16 Temmuz 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3

SER V Sahibi ve müessisi A. İmsan Tokgöz Roşriyat Müdürü : RH. Fahri Ozansoy E TI F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE © - NUN va 52 —cu 92 U Telgraf : Servellfünun İstanbal Telefon: 21013 18 Temmuz 1942 Fiyatı 15 Kış. Kuruluşu 1891 Perşembe Hafta Hasbıhali: Refik Saydamın büyük ruhu — Cihan harbinin tehlikeleri — $ade ve Yazan: Refik Saydamin ebedi olarak dünyadan ayrılmasından doğan ateş yüreğimi heran yakıyor. Tam mânasile insandı, ilim adamıydı, derin tecrübeli siyaset ehliydi. Dünyayı” ve ineanları çok iyi an- lamıştı, Onun nazarında her şeyin üstünde olan gey yurdumuzdu ve yurdumuzun evlâdlarıydı; Son de- reco aradığı iş yurdumuza yarıya- cak ehliyet ve ahlâkta adam ye- tişirmekti. Onun yüreği, şefkat, merhamet, doğruluk ve yurtta birlik görmek arzuları ile doluydu. Onun için birdenbire gözlerini dünyaya kapsmasına çok ağlıyo- rum. Kendisi doktordu; kendi bün- yesinin ve sihhatinin halini bildiği halde ağır vazifesinden ayrılmadı, vazife başında &on nefesini verdi. Türk tarihinde büyük bir ad bi- raktış Onün adını Türk tarihi bil- lâr kalemle yazdı. Türk gençliğine kendisi yüksek ve çok kıymetli bir nümune kalacaktır. Değirmenderedeyim, sihhatim düzelmedi, buradan #yrılamıyo- rum, Rahmetli Refik Saydamın ösnaze treni, Değirmenderenin tam karşısına tesadüf eden Tütünçiftlik sahilinden geçerken yaş dolu ğöz- lerimle bakıyordum, ve yüreğim yanıyordu. İşte dünya budur; yani Refik şefkatli hayata dönüş Saydamın iyi anladığı bozuk düri- yadır; bozulmuş insanlıktır. Der- din büyüğü bu hali düzeltmek. tir. Birkaç hasbıhalimde yazdım, buna çare bulmak lâzım amma insanlığın öyle maksad takip ettiğini göremiyorum. İnsanlık birçok ihtiyaçlarla muhattır, ci- han herbinin aldığı şekil bu ihti- yaşları durmayıp erttiriyor. Her insan yalnız kendini düşünür olu- yor. Onun için: “iki el bir baş için olursa kıyamet kopuyor diye inan- malı, derler. Bu bizim ata sözleri- mizdendir, Gelecek günleri cihan .için karanlık ve korkunç görüyo- rum.-Bir defa daha dedim ya, belki benim görüşüm yanlıştır veya mübalaga eyliyorum. Nede olsa ihtiyatlı tasarruflu ve şefkatli olmaktan fenalik çıkmaz. Ama ihtiyat umumi olmalıdır, şefkat herkesi ihata etmelidir. Tasarruf dahi hepimizi korumalıdır. Tem- muzun yn geçtik ? Kış yakla- şıyor, hemen büyük tanrı Cumhu- riyetimizi ve onun başında olan- iarı korusun. Yaklaşan kış için yiyecek ve ısınacak vasıtalarda çok dikkatli davranmalıyız. Para ile bunlar tedarik olunamaz. Pa- rası bol olanlar dahi aynı felâkete düşerler, Artık susuyorum; arkamdaki ağacın yaprakları arasinda bülbül sesini duymağa başladım ve bunu uğur sayıyorum. Karşımda İsviçre Ahmed İhsan TOKGÖZ Değirmendere - 15 Temmuz - 1943 resimli gazetesi var. Cenevre jeh- rinin tam 2000 inci kuruluş yil dönümü dolayısile çok dikkate lâyık yazılar yazmış. İşte oradan bir parça : «<İkibin yıl evvel Leman gölü kenarında kurulduğu ele geçen tarihi vesikalarla sabit olan Oe- nevrenin en açık bir meyli vardır, oda evlerin mutlaka ufak bahçe içinde olması ve bahçelerin etra- fını duvar kapamış olmasıdır. Dr varların üzeri kırık şişe parçaları gömülüdür yani orada en çok şevi- len hayat hakiki aile kuruluşudur. Eve girmek isterseniz mutlaka kapıyı çalmalıdır ve kapı açıldık- tan sonra içeri girilir. Jan Jak Ruso dahi insanlar ancak etrafı kapalı bir yere malik olurlar ise mel sahibi olurlar demiştir.» Bu satırları okuyunca bizim e8ki İstanbul gözümün önüne gel- di. Beyoğlundan bahsetmiyorum, orası firenk yatağı idi. İstanbul tarafında bizim evlerimiz mutlaka bahçe içinde ve etrafı dıvarla s9- nlıydı. Her aile kendi bucağını ve ı rur ve sever İdi. Buna mukabil şimdi apartıman hayatına geçiliyor. Acaba iyimi olayor ? Bu uzun bir meseledir. Fakat her Re ocağını ku- ruyor; kadınlar& analık ve ocak sahipliği zevkini vermiyor. Evlât- lar eviu bahçesinde değil, sokg. a dolaşıyor | 9) — Servetifünun — 2595