July 13, 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
B Temmuz Hergün Başka Memleketlerde Ve Bizde Verem Mücadelesi . eee ee ZEKE RİYA “SON POSTA,,mın bir müd- dettenberi verem meselesi et- rafındaki neşriynti, bu sinsi düşmanın halk arasında ne müthiş tahribat yaptığını kâfi derecede vuzuhla meydana çı- karmıştır. Bu gizli düşmana karşı, bü- tün medeni memleketler muh- telif mücadele tedbirleri al- mıştır. Biz de bu düşmanla kavga ederken, diğer memle- ketlerin aldıklari -tedbirlerden iatifade edebiliriz. * Almanyada verem mücade- lesini hükümetin sigorta lda- veleri deruhdo etmiştir. Almanya dahilinde verem vak'alarının ihbarı mecburidir. Verem mücadelesi kanuni bir surette tanzim edilmiştir. Veremle mücadele için 190 sanatoryom, 257 çocuk istira- hathanesi, 1901 dispanser, 88 veream — müşahadehanesi, 323 verem bastanesi yapılmıştır. * Amerikada verem mücade- lesi çok erken başlamıştır. Hü- kümetlerin çoğunda çocukları veremden korumak - için ka- munlar — çıkarılmıştır.. -Bugün Müttehidei Amarika dahilinde binden fazla verem mücadele cemlyeti vardır. 55T sanator- yom, 500 dispanser mevcuttur. Bütün verem mücadelesi bir merkezden idare edilir, ve propagandaya azami ehemmi- yet verilir. * İngilterede verem mücade- lesi ta 1841 de başlamıştır. Bu mücadele seneden seneye kuvvet kespetmiştir. Bugün İn- gilterede 441 verem hastanesi, 442 mevcuttur. Ve- remin ihbarı mecburidir. * Fransada ilk verem müca- dele cemiyeti. 1892 de tesis edilmiştir. Asıl mücadele faali- yeti harpten sonra başlamıştır. Fransada 500 — dispanser, 47 halk sanatoryomu, 10 askeri sanatoryom, 14 verem hasta- mesi, ve çocuklara mahsus 42 sahil nekahethanesi mevcuttur. w Belçikada, Danimarkada, İs- veçte, İsviçrede, Avusturyada, hulâsa bütün Avrupa memle- ketlerinde veremle mücadele teşkilâtı vardır ve bu mücadele kanunla tanzim olunmuştur. * Bizde biri İzmirde, diğeri İstanbulda iki mücadele cemi- yeti vardır. Fakat bunların varidatı az, faaliyeti mahduttur. Bu müthiş hastalıkla mücadele için bu iki müessese kat'iyyen kâfi değildir. Verem — meselesini — bizde milli teşebbüslerle başarmak mümkün değildir, bu işe hü- kümetin vazıyet ketmesi ve ciddi bir mücadele açması Yâzımdır. Memlekette Oku- yanlar Artıyor (Baş tarafı 1inci sayfada) Bunun için de muhtelit tetri- sata daha fazla ehemmiyet verilecektir. Öğrendiğime göre, şimdiye kadar yalnız orta mekteplerde tatbik edilen —muhtelit tet- risat usulünün önümüzdeki ders yılından itibaren liselere de teş- mil olunması, kız ve erkek talebenin liselerde de beraberce okuması kuvvetle muhtemeldir. Bu usulün liselerde tatbikinin hem bütçe noktasından, hem de terbiye sistemi cihetinden Caha faydalı olacağı mütalea- ları iyet kazanmaktadır, yi ei aha se” . Meğmld SON POSTA Son Posta'nın Resimli Makalesi x« Fikir Hürriyeti » l fezalarda koşmıya, ileri atılmıya, yük- 1 — Fikir kuşa benzert Nıhı”hıl selmiyo çalışır. etmektir. 931 Bütçesi Millet Meclisine Verildi, Yekünu 186 Milyondur. Salı Günü Müzakereye Başlanacak Ankara, 11 (A.A.)— 1931 Bütçe Kanun lâyihası M. Meclisi Heyeti Umumiyesine sevkedilmiştir. Millet Meclisinin salı gü- nünden itibaren müzakeresine başlıyacağı bu kanun lâyihası Cümhuriyet idaresinin sekizinci yılına ait bütçe — kanunudur. Bütçe Encümeninin esbabı mucibe lâyihasında, cihan iktısadi- yatının geçirmekte olduğu buhranlı devrede iktısadi tekallü- batın geniş ve kısa müddetler zarfında büyük tahavvülât arze- debitecek mahiyette bulunmasına nazaran haddi zatında ka- rarsız bulunan umumi vaziyet içinde velev bir senelik bir za« man için olsa dahi yapılacak tahminlerde Fazla isabet aramak mümkün olmadığı işaret edilerek denilmektedir ki: “Mülhak bütçeler varidatının kat'i neticesi de dahili hesap edilerek yüksek Meclise arzettiğimiz 186.435.509 liralık vari- datı yekünu tahmin hususunda isabete en ziyade yaklaştıran esaş ve karinelere istinat etmekle beraber vatandaşları 1931 malf senesi zarfinda tediye ve iştira kabiliyetlerine göre hh,vvlillh maruz kalabilmekten masun değildir. Bir taraftan vırıdıld'y:künu üzerinde büyük bir tenezzülün mevcut bulun- ması, diğer taraftan 1930 senesi bütçesinin 222,732,000 lirâ ile ifade edilmiş olan varidat muhammenatı üzerinden tahsilât ile tahakkuk eden varidat miktarının ancak 190 milyon küsur lira bulunması dolayısile hazinenin pek tabil olarak carl mali lam nakti ememesi masraf leri EETLSRR ÜND zt a etmiştir.,, mş:rnı bütçede tasarrufu tahakkuk ettirmek için ittihazı derpiş edilen tedbirler : | 1931 senesi zarfında münhal kalmış olan — memuriyetleri' mevkuf tutmak, bazı lüzumsuz vuifelcı;in:z::mek ve hentiz namzetlik sınıfında bulunan memur mülâzimlerini hizmete alma- mak suretile 1931 senesi için fiili bir kadro vücuda getirmek bu kadrolarda her sene vuku bulacak münhallere terfian tayin edileceklere — verilecek maaş zamlarını bir sene müddetle vermemek ve açıkta kalmış olan memurları açılacak - vazi- felere tercihan tayin etmek ve bunları eski maaşları üzerinden tekalit hakları bakı kalmak üzere bir derece dum vazifelere tayin edebilmek , keza bu memurları eski maaşlarına muadil olmak üzere ücretli kadrolara dahil bulunan vazifelere tayin edebilmek, memurların vekâlet müddetleri hakkımdaki altı aylık kaydi kaldırmak, devlet memur ve daimi müstahdem- lerine — memur — edilecekleri — komisyonlarda — ücreti hu- zur — vermemek, herhangi bir memur ve — müstahde- min hizmet mukabili alabileceği maaş ve Ücret yekir Maarif Eminliği İlga Kararı Dün Tebliğ Edildi Maarif Eminliklerinin lâğ- vına karar verilmişti. Bu karar dün İstanbul Maarif eminliğine tebliğ olunmuştur. Maarif işle- rine Maarif müdürü Haydar B. tarafından bakılacaktır. Emin Muzaffer Bey Darülfünunda müderrit olduğu için açıkta kalmamaktadır. Kadrodaki di- ğer memurlarda başka vazife- lere yerleştirilmişlerdir. ( Yarın ) Davası İzmit Valisi Eşref Bey aley- hindeki neşriyatından - dolayı 'Yarın) gazetesi baş muharriri Arif Oruç Bey bir sene hapse, 200 lira para cezasına, mes'ul müdür Tevfik Bey de 7 ay hapse mahküm edilmişlerdir. Aynca — valiye 2500 lira da tazalinat verilecektir. j Matbuat Kanununun ne şekilde —tadil edileceği hakkında hükümet gaze- teleri Ankaradan aldıkları telgraf ve telefon haber- birçok Valilere, kaymakamlara müddeiumumilere gazete- leri kapatmak salâhiyeti verilecektir, ler. İki defa mahküm olan bir gazetenin neşriyatına devam edemiyeceğini bil- İıh'klll Mahkemesince mahküm olanların gazete &l:ırıuuyuığıu söyledi- Cinayet ve iİntihar sabıta — vak'alarının Hetrişl K 2 — Bu kuşun - kanatlarını kesmek, onun en büyük — hakkına BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ ? SA L e L00 Bb AA İster İnan, İster İnanma! ibi | larına inanmak lâzım ge- e İliyor. Sen de ey kari, İster İnan, İster İnanmal 3 — Hayvanları himaye etmiye mec- bur olan insan, fikrin hürriyetine mukad- des nazarile bakmalı ve onu korumalıdır. tecavüz nunu ayda 800 lirayı geçmemekle takyit etmek, taahhüde bağlı ve tasarrufa mevzu teşkil edemiyen masraf - fasıllarından yri masraflardan vâsi miktarda tasarruf yapmak ve — bun- 5:. başka yeni inşaat ve taahhüdatı takyit etmek , bu me- yanda bütçe Kanun lâyihasile Vekil ve Müsteşar odalarından kabul ve içtima salonlarından ve müstakil idarelerin riyaset odalarile, müstakil umum müdür ve kumandanların odaların- dan, ordu müfettişlerile Kolordu kumandanları odalarından ve Vilâyet makam odalarile içtima salonlarından gayri devlet dairelerindeki elektrik tenviratının altı ilâ sekiz metre murab- bai sathına 100 volt hesabile direk veya difüzörlü lâmbalarla yapılması ve ziya kudretinin ziyama sebep olan avizelerin İlanılmaması teklif edilmektedir. Kanun LâAyihasile devlet bütçesine dahil dairelerin 931 malt senesi masrafları için 186,435,840 lira teklif edilmekte ve bu masraflar karşılığı olarak 186,435,599 lira varidat tahmin olunnfaktadır. 931 senesi için muhtelif Vekâlet ve dairelerin — masarifatı şu 'süretle tensip edilmektedir: Büyük Millet Meclisi — 2,423,467 | Hariciye Vekâleti 30,061,791 Riyaseti Cümhur 324,452 | Sıhhat ve İçtimaf M. V. — 3,721,043 Divanı Muhasebat 675,020 | Adliye Vekâleti 1,377,833 Başvekâlet 810,162 | Maarif Vekâleti 6,582,938 urayı Devlet 192,386 | Nafıa Vekâleti 26,406,377 tistik U, M. 43,296 | İktisat Vekkleti 8,515,280 Diyanet İşleri Relsliği — 460,350 | Millt Müdafaa Maliye Vekâleti 12,292,315 | Kara Kısmı M4,026,363 Düyunu Umumiye — 26,446,850 | Hava Kısmı 3,456,814 Gümrükler Umum M. — 4,226,385 | Denlz Kısmı 7,860,451 Tapu ve Kadastro U. M. 1,111,018 | Askeri Fabrikalar U.M. 3,467,417 Dahiliye Vekâleti 4,150,569 | Harita U. M. 646,479 Emniyet İşleri U. M. — 4,185,524 | Posta T. T. U. M. 5,067,659 Jandarma U. K. 8,723,268 | Yekün 186,435,480 Varidat bütçesinin müfredatı şudur: Birinci kısım İrat ve servet vergileri yekâünu 40,622,300 liradır. Bu meyanda kazanç vergisi 15,5 hayvanlar vergisi 13 milyon, binalar vergisi beş milyon 322 bin, arazi vergileri $,400,000 liradır. İstihlâk ve muamele vergilerinin yekünu 82,140,500 Jliradır. Bu ölüyanda yürürük 3ö mrnam eli döngü üü0 mliyen Üralire İnhisarların safi hoslatı yekünu 39 milyon İirayı mütecavizdir. Tütün 24, tuz 6 milyon 75 bin, ispirto ve İçki 5$ milyonu geçmektedir. Devlet emlâk ve emval hasılatı yekünu 4 milyondur. Devletçe idare edilen müesseseler 8 milyon 755 bin liradan fazladır. Bu me- 'anda Devlet demiryolları 2,937,000 posta telgraf 5,465,000 lirdır. maumt müesseseler ve şirketler hasılatından devlet hissesi 1,047,000, Müteferrik hasılat 5,785,000 Fevkalâde varidat 4,422,000 liradır. Yakında İrak Hükü- metinden Alacağız Birkaç sene evvel Musul ihtilâfı halledilirken Irak hü- kümetile oradaki petrollar hak- kında bir mukavele yapmıştık. Mukavele — mucibince — Musul trollarının onda bir hissesi ize aittir. Irak hükümeti petrollardan geçende 400 bin İngili neşrine müsaade edilmi- yeceğinden bahsettiler. Hulâsa öyle bir kanun tasvir ettiler ki, bu kanun Matbuat Kanunu olmak- tan ziyade, matbuatı ilga zıııııı mahiyetini alıyor- Hakkı Tarık B. dün bütün bu rivayetleri tek- iz lirası zip etti ve bunları, kor- almıştır. Bu paranın onda biri kak muhalif —matbuatin olan 40 bin İngiliz lirası, yani halkı tehyiç için işaa et- (400) Türk lirası yakında bize tiklerini ilâve etti. teslim euilecektir. O halde hükümet ga- zetelerinin bu rivayetleri muhalif muharrirleri kor- kutmak için ortaya attık- Dostunun Yüzünü Kesmiş Perikli isminde bir sabıka- h bu sabah Yüksekkaldırım- da kendisinden yüz çeviren dostu — Matmazel — İzmaronun ustura ile yüzünü kesmiştir. Perikli yakalanmış, kızcağız da hastaneye yatırılmıştır. ç W YNUN — — AS | l Meselesi “ve Sî;zün Kısası Gazete j Kapatma ı Hakkı Tarık Bey, bir gaze- teye beyanatında, Müddelumu« milerin, Valilerin, Kaymakam- ©« ların gazeteleri kapatabilecek- leri haberini tekzip ediyor; hatta, bilâmuhakeme, telerin muvakkaten tatil edile- madığını söylüyor. - | Bıığı:ıber. meclis ııuıu# şasından evvel, iki hükümet gazetesi tarafından verilmiştir. k Demokrat memleketlerde, hakemeli veya muhakemesiz, ga» zete kapatılamaz. İsmet Pş., mu« ( bile, Vekiller Heyetinin gazete | kapatma salâbiyetini kullanmak ; istemedi; adalet mefhumuna karşı Vekiller Heyetinden daha hassas olan mahkemelere böyle bir hak ve vazife verileceğini zannetmeyiz. ğ Söz ve yazı içtimal bir || amildir. Mes'uliyetsiz. yazı ve söz olmaz. Ferde veya cemi- V| yete zarar veren sözlerin ve | yazıların sahibi, her suçlu gi- bi, Ceza Kanunun maddeleri- ne mevzu olur, ceza görür. Bir gazete, orada yazıları çıkan adamların malı olmak- tan daha fazla birşeydir, bir | mefhumdur, mücerret olarak yazı — hürriyetinin — kudsiye- € tini temsil eder. Muharrir, hatta naşir cezalandırılır, fakat gazeteye el sürülemez. Çünkü o, fertlerin hayatı fevkinde ya- şar, tekâmül eder. Mesillerden — nesillere intikal eder, Bu iti- barla yalnız efkârı umumiyenin emri altındadır. O, istemediği gazeteyi kapatır, yani okumaz. “Türkiyede efkârı umumiye — yoktur.,, Sözü, kat'i; ve sas | dece bir safsatadır. Ğ:.ıınhıı İ “Büyük Türk Milleti,' diyorlar, öte taraftan “Türkiyede âmme- nin şuuru yoktur, , Diyorlar. Bu da, kat'iyen ve | bükkmakli ” başka TENİ em değildir. a Yunan Matbuat Kanunu- Atina, I0 (A. A.) — Yenl Matbuat kanunu mer'iyete gir- miştir. Yeni kanunda cinayete | teşvik, yalan haberler işaası zemmü kadihler şiddetle || tecziye olunmaktadır. Kara Ali Çetesi Gebzeli Kara Ali çeti muhakemesine dün de devam miş, şahitler Alinin aleyhinde söylemişler, diğer şahitlerin celi için dava 30 temmuza kalmıştır. Marifetli Otomobil Şoför — Faiğin idaresindeki 1284 numaralı otomobil Baya- (# zıtta Madam İzmeroya pa-s rak yaralamıştır. Esnaf Cemiyetlerinde — | Şehrimiz Esnaf — Cemiyetlerl | reis ve kütipleri dün Ticaret Mü- dürlüğünde toplanarak cemiyet- lerine ait içleri - görüşmüşlerdir. | Aza aldatısın azaltılacağı - yılmaktadır.
