August 6, 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ekl yeni mali teş- kilâtı kadrosu tespit edil mek üzeredir. Bazı yeni mü- dürler geliyorlar. FİATI 5 KURUŞTUR. Fikse Türkiye Ticaret anlaşması Fransa ile de bir ticaret anlaşma- sı yaptık. Bu anlaşma, başka memle- ketlerle, ticaret sahasında yapmakta olduğumuz ticari itilâfların en mü- - Fransa ticaret itilâfnım belli başlı esasları şunlardı 1 — Her iki memleket arasındaki it edilen esas- ledi. — Fransa, emtia mübadelesinin haricinde Türkiyeden muhtelif suret- lerle alacaklıdır. Her sene memleke- timizden bir çok para tahsil eder, memleketine gönderir. Bunların hiç olmazsa bir kısmını karşılamak için Türkiyeye biraz fazla ihracat. yap- müsaade etmesi lâzımdı. Yeni cat emtiasınn den serbest olarak yüzde otuzunun resi kabul edilmişti 3 — En ziyade mazharı müsaade millet maddesinin, bugünkü beynel- milel iktisat ve mübadele sahaların- daki realiterele uygun gelecek şekilde tadi 4 — Fransız tütün rejisinin Türk tütünlerinden asgari bir miklar satın almak taah ... Şimdiye kadar Fransa ile iktisadi münasebetlerimiz ne şekilde idi? Fransa, eskidenberi mahsullerimi- zin en büyük alıcılarından idi. An cak son senelerde, bizimle olan mu- ameleleri yekünu tedricen azalmak- In beraber muamele yekünu yine pek mühimdir. İki sene evveline gelince- ye kadar Fransa ile ticari münasebet- lerimiz, diğer bütün memleketlerle olduğu gibi normal şekilde devam et- mekte idi. Yani ne bizde, ne de Fran- sada ithalâta her hangi bir tahdidat konmamıştı. Sonraları, ilk önce Fran- sa tarafından memleketler itibariyle kontenjan en sıkı bir surette tatbik edilmesi ihracat mallarımızın Fran- saya sevkine büyük bir mani teşkil etti, tabii ki, iki memleket arasmda- Iki Hcnret hacmi bundan çok mütees- sir oldu. .. Fransa ile yapılan itilâfın en mü- him hususiyeti, bize 95 30 fazlasile ihracat imkânmın verilmesidir. Bu suretle, mübadelenin tanzimi işinin tediye müvazenesi esasına göre ya- pılması zarureti resmen tanınmış ölu- yor. Malümdur ki, iki memleket ara» sındaki iktisadi münasebet, yalnız emtia” muamelâtına inhisar etmez. Bunun haricinde iş kârları var, z te bulunan vatandaşlarm gelirlerin- den bir kısmını memleketlerine gön- dermeleri var, hariçte yatırılan ser- mayenin temettü ve faizleri var, sey- yalarım sarfiyatı ve ilâh.. gibi şey- ler var. Bunlar da hakiki ihracat ma- hiyetindedirler. Emtia mübadelesile beraber bütün bunların da tediye mu- vazenesi ; hesaplarında tesiri olmak tabiidir. Fransa ile aramızdaki tediye mu- vazenesi, yazık ki, senelerden, hattâ asırlardanberi tamamen aleyhimizde devam edip. gitmiştir. Hiç bir devir- de, iki memleketin ticaret ve tediye muvazenesi bu noktai nazardan tet- kik edilmedi. Halbuki Fransız serma- oynıyan bir âmil vazi- yetinde Fransız şirketlerinin bu- radan gönderdikleri faizler ve kârlar kadar son zamanlarda borçlar Vm nın aktiyle kopunlar tediyatınn tah- mil ettiği yük, yeni itilâfnamede na- zarı dikkate almmak lâzımdı. Bu su- retle aleyhimizdeki bu açık fark bir az azaltılmalı idi. Yapılan şey budur. Fransaya, zamanlardaki ihracatımızın yekünu 10 milyon Tira- dır. Bu ihracatımızın azalması veya çoğalmasile . mukayyet (olmıyarak, Fransa şimdiye kadar bize ayni mik- tarda veya daha fazla ithalât yapa- biliyordu. Halbuki yeni itilâfnameye göre Fransanm bize yapacağı ithalât ancak “bizim kendisine yapacağımız ihracatm yüzde yetmişine ( “e 70 ) baliğ olacaktır. Bu suretle üç milyon liralık bir fark lehimizde kalıyor, demektir. Şunu bilhassâ kaydedelim ki, Fran- bu istisnai mü şimdiye siyasi mülâhazalar- ve Merkezi Avrupa itibarla aldığı iyi neticel, yı İktısat Vekilimizi biker be tebrik md ge bir şey olur. Şu da var ki, Fransanın bu suretle hare- ket etmesi, yalnız bizim değil, kendi menfaatinin de lehindedir: Alacaklı memleketler, borçlu bir nevi tediye kabiliyeti vermek mec buriyetindedirler. En iyi mukavele- ler, iki tarafa faydası olan mukavele- lerdir, Böyle mukavelelerin ömrü fn dikkate şayan husu- iri de “En ziyade maz- mefhumunun tahdidi ve bunun ancak hakiki sahası olan gümrük muamelâtma, gümrük tarifelerine, seyrisefaine hasr ve tah- sisidir. Malümdur ki, bu dusturu her memlecet işine eeldiği gibi tehir eder. gekerdi.. Bu muhtelif tefsirler, bi müskülâta yol açardı. Meselâ biz: Mallarmızın en büyük alıcılarından 8 inci sene No. 2689 | Reşit Galip B. İnkılâp Kürsüsünü Kabul Etti Reşit Galip Bey İnkılâp tarihi kürsüsünü Vekâlet her fakülteye bir ecnebi profe- .. .. sörü müfettiş olar Yeni talimatname dün Kr Maarif Vekili Dr. Reşit Galip B. dün akşam geç vakit İstanbul Üniver- sitesine gönderdiği bir mektupla,Türk inkılâbı kürsüsünü kabul ettiğini bil dirmiştir. Vekil Beyin yolladığı mek- tap-aynah şüdur: İstanbul Üniversitesi Emini Neşet Ömer BE. “ Türk inkilâbı kürsüsünün ta- rafımdan deruhte edilmesine dair olan mektabunuzu memnuniyetle aldım. Bu çok mühim olduğu ka- dar çok aziz fahri vazifeyi yapan- lar arasında bulunmak benim için ebedi iftihar olacaktır. Edebi- yat fakültesine ve eminliğe teşek- Ele saygılarımı teyit ederim Maarif Vekili Dr. Reşit GALİP Vekil Beyin inkılâp İkürsüsünü ka- bul etmesi üniversite muhitinde derin bir memnuniyetle karşılanmıştır. Ma- arif Vekilinin bu kürsüyü kabulü ile İnkılâp Enstitüsü kadrosu tamamlan- mış olmaktadır. Bu kürsünün muhtelif kollarında (Devamı 6 ncı sahifede) Salâhiyettarlardan soruyoruz.. ERKEK KADINLA YARIŞAMAZ MP? Bu sualimizin ilk cevabını F. F.R. Hamdi Emin Hamdi Emin Bey Samiye Burhan Cahit H. — Vehpi Sait B. ihtilâf: ortaya yeni bir takım münakaşa mevzuları çıkardı — Türk kadını, Türk eki ile müsavi şartlar altında spor müsaba- olan Amerikaya, İngiltereye, müteka- bil menfaat esasına göre müsaade- kârlıkta bulunursak ve meselâ o mem- leket mahsullerinden bazılarının kon- tenjana tabi olmadan girmesine mu- vafakat edersek, bizden hiç veya pek az mal alan Japonya ve Norveç gibi memleketler de ayni hak ve talepte bulunuyorlardı. Yeni itilâfa göre Fransa rej bizden üç milyon franklık Türk tü lacaktır. Maatteessüf Fransa rejisi, bariçien çok miktarda tütün almakta rağmen az Türk tütünü saün almaktadır. Halbu- Şehrimizde bulunan İtalyan sey yahları Yerebatan sarayında. . Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT kabuletti ak tayin edecek İnkılâp tarihi profesörü Reşit Galip 8, Bey veriyor kası yapamaz mı?. — Vehbi Sait Beyin Samiye Burhan | hit Hanımı kadın olduğu için ken- disine zall telâkki etmeyişi yerinde Vehbi Salt Beyin bu tarada ha e i sporculuğu ve “4 meşgul Türk kadınlığı nasıl karşılı yor? Bu mevzuları dün ilk olarak Fut bol Federasyonu Reisi Hamdi o Emin Beye sorduk. Hamdi Emin B., suzlle: rimize ayrı ayrı değil, toptan cevap vermeyi tercih etti. : — Ben şahsan bu ihtilâfla yakım- dan meşgul olmadım. Sorduklarınıza ancak bir futbolcü sıfatile cevap vere- bilirim? “Bence, her hangi bir müsabakaya, kadın, cinsiyet farkı mevzuubahis ol- madan dahil olmuş ve iştirak etmişse müsabaka neticesinde erkek ve kadın için ayrı ayrı haklar kabul edilmez. Madem ki hakem heyeti . müsabaka başlamazdan evvel kadm ve erkek (Devamı 6 mer sahifede) ki geniş mikyasta sarfiyat yapan Fransa rejisi, bizim tütünlerimiz için fırsat ve imkânı lebimizde genişlet- mek, kendimizi ve tütünlerimizi ta- nıtmak ve aldırmak tütünle alâkadar bütün iktisadi teşekküllerimizin en mühim bir vazifesi olmalıdır. Siirt Mebusu MAHMUT PAZAR TAMA İsmet Pş. Gebe Geliyor ANKARA, 5 (Telefonla) — İsmet Paşa, istirahat için ayın on beşinden sortra İstanbula gidecek ve bir aydan fazla orada kalacaktır. Lİ Pinzn ile Dostluğumuz Sulh yolunda iki cümhu- riyetin ülküsü birdir Türk - Fransız münasebatı yeni bir iştir. İhtilâflı meseleler &dilmiş olduğundan li bir şekle girmiştir. Bir kaç güne kadar Fransanın en mü- fuzla siyasi rizalinden » “biri'olan M. yu © aramızda göreceğiz. Bu üyük devlet adammın Türkiyeyi zi- yareti iki devlet münasebatı üzerinde müspet tesirler yapmaktan hâli kal. mıyaçaktır. M:“Herriot'nun ziyareti Türk > Frandız yaklaşma siyasetinde yeni bit hamle teşkil edecektir. Dün Fransiz © maslahatgüzarı M. Barbier'yi ziyaret ederek Türk - Fran- sez siyaseti hakkında ri sorduk. M. Barbier bizi kemalineza- ketle kabul ett ve şu beyanatta bu- büyük #nilletin kendi ki husüsi kıymetten değil, ayni zaman dâ bu anlaşmadan bütün diger mem- (Devamı 6 ıncı sahifede) Alman Sefiri Bero Herr Nodolny Moskova ç osefiri oldu BERLİN, (Hususi) — Augrifz gazetesinin yazdı- ğma göre, Alman- ya'nın Ankara Se- firi Herr Nadolny Moskova sefareti- ne tayin edilmiş- tir. Almanyanın Mos kova Sefiri Herr “ yon mma nakledilm binadekiş nn ErcümentEkremB.| Varşova müsteşarı vekâlet emrine alındı ANKARA, 5 (Telefonla) — Görü- len lüzuma mebni Varşova nn EL giliği Müsteşarı Ercüment Ekrem Bey vekâlet emrine alınmıştır. Maliye vekili Avrupaya gidiyor ANKARA, 5 Telefenlay — Mali. ye Vekili Bey bugünlerde tedavi için Avrupaya gidecektir. Müsabakamız 13 Ağustos Pazar günü | Moda yüzme havuzunda Tafsilât ve program bugün 2 nci sayıfamızda. 6 AĞUSTOS 1933 Avusturya üzerinde uçan Alman tayyarelerinden do- layı Almanya nezdinde te- şebbüsler yapılıyor. Mah trek len Sıbastan bir parça nın umumü görünüşü. . i Sıvas şeker fabrikasının da inşasına başlanıyor Muammer Bey bir. heyetle beraber Sıvas'a tetkikata gitti Bu fabrikada kurulduktan sonra ecnebi şekerine memleketimizin ihtiyacı kalmıyacaktır Sevasta bir şeker nabrikası kurula cağını daha evvelce yazmıştık. Bu te- sebbüs, son günlerde pek ileri gitmiş- tir. Haber aldığımıza göre gelecek sene Sıvasta şeker istihsal edebilmek için fabrikanm temel inşastma bu se- ne başlanacaktır. Aylardan beri Srvasta pancar eki- mi tecrübeleri yapılmaktadır. Bu tec- rübelerden şimdiye kadar alman neti- celer müspettir. Ağustos nihayetinde almacak kat'i noticeden sonra İnşa at başlıyacaktır. Sıvasta şeker fabrikası kurma te- zebbüsü, o muhitte derin bir memnu- niyet tevlit etmiştir. Sıvas fabrikasile, memleketimizde dördüncü şeker fab- ikası da kurulmuş oluyor ki, bu dört ım randımanma göre memle- ketin muhtaç olduğu ve bilhassa bü- gün mühim nispette azalan istihlâkât ilktarımı be; sağl tekekalkraliz 05: min edecektir. Sıvas fabrikasi da körulduk ra artık Türkiyede şeker | i İş Bankası Umumi Müdür Vekili Muammer Bey i mevzuubahis olamaz. Hatırlardadır. mecbur olmuştuk. Hariçten gelen bu İabrikalarımız, | şekerler maatteessüf kilo başına beş İ tıktan sonra ha | altı kuruş fazlasile piyasada satılmış- getirtmeğe (Devamı 6 mcı sahifede) Sergi dün de kalabalıktı Burası İstanbulun her sene artık alıştığı bir eğlence ve alış veriş yeri oldu Haftanın bir. gününde buradan bir hayır cemiyeti için duhuliye alınamaz mı? Yerli Mallar sergisi dün de birçok balk yanı dikkat bir tenezzül vardır. tarafından ziyaret edilmiştir. , Sergide alış veriş memnuniyeti mucip bir derecededir. Eşya teşhir eden tüc- | ettikleri malları bir görerek mu- » 90 - 30 nisbetinde | kayese imkânm: elde etmiş olmalarıdır. tenzilât ile mal satmaktadirlar. Bilhas- | Ticaretanelerde muhtelif | fabrikaların sa ahrükalar, umumi acentelere ve som n onlarm satıcılara verdikleri fi dei atm yak © kalsa üzerinc, kaldırdıklarmdan fiatlarda şa- Köprü cinayeti davası Mel Suzanne'ı öldüren âjans muharriri Fedai Beyit muhakemesine başlandı Nisanm 12 nci günü akşamı Köp- rü üstünde Anado- lu Ajansı daktilo larından Mel. Su- * zanı öldüren A- dir, çünkü her ticaretanc e nihayet iki , Serginin firma mamulâtını (Devamı 6 cı ill) Sonra Tstintak kararnamesi olunmuş” tur. Kararnamede suçlunun Mel Suzanı öldürmeği tesmin ve tasavvur e ve nun için hazmlandığı, kendisine Samsun icra memuru süsünü vererek tabanca ak (Lütfen sahifeyi çeviriniz)