı hariç tutarak kendi aralarında bir mukavele yapabilecekler mi? Almanya kararında ısrar ediyor. PARİS, 7. A.A, — Reuter Ar : İngilterenin Paris siyam M. Harrlaiya ziyaret etmiş ve hükümeti Bin tahdidi teslihat hakkında Lond- rada toplamağı düşündüğü beşler konleransının mutasavver içtima ta rihini tehire karar verdiğini bildir. sında bu mesele hakkındaki meye gayet dostane bir surette de- vam edilmektedir. Fransızlar memnun! PARIS, 7 .A. A. — Matbuat beş- eransının tehirini müsait bir surette karşılamıştır. Gazeteler bu meselede Fransız bükümetinin takm dığı vaziyet hakkında herhangi bir şüpheye mümkün olmadığı noktası£ da israr göstermeğe büyük bir ehem miyet vermektedir. .M ilçe icap eden ihtirazi ka- nin mesuliyetini Alman altina ve matbuatına atfetmekte möttahit- tir, Bu gazeteler Alman hükümetinin ülülgirizane vaziyetinin M, Mac Do- * | mediiğini isbat etti. Bu fır naldi yol değiştirmek mecburiyetin- de beraktığı şüphesiz olduğunu yaz- maktadır. Gazetelerin tahminine nazaran Almanyaya Cenevredeki esik mev- küini alacak, bu halde. Versailles muahedesinin boşinci faslanin yerine umumi mukavele çerçevesini aşmı yacak yeni bir hukuki vaziyet ikame edilecektir. Yahut o Almanya itilâfi. rizlikte israr göstereceletir. Bu tak- «- | kerliğe mit maddelerile Almanyanın itilâfgriztiği Üzerine tavassut roll ya- rıda kalan İngiliz başve- kili Mac Donald dirde ise Versailles muahedesinin as ile ister istemez bağlı kalarak olan o Almanya hariç olduğu halde umumi bir mukavele (Devamı ? inci sahifede) Liman komisyonu teşkil edildi Limanın bir elden idaresi için bir formül bulunacak kilâtım alâkadar olduğu limanın bir elden idaresi lüzumu anlatıl- maş ise de o zamandan beri hükü metçe bu hususta bir karar ittihaz edilmemi. Liman şirketi müdürü Hamdi Bey de gazetecilere | bu mesele hakkında şu izahatı vermiştir; iz işlerinin umumi bir — Liman müdürün pm altına verilmesi yeni bir mesele değildir. Ben bu mesele ile uzun zamandan beri meşgul oluyorum. Bu husulta yap tığım tetkikat neticesinde bu ida- re şeklinin faideli olacağı netice sine varmıştım. Şimdiki halde bir çok resmi daireler, hususi şirket- ler limana ait işlerle meşgul olu” yorlar. Bu resmi ve hususi miles- seseler $ meraya 1 — Ticareti Bahriye müdürlüğü ve liman reisliği, y 2 — Fenerler idaresi, 3 — Karadeniz boğazı tahlisi- ye idaresi. 4 — Kılavuzluk ve romörkör- ler idaresi, 5 — Polis beşinci şube müdür- lüğü. 6 — İstan! sl mıntakası ticaret müdürlüğü. Liman şirketi müdürü Hamdi B. İstanbul limanındaki teşkilâlın da 7 — İstanbul belediyesi, ğınıklığı ve bu yüzden işlerin müşkü | (8 — İstanbul ticaret ve sanayi İâta uğradığı malümdur. Bu husus- | odası, tn tetkikat yapmak ve muhtelif ida | o 9 — Şark şimendiferler idaresi relerin birleşmesi yolunda bir formül | (Sirkeci istasyonu) bulmak için bir komisyon teşkil | | 10 — Anadolu şimendiferler i- edileceğini yazmıştık. Bu komisyon | daresi (Haydarpaşa limanı) teşekül etmiş, İktisat o vekâletinden 11 — Rıhtım ve antrepo şirke de komisyona bir murahhas gönde- | ti. rilmiştir. 12 — Liman inhisar şirketi. Gümrük muhafız kumandanı | © Bu teşekküllerin her biri dahi- Seyfi Paşa da bu kususta bir ra-| li nizamnamelerine göre limanı por vermiştir. Seyfi Paşa bu ra- | idare ederler ve kendileri tara: porunda liman işlerinin muhtelif eller tarafından idare edilmekte olduğundan bahsettikten © sonra stanbul İimanının bir umumi mü a dan yapılan tarifelere göre resim alırlar, yeni teşekkül | bu işleri hep bir idare altında birleştirecek tir, Bu tasavvur henüz proje ba- lindedir, hükümetçe verilmiş bir karar yoktur. Hükümet yapılan teklifleri tetkik ettikten sonra bir karar verecektir. işlerin dan bir ki sene evvel de mevzuu muş, meticede bir çole teş- Gazi Hiz. Reisicümhur Hz. dün saat 12,30 da Sakarya motoruna binerek Dol- mabahçe saragından ayrılmişlar ve saat iki buçuğa doğru Yalovaya vasıl olmuşlardır. Gazı Hz. oradan otomobille Kaplıcalara kadar çık- mışlar ve akşam saat on sekize kadar meşgul olmuşlardır. Saat on sekizde tekrar Yalora- dan hareket ederek saal yirmide saraya avdet buyurmuşlardır. Gelecek fakat! Bir şartla! Çaldaris Reisicüm- hurdan tam salâhiyet isteyor Yunan Reisicümhuru M. Zalınis ne yapacak? Yunanistanda siyasi vaziyet elân | tavazzuh etmiş değildir. raftarları cümhuriyet reji > dik ettikten sonra, iktidar mevkiine göçmek için en büyük engeli kaldır- dıkları zehabında idiler. Hükümet buhranms halletmek için evvelce göyle söylüyorlardı; “ Millet izhar ettiği reyi ile Veni- zelist hükümetin politikasını beğen. vaziye- tin kendi noktaj nazarma Göre halli için, artık hiç bir tagel iri mez, Son intihabatta çil gir hükümetin verebileceği , ikti dar mevkiini muhalefete Üğrizötmek- $ir. Cümhur reisinin yemi Gnbinenin teşkili zımnında ,bu vazifeyi halkçı fırkası reisine, yani Çaldarise tevdi etmesi lâzumdır. Eğer başvekil ik şarelerinde muvaffak Ban reüsicümhur ya bir mahtelit kar bine teşkiline, yabut meclisi f > rek yeni intihabat yi verebilir.” Dün Atinmdan şöyle bir telgraf geldi: ATINA, 7. A. A, — M .Çaldaris (Devamı 6 racı sahifede) Türkmen Murahhaslar İstanbullulara te- şekkür ederek köy- lerine dönüyorlar Dil kurultayma iştirak etmek | düre Adunmden gelen Tüskümn | meni bugün avdet edecek lar.. Bizi çok ağırlı deki sevinci nasıl a İstanbulda gördüklerimizi birer birer anlatacağız. Buraya geldik. Büyük Gazimi- zi de gördük. O büyük adam bi- zi bir çok esirliklerden kurtardı. Şimdi de dilimizi araptan, acem- imizden ne gelirse bu uğurda yapacağız. Öz dilimizi de yabancıdan kurtaracağız. Biz | Başvekil İ konuşulmuştur. Civar vilâyet ve ka İğ toplanarak yazılmış olan bu bunu gözlerimizle gördük, inan- dık, , Malatyada İlntihap dairelerinin ihtiyaçları ile meşgul oldular MALATYA, 7. AA. — Başvekil Ismet Paşa Hazretleri, dün kışlayi ve orta mektebi ziyaret eyiemişler- dir. Kemaliyelilerin orta mektep sa- lonunda açtıkları halı, deri ve pa- | muklu mensücat sergisini ziyaret e- İ den lamet Paşa Hazretleri yerli mal | larını pek ziyade takdir buyurmği lardır, Müşarünileyh Hazretleri, öğleden evvel belediyeye giderek şehir ve maarif işleri hakkında . alâkadarlar. dan izahat almışlar ve öğle yemeği- ni bağ ve bahçelerile şöhret alan | Gündüzbey köyünde yemişlerdir. Köylüler İsmet Paşa Hazretleri- İ nin yolu üzerine meyvalarla süslü taklar yapmışlar ve azimet ve avdet lerinde müşarünileyh Hazretlerini büyük tezahüratla istikbel ve teşyi etmişlirdir. İsmet Paşa Hazretleri, Vali kona ğında Malatyanın su işlerile meşgul olduktan sonra C. H. Fırkası tara- fından Halkevinde şereflerine veri- len akşam ziyafetinde hazır bulun- muşlardır. Ziyafet esnasında memleket işleri zalardan kalkın selâm ve tazimlerini iren heyetler dün yerlerine dön- müşlerdir. , Sakip B. in Cenazesi İzmir bir matem günü geçirdi IZMIR, 7. A. A. — Tokadi zade Şekip Beyin vefatı münasebetile İz- mir bugün bir matem günü Yaşamış tır. Baba ile oğlun cenazeleri memle ket hastanesinden kaldırılarak Kar- yaka kabristanma defnedilmiştir. Cenaze merasiminde bir kando mü sika, Vali ve belediye reisi, polis mü dürü merhumun takdirkârları ile memleketin bilumum wünevverleri bulunmuş tabutlar kabristana kadar Rus sefirleri ara- sında e; MOSKOVA, 7 (A.A.) — firler arasında yapılan eğilir ler dolayısile Atina orta elçisi M. Potemkino Roma elçiliğine tayin edilmiştir. MOSKOVA, 7 (A.A.) — Ga- zeteler, Sovyet İttihadının Lon- dra sefiri Sokolanokov yoldaş ile Roma sefiri Kurski yoldaşım ken- di talepleri üzerine vazifelerin- lerini ve Helsing- i yoldaşm Londra sefaretine, Atina sefiri Potelkin yoldaşın Roma sefaretine, Dev- tan yoldaşm da At tayin edildiklerini bildiren emir. nameyi neşretmiştir. 93 felâketi Ve İgnatief Milliyetin yeni ta- rihi tefrikası Yakın tarihin en acıklı ha- | bu felâketli harbin faciaları daha evvelden başlamıştı. Mİ Harbi hazırlıyan ve Ayas- tefanos muahedesine bağlı- yan Rus diplomatı İgnati- sf'in bütün bu macerada mühim bir rolü vardır. aatief'in yalnız Rusça'da çı kan hatıralarından ve o de- virleri yaşamış ricalin bi- raktıkları © yadigârlardan eseri yakında Milliyet tefri- kaya başlayacaktır. | Siirt Meb'usu MAHMULI Umuml'Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Düniki Türkiye birin- ciliği yapıldı. İstabul spor 6:1, spor 6-1, Kocaeli mıntakasını mağinp eee. KARİN» aş Dün Kadıköy stadında oynanan İstanbulspor-Kocaeli maçından bir an (Yazısı spor kısmımızda) Dil köşesi Ecnebi kelimeler yerine hangilerini koyabiliriz? Okurlarımızın tekliflerini, süal ve cevaplarını, münaka- şalarını bu sütunda neşrediyoruz.. Kurultay tarafından kabül olunan - son takririn maddelerinden bire de gündelik gazetelerde Dil işlerine yer verilmesidir. Bunun e- bebi meydandadır: Kurultaya nasıl ber Türk âza olabiliyorsa, şimdi- ki Dil cemiyetine de ber Türk yardım edecektir. Bu yardım nasıl ola- baren bir « Dil köşesi » açıyor. Bu Dil mtulahlar ve lâhikalar haklındaki deceğiz. “Dil kö- “Milliyet” bugünden de yarttaşın kelimeler, edebilir. yiyin rr ŞEBEKE görüşmüştür. Bun yazıyoruz. “Dil köşesi” nde en çok kelimeler, ıstılah- hakkında kısa teklifler, münakaşalar, sonra da bilhas- cümleleştir- diğimiz tabirlerin Türk lâhikaları ile keli nasl mümlun olacağı hakkında fikirler neşretmek isteyoruz. İlk şart gönderilen mektupların kısa olmasıdır. Karilerimizin suallerini neşrederken, cevaplarını da lerimizden iştemiş olacağı. Ayr memleketin belli rnm da kari. Msancıla ». İlâve, tefrika, mâbat Bir kariimiz şunu söylüyor: “Evvelâ gazete lüzumlu olanları türkçeleştir- mek lâzım, Soruyorum: 1 —İlâve, 2 — Tefrika 3— Mâbat yerine en iyi ve herke- sin hemen kabul (edebileceği karşılıklar ne olabilir? Hatırımda iken (o yukarıda geçen “Tabir, kelimesini “De- yiş» olarak alıp alamayacağı- ık istiyorum. Me- iğerle...,, yerine sefaretine |” | “Vergi kelimesini türkçe ol. İ rak kullanıyoruz. Halbuki ci- bayet, tahsil kelimelerini kim- se anlamıyor. Acaba bunların yerine “Algı” diyebilir miyiz? Basmak, yaymak Ayni kariimizden: “Birkaç İ günden beri basmak. yaymak | kelimeleri arka arkaya söyle- niyor. Anlaşılıyor ki bu keli- meler tabı ve neşir manasına alınmaktadır. Tabetmek. bas maktır, buna şüphe yok, Fakat kitap neşretmek, kitap yaymak olamaz. Havadis yayılır. ki- tap çıkarılır. İntişar kelimesi her ikisine de uyarsa da, yay- mak kelimesi yalnız birine u- yar, Biz türkçemizde arapça kelimelerinin tercümesini de- öil, fakat Türk kelimelerinin şahsiyetlerini göz önüne alaca- İ ğız. — Ben eskiden bir gazete neşretmiştim, yerine: — Bir gazete yaymıştım. sözünün ne garip (o menası oluyor, Halbuki bunun türkçesi vardır: Ben eskiden bir gazete çıkarmıştım! Gazetelerin yardımı A. H. imzası ile yazılıyor: “Gazeteler dil işinde büyük met yapabilirler. kendi dillerini düzelterek bize örnek olmalıdırlar. Size gaze- telerimizin yalnız başlıkların- dan bir kaç misal vermek iste- rim; Yazılmışı — Büyük Dil Ku rultayı dün hitam buldu. Sadesi — Büyük Dil Kurul- tayı dün işini bitirdi. Yazılmışı — Kasten yan- gm cürmü ile tevkif | olundu- lar... Sadesi — Bilerek yangın su- çu ile tutuldular. Yazılmışı — Hangi yanlışı tashih edeyim, Sadesi — Hangi yanlışı dü- Yazılmışı — Cenuptan ge- len bir çete imha edildi. Sadesi — Cenuptan gelen bir çete yok edildi. (Hiç olmaz sa mahvedildi.) Yazılmışı — 6 senedir ik- mal edilemiyen.. Sadesi — 6 senedir bitirile- miyen.. Yazılmışı — Büyük bir halk kütlesi huzurunda... Sadesi — Büyük (bir halk yığını karşısında... Vecize Geçenlerde çıkan bir kitap- ta “Vecize” karşılığı o olarak “Özlü söz” kullanılmıştır, Bir arkadaşımız bunun doğrusu bir kelime ile “özsöz,, | olacağım söylemektedir. Nitekim “ sg” karşılığı olarak “özsu” kul- lanılmıştır. — Gazi'nin vecizelerini top- ladım, yerine, — Gazi'nin özsözlerini top- ladım, O pek güzel denebilir.