14 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Mz kele zl dü e yen Sa 0) Siyasi ve çtimai neşriyat Radyonun propaganda için en We bir vasıta olduğu bir çok mil ler tarafından resmen kabul e dilemiştir. Radyo ile propagandaya bulayan Sovyet Rusyadır. Sov- İçer bu yolda neşriyatı takriben iene evvel teşebbüs ederek bir MAÇ sene içinde yıldırım süratile 1a ettikleri dev istasyonları ve ya dalgalı merkezlerile seslerini lisanda bütün dünyaya işittir- muvaffak almalarda. Se propagandalrını kısmen ka- Palı olarak ihtilâli ve tarihi hikâ- ve misallere müstenit olarak r ve dinleyicilere propagan- da hissini vermiyecek bir tarzda her snf halkın ve muhtelif par- re mensup olan kimselerin din b zevk duyacakları şekillerde irler. Ruslardan son- (3 Almanlar, Lehliler, Avusturya yl ve İtalyanlar da muhtelif şe- ilerde propaganda neşriyatma başlamışlardır. Almanlar ciddi V6 ehemmiyetli olarak propaganda Yezaretinin verdiği direktif üzeri- »* her akşam birer, ikişer saat sü- ın “milli neşriyat, namr altında kv radyolarda Almanlığı — lere çıkarmaktadırlar. Alman İsanı her tarafta kâfi derecede bi indiği cihetle Alman merkezlerin ds yalnız kendi dillerinde konuş- Maktadır. Neşriyatın kısmı âzâmı “iyasi olup sık sık Alman nazırla- hnın konferansları işidilir. Rad- Yoda bir ehemmiyeti mahsusa ve- Yen Başveki Adolf Hitlerin hiç bir Sözü radyo ile nakledilmemesi va- ki değildi iyeti haiz hita- eler gündüzün her taraftan işidi- İememek ihtimaline binaen Plâk- ra alınarak © ayni akşam tekrar tadyo ile bütün merkezler tarafın- neşredilir. Almanların radyoya bu kadar ehemmiyet vermeleri, ha- tiçte kendileri hakkında bazı em- iyetsizlikleri ve tahrikiâmiz gaze* Ve neşriyatından mütevellit tesira- » kapılan yabancı milletlere ken- dilerini — hakikatte © oldukları Şibi tanıtmak ve gayelerinin ne ol- uğunu bildirmek keyfiyetidir vusturyalılar ise başka bir tarz- i * Propaganda neşriyatı takip eder er, Siyasetten ziyade (o Avusturya Medeniyetinden, | kültüründen ve Memleketin güzelliklerinden bah- tederler, Programa hatıra gelen her mev- Zuda konferanslara tesadüf olunur. ilhassa seyyah celbi için her dilde Vusturyanın eri güzel yerleri can- dırılır; sanatoryomları kür ve şa Yanı temaşa mahalleri, anlatılır ve san da bu güzel yerlerin tasviri- he imkân yoktur., © Muhakkak bir ere gelip | görülmelidir. diyerek teyyahlar davet edilir. Lehliler ile Macarlar da ekseriya Fransız ve İngiliz lisanlarile siyasi müsahabelerde bulunurlar. İtalyan- haberlerini bile muhtelif lisan- ia okurlar. Papalık kısa dalga Merkezi dünyanın her tarafından Mitilen bir propaganda istasyondur. Ve ara sıra aleyhte bulunan bazı İeketler tarafından taciz edil a Pek aşikârdır ki radyo postası © heşredilen reklâm veya propa- Sanda neşriyatı başka bir vasıta ile yapılacak hiç birile mukayese edi- İemez, Güzel bir konser arasındaki Stirahat esnansmda konserin ma- badi beklenirken enteresan bir Mevzu halinde söylenecek herhan- İp kefene easkammiyekla din: enilir, Operaların perdeleri arasın- da bilhassa Italyanlar hitabeler ver ek fırsatmı hiç kaçırmazlar, Dü. şünülmelidir ki yabancı memleket, İsre gidip hiç kimse umumi mahal. ie kendi vatanı hakkında kon- trans vermesi pek garip olur. Hal. buki radyo ile memleketin siyasi iktisadi ve içtimai ahvali hakkında Ye muhtelif | Jisanlar ile radyo ile iolayen ve pek az bir fevkalâdelik yapabilir. ” “Son gelen programlarda görül- düğüne göre Romanya da bu nevi Metriyata başladığı | anlaşılıyor. Mal yat şimdilik günde yirmiser Ma Va de, altında neğredilecektir. Bi Ayr.ca hususi Meccani Ankıra: Konya enddesi İİ mişti. Uzak vilâyetlerd. iz İİ Jerimizin de programdı Bir Tecrübe Dersi Alınız İstanbu 373 İstiklâl emddesi Haftalık Programlarımız Uzak vilâyatlerdeki karileri- miz de günü, gününe istifade edecekler Avrupa ve Türkiye radyolarının haftalık çalışma “programlarını şir diye kadar cumartesi günkü nüs - hamızda dercetmekte idik. Prog - ram 8 günlük birden tanzi 3,4 gününden istifa» lük programımızı Çarşamba gün - leri intişar eden radyo sahifemizde, yani 5 gün evvelinden dercetmeğe karar verdik. Şu halde gazetemi - İli Zin 5 gün sonra gittiği uzak vilâyet İl ü gü - nübe isiifadeleri tamıla edilmiş ole. yor. Şehir cereyanında Düşkünlük Elektrik Şirketinin dikkatine: Elektrik şirketi tarafından şeh- rimizin muhtelif semtlerine tesis edilmiş olan elektrik alternativ ce- reyanı şehrin bazı semtlerinde 110 bazı yerlerinde de 220 volt üzerin- de tespit edilmiştir. 220 voltluk ce- reyan bulunan mevkilerde nasıl ol- duğunu bilmiyoruz; fakat şehrin birçok yerlerinde 110 voltluk ma hallerdeki tesisatın iyi olmadığına ve voltajı hayli düşkün bulundu- ğu şikâyetlerden anlaşılmaktadır. Şimdiye kadar biribirin: üç semtten voltajın di dirilmekte ve bu Yi kile istifade edilememektedir. 110 voltluk cereyan olması bir semtte cereyanın düzeltilmesi lâzımgelir. Şimdiye kadar nerelerden şikâyet | edildiğini kaydedelim- Beşiktaş ile Ortaköy arasındaki “Kabataş er- kek lisesi,, mektebindeki cereyan 90 volttan daha aşağıdır. Bebekte Kolej kapısı yanındaki 124 numa- 16-3-934 cuma akşama saat 20 yi 6 ge- çe Viyana radyosunda ilkbahar şar - kıları teganni edecek olan Nora Gregor ralar evde cereyan o pek oynak ve voltaj takriben 90 volttur. Ortaköy. de keza adresini öğrenebileceği- miz bir evde voltaj 82 den fazla de- ğildir. Şunu da kaydedelim ki bizim bu hususta elektrik şirketinin nazarı dikkatini celbetmemizin sebebi bu- ralarda radyo aletleri bulunup sa- hipleri tarafından düşük cereyam- dan istifade edemediklerini bildir. meleri keyfiyetidir. > Hiç süphe £ etmiyoruz ki şirket bundan haberdar edilip te lâkayit kalmış olsun. Pek yakında tesisatta icap eden tamiratın deruhte edile- ceğini ümit ederiz. Ateş - Güneş klubündan nakil Taksim'de Sıraservilerdeki Ateş - Güneş klübü ile radyo stüdyosu ara - sında hususi bir kablonun vapılmak - ta olduğunu bildirmiştik. Kablo yapıl lari, konar, pazarteği, ekte ilmiştir, Radyonun günden gü - > setgialaşmaslan vesile teşkil eden bir nakil de budur. ———— 7 neşriyata pek ihtiyacımız vardır. Turgut MİTHAT simdilik kısa da olsa, böyle bir > Ma en BERLİTZ Mekteplerinde ASRİ LİSANLARI ÖĞRENİNİZ Metod Pratik - Hususi Tarifeler Fransızca, İngilizce, Almanca, yeni kurslar açılıyor. lisan dersleri (13903) İ Musiki bahisleri | “Bu cumartesi saat 20de Viyana merke- zinde Beethoven'in en popüler sonatları Popülerden maksat herkesin benim sediği ve halk arasında her taba- kanın hoşlandığı şeylerdir. Bu me- | yanda musikiye de bir mevki ve- rilmiş ve bu çeşit musikiye popü- ler musiki denmektedir. Yalnız po- püler omusiki ile plâk musikisini karıştırmamak lâzımdır. Halk mu- sikisi köylüler ve halk tabakası ta- rafından ve bir milletin hissiyatına tercüman olan şarkılardır. Popüler musiki ise muhtelif © ağır ve hafif musiki bestekârları tarafından bes- telenen ve halkın hoşlandığı ve an- layışı güç olmıyan parçalara denir. Meselâ Beethoven'in sonatlarını bilenler bu ağır klâsik bestekârla- rın eserleri arasında popüler edne- cek kadar hafif ve her tabaka halk tarafından hoşa gidecek parçaların bulunmadığı kanaatindedirler. Fakat Bu “popüler,, kelimesi — biraz musiki ile alâkadar olanlara hitaben söylenecek olursa — popü- ler sonatların mevcudiyetine inan- mak lâzımgelir. e Beethoven'in 32 sonatı vardır. Umumiyetle Beetho- ven sonatlarının çoğu ağır musiki teknikini ihtiva eden, klâsik par- çalardır. 5 tanesi evlerde çalınma- sı pek güç ve yalnız büyük piyano sanatkârları tarafından konser sa- lonlarında hatasızca çalınmakta- Fakat “C — mol opus 13,, ismi verilen “Mehtap sonatı,, ile “opus 27 ve 2 numaralı,, “Appassionata,, sonatları popüler ev musikisine ta- mamile dabil olan kısımlar savr- lır. Mehtap sonatı isminde görüldü- ğü gibi ay ışğı ile bir alâkası yok- tur. Yalnız o bestekâr bu bestesini bir akşam mehtapta bestelediği i- haftalık 18 Mart Pazar ISTANBUL : 18 Plâk neşriyatı, 19 Muhtelif neş - amun Vecihe H. Mu - zaffer B. Vedia Riza H.) 21,20 Ajans borsa haberleri. 21,30 Rasim Ha: işürakile inmimdeki piy: mt.” 23,30 Opera konser. VARŞOVA, MIS m 17: Konser. 18: Müsa! 20,56: “Güzel Polesyamır. 1130: Ruhi © neşriyat Piâl 13: phi. 171 Köylü me K Fi len üç perdelik “EVA, peret temsili. — Müteaki, ben: Milletin saati VİYANA MI 17,30; Jozem Holzer takımı iki. 19,1 8. 3 perdelik operet & seri (Max Sehönherr; ssnfor BRESLAU 37 Mandalin konseri, müsah vans, 1930 “Aenip Doktor” isi Aktilalite, 21 Tuzanı musikisi, 23 Müsahal i ları, müsahabeli karışık program, 115 Mu sikli karışık mesriyat, 19 Mart Pazartesi ISTANBUL : 18 Plâk neşriyatı, 18,30 Fransızc: ders, 19 Refik Ahmet Bey tarafından konferans, Ajanı haberleri, 19,30 Türk Musiki neşriyatı. Ekrem B., Ru şen Bey, Cevdet B. Şeref B. Saim B, Selma H, Vecihe H, Tahsin B, » 20,30 Münir Nurettin Bey konseri (Mesut Bey, Ruşen B. Vecihe H.) 21,20 Ajanı ve borsa haberleri. 21,30 Necip Yakup Bey orkestrası tarafından muhtelif eserler. TE, 380 m > Hafif musiki ve dans parça- habe. 24051 Der BUKREŞ, 18 Sarraş İruarteti ler. 19,20: Klarinet erler. VİYAN A,SI7 m. ; Yeni sanatkârlar köne ve rmimşki Trol; Alaz yatma dair. 19,25: yana öperrimia verilecek Son baberler. 23,15: Plâk (game ra yy paşa EN | RADYO PROGRAMI | | 78 Marttan 24 Marta kadar bir 13: Haberler, — Plâk, — Haberler — Plkic. çin arkadaşlarından Ludwig Rel- İstab besteye bu ismi © vermiştir. Ayni sonata “Lauben,, veya “Ra- ketensonate,, ismi de konulmuştur. Bunların da hiç bir tarihi sahneleri yoktur. Hakikat halde bir şey var | ki Beethoven bundan 125 sene ev- vel bestelediği ve o zamanki pi: yo edebiyatmda bir benzeri olma- yan “Appasionata,, sonatı bütün musiki dünyasını hayran bıramıştı. Önümüzdeki cumartesi akşamı sa- at yirmide Viyana radyosundan en popüler sonatları meyanında “Ap- pasionala,, sonatı da işidilecektir. Bu sonata ait ufak bir tarihçeyi an- latalım: Beethoven (o bu sonatına başlamış olduğu günlerde mumai- leyhin zibni herhangi bir işten do- layı meşgul olduğundan bu güzel eserini bitirememiştir. Böyle anlar- 'da mutadı olduğu üzere her kime rastlarsa yanına alarak kırlara or- manlara gezmeğe çıkarmış. Bu se- fer yanına gölen Ries ismindeki ta: | lebesile gene Viyananm çam koku- lu ormanlarında yürümeğe doğrul- muştu. O gün Beethoven durgun ve müteessirdi. Hiç konuşmaksızın hafif, hafif bestelerinden parçalar mırıldanıyordu. Mırıldanma birden bire göz yaşlarile ağlanmaya dön- dü. Bunun üzerine Beethoven şap- | kasmı çıkarmadan piyanosn başı. na oturmuş ve “Appassionata,,yı | büyük bir muvaffakıyetle bitirmiş” lir. Appassiatanin yarıdan sonuna kadar olan kisımlarma dikkat edi- lecek can sıkımtısından doğan bir ümit eseri belirmektedir. Bu parça cumartesi akşamı sonatların en 50- nunda çalmacaklır. Karilerimize | dinlemelerini tavsiye ederiz. program ISTANBUL : 18 Plâk neşriyatı. 19 Mesut BR ta - rafından çocuklara masal, 1930 Türk musiki neşriyatı, Eftalya Sadi H. Ke - mani Sadi B. Refik B. 21 Ajans haberleri ve borsa haber- leri, 21,30 Cemal Reşit Bey, piyano - ? 'akup B. Keman - Mesut Cemil Bey viyolonsel - Oda musikisi. BUDAPEŞTE,SS0 m. 18,40: Piyano kenkori.'1 sine ait ir. 2030: Se 21,15: Haberler. 21,30: Sahi ari, R Mi konser, 2105, Sen seri, 21: Adria kahvehaneşinden dans mesi ER , 304 ve 1875 m. Esi Haberler. — Plâk, 18: Hi Ayni orkesramn Pik, zü48: Konf 21; Senfonik radyo hakkında konferans. çalar, 19,A5; Aylık por haberleri 205: aeiriyet, 225 DR neşri 2 Pliik ile gykesten BRESLAU im karışık 23: Som haberler. seri. 16 me , müsahabe, 20 Musikili tam sil, 2) Günün kımk haberleri ve. 22 Avüster- ya köylü musikisi, müsahabe, 24 Bresls musllimleri tarafından tagani, 1 Plâk, 21 Mart Çarşamba ISTANBUL: 18 Pİ&k neşriyatı. 18,30 Fransızca ders, 19 Monoloğ (Muammer Bey ta - rafından), Ajans haberleri, 19,30 Türk musiki neşriyatı. (Ek - remi B. Ruşen B, Cevdet B., Kemani Cevdet Bey, Şeref Bey, Semiha H. Ve- cihe H. Servet H.) (Şehir tiyatrosu verilirse yalnız A- jans haberleri ve plâk). i 21,20 Ajans ve borsa haberleri, 21,30 Necip Yakup Bey orkestrası tarafından muhtelif eserler). BUDAPEŞTE,S560m. 17 Hafif m da. 1 Bakin ea İn ları, 20: Amele neşriyatı. 20,80: Bü“ Ez Laharin Dak konseri, 19: İtalyanca Su pla, eradan naklen ex İsechelne,, (Gülümseme asemleketi; speret temsili. Müteakiben Donaplta' : Mü- Popüler konser. 23,30: Dana mesi Dina musikisinin deramı, orkestrası Dünya radyo birliği Cenevrede toplandı Birçok milletlerin iştirâkile ni; san sonlarına doğru toplanıp yeni dalgalar meselesini görüşen dünya radyo birliğinin Cenevredeki top- lantısı bir hafta kadar içtimalarma devam ederek Z mart 934 tarihinde dağılmıştır. Içtimada en çok yük. sek dalgalardan bahsolunmuştur. Gariptir ki Lücernin gösterdiği dal- galara hiç uymıyan bugünkü keyfi tanzim edilen dalgalar teknik eks- perleri tarafından oldukça muva- fık görülmüş ve yalnız 200 ile 545 metredeki dalgalar arasında çalı- şan merkezlerde daha fazla taci- zatın vukua geldiği kabul edilerek yalnız bu dalgaların biraz tashihe muhtaç olduğu muvafık görülmüş- tür, Uzun dalgalardaki uzunluklar üzerinde de epeyce münakaşayı mucip olmuş ise de bu hususta tec- rübesi Lücerne — gerek konferansı ve gerek Lücerne'de imzaları bu- lunmıyan devletlerin arzul rı dikkate almarak yeni bir d. şekli hazırlanmıştır. Buna ve diğer ihtilâflarm zuhurunda ara bulmak için dünya radyo birliği Eylülde top lanmasını o kararlaştırmıştırdığı Viyana radyosunda milli propagan.a neşriyatında bulunan müdürü umumi Dr. Mr. Karl M. Stefan “Beynelmilel müdavelei efkâr ko- misyonu,, na havale edilmesi ka- bul edilmiştir. Bundan maada ransında görüşülecek mühim me- seleler şunlardır: İki merkez « arasındaki frekans farkı, mürsilelerde bir tarafa te- veccüh ettirilen antenler meselesi, yeni ilâve (edilecek merkezlerin dalgaları, radyoyu taciz eden elek- 22,5: San haberler VİYANA ST. idaresinde büyük © senfonik konser i. 21 Son haberler. 22-Marl Perşembe İSTANBUL ; 18 Plâk neşriyatı. 19 Selim Sırrı Bey tarafından konfe | rans, Ajans haberli, 19,30 Türk musil neşriyatı. 21 Muhtelif neşriyat, Ajans ve bor- sa haberleri, bir bakış. 21,15: Opera örkes onser. 2235: Konferans. müsahabe. e fılharmoğik Dane ,15» Ayı takimin iştiri ili. 20: Plâk ile akşam konset B RESLAU 216 m ser, müsahabe, 24 23 Mart Cuma İSTANBUL 12,30 Türk plâk neşriyatı. 18 Plâk neşriyatı. 19 Muhtelif neşriyat, Ajans haser- leri. 19,30 Türk musiki neşriyatı. 21,20 Ajans ve borsa haberleri, 21130 Necip, Yakup orkestras. DEC Karlar lek tir oyeva temali. Müteakiben Si- SALYA ME eee R. Lila ta piyano ile caz mu- Konferans. Zi; Piyane konseri, 21,30: K. rana, 21,460 Me. Mimi Mestaresko tm dan taganmi. 22,15: Viyolonsel konseri, Lisbon konfe- | Piyano reinkatile taganni. 18451 Tıbbi ai, — Müsahabeler, 19,40: Ku 20,50: Sant ayarı ve, 2105: Osvald. ka | Ankarada H: Hüsnü Beye: Markasını bilmediğimiz 4 lâm- balı aleti bir zamanlar bizzat kul- landım. Bu alet ile Ankara merke- zinin işlediği esnada İstanbulu ve- ya İstanbulda bulunanlar İstanbul işlemekte iken Ankarayı almanın İmkânı yoktur. Çünkü aletin ayır- ma kabiliyeti bilhassa uzun dalga- larda pek azdır. (e Dikkat etmişsi- nizdir ki İstanbulun alınması lâ- zımgelen yerlerde mütemadiyen Ankara veya Moskova merkezle; nin sesi kaybolmaz ve pek kuvvetli olmayan İstanbulu bunlardan ayır- mak bir türlü kabil olmaz. Bu a- lette ayırma kabiliyetinin arttırıl- ması için mümkün olduğu kadar kısa bir anten ile çalışmak lâzım- dır. Fakat kısa anten ile de yüksek dalgalardaki merkezler iyi gelme- diğinden bu da şayanı tavsiye değil ir. Eğ ziyetini değişliri keder, Lâmbaların biraz eskimesiz- nin bir zararı yoktur. Bundan do- layı sesin biraz zayıf gelmesinden başka tesiri olmaz. | İngiltere ilg Grönland arasında radyo telefonu muhaberasi Grönland Posta ve telgraf ida- resi umumi (o müdürü bir kaç gün evvel Londraya giderek İngiltere . Posta umum müdürü Sir Kingsley ile görüşerek İngiltere ile Grönland | arasında radyo telef. muhaberat:- nın temini hususunda bir teklifte bulunmuştur. İngiltere posta. mü- dürü bu teklifi esas itibarile kabul etmiş ve yakında muhaberatın şek- | li hususunda müzakerata başlanma sı beklenmektedir. trikli motör ve makineler ile müca- dele yolları. Dünya radyo birliğini açmış olan reis Sir Charles Carpendale ilk söz olarak O Belçikakralı I ci Alberin vefatından dolayı teessürünü izhar etmiş ve Belçika * Kralın bizzat bir radyo amatörü olarak geç sant lere kadar radyo konserleri dinle- diğini anlatmıştır. U Belçika azası Mr. Küypers ölen Kral hakkında erdiği sempatiye teşekkür et- Dünya radyo birliği gelecek kon feransı 12 Eylül 934 tarihinde Lon. dra'da toplanacak 20 Eylüle kadar devam edecektir. Me dans masikisi, Müvakabe, — Dan- BUKREĞ, A4 ve m. Plğk. 18; Radyo orkestrası, 16; talan: 52,15: Senfonik konserin YIYANA,SOT m. if musiki konseri. 18,50; Seyahat B saire, 20,051 Viyan: habe, 2245: Paskal mürekkep konser. 2345: BRESLAU 316 mi 37 Hafif musiki, 18,30 Çocuk moşriyalı, 19,20 Halk şarkıları, müsahabe, 20 Saar ha” şasma ait milli neşriyat, 21 Günün kısa habere İsri, 21.10 Alman musikisi Çtagani- 24 Mart Pazartesi İSTANBUL : 18 Plâk neşriyatı. 18,30 Fransızca ders. 19 Eşref Şefik Bey tarafından kom ms. 19,30 Türk musiki neşriyatı. (Udi Refik Talât B. Fahire H. Tanburi Re- fik Bey Rifat B. 20,15 Yukarıdaki saz heyetine mu- ganni Safiye Hanımın iştirakile muh « if eserler, ve i 21 Muhtelif neşriyat, Ajans ve bor sa haberleri. 21,30 Radyo orkestrası tarafından muhtelif eserler. BUDAPEŞTE,S50m. İradan konser, Saksofon kom vasisi. “İRÜKRE 8364 ve 1878 0n. 18; Borsa haberleri — Plâk. 7,5: Çoc 2045 Konferanş; Zi: Radyo orkmst Mürahahe, © 22) Radyo orkestrası haberler. NA, BOZ m. sahabe. TA,40: Jonaf Halzer takımı, bir bakuş, 20440: v 18,185: 20,10, Su ik N il ir dram. 2245: senlinik © akşam konseri, #3355 Plâk ile Paul Whitemen tekumından parçalar. RESLAU 316 mi 17 Hafif musiki, süsahabe, 20 Milli neşri yat, Silisya musikisi, 23 Günün son har berleri, 24 Dans musikisi,