1 Eylül 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

1 Eylât (Baştarafı 1 inci sayfada) ün şiddetle bombardıman etmiş « dir. Bombardımıanı müteakıp Japon t'aları kasabayi işgal etmişlerdir. Bombardıman esnasında Voosung - nakledilmekte olan Çin mülteci ve b askerlerden 200 kişi ölmüştür. | Japon kıt'aları Vang - Pu nehrini de Aşnış olduklarını ve mühim bir sev - ülceyş noktası ele geçirdiklerini id - la etmektedirler. Çin askerleri Japon- ileri hareketine şiddetle muka - Vemet etmişlerdir. Çinliler mükabelei bilmisil — istiyorlar Londra 31 (Hususi) — Şanghay ti- Garet odası, Nankindeki merkezi h ete müracaatla Japon tayyareleri £ndan Voosungda yapılan bombar- hana şiddetle mukabele edilmesini, aponyanın işgali aitında bulunan For- Moza adasında ayni derecede tahribat a a ue e- we WRV gU inın topa tutulmasını istemiştir. Ykena, R j GÜKREKSERER Rçeisicumbur Atatürk dün akşam Saat yediye doğru Yeşilköy tayyare Meydarına giderek Devlet Hava yol- larının yöoni getirtmiş olduğu 4 mo - törlü büyük yolcu tayyaresini tetkik vetmiş ve işletme âmiri Abdullahtan İzahat almışlardır. * Ankaradan bildirildiğine göre Mil- ll Müdafaa Vekiâleti Millst Meclisi » Hin son toplanfısında kanuniyet kesp €tden Hava Genel Komutanlığı kanu- hu hazırlıklarını bitirmek — üzeredir. Teşkilâtın başına Korgeneral Hüse - Yin Hüsnü Kılkışın getirileceği söy- lenmektedir. « Hayva Genel Komutanlığı memle - ket müdafaası bakımından hazarda Ve seferde bir çok mühim işlerle tav- Zlf edilmiştir. Ayni kanunla yüksek SD Dir eee l eei RARSAR t" (Başınrafı 1 önct sayfada) Beludan'da muhtelif Arap mem - etlerinin mümessilierinin iştirak e- ikleri bir kongre toplanacaktır. Bu B SFE Atatürk tayyare meydanında E:va Genel Komutanlığı - teşkilâtı hazırlığı ilerileyor; yeni bombardıman tayyarelerimiz getirildi Filistin davası için Şamda büyük bir arap kongresi toplanıyor sSON POSTA TELGRAF HABERLERİ Çinde iki taraf tayyareleri aman vermiyorlar Londra 31 (Hususi) — Çin hariciye nazırı, President Hoover adi Amerikan gemisinin “yanlışlıkla bombârdımanı mü- nasebetile, Nankindeki Amerika masla. hatgüzarına teessürlerini bildirmiş we Çin hükümetinin istenilen tazminatı ver- meğe hazır olduğunu beyan etmiştir. Çinin bu dürüst hareketi Amerika ros- mi mehafilinde müsait bir tesir birak- mıştır. Hâdise kapanmış sayılmaktadır. Tayyarelerin faaliyeti Şanghay 31 (ALA.) — Şehrin şimalin- de şiddetli bombardımanlar yapılmıştır. Sekiz Japon tayyaresi şimal istasyonunu bombardıman etmişlerdir. Hasarat mü- himdir. Çin tayyareleri Yangtsepu ma- hallesini bombardıman etmişlerdir. Ma- hallenin mühtelif yerlerinde yangınlar çıkmıştır. Kanton 31 (A.A) — Bu sabah erken- den Japon tayyareleri şehrin üzerine iki akın yapmışlardır. Hasarat mühim de- "Dılmıuını, Şanghaydaki Japon bina-| gildir. Bir Japon tayyaresi düşürülmüş, istiyorlar. Bunlar rehine “olarak üçü içindekiler ölmüştür. selâhiyetli bir hava müdafaa komis- yonu teşkil edilmiştir. * Amerikadan yeni bombardıman tayyarelerimiz ve bunların motörle. rini yerleştirip ayarlıyacak olan A- merikâalı mütehassıs ve pilotlar gel - miştir. Yeni tayyareler Glein Martin fabrikasında yapılacaktir. Bu tayyareler saatte 363 kilometre sür'atle uçmakta, Boş olduğu zaman 6 dakikada $ bin kilömetre irtifaa çık- maktadır. Boş olduğu - zaman 6 ton ağırlığındadır. 3 buçuk ton hamule almakta, bin kiloluk bir bomba ve- yahut da yekânu bin kiloyu doldura- cak bir kaç bomba taşımaktadır. 1500 kilemetre mesafeye gidip vazife gör- mekte ve dönebilmektedir. Biner bey- girlik iki motörü vardır. tul Bekir Sıtkı paşanın yerine erkâ -İlini ziyaretinde konuşulacak — meseleler e tayin edilmiş O -| şunlardır: nıharbiye reisi lan eski milli müdafaa nazırı Abdül- lâtif Nuri paşa, yeni memuriyetine gi-| nümürdeki toplantısında müzakere edi- Ispanyadaki harp ne vakit - bitecek? Şanghay 31 (A-A.) — Asrı hazır tari- hinde ilk defa olarak bir kadın bir harb meclisinde yer almıştır. Bu kadın, ma- dam Tehang-KaisChek olup Nankin âli kumandanlığının konferanslarında — ek- seriya hazır bulunmaktadır. Madam, icra komitesinin tayyarecilik meseleleri hak- kındaki bütün mesalsi ile meşgul olmak- tadır. ? Haydutlar bir Fransız mektebini yağma etliler Pekin 31 — 1000 kadar haydud Fran- sız Marist frerlerinin Pekin yakınındaki bir mektebine taarruz etmişlerdir. Haydudlar, mektebi yağına elmişler ve papazları esir olarak tutmuşlardır. Haydudlar, fidyel necat istemektedirler. Japon makamatı, vak'a mahalline bir müfreze göndermiştir. Şanghay 1 (A.A.) — Şakilerle Kongre- gasyon mümessilleri arasında müzakere başlamıştır. Şakiler 500 bin dolar fidye Franko kuvvetlerinin aldıkları yerleri (siyah yerler) ve hükümet kuvvetlerinin elinde kalan araziyi (beyaz yerler) gözterir harita Frankocuların Santander şehrini de zaptetmelerini müteakip Okyanus kıyı- sındaki İspanyol toprağında hükümet- çilerin elinde ancak bir avuç yer kalmış- tır. Vaziyeti yakından takib eden Avru- palı askeri mütehassısların mütaleaları- na bakılırsa bu avuç içi kadar yerin de Franko kuvvetleri tarafından işçal edil- mesi nihayet bir gün veya bir hafta me- selesidir. Maamafih Ökyanus sahilindeki İspan- yol topraklarında hükümet nüfuzunun kalmaması İspanyol ihtilâlinin - Franko kuvvetleri lehine bitmek üzere olduğu şeklinde telâkki edilmiyor. Vakıâ bugün İspanyol toprağının üçte ikisinden faz- lası Göneral Frankonun - kumandasındı- ki ihtilâleilerin ellerindedir ve bunların asri harb malzemeleri bitmiyecek bır stok halini almıştır, fakat karşı tarafın da vaziyetini ıslah ettiği muhakkaktır. Bunun içindir ki Aprupalı askeri müte- hassışlar: »— İspanyol gailesinin bu kış sonu gel- meden önce şu veya bu şekilde tasfiye edilmesi beklenemez, diyorlar. İspanyol gallesinin sönmeden evvel: Avrupanın başka taraflarda daha pek çok sürpriz- Jer göstermesi çok muhtemeldir. Tekrar gönüllü gönderilecek mi ? Londra 3! (Hususi) — Paristen bil- dirildiğine göre Fransız hükümeti, gö- nüllülerin İspanyaya gitmesini mene - dilmesinin artık hiç bir manâsı kalma- dığı kanaatindedir. Mâhaza hükümet ademi müdabale komitesinden çekilmiyecektir. Diğer taraftan Fransız hükümeti - nin, Musolini ile Franko araşında San- anderin işgali münasebotile teati edi- len telgrafları adem: müdahale ko - mitesi nezdinde protesto etmesinden vazgeçeceği anlaşılmaktadır. Yugoslav filosu Yunan limanlarında Atina 31 (Hususi) — Dün bir Yugos- lav filosu Faler limanına gelmiştir. Bu filo Yunanistanın bazı limanlarını ziya- Fransız, biri İrlandalı 6 sı muhtelif mil- lete mensup olmak üzere 10 papası alıp götürmüşlerdir. Fransız büyük elçiliği Delegeleriyle bir Japon müfrezesi bâdi- se mahalline hareket etmişlerdir. Hava- nın fena olması şakilerin takibini zorlaş- tırmaktadır. Kolera da baş gösterdi Şanghay 31 (A.A.) — Fransa imtiyazlı mıntakasındaki Çinli mülteciler arasın- da 8 kolera vak'ası çıkmıştır. Çinliler taarruza hazırlanıyorl. Paris 1 (Hüsusi) — Çin-Japon harbi çok kanlı bir safhaya girmek üzeredir. Japon harp gemileri dün de Şanghayın Çin mahallesini şiddetle bambardıman etmişler, bünu müteakip karaya yeniden asker çıkarmışlardır. İhraç edilen yeni askerin miktarı 20,000 kişi tahmin edil- mektedir. Diğer taraftan büyük Çin kuvvetleri Japon hatlarına taarruz etmek için mer- kezden emir almışlardır. Her dakika iki taraf arasında çok şiddetli çarpışmaların vukuu beklenmektedir. Musolininin Berlin seyahati tahakkuk etti Londra 1 (Hususi) — Musolininin Ber- 1 — Milletler Cemiyeti könseyinin ö- S , Si KIT SIM AA AA KDA © Uzakşark hâdiseleri büyük ihtilâtlara yol açmak istidadını gösteriyor hi Yazan: Selim Ragıp Emeç in » Japon tlâfı müna- sebetile, ortaya, iki mühim bey- nelmilel mesele çıkıyor: 1 — İlânı harp edilmeden bir devletin sahilleri abluka altına almabilir mi, alı- namaz mı? 2 — Muharebe halinde olmadan mu - harebe eden iki memleket arazisinden bi. rinden de, bitaraf bir devlet tebaası, diğer taraf kuvvetleri tarafından tecavüze uğ - rarsa ne olur? Umumi birer kaziye haline ifrağ edil » mok üzore betahsiğ ihtimale müstenit iki vâkıâ halinde kaydettiğim sorguların her ikisl de, son günlerin hâdisatından alın « mış birer ana misâldir. Bunlardan birincisi, Japonya tarafından Çinin cenup sahillerine tatbik edilmek is- tenen muameleyi, diğeri, münhastran Çin arazisinden geçerek Nankinden Şangha- ya giden İngiliz elçisinin Japonya tayya- releri tarafından uğradığı tecavüzün do« gurabileceği hukuki vaziyeti istihdaf et « mektedir. Milletler arası mevcut — muameleler, an'ane ve taamüller nazarı dikkate alı- nırsa, bir devletin diğerine ilânı harbet. meden muharip sıfatımı Iktisap eyleme - sine imkân yoktur, Muharip sıfatını ikti. sap eylemiyen bir devletin de bir diğer memleketin sabillerine abluka tatbik et - mesi hukukan mümkün değildir.. Çünkü muharip sıfatını alan bir devlet, bu sıfatla bitaraf gemilerde araştırmalar yapmak ve harp işlerine yarıyacak eşyanın müsade- resi hâkkını kazanmış olacaktır. Halbuki bu da bir şartla kabildir: Harbin resmen ilân edilmesi şartile. Japonya ile Çin arasınra tesmen hali harp ilân edilmediği için Japonyanın Çin sahillerine tatbik etmek istediği abluka- nın da gayri hukukt olacağı bedihidir, İngilterenin Nankin sefirinin Japon tay yareleri tarafından uğradığı tecavüze ge- Hince resmon harp ilân edilmediği için hali harpte bulunduğunu bilmekle mü- kellef sayılamıyacağı Çin topraklarından geçen bu diplomat, usulen Çin makama- tına hareketini haber vermiş bulunuyor- du. Bu ahval ve şerait altında tecavü - ze uğraması, her hangi bir sivil şahsın, sırf insan imha etmek kasdile hareket e- den mütecavizlerin taarruzuna uğrama- sı demek oluyor ki, bunda da, Japonlar baştan başa haksızdırlar. İngiltere, bu münasebetle Japonyadan istediği tarziye- yi, bu gibi hâdiselerin ademi tekerrürü- ne ait teminatı ve —müsebbiplerinin ce- zalandırılması karar ve yadini — alabilir. mi, alamaz mı? Burası şimdiden kestiri- lemez. Fakat kat'iyetle kestirilebilecek olan şey ahvalin rengini değiştirmekte olması ve Uzakşark hâdiselerinin hiç bek- lenmiyen bir zamanda bir takım büyük ihtilâtlara yol açmak istidadını göster- grenin, en çok muhtemel reis nam- i de Arap ve İslâm ittihatçısı Şe - Aslandır.-Filistinin taksimi ve Ya- iliğin Filistinde gittikçe fazla bir derken buraya geldiği zaman, kendi -İJecek olan Habeşistan meselesinin hal- sinin Bağdadda tekaüde sevkedilip ve-| linden sonra, İtalya ile Almanyanın bey- rine birinci fırka kumandanı Fevzi pa| nelmilel vaziyet karşısında takib ede- şanın tayin edilmiş olduğu haberini al|çekleri siyaset ve Milletler Comiyetine ? ret edecektir. mekte bulunmasıdır. Selim Ragıp Emeç bud Sabahtan Sabaha : sla yerleşmesi aleyhinde bulunan A"P cereyanı, yakından tetkik edile- k olursa, daha bugünden çok kuv « '“İı olan ve gittikçe kuvvetleneceği b kkak bulunan bir harekettir. Ge- İngiltere, gerek Milletler Cemiye- Filistin meselesinin halli esnasında %ı:ımkeıl de hesaba katmaya mec - lürlar, Vakıa, hareket, bugün için, 'Wııın dayanan ve milli bir şuur e birleşen bir siyasel anlayışı de- ir; fakat, Arap — milletinin bütün arasında, umuümi bir Araplık vardır ve, sırf bir duygu ba » kuvvetli bir harekettir. Filistin tetkik eden hey'et verdiği tak- Yraporunu İngiliz parlâmentosu ka EFİE Fi TT tl! 'etine gittiği zaman orada da pok üyeti encümeninin geçen hafta 'dan çok başka bir şey değildir. » Ekelmadare çağall Ve Gi VVOESES V Ü İr Ç R Ç G ğ GU tir. Bu kararlar malüm — olunca bu köngrenin toplanmasına karar A Bakalım, kongre ne yapacak? Tita muhiti Trak ahvali ile de meş- Wdiği karar da mahiyet itibarile bu ti ;:Plık âlemi de, çoktanberi bahset -| r, Eski hükümet tarafından mak- eskisi mıştır. Mısır ve Süriye gazetecilerine, | karşı alacakları vaziyet. Irakta orduyu tamamen siyasetlen çek- meğe karar vermiş oldüğunu beyan e- den Bay Midfai'nin aldığı bu son ted- birin de bu maksatla alâkadar olduğu anlâşılıyor. Süriye muhitinde dolaşan haberlere göre Fevzi bey Elkayukçi'ye de Irakta mühim bir askeri vazife ve- rilecekmiş. Fevzi bey, Türkiyede ken- disinden vaktile çok — bahsedilmiş bir askerdir. İtalya muhâarebesi zasnanın - da deniz ve kara yollarile Trablusa harp malzemesi — kaçırmak ve Yunan harbi esnasında Akdenizde --velân'ar yapân Hamidiye kruvazörüne deniz - de kömür, erzak vesaire temin — eden 'yarı asker ve yarı polilikacı, cesur, a- etmedi, Bu raporlar Milletler Ce-|tılgan ittihatçı idi. Suriyedeki afdan| öziz İbnisuut, hâkimiyeti altında bulu » istifade edemediği için son zamanlar. hıı'll yüzü görmedi. Ancak, Milletter|da Irakta bulunuyordu. Kendisine ne| sını mukaddes cihada çağırmakta ve gibi bir vazife verileceği malüm değil- dir. Sabık Trak Başvekili | Hikmet Sü - Aradaki fark bir şekil farkından i . leyman beyin Ankara sefirliğine ve keze doğru göç etmiye başlamışlardır. bugünkü Ankara setirinin de Majeste Gazinin sır tipliğine tayin edilece- gine dair buraya bazı h:,berler geldi. Şam muhitine göre, Hikniet Süleyman beyin Ankara elçiliğine tayini, yeni 1- rak kabinesinin Türkiye — dostiuğuna ehemmiyet vereceği hak - k Radyoda Bir kaç gündenberi İstanbul radyosunun yeni kadın spikeri hakkında ga- zetelerde birbirine zat fik!rler ileri sürülüyor. Bir arkadaş kadın spikerimi - zin fransızca kelimeleri tam Fransız aksanı ile söylemesine itiraz etti. Biri de aksini müdafaa etti: z — İyi ya. Ecnebi kelimeleri bize asıl şivesi ile söylüyor. Teşekkür edelim, dedi. Askerlik hizmetini yaptığı için izinli olan asıl spikerimiz san'otkâr Mes'ut Cemile vekâlet eden genç Türk kadını anlaşılıyor- ki iyi frenkçe biliyor. Belki bir kaç dil daha konuşuyor. Türk kadınları arasında ecnebi dillerini mükemmel konuşanlar pek çoktur. Türk milletinin bilhassa lisana istidadı . hele yabancı dilerin şivesini ifadeye kabiliyeti her milletten fazla- dır. Bunu kimse inkâr edemez. Onun için apikerin ecnebi kelimeleri tam aksanlarile konuşmasını takdir etmeliyiz. Bu belk; bazılarına züppelik gibi gelir. Fakat doğru değil. Ecnebi kelimeleri ya olduğu gibi almalı, ya türkçe- sini bulup söylemeli. Meselâ çokları otomobile otomopil derler. Ne münasabet, Lisanımıza yerleşen ecnebi kelimeleri halk tabakalarına da olduğu gibi öğretmek lâzımdır. Gazete yazıları ve radyo neşriyatı bu vazifeyi yapacak en kuvvetli vasıtalardır. Yalnız bir nokta var. Radyo spikeri ecnebi kelimeleri tam şivesile söylek diği halde bazı eski şarkı güftelerini, içinde arapçası, farsçası bol olduğundan berbat ve perişan ediyor. Daha beste başlamadan insan en güzel güftenin meselâ Nedime, Ziya Paşaya ait nefis bir kıt'anın spikerin ağzında manası- nı, zevkini kaçırdığını duyup muztarip oluyor. Spiker de muhakkak bir çok kadınlarımız gibi bir kaç ecnebi dil bildiği halde Türk edebiyalile —meşgul almamıştır. Bunun için hiç olmazsa her gecenin programını okumazdan ev- vel eski güfteleri iyi bilen birine yazdırsa ve bir kaç kere tekrar etse ve ahengini, şivesini bozmadan bize söylese çok isabet olacak! 2 — İspanyaya karşı takib - edilecek hattı hareket. 3 — Garb paktı meselesi. 4 — Akdenizde İngiliz - İtalyan teşriki mesajsi, 5 — Almanya ile Papalık makamı ara- sındaki ihtilâf. — nnn irize üeü eeei kında, Bay Micifal tarıfından vaki be- yanatıtrı doğruluğuna bir âlâmet ola - rak telâkki ediliyor. Arabistanda Seferberlik Ammandan bildirildiğine göre Abdül- nan bütün ülkelere haber salarak, tebaa- memlekette umumi seferberlik ilân et « mektedir. Bu yüzden Arabistanda büyük kabile akınları olmuş ve bedeviler, mer- Memlekette büyük bir heyecan hüküm gürmektedir. Arabistanda ansızın ve sebebsiz ilân edilen bu seferberliğin, Ab- dülâzizin ülkesinin hudutlarını genişlet- mek ve cenuba doğru yeni arazi fethet- İmek arzusundan doğduğu söylenmekte- dir.