January 14, 1931 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

İüeük iz “CAVA ADASINDA YANARDAGLARI MÜTHİŞ İNDİFA HALİNDEDİR Epey bir zamandanberi ga- zetelerde sık sık meraki yanar dağının müthiş. indifalarda bu- lunduğunu okuyoruz. Meraki yanar dağı o Cava ndadır. Cava dünya- nın en volkanlı yeridir. Bu bü- yük ada dünyanın en faal vol- kan çemberi üzerinde | bulunur. Dünya yüzündeki volkanlar mu- ayyen istikametler takip eden bir kaç çembere takim olun- muştur. Bu çemberlerin en olan büyük Okyanus o valkan çemberi Japonyadan başlıyarak Cava ve yanındaki adalardan geçer ve büyük Okyanusun or talarındaki | dağlara © doğru uzanır. Yan yana olan Cava ve Su- matra adalarında volkan faali- yeti dünyanin her hanği bir ye- rindekinden çok fazladır. Caya Sumatradan çok küçuk te oldu- ğu halde Sumatradan daha vol- kanlı ve daha fazla faal krate- re maliktir, Cava adası 600 mil uzunluk ve vasati olarak 100 mil ge- nişlik ile tahdit edilmiş olan ara- dahilinde 9800 kademden fazla (üç kadem bir metreden az eksiktir) 14, 6500 ile 9500 kadem arasında 45, 3750 ile 6500. kadem arasında 50 ve 3750 ka- demden aşağı 22 tane dağa malik olmakla bütün dünyada dağ rekorunu tutmaktadır. Da- ha birçok küçük dağlar ve te- peler arasında bulunan mütead- dit volkanlardan başka büyük dagların da çoğu ya sönmüş veya faal volkanlardır. Gariptir ki bu volkanlar değil hariçte, adada oturanlar arasında bile lâyıkile tanınmış değildir. Vücu du bile bilinmiyen bir çok vol- Ikanlar vardır. Bunu sebeplerinden biri dağ- ların ekseriyetle bulut kaplı ol- malarıdır. Adayı susuz bırakma- mak için muayyen bir yüksek- likten yukardaki © ormanlarda katiyat yaşaktır. & Volkanların zirvelerine kadar tırmanan sık ormanların büyük Okyanostan büyük bulutlar cezbetttiği cihet- le tepelerin ihtişamını ekseri- yetle bir bulut perdesi gizler. Ancak kış mevsiminde o da, müthişi jköyü ve binlerce yerliyi kaynar bir çamur deryasile © örtmuştür. 1772 senesi Cavanın tarihinde yer altı kuvvetlerinin en hışımlı zamanıdır. O senenin Ağustosunda biri- birinden 65 mil mesafede olan Slamat, Tehremai ve Papandgan yanardağları aynı zamanda indi- faa başlamıştır.Bunların çevreliği saha dahilinde hayat namına bir sey kalmamıştır. 1883 senesinin aynı ayında Cava açiklarında Karakatoo adası bir volkan in- difaile ikiye bölünmüş ve kay- bolmuştur. 1926 da Telega Menger da- ğı bir zelzele yaparak 600 kişi öldürmüştür. Geçen sene Papan dacan epey homurdanmışsa da sükün bulmuştur. Adanın sahibi olan Holandalılar bir volkan tet kikatı idaresi çalıştırmaktadır- lar. Papandacan yanardağında bir bekçi bulunmaktadır. 19 Kânunu. evvelde telgraf haberleri Marki dağının şiddetli bir indifaa başladığını bildirdi- ler. Sonra gelen (haberlerden bu'felâkette 1300 kişinin öldü- günü veya kaybolduğu anlaşıldı. İndifa esnasında kraterin kena- rında bulunan Alman profesö- rü Borchareltin kraterin düşerek © öld şayi Bir rivayete görede bir - yerli ile < beraber (o kaç- mış yerli bir (Oköye vararak kurtulmuş, fekat profesör bir daha görünmemiş. Merakı bütün o havaliye müt- hiş bir kül yağmuru yağdırmış, dört mil uzunluğunda ve seksen metre genişliğinde birde. lâv nehri akıtmıştır, mütbiş hasarat olmuştur. Meraki 9000 kadem yüksekliğinde olup bugüh ova haline gelmiş olan büyük bir eski krater içinde kâindir. 84 mil murabbat işgal eden bu muaz- zam eski kraterin etrafı 2000 kadem yüksekliğinde bir duvarla çevrili içine oldu. profesör Ne Havali katarları 11 Şubat 1930 tarihli katar- ların © seyrü hareket cetvelinde gösterilen 7 ve 8 numaralı ka- Sabah gazetelerinin telgrafları em e il Istanbul, 12(Y.A ) — Gezi bâzretlerinin güyri mes'ul re islikten ayrılarak bilfiil idare- nin başına” geçmesini haftanın en mühim hâdisesi olarak gös- en haber, «Milliyet» refiki- mizin hususi istihbaratıdır. Bu hususta (Akşam) gazetesi Şu höşriyatı. yapmıştır: < Bu haber vazil olmadığı için muhtelif tefsirlere uğra- mıştır. Meseleyi: Ankaradan sorduk. Anladık ki Reisicum hur hazretlerinin yaziyetinde biç bir tebeddül yoktar. Yal nız Gazi Hz. son | seyabatla rinden aldıkları intibalar üze. rine, memleket işlerile © “daha iyade alâkadar © olmaktadır lar,» nim bütün muhtelif yan bu meselenin şudur: istihbaratıma tefgitlere esası güre ise, bazretleri, hatlarından ağdıkları ile umumi faaliyet nin üzerinde daha “hnssasi lunacaklardır. Esasen Reisicumlur bu ti, son . hâdiseleri tkiben, filen mevcut idi, Bu cihetle bunun devlet ve, :teşki- lâtı esasiye — sistemlerinde son intibalar veçheleri bu- Hz. nin bir An belediye tihabatının yeniden emredilmiştir. İntihabatta temi lerdir. fırkası etmesi yermek tahavvul ifade ve işaret gibi tefsirata. mahal doğru değildir. İstanbül, 12 (Y.A) — Ankaradan alınan mev- suk haberlere | göre intihabat sisteminin de- giştirilmesi: artık o mev- nü- zuu bahs değildir. müzdeki meb'us intiha-; batı da iki dereceli ola- caktır. Bir dereceli in- tihabata halkın şimdi- lik belediye | intihabatı vasıtasile alışması o ve ancak bundan sonra bu sistemin meb'us intiha batına da teşmili mu- vaffik görülmektedir. Kadınlığın . meb'uslu- ğu meselesinin de şim- dilik eski şeklinde kal- ması, yani kadınların meb'us intihabatına iş- tirak etmemesi ve meb'- us intihap edilmemesi ihtimali kuvvetlidir. a 12 (Y.A) — Deviet şurası kararile feshedilen Balıkesir yapılması Dabiliye vekâletince namzetlerinin galebesini için Balikesir meb'usları intihap dairelerine hareket otmiş- Istanbul 12 (Y.A) — Ankarada fırka mehafilinde hâkim olan kanata göre fırka erkânıyd bazıisi an bütün işlerin başına geçmelerine bundan sonsu mani olunacaktır. Meselâ bir belediye teisi, ayni zamanda Ticaret odası ve Tayyare cemiyeti reisi olmu yacak, andece beledi reisliğile müştagil bulunacakt Istanbul 1 (YA) — Almanyada, Türk fındıklari aleyhinde ra- veren ve bu suretle pori hu m talamağa çalışan bir teşkilâtın mevent olduğu haber alınmış bü snrötle tanzim ödilmiş raporlar elde edilmiştir. i mahsulümüzük Tevacını bal nacak ve bu na meşru rekabet şekline nihayet verilmesini talepe- decektir ; İstanbul, 12 (Y.A) Liman işleri inbisar şirketinin . pilânçosu nin azalmasından ileri gelmektedir. Yapılan tahkikata nazaran yaridatın tonakusu, Diman faaliyet en seneye nisbetle 600,000 lira noksan varidatla kapanmıştır. ilmle İstanbul limanının en seneden yüzde 40 noksandır Avrupa itihadında hazırlık On üç hariciye nazırı ve Hükümetimiz bu hususta Almanyu hükümeti nezdinde siyâsi teşebbüsatta bulu: Casus curmüunu Casuslukla geçinen insanlara dair polis vekayiinde pek garip ve heyecanlı hâdiselerie karşı- laştığımız sık sık vaki olur. Casusluktaki © maharetlerile tanınmış bir çok simalar mev- cuttur. Filhakika ta eski zaman- lardan beri casuslukla | geçinen insanlar nihayet casusluk sana- tını pek ileri götürmüşlerdir. Bilhassa son Avrupa gazete lerinin son zamanlarda pek ya- man bir casusdan bahsediyorlar. Bu kadının ismi Klarazilkindir. Klarazilkin bir bar kızıdır. Hayatının mühim bir kısmını Parisin sefahat mahalleleri olan Monmarter ve o Montparmasta, dans etmekle geçirir. Fakat pek yeman bir casustur. Fransızca, Türkçe, Rusça ve İtalyanca lisanlarını kendi öz di- li gibi konuşur. Bu casus kadın son zamanlarda Rus hükümeti- nin hizmetine girmiştir. Klara zilkin Rus | hükümeti tarafından maaş almağa başla” yınca hemen faaliyete © geçmiş ve Parisin bir köşesinde | Rus cenerallarından Kutipofu fazlı miktarda Kloroformi ile öldür- müştür. Ceneral Kutipof Rus hükü- metinin şiddetle takip etmekte olduğu bir ihtilâl aleyhtarı idi. Ceneral Sovyetlerin takibatların- dan kurtulmak üzere son zaman- larda Parise geçmişti. Fakat yaman o bir. casus olan Kıara Zilkin o bir yolunu bulmuş ve Ceneral bu kadınin kolları arasında ruhunu teslim etmiştir. Kılara Zilkin bu işte muvaffakıyet başardı amma. ni- hayet yakayı ele verdi Bakınız. nasıl, Casus kadın meyhanesinde adamakıllı kafayı tütsülemişti, Sarhoş halile nasılsa Ceneral Kutıpof'u öldürdüğünü ğzından kaçırıverdi. Vak'a du- yuldu. Klarayı yakaladılar. Casus kadın sarhoş bhalile mm Ne çıkarsa bu günün-birinde montparnasın bir Bulgar ve Arnavut Kadın Pariste jeneralı öldürdü Sarhoş olarak ele geçen casus itiraf etti söylemiş olduğu sözleri unutmuş tu bile. Çantasından bir Ermeni is mini taşıyan ve Mısırda çıkarıl- mış bir pasaport buldular. pasa- portunu vizelerinden Klaranın bu namı altında İtalya İsviçre Belçika ve Türkiyeye seyat et miş olduğu anlaşılıyordu. Bu suretle zabıtanin Klara İhakkındaki şüpheleri artmış ol- du. Casusluğu artik tamamile tebeyyün etmiş olan bu kadının Paris zabıtası bu “defada sahte pasaportla | seyahat etmekle ittihama ( başladı. Zabıta bu korkunç ve tehlikeli kadını tah» tı tevkifte bulundurmağı daha münasip gördü. Bu seferde ne olsa beğenirsiniz? Klara polislerin nezareti al- tında yakın polis merkezine sev- kolunurken polislerden 13000 frank mukabilinde tahliye edil- mesini rica etmesin mi? Bunun üzerine evvelki iki cürmü yetmiyormuş gibi bu defa da zabıtaya rüşvet yedirmiye teşebbüs etmiş olmak cürmü ile itham ettiler. Her ne ise Klara zilkini karakolda ufacık bir oda ya kapattılar. Tâm gece yarısı gardiyanlar garip bir takim ses- ler duymağa başladı, biraz son- ra iş anlaşıldı. Meğer Klara Zilkin mahpe sinin demir patmaklıklarıni sök- müş, kaçmağa çalışıyormuş. Kadın kaçmağa vakit bulma- dan cürmü meşhut halinde ya- kalandı. Bu suretle Zilkinin cürümle- ri dörde baliğ oldu! Fakat buna rağmen bu ser- güzeşt perest kadın mahkemede kendisini pek büyük bir © belâ- gatla müdafaa eden avukatları- nın sayesinde dört aylık bir ha- pis cezasile yakasını sıyırmağa muvaffak oldu. Her halde döktü gü göz yaşlarının da epey fay- das olmuştur. kralı iki kralin başı altından çıkacakmış!.. bahleyin çok erkendir ki hava te-|tarların sureti seyrüseferi 20 in bi ine gir- Be a an sa Cen evre d. e i o l anıyor İtalyanın, Balkanlarda oyna- ai br Kalya garp haline gir. tepelerden aşağıdaki ovaların bü- itibaren ve | iş'arı a han DR El) © amelin lee tün güzelliklerile görülmelerini| p<rvesbi Zir tadil edilmiştir. Ne e ,İfena halde işkillendirmektedir. Ne yitir bir kümedyada imkân dabilime sokar, Dağları Mevakiz “ye Ke, Alman hariciye nazırı bİr MesGi|) Bükreşte çıkan Adverol ga-|r0l alan bu. iki öper ba yg ee a ei 6i h l v zetesi bu münasebetle yazdığı m ) bir seyahat. olduğu gibi şafakla| Turan 5» iss (probramıhnazırtanmasını isteyor biz makalede diyor ki: yl a m başl EE beraber zirveye varmak. imkânı-|Karşıyaka (|— 15,45 O 15,46 Ösnövre, 10 (Hasnsf) — Av: İnolasında deniliyor ki: «Tetkikat| © Mussolini taarruza geçiyor |n Um başlanna , toplarlar, ! nı da bahşeder. Hacı Hüseyin 15,52. -15,54 |rupa devletlerine mensup on üç) komsyonü” başlıca” mövzun-bir) “ Bu aaa istihdaf ettiği Yokuş balkanlar, iile agi: Dağlar silsile halinde değil-| Çiyli 16,01. 16,02 | Hariciye nazırı, Kânunusuninin | mesai programı ihzarına, büro iz “S.€ OZ İnın kanlı akibeti bizim için ola- b dirler, ve çok defa deniz sat:| Ulucak 1614. 1615 İon ainındu Hraneız | hariviyol ların kaşar ozadan teşekkül ole |zaye, bâdiselerin seyrini yakın.) cağından fazla — kendileri için hından muazzam bir kalâh gibi| Menemen © 1620 1646 |yünri Mi. Birimin siyamtinde)coblerine Cemiyeti akvama da,|dan takip edenlerin meçbulü de-|feci olur, > yükseiverirler. Umumiyetle zir-|aredye 1723 İZİ |lepianacak olan Ayrapa iüihaay bit bulunmayan devletlerin delildir. Die velere kadar balta girmemiş or-İlforozköy © 1741 © 1742 tetkik komüayonunda hazır bu |çoaranan eenine iştirmk) İtalya me istiyor? 122 saat havada manlarla kaplıdırlar. Manisa 1748 — 1800 | anacekieainbnniaçakd” vasi etmelerine ve kâtibi umumiliğe| | Bu suale verilecek cevap ki-| £ Nevyork 12 (A.A) — Tay- Se ge işik ö yeli Çobanisa 1820 1822 | Gemiyetinkvammecla arasından e yapora ait bulsa ve basittir; yareci 'Miz Cuüperile Mis Trout miri Ahmetli 1933 o 1935 İand, Alman harici M, df Ki ADAR 23 dişin liğin deme (takriben 3700 metre) ka- , , ciye nazırı M.j meseleler hakkında geçen teşrini ii . dar yükselir, Slomat 11,200 ka, SA ip BESİ Joartine, İngiliz Hariciye nazırı |sanide Cenevrede içtima eden)“ akya any itiyor. ye. SerbesCumhuri ei em İPinatada Hİ girl Dai Henderson, İtalyan Hariciye na- | hükümetler konferansının neticsi |7M2 r fırsat fevtetmi- Üçüncüsü Solmaling ise on)Mevakif o Muvasalet Hareketİziri M. Giandi, Yugoslavya Ha-| mesaisi zikredilmiş bulunmah.|Yor. Şimali Afrikada da Balkan- ileleton. Gunilinie 21:02 bin dokuz yüz kademdir. Bu üç mz si e risiye nazırı © A. Merinkoviş,|dir.Alman hükümeti bu sonuncuJlarda da merkezi Avrupada da (ğelgraf adresi -.İzmir Serbes im bugün ie Kn Te 619 o 621 | Lehistan Hariciye nazırı Zaleski|konferensin mesaisinde vasıl ol.|Fransız menfaatlarını tarikle Abone şeraiti e n a iseler i e e Urganlı 6,35 o 6,37 İ|ve Norveç Hariciye: nazırı M.|duğu neticelerin münakaşası ik-) çalışan odur. Senelik: | 10lira un. indifalara başlamal arı her| Kasaba . 658. 708 Movinkaldır, Komisyona iştirak |tiza ettiğine kanidir» Biz Romenler, Fransanın Altı aylık: 6 lira e muhtemeldir. Mo iü a We 7,25 Jedeceklerin resmi surette bil. dostlarıyız. Fransiz menfaatle-| Ecnebi memleketler için: ir asır, yarım asır aralarla da-| Manisa ğ 758 İrendiğer yedi devlet i . iş si ii Ni il > ima şiddetli initlarına başl) Horoz köy 605 OG |bazırları da İupanye Tiriize Takip: rinin datbelenmesi bizi çok du, İğ Senelik: 25 lira dıkları zaman tonlarca ağırlıkta | Muradiye B21 BZ2 İsanm Die İSME Kamel Sürat: şündürür. ya parçalarını bir borunun) kenen 859 507 (isveç), ME Beck ÇLüksembarg) İki e çinde üflenen nohut taneleri| iyce 915 916 (Paul Himans (Bolgika), MBe, Netice! |itin tabrik edilecek bir Bulga- gibi havâya püskürürler. Gone- Çiyli 2,28 930 |nes(Çekoslovakya) Procope(Ben ristan biliriz ki her şeyden ev- ter” yanardağı on dokuzuncu) Karşıyaka 9,42 946 İlandiya) Hariciye nazırlarıdır. vel soluğu Dobricada alır. Yk alan 10,04 10/09 | Cemiyeti Akvam kâtibiümu RAL miş olan indifamın izini ya:|İzmir 10417 miliği Almanya. ve Yugosl ş ” macinda donmuş bir İav nebri| İHTAR: 102 numaralı katar batlciye nerarellerinder gelın)! gömet Civan Yüzuf oğlu ban a Mi 1 teshilât göster olarak saklamaktadır. Galocng-) Turanda 1 dakika tevakkuf ede-)iki nota; ia A Ri pe ec gi e Fed yi, tetkikat komisyonu) © Her. türlü iş. Ve pasaport) gibi duruyorsa, İtalyan prensesi JHTAR: Abone ve goeng yanardağı n © İszalarınn tebliğ etmiştir. Alman muamelesi w ile evlendikteri sonra Kıral Bori- petleri bildi fi ir e e iy se e