April 30, 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Binicilerimiz Niste nasıl v Teğmen Saim (Baştarafı 1 mci sayjada) kası hakkında Nis gâzeteleri bir çok taf- Mlât vermektedirler. Bu tafsilâtı kısmen aliyoruz: «Bu kupa 1935 yılında Lehistan har- nezareti larafından hediye edilmiş- Müsaböka iki tasnife tâbidir. Birincisi millet namına ancak üç müsabıkın olması şartile kupanın talihini tes- bit eder, İkinci tasnif ise şahsidir. Mükü- n nasıl tevzi edileceğini gösterir. onya kupasının talimatnamesine bir milletin kupayı alabilmesi için t sene zarfında iki defa birinci gel - Mesi şarttır. Şu halde bütün yapılan mü- Mabakada kupayı alabilecek mevkide an- Sak İrlânda ekipi vardı. Çünkü 1936 yı - bir galebe kazanmıştı. Koşu mesafesi 650 metre olarak tayin *dilmişti, Bu mesafeye de yükseklik ve- YA enlilik şeklinde 12 tane müânin serpiş- Mirilmişt, Koşu takriben 2 saat sürdü ve müsa - kaya giren ekipler arasında şiddetli bir Mücadele ile geçti. İlk dakikalarda müsa- m görünüşü üzerinde bir fikir edi- Mebilmek için her millet namına İştirak #denlerden bir tonesinin olsun mesafeyi isini beklemek lâzım geliyordu 2, Süvarinin geçişinden sonra arlaşıldı birinci oldular? Nis müsabakalarında den çok net olarak ayrılıyorlardı. Fakat kim kazanacak? Bu evvelâ anlaşılmadı ve uzun mid - det iki ekip halinde çok güzel bir müsa - baka ile geçti. Neticede Türkiye ile Fran- sa berabere kaldılar, Dostluğun sembolü olan fki millet bay- rağı şeref direklerine çekildiği zaman bütün tribünlerden alkış koptu. Şimdi sıra müsabakanın hakiki galibi- ni tayin etmiye gelmişti Bu maksadla 12 mânladan 6 tanesi kaldırıldı, bırakılan 6.nın ise yükseklik veya genişlikleri art- tırıldı, Fransız ekipinin ilk iki süvarisi koşu- yu mükemmel olarak bitirdiler. Fakat ü- çüncü süvarinin beygiri mânia önünde üç defa direldiği için Fransız ekibi geri Kaldı. Neticede Ünalın üzerinde yüzbaşı E - yüp Öncü, Çakalın üzerinde teğmen Saim Polatkanın ve Yıldızın üzerinde yüzbaşı Cevad Gürkandan mürekkeb olan Türk ekipi Fransanınkini 2 saniye farkla ge - gerek birinci geldi. Ferdi tash birinci Fransız teğmeni Mawpeu, ikinci yüzbaşı Cevad Gürkan - dır. Millet itibarile tasnif neticesi şudur: 1 — Türkiye, 2.— Fransa, 3 — Holân- da, 4 — Polonya, 6 — Portekiz, 6 —İr- Türk ve Fransız zabitleri diğerlerin -|lânda, 7 — Romanya, Çekoslovakya için Londrada Verilen karar O (Baştarafı 1 inci sayfada) Pran, Düze Prensib #tibarile muhalefet etine - € beraber, orta Avrupa hakkında Al a ne gibi temayüller beslediğini Miş Ezeden böyle bir hareketin mev - dı, < Olâcağı kanaatini ileri sürmüşler- hususunda ısrar etmiştir. Çekoslovakya meselesi Çeköslovakya meselesine gelince, Fran- “2 devlete Ye nazırı Bone hükümetinin bu te karşı taahhüdlerini etrafh suret- Ayi etmiştir. Bundan sonra, Südet hükümerin taleblerini ve Çekoslovak den, azami tavizlerini ihtiva e - "a Pragdan gönderilmiş olan rapor 2 haber alan mahfelerde temin edi nl Çekoslovakya meselesinde miştir / ser bir yeni taahhüd altına gir- za son zamanlarda, Sü- meselesinin sırf bir Alman mese - ve İngiltere ile Fransanın x olmağa hiç bir hakları dair Berlin tarafından ile- iddialar şiddetle reddedilmek- zi Hi ; pi ; betle, Avusturyanın Alman- & müteakib Çekoslovakya mâreşal Göringin vermiş ol - teminatı hatırlatan ayni mah» giltere ve Fransanın bu mese - Si Termin hakları olduğu - Vakit Almanya ta; — a tarafından ka: Şaha tehdid e sulhunu Sallar olan a B £, Eri 5 ? m muhafazasile yakım- İngiltere ve Fransa, Sü Bilhu team nin Cebir yolu ile halllinin €den bir hareket olacağında Mutabık kalmışlardır. Diğer meseleler ovakya meselesinden başka Ha- fi Çekosi beşistan, İspanya, Uzakşark ve askeri iş- ilk müsald fırsatta müzakerata gi-| birliği meseleleri de tedkik edilerek, ta - raflar arasında tam bir mütabakat hâsıl sız mazirlari ise, böyle bir teşeb -İ olmuştur. Londra 29 (Hususi) — İngiliz - Fran - sız genel kurmayları arâsında yapılacak olan işbirliği hakkında yanlış tefsirlere | mahal bırakmamak için, aktedilen an - laşma hakkında İtalyan ve Alman hü - kümetlerine tebliğat yapılması zımnında Roma ve Berlindeki İngiliz sefirlerine ta- limat verilmiştir. Londra 29 (Hususi) — Müzakereler hi- tam bulduktan sonra Fransız sefaretha - nesinde matbuat mümessillerini kabul e- den başvekil Daladye, Fransa ile İngilte- re arasında bütün sahalarda hakiki, ge- niş ve derin bir anlaşmıya varılmış oldu- ğunu bildirmiş ve çıkarılan resmi tebliği kendilerine okumuştur. Resmi tebliğ Tebliğin metni şudur: Fransız ve İngiliz nazırları, (evvelce 19 mart 1938 anlaşmasile tesbit edilmiş olan pakta müşabib bir farada Iki ordu genel kur mayları arasında münasebet tesisine karar vermişlerdir. Fransız nazırları, son İngiliz - İtalyan an- laşmasına varan Lord Pürt - Kont OClano müzakerelerinin neticesini tasvib eylemişler- dir. İngiliz nazırları, Fransız - İtalyan mü- zakerelerinin ayni tarzda memnuniyet ve - riri neticeler vermesi ümidini izhar etmiş - lerdir. #ransiz ve İngiliz nasırları bu mü - zakereler vasıtasile Akdenizde (elde edilen İsükünu tasvib eylemekte, İzpanyadan gö - büllülerin geri çekilmesi hakkındaki 14 Teş- rinisani anlaşmasının tatbiki şartlarının da- ha iyi bir vaziyete girdiğinde hemfikir bulun makta ve harb levazımının geri çekilmesini Istihdaf eden bir anlaşma için yapılan mü - zakerelerin de ayni zamanda daha © ziyade İyileşeceği kanaatini izhar eylemektedirler, Orta Avrupa meseleleri, bahsinde ve bu meselelere sülhün menfaati (lehine bir hal çaresi bulmak üzere alınması (İâzum gelen tedbirler hakkında umumi (bir anlaşmaya Zelzele sahasında ınşaata sür'atle başlanacak TBoştarafı 1 inci sayfada) Sayın arkadaşlar, Zelzele sahası üç kısma ayrılacak olur- $a merkezi kısım asıl zelzelenin olduğu kezi tarafından hasarzedelere, inşa ve iaşe ve toptan yardım yollarile sarfedi - lecektir. İlk yardım, imdad olarak va - tandaşların kendiliklerinden koşması su- ve en büyük harabiyi intaç ettiği yerİretile olmuştur. Köy komşuları derhal fe-| - haritayı gözönüne getirerek dinleme -)| lâkete uğrıyanlara yardım etmişlerdir. | gidecektir. Bunun da yapacağı şey orada ba- Ondan sonra haber alan, hükümet ve ma-| 54” gören ve yıkılması muhtemel olan ev - nizi rica ederim - şimalen Manahos ça - yı, cenubu Ankara . Kırşehir şosesi ve| halli teşkilât üyeleri ve kurumları olmuş- şimali garbisi de Deliceçayı olmak üze -|tur. O gün de Kızılay her vakit mem -İmak şartile inşaata başlıyabilmek imkânını re bu çizgiler arasındaki kat'ı nakıs şek-|leketin ıztırabına koşan bu şefkat ocağı| hazırlamaktan ibaret olacaktır. Bu işler sür- linde bulunan bir arazidir, Bu arazi asıl| felâkete uğrıyanların yardımına koşmuş-| ae yapılmak lâzım gelir. Çünkü Teğrinlev- zelzelenin merkezini teşkil eden bir sa -|tur. Bugün iaşesi temin edilmemiş hiç hadır. En çok zarar da burada olmuştur.| bir köy, tek bir ev ve tek bir vatandaş İkinci saha bu zelzelenin aksülâmeli 0-| yoktur, Felâket mıntakasının sıhhi vazi -| iklimin sertliği ve o havalide kışın erken gel larak Kayseride, Yozgadda, Ankaranın | yeti de gayet iyidir. Kâfi mikdarda hekim Haymanasında, Niğdede ve merkeze ci-|ve sıhhi malzeme mahallinde bulundu - var olan yedi vilâyet ve mıntakada ve civarlarda dü hissedilmiştir. Sonra dalga dalga memleketin daha uzak yerlerine kadar intişar" etmiştir, — Harab olan evler Bu mıntaka içinde 6700 ev vardır. Bu 6700 evin dört binine yakını tamamile harab olmuştur. Bu mmtakanın nüfusu 69 bindir. Ölenlerin sayısı Nüfusça zayiatımız © gün arzettiğim - den kemali şükranla söyliyeyim ki, da - ha az olmuştur. O vakit 200 kadar ölü tahmin edilmişti. Bugün vefat eden va- tandaşların sayısı 148 olduğu anlaşılmış- tır. Bu rakam dahi çok büyük teessürü muciptir. Yaralılardan birisi Koırşehir hastanesinde vefat etmiş, diğerleri hasta- neden çıkmış ve köylerine gitmişlerdir. Bunun haricinde olarak Keskin, Yerköy, Sekili ve Haymanada bir tskım hasarat olmuştur. Hasara uğrıyan evlerin hepsi altı bindir. 680 kadar da hayvan zayi ol- muştur. O zaman da arzettiğim gibi mad- di basarın hiç bir ehemmiyeti yoktur. Her vakit olduğu gibi en büyük teessü - rümüzü mucib olan cihet, 149 vatanda - şımızın hazin vefatıdır. Tek bir kalb gibi Bu zelzele ve hasar ve bilhassa vatan - aşlarımızın kaybı memlekette umum! artan bir teessür ve heyecan uyatıdırmış- tır. O gündenbari başlıyan ve gittikçe artan teessür telgraflarınm elân arkası alınmamıştır. Memleketimiz oOtek bir rulmaktadır. Açıkta kimse kalmamıştır Bu ilmi tedkik neticesi, nihayet Mayısın onuna kadar hükümetin eline gelmiş olacak- tar. Bu tedkik bey'eti bu akşam hareket ede- cektir. Bir taraftan bu tedkik yapılırken di- Ber taraftan da iskün umum Müdürlüğü bü- tün teşkilârını seferber ederek mahalline lerin, yerine en seri bir surette ve €n sağ - lam bir şekilde, mahalli majzemeyi kullan - velm nihayet on beşine kadar bu vatandaş- lar çadırdan, çardaktan ve çergiden © çikip damları altına girmelidirler. oAksi takdirde mesi, bu vatandaşlarımızı çok rahatsız & - der dağılmalarını mtucib olur. Hükümet bu vaziyeti nazarı itibara alarak her türlü ve - saite müracaatla bu vatandaşların evlerinin derhal yapılmasına karar (o yermiştir. (Çok Halkın ahvali maneviyesi de yerinde -|8üzel sesleri). dir; Açıkta bir tek kimse kalmamıştır. Kınlay Gerek içtimai muavenet o gerek bu ing Kızılay 1200'den fazla çadır göndermiş| keyfiyeti sıhhat bakanlığının erin mürakabe ve milli müdafaadan da 400 çadır alın - mıştır. İcab ederse daha da temin oluna- caktır. İaşe için de köylünün kendi buğdayın- dan istifade edilmekte, köy değirmenleri tamir edilerek bu buğdaylar bu değir - menlerde öğütülmektedir. . İlk yardımın heyecanlı olması-tabildir. Ve bu ilk yar- dımı derhal idare âmirlerinin yapması İâzımdı ve yapmışlardır. Yalnız bunlar- dan biri, Çiçekdağı kaymakamı bunu yapmadığından, vazifesini idrak edeme - diğinden dolayı işten çıkarılmıştır. (Bra- vo sesleri), İlmi izahat İstanbul Üniversitesi kendisinin mukte - dir profesörü Hamid Nafiz Pamiri birkaç ar- kadaşile birlikde zelzele sahasında tedkikat yapmağa memur etmiştir. Profesör (OPamir dün Ankaraya döndü. Kendisinden izahat İs tedim. Bana imi müşahedelerini söyledi. Ve bakikati olduğu gibi anisttı, Ben de anlaya- bildiğim kadarını âize anlatmaya çalışaca - Gi zelselenin, sebebi volkanik değilmiş, tektonik imiş. Volkanik olan #elzelelerim te- siri gayet mahdud olurmuş. Meselâ: Marti - nikte Pele yansrdağının bulunduğu © yerde vukua gelen zelzelede bir çok hasarat vu - Kubulduğu ve bu 300 bin kişinin ölümüne s6- beb (Oolduğu Obalde oeezelenin te - siri © birkaç © kilometre (o ilerdeki (o s8-İ hillerde o duyulmamış, (o Halbuki mem - ieketimizde hasl olan zelzele, hattâ beş altı sinde olmak üzere Kımiay Kurumuna veril - miştir. Kızılay da bunu bir bizmeti müftabi- re olmak üzere kabul etmiş bulunuyor. Kı- mlayın bu hususta çok iyi semereler vermiş tecrübeleri vardır. Paşalimanı, Erdek yakasi, Buşehri vak'ası ve diğer yerlerdeki yangın vak'alarında şehir ve köylerinde tamirinde Kızılay çalışmış ve muvaffak olmuştur. Kı - ulayı teşkil eden muhterem zevat ve başta bulunan arkadaşımız Refik Saydam bu işi kabul etmiş olmakla hem vatandaşlara ve hem de hükümete çok büyük bir insani ha- rekette bulunmuşlardır. z Zahire kurtarılmıştır. Üçüncü kısım, zahire ve çift hayvanları vaziyetidir. Zahirenin büyük kısmıkur - tarılmıştır. Toprak altındakiler, elenmiş, taş altında kalanlar da temizlenerek kurtarıl - mıştır. Hayvan zâylatına gelince: Ölen hay- vanlar karasığır'dır. Burada karasığır çok ol makla beraber vatandaşlara bu iptidal ser- mayclerini verebilmek için bazı (tedbirlere mürasaat edilmiştir. 500 bin lira Hükümet Ziraat Bankası İle temasa gel - di. O da bunları temin etmek vazifesini â - zerine âldı Bütün bu masraflara karşılık ol- mak üzere Hükümet 600 bin liralık bir tah- sisat istemeye karar vermiştir. Kanun ya - kında Büyük Millet Meclisine gelecektir. Ka- bulürü rica-ederim. Şaşed O bu kıt'anm ve vatandaşlarımızın evlerinin inşası ve ken - dilerinin refahı bilhassa selâmetlerinin te - milini, daha çok fedakârlığı icab © ediyorsa süphesiz ki hükümetiniz nazarı itibara ala - caktır. Ve hükümetiniz emindirki BOM Meclisi bunu vermekte aslâ tereddüd etmi - i kalb gibi bu ölen valandaşlar etrafında | yüz, hattâ bin kilometrelik yerlerden İşltl- | yecektir. (Hay hay sesleri). | yasla, matemle çırpınmaktadır. Kendi - liğinden her yerde isnelek toplanmağa başlanmıştır. «Kendiliğinden; kaydını hassatan söyliyorum, ne hükümet ve ne de mahalli idareler tarafından iane açıl- ması için hiç bir teşebbüs vaki olmamış-! tur. Vatandaşlar kendiliklerinden içle - irinden ve kalblerinden duydukları tees- İsürün İfadesi olarak yardıma bu suretle i Koşmuşlardır. Bu teessür harice de taşmıştır. Bu te - essür, bütün dost milletlerden Relsicum- hurumuza, Başvekilimize, Hariciyemize, hükümetimize ve Dahiliye Vekâletine de telgrafları gelmekte devam etmektedir. Hariçten yardımlar Hariçten Dahiliye Ve-âletine gönde - rilmiş ianeler ve yardımlar da vardır. Toplanan yardımlar tamamen Kınlay şubelerine verilecektir, Yardım umuma müteveccihdir Hiç bir yerde şahsa müteveccih yar - dım yoktur. Hepsi umuma müteveccih - tir. Yardımlar ve laneler Kızılay şube - lerinde toplanacak ve Kızılay genel mer-| tedkik edilmiştir. İngiliz ve Pransız nazırları, iki memleke- lin menfaatlerinin birliğini müşahede et - bayat ideallerinin müdafaası için istişare ve karşılıklı işbirliği politikaların inkişaf et - tirmek hususunda mutabık kalmışlardır.» Daladye, resmi tebliği okuduktan sonra, görüşmelerden çok İyi bir intiba hasıl etmiş olduğu ve bu samimi ve açık görüşmelerin İngiltere ve Fransa arasındaki menfaat ve fikir birliğini bir &ere daha isbat eylemiş bulunduğunu bildirmiştir. $ Nazırlar Parise döndüler Londra 29 (Hususi) — Fransız Başvekil! Daladye ve Harlelye Nazırı Bone, akşam #â- at 1830 da Kraydon tayyare meydanından Parlse hareket etmişlerdir. Lord Hallfaks, Fransız sefiri Korben ve diğer yüksek zevat ile kalabalık bir halk küt lesi Fransız nazırlarını oğurlamışlardır. Paris 29 (A.A) — Daladye ve Bone, sâ,- 20 de tayyare İle buraya vasıl olmuşlar - Daladye gazetecilere, İngiltere seyâha - tinden çok mes'ud intıbalar getirmekte ol - duğunu bildirmiştir. at dir, miştir. İşte bu neticede zelzelenin volkanik deği tektonik olduğunu "Tektonik demek te arzın merkeze yakın © - lan kısmının soğuyarak gerginleşmesi ve bu suretle gerinmelerden, âdeta bir tabak kâ - yarılmasıdır. İşte bu yarımadan «fay» de - dikleri yarıklar. basıl olmaktadır. Yarıkla - rın genişliği, bir metreden elli santimetreye kadar tehelif etmekte imiş. Profesör Hâmid Pümirin söylediğine gö- re, bü «fay» kendi ölçüsü ile 18 kilometre u- zunluğundaymış. Köylülerin ifadesine göre, bir çok dağları aşar ve uzayabilirmiş. Hattâ bu yarıklar daha da uzar 1000 kilometreye yarabilirmiş. Yarığın derinliği (Oprofesörün tahminine göre, ölçülemiyecek derecededir. Ve tahminen bu derinlik 3 - 4 bin metre arasındadır. Şayed daha derin olsaydı, di - yor, lavlar ve alevler çıkardı. Toprak öyle ayrılmıştır ki, mermer, nit ve kl tabakaları bçakla (kesilmiş çatlamıştır. İşte çatlamanın yaptığı selzeleyi mucib olmuş ve zeizele çok derin - lerden geldiği için ve suhuru billüriyeye ta allik ettiği için usaklara kadar tesir etmiş- tir, Anlattığına göre bir çok sular kurumuş ve bir çok sular meydana çıkmıştır. Eskiden beri malüm olan bazı kaplıcalar da yerleri - nl, yerin titmdaki su depoları ve mecraları istikametini , gra- göstermekte imiş. | | Tekrar edeyim: Böyle maddi acıları tadil etmeğe ve maddi yaraları tamire bu mille- tin kudreti ve bilhassa hassasiyeti, vatan - perverliği kâfidir. Teessüf olunacak cibet, tekrar edeyim; ölen vatandaşlarımızın telâ- fi edilemiyecek olan ziyaıdır. Başvekil Vekili ve Dahiliye Vekili Şükrü Kayanın bu izahatım müteakib rusnameye geçilmiştir. Tokad 20 (A.A) — Sant on dördü beş ge- çe 13 saniye süren bir yer debrenmesi olmüş- tur, Hasar yoktur. Samsunda iki sarsıntı oldu Samsun, 29 (Hususi) — Bugün saat ikiyi beş geçe birbirini müteakib on saniye de - vam eden iki sarsıntı olmuştur. Zaylat yok- tur. Felâketzedelere yardım edenler Avram Tazartes 25, Anadolu çimentoları Türk Anonlm Şirketi 500, Türk Çimentosu ve Kireci Anonim Şirketi 500, Aslan ve Eskihisar Müttehd Çimento ve Su Kireci Fabrikoları Anonim Şirket! 500, Jak Levi 15, Salamon Kohen ve oğulları 30, Baxkal İranlı Mahmud 3, Beneara, Piniz ve Eskenazi 50, N. V. Ste- C. H. P. grupunda bu meseleleri âza ar - | Edvard Gavt 10, Renc Asseco ve Albert Tiano daveti tzerine müzakere ve mü-| 35, İstanbul 12 nel okul sınıf 3/B mişler ve yalnız milli müdafaa için (değil, nakaşa ettik. Ve bazı kararlara vasıl Gİ -| dokuz talebe 1,85, Molz ve Sami fakat ayni zamanda Iki memleketi birbirine duk. O kararları bugün gazetelerde iera Ve-| Mardik Şekerciyan halefi 20, Türk bağlıyan mili ideallerinin ve enternasyonal! kileri bhey'eti kararı olarak, görmüşsünlz -| patrikliği 20, Bayan L. A. Whittall subesinden Abuay 25, Ermeni 50, Baş dür. Bunları, bu kürsüden Büyük Millet MecİTL M. Whittall 25, 1. V. Vittol ve Kampani iistne ve efkürı umumiyemize arzetmek İs -| Limited 100, Oryant Eksport Limited terim. Alınan kararların birincisi, âni ve ilk| tinden İzakino Bennahmias ve M. U. Maler hariç olmak Gzere söylüyorum.-| 100, Perahya ve Karlo 30, Mithat Nemli 300, Zelzele mahalline İstanbul Üniversitesinden, | Hetlos müessesatı 100, Hayik Kasanelyan ve Ankara Dil Tarih, Coğrafya Fakültesinden, | Setrak Vartanyan 25, Mukavva kâğıd Lted. Ziraat Enstitüsünden, M. 'T. A. dan, meteo -| Şirket: 60, Davit ve Leon Varber 20, Menaşe foloji genel direktörlüğünden seçilmiş olan| Kuzen 50, Raşid 1, Armenak Şekerciyan 900, bir hafta zarfında bu mıntakayı tedkik ede- ve allesi 10, Sadi Emanvel 25, Kanetti Bira- esk ve raporunu hükümete & verecektir. Bu| derler 50, Salamon Yuda Levi 200, A. Abvar ve N. Benhaym 100, Yün ve Pamuk İpliği nin tehlikeli olup olmadığı ve mevcud köy -|si 250, Çerkeşli Ali 5, Mustafa Özkanlı 20, lerin başka bir yere nakli icab edip etmiye- | Maksud Papazyan 10, İbrahim Aktar 18, Şa- i Vekii ve yapılması lâzım gelen köylerin yerle-| kir Kınacı ve ortakları 800, Erkas Hanri 10, #u, gerek dayanıklık, gerek toprak | M. İhsan, M. Zeki Sarı Bekir 25, Mihran O- tesbit ederek diğer bir rapor vere -|hanyan 50, Karabet Türkelyan 5, Sslsmon H. Sisa 50, İstanbul İdrofll Pamuk Fabrikası bundan sonra göz önünde tutulma-|T. A. Şirketi 25, İsak Kohen Cizlaved Limited # Jeab eden noklaları ve hükümetin düşün- | Şirketi 200, Davit Kalderon mahdumları 150 eelerini izah ederek demiştir ki: Mira vermişlerdir. Si