30 Temmuz 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8
Bir mucize: SHAKESPEARE Shaketpeare'deki ikinci bir cins kadın daha vardır: Günah işleyen- ler. İlk mevznubahs ettiklerimiz gü- nahla olan uygunsuzlukları dola- yısiyle bigünahlığın âbidesi olarak kalıyorlardı. Bunlar ise günahın mevcudiyetiyle bilâkis, fevkalâde bir olgunluk göstermektedirler. Bu da yaratılış vizionunun bir sekondur, Gertrude, Lady Macbeth, Hyppolitte ve hattâ Kleopatra gi- bi günahkâr kadınların fevkalâde olgunluğuna dikkat ettiniz miydif. Shakespeare bu kadınlardaki gü- nah manağını namütenâhi istismar etmektedir. Bu olgunluk hissini vererek on- ları aşağı yukarı erkek - kadın ola- rak göstermektedir. Dişiliğin karakteristik sansünli- tezinden çıkarak, ve onu harcet- tikten sonra cinsi enstenkten, tahak - küm - erkeğin karakteristik - tahak- küm enstenktine geçerler, Yatak hayvanlarından, onlar birden azâ- met hayvanları olurlar: büyük birer muhteris olurlar. Bu, kadının öyle bir başka tarafıdır ki bunu Shakes- peare gibi kim«e daha azametli olarak yaratameamıştır. Bu iki tip kadın: yani günahla uygunsuzluğu olan ve günahın şeri- ki olan kadınlar tipi arasında, Sha- kespenre'de kadın falında birde günahla oilveleşen kadın tipi vardır. Bunlar henüz kadın değillerdir. Fakat hayatın tadını tadarak bir kayll ilerlemiş bâkirelerdir. Bunlar günaba kur yapacaklar onu kendilerine yaklaştırıp uzak- laştıracaklardır. Nasıl? Fntellektüellikle. Bunlar, Shakespeare'deki mü- nevver kadınlardır. Yani, günaha fikirlerinde yer vermiş va yer ver- mekte olanlardır; Mueh Ado'daki Beatrice'dir. Bu sevgilisi Benedick ile hayvani aşk dilellosunu kelime dü- ellosuna çevirir, Bu, bu tip kadın- ların hepsinin yaptığı gibi, avukat gibi görünerek, kendini isteyen ve 126 — Servetifünun — 2397 VI a D. PROTOPOPESCU'dan Çeviren : CAVİT YAMAÇ seven adamın karşısında onun en iyi arkadaşının mükemmel bir tak- dim ve müdafaasını yapacak v buna olan aşkını anlatacaktır. Vivla, Rosalinde'de, Portia gi- bidirler - “altın bir kadın, güneşin kızı, - bunlarda kendilerine birer , ilâhecik kıyafetine sokacak ve sevgilileriyle entellektüel bir oyun oynayacaklardır. Kendinden sekiz yaş büyük ve ölürken “ikinci yatağını miras olarak bıraktığı, Anne Hathaway ın kocası gibi ezeli kadını yaratan; bâkir, mel'un ve paradoksel kimse böyle kadınlar yaratamamıştır. Ya Shakespeare'deki erkekler? Opun, o kadar hakikat parçala- 11 olan palyaço ve köylülerini bir tarafa bırakalım. Krallar gecesinde, dünya edebiyatının en mükemmel sarhoşlnğunu yaratan sempatik bir Tobby'sinden bahsetmiyelim. Hari- kulâde Falstaff'ı, pedant'ları asker- leri ve hakimleri - o kadar ingiliz olan ve saatlerce bize muharrirleri- nin ırkından bahsedebilen - bu kah- ramanları da geçelim. (Çünkü Sha- kespenre, Allah'ın kulu olduğu ks- dar bir de insan oğludur, hattâ doğduğu toprağın ve büyüdüğü köy köşesinin adamıdır.) Ya Hamlet, Macbeth, Othello, II - ncü Richad, Kral Lir, Prospe- ro, Shylook, Coriolan9 Bunlar nedir? Erkekliğin aza- meti. AKrkek azamete uzanacaktır nitekim çocuk bigünahlıkta yaşıya- cak ve kadını günahın yılanı bek- liyecektir. Bu azamet resort'undan, adamın içindeki erkeklikten, - meşhur Ham- let pasujında keşfettiği sir * insanı G. F. COOKE ” NWi-ncü Richard * ta hayvanın mükemmeli gibi göstererek Shakespeare kahramanlarını çıkarır. Hamlet; mevcudiyetin kötülüğü ve aşalığı ile mücadele eden ente- lekt azametidir. Ve sade entelektin bu azametindendir ki babasının b&- şına gelen facianın anlaşılmasına eğilmesi güçtür veya cinayet ve in- tikama eğilmesi. Hamlet çok az laşı gediğine koyandır çünkü çok anlayışıdır o rasiyonda pek yük- sektedir onun için fiile inmesi güç- tür. Macbeth inadın azametidir, Shylook intikamın azametidir, Othello şehvetin azameti 111 - ncü Richard ve Macbeth hayatta mu- vaffak olmak vahşetinin azameti- dirler; Prospero yine entelek'in ve insandaki yalnızlığın azametidir - dehanın yalnızlığı - fikrinde hariç- teki hâkim adam - ki bunu zekâsı- nın ve bilgisinin sihirli çubuğu ile — Devamı I3üncu sayfada —
