20 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

-— U, 20 Birinciteşi. ——— *” SON POSTa E DENİZCİLİK BAHİSLERİ — Deniz ve hava filolarının müşterek çalışmaları Istikbal harblerinde müstakil hava kuvvetlerile beraber harbe hazırlanmış galib geleceklerdir donanmalar Her yeni icad edi- len silâh gibi tay- yareler de, ilk defa uçtukları zaman, ef kârı umumiyeye bü- yük bir dehşet saç. mışlardı. Bu dehşe - tin en hâd zamanını biz 1920 sularında gördük. O zamanlar hava silâhının misli bulunmaz bir kuv. vet olduğunu, bunlas — rın, karşısında ne kşra ve ne de deniz * kuvvetinin barınabi. leceğini, — istikbalde tayyare — filolarının bütün bir memleketi baştan aşağı harabe- ye çevireceğini, ine sanların yok olacağı. ni iddia edenler pek Çoktu, Evet, tayyare yeni bir gilâhtır. Onun © meydana gelmesi ge Tek kara ve gereksa deniz harb sevk ida.» Besinde mühim deği- biklikler meydana ge- tirmiştir. Fakat bu değişiklikler — diğer kuvvetlerden — tama- mile sarfı nazar ede« rek bütün mevcudi- yeti tayyareye bağlıyacak kadar geniş değildir. Hiç bir devlet hava filosu ol - madan yaşıyamaz. Bununla beraber bü- tün kuvvetini havaya hasretmiş memle « ketler de ölüme mahkümdurlar. Bunun ikisinin ortası nedir? İşte yapacağımız tedkiklerle buraya vâsıl olmak emelin - deyiz, * Büyük harbe hava kuvvetlerinin mü- essir bir tarada iştiraki kabil olamamış- tır. İ914-18 arasında tesadüf edilen hava vak'aları, daha ziyade eöbhe gerisindeki halkı tedhiş edecek, ufak hareketler ma- hiyetindedir. Büyük harbden sonra yapı- lan manevra ve tecrübeler ise deniz kuv- Vetlerinin lehine bir durum arzetmiştir. Yalnız hava kuvvetlerinin kara tesisle- rine olan tesiri daha fazladır. Bunun için- dir ki donanma harb limanları olsun, sa- Nayi merkezleri olsun, daha iyi müdafaa edilmek zarüreti karşısındadırlar, Bü iki hal hava kuvvetlerinin donan- ma ve donanma harb limanlarına olan tesirinin ayrı ayrı mütalea - edilmesini İcab ettirir. * Bilcümle harb gemileri, bilhassa — son Yapılanlar, çok mikdarda tayyare topu ile techiz edilmişlerdir. Bu topların gerek adedi ve gerekse dakikada attıkları mer- milerin yüzlere baliğ olması hava kuv - vetlerinin hücumunu önliyecek bir ma - hiyet arzetmektedir. Bu kadar silâh, tay- yareleri düşürmese bile, hücuma gelen hava filasunu arzusundan vazgeçirmeğe küfidir. Bahusus son zamanlarda bü- Yük kifayetle çalşan otamatik makineler fopların isabet mikdarlarını çoğaltmıştır. Denizcilerimiz bu şekildeki müdafaaya, Yani tayyare hücumunun top ateşile de - fedilmesine (aktif müdafaa) diyorlar. Bir de bunun (passif) olanı var!. Ya- ni tayyare bombalarına karşı zırh müda- faası... Bilhassa son gemilerde çift ve ka. hn zırh perdeler yapmakla en ağır bom- baların dahi geminin hayati kısımlarına Hüfuzu menedilmiştir. Bu mütalea, deniz kuvvetleri lehine bir | farafgirlik olsun diye yazılmaktan daha (lünden evvel, bu. maksad için yapılmış | rirler. Ziyade, 1918 den sonra yapılan yüzlerce Deniz ve hava kuvvetleri bi İtecrübeye istinad eder, Ben burada bu tecrübelerin neticelerini yazacak deği « lim. Yalnız şunu tebarüz ettirmek iste « rim ki hava kuüvvetleri deniz kuvvetlerini değiştiremez. Yalnız, deniz kuvvetlerinin |müsbet bir kifayetle çalışmasımı teminde birinci mevkil alır. Müstakil bir hava İl- Josuna malik olmıyan ve donanmasını 0- nunla birlikte çalıştırmıyan bir donan - ma komutanı muvaffak olamaz. İstikbal harblerinde de müstaki! deniz hava Kuvvetlaerile beraber çalışmış ve harbe hazırlanmış donanmalar galib ge » lecektir. Bize bu sağlam fikri veren ec « nebi donanmalarda gördüğümüz teşkilât ve çalışmalardır. Bugün İtalya, Almanya, İngiltere, Fran |sa, Japonya gibi büyük devletlerin hava 'ıagkilâtmda müstakillen donanma ile ça- Maksada çok ilâtın ufak — bir bahriyeye malik olan memleketlere de teşmil edilmesi bir zarüret halini almış- tır. Kuvvetlerin sulh zamanındaki çalış - maları, ne kadar harb durumlarına uy - durulursa, müstakbel harblerde muvaf - fakiyet ümidi © kadar fazla olur. Bunun İgibi bir kısım hava kuvvetleri, mlkbuldol beraber çalışacağı donanma ile birlikte |çalışmak üzere, onun emrine verilme « * Hava kuvvetleri donanma ile nasıl ça- hşacaklar? Bu vazifeler mütenevvi ol » makla beraber şu esaslar etrafında top- lanabilir: 1 — Keşif vazifesi: Düşman donanmı ve hazırlığından haber alma ve donan - manın güzel bir harekât plânı yapma « sında müessir olma. 2 — Bomba vazifesi: Düşman filosunu | muharebeden evvel veya sonra bomba « | lama. : 3 — Mayın vazifesi. 4 — Düşman ticaret geml kafilelerine taarruz. ir arada du. Malâmdur ki Çuşimada olsun, İska- jarakta olsun muharebe, düşmanın kru- vazörler tarafından görülmesile başla - mıştır. Fakat bugün telsiz telgrafın tekâ - mülü ve hava kuvvetlerinin çokluğu $a- yesinde, keşfin daha ziyade tayyarelerle yapılması icab eder. Bunun iki mühim faydası vardır: 1 — Görüş mesalesi artar, Düşman da- |ha evvel haber alınır, bu süretle kuv - vetler daha müesgir suretlte sevk ve ida- Yre edilir. 2 — Tayyareler düşman tarafından gö- |rülemez. Bu suretle keşif, her hangi bir istinad kuvvetine lüzüm hâsıl olmadan yapılır. Bu iki hal deniz kuvvetlerine, inkâr edilemiyecek, bir varlık temineder. * İkinci mübim vazife bemba vazifesi - |dir, İstikbal harblerinde muharebelerin gayesi şu olacaktır: Deniz, denizaltı ve hava kuvvetlerinin düşman üzerinde, ay- ni zamanda, müşterek bir tesir hâsıl &t- mesi... Bu gaye kolaylıkla ulaşılabilecek Üniversiteli arasında altıncı tedris yılına nasebetile genç üniver- siteliler arasında bir anket yapmış, ye- ni tedris yılının kapısı eşiğinde yüksek nı, ihtiyaclarını sormuş, bunları t evvelki sayılarımızda neşrettik. Bugün de anketimize verilen son cevabları ko- yuyoruz: Görülüyor ki, gençleri: n | derdleri ve dilekleri bir iki nokta rinde toplanmaktadır : Bugünkü cevabların ihtiva ettikleri | derd, ihtiyac ve arzuları da tesbit ettik- ten sonra üniversite rektörile gençle- rin bu cevabları üzerinde ne düşi ğü hakkında bir konuşma yapmak ta- savvurundayız, Cevahlar © Tıb fakültesi talebesinden Mithat: | — Üç temennim var: | Üüze- | — Lisanın ihtiyari olması.. sene so- | nunda imtihan şartile! 2 — Bir üniversiteliler yurdu tesisi. 3 — Fakir talebeye mümkün olduğu kadar fazla yardım. İşte söyliyeceklerim bundan' ibaret, © Fen fakültesinden Hulki: — Üniversitede spor yoktur. Bence en sakat tarafımız budür. Bir gençlik | yuvasında spor olmaması cidden tees - süf edilecek bir haldir. Ünivoersite merkez binasının etrafında vâsi mey - danlar var. Buralara yapılacak futhi voleybol, basketbol sahaları gençliği spora teşvik edebilir. Yalnız kafasını değil, ayni zamanda vücudünü de iş - letmesini mümkün kılar, Sizin gazete-| de okudum. 200 bin lira sarfile bir spor meydanı yapılması için rektörlük ted- kikat yaptırıyormuş. Bu tedkikatın bir an evvel ikmal edilmesini ve derhal fa- aliyete geçilmesini temenni ediyorum. Spor faaliyetleri, bügün mevcud ol - mıyan üniversite mühitini de yarata - caktır kanaatindeyim. ©Hukuk fakültesinden Meliha: — Rektörümü: Bgazetecileri davet | ettiği zaman verdiği izahat arasında gözüme ilişti. Beş bin talebeden ancak bin küsuru para ile okuyormuş. Bu kü- çük rakamın temin edeceği hasılât her- halde fevkalâde olmıyacaktır. Binaen- Gençler üniversitenin altıncı tedris yılına başladığı günlerde derdlerini, ihtiyaçlarını, arzularını anlatıy o lar Üniversiteli gen çler arasında tahsil gençliğinin derdlerini, arzuları-!halde rektörün açılış nutkunda işa « t|ret etmiş olduğu gibi bunları iht etmek istemiştik. Aldığımız cevabları | yaptırmak daha iyi olacak. Zira devam — ;|Dazari olması daha doğrü olacak gibi İidir. |harebeden dönerken hücum fırsatları el- Hileleridir. Bu gemilerin gerek az topa |tiyar edilmektedir. Fakat ne de olsa, ev bir yol değildir. Bu kuvvetlerden bir ve- |aleyh üniversite tahsilini büsbütün be- ya iki tanesi, düşmanın seyyal olması do-| dava yapmak güç olmasa gerektir. Tayısile, muhakkak surette teahhür eder.| Yani fakir talebeye fakrühal mazba - O halde hava — kuvvetleri ana - filo|tası çıkartmak ağır geliyor. düşmana yaklaşırken veya düşman mu -| © Edebiyai fakültesinden Halid: — Lisan kurlarının listeleri asıldı. de edeceklerdir. Hava kuvvetleri burflar-| Gene dersler akşam geç vakitlere isa- dan birinci yolu takib ederso düşmanın, bet etmektedir. Bunun faydasızlığı ü- ana filonun karşısına, hırpalanmış — ola- rak çıkmasını temin eder, İkinci yolda ise, düşman topçu muharebesile hirpa - lanmış olacağı için, hava hücumunun muvaffakiyet ihtimali fazlalaşır. £ — Tağkiltlü gök gebiş:oliram; * 2 — Depo, fabrika ve hattâ limanda ya- Hava kuvvetlerinin en ziyade mües- | tan gemilerin sabit olması, sir olduğu deniz vasıtaları bir arada top-| Bu yüzden bütün depoların toprak ale lu olarak seyreden ticaret Bgemisi ka e| tında yapılması gibi büyük bir külfet Ih- az isabet ihtimali göstermesine, rağmen, harb limanlarına olan tesiri çok fazladır. Bu tesir iki sebebe istinad eder. malik olmaları, zırhları olmayışı ve ge- |zengin memlekcilerde bile, bütün mües. rekse manevra imkânlarının, harb filo -| seselerin toprak altına alınması kabil o- | larına nazaran, fena olması onları tayya- | lamamaktadır, Çünkü en büyük tayyare 5 — Düşman harb limanlarına taarruz. Keşif hizmeti, tayyarelerin tekâmü - İhususi kruvazörler tarafından yapılıyor. relerin pençesine kolaylıkla atabilir. İşte| bombasının tesir edemiyceği 12 metre ir- bundan dolayı sahili olan memleketler tifaındaki toprağı maksada uygun — bir deniz hava kuvvetlerine ehemmiyet ve- | tarzda hazırlamak, betonlamak hakika « ' gençlerimiz bir anket zerinde fikirlerini sorduğunuz âarka e daşlar uzun üzün . cevablar — verdiler, Mademki, lisan kurlarını ancak geç va« |kitlere koymak mecburiyeti var, Şu vark ile devamsızlık arasındaki fark mus' - Bmin ka; ında beş yerine on talebe bulmasından başka bir şey değildir. © Yüksek muallimden Tahsin: — Kahve köşelerinden kurtarılma - mızı temenni edeceğim. Üniversite gençlerinin ders saatlerinin dışında va« kit geçirebilecekleri hiç bir yer yoktur. Görüyorsunuz ya kahve köşelerinde tavla, iskambil oynıyarak vakit geçiri- yoruz. Yahud sinemaların vefalı birer müşterisiyiz. Okuma salonlarımız yok- İtur. Olanlar da ihtiyaca kâfi değildir, Ders saatlerinin dışında istirahat za - manını bir genç elbette okumakla ge » cek değildir. Onu eğlendirecek ve |dinlendirecek vesajte malik yerler tes bir şeydir. © Hukuk fakültesi ikinci — sınıltan Ali: — Askerlik derslerinin yalmız naza- — ri olarak yapılmasını doğru buluyo « © rum, Çönkü nasıl olsa sene sönunda 20 ve sık: bir şekilde kamp yapıyoruz. Bu- nun için yaptığımız derslerin yalnız geliyor. Bugün için müsalid olmıyan İ 1 sisi hepimizin dürt gözle beklediğimiz ı İ gün gibi biç de az olmıyan bir müddet ! ; |talim taburu binasında asker elbisele- rini giyip çıkarmak güç bir mesele. Bir için değmiyen bir külfet, Bunu bilfil kampta yaptığımız düşünülürse - derslerin yalnız nazar! olması temen- — nim yersiz gözükmez © Hukuk fakültesinden Hulüsi: — Kitab derdi. Birinci ve en büyük mesele, Kitablar geç çıkıyor. Bazan imtihanlara yetişmiyor. Onlar — imti- hana yetişmediği gibi bizim de kesemiz almağa yetmiyor. Çünkü çok pahalı » dir. İkinci derd: Lisan çok belimizi bü » küyor. Dersler öyle saatlere konuyor ki, meselâ ben öğleden sonra ders ol- madığı için lisan saatine kadar sokak« larda dolaşıyorum, Bir de dışarda iş- leri olan talebeyi göz önüne getiriniz. devamı ihtiyari yapmalı. £ Genç üniversiteliler arasında yaptı- ğımız anket burada son bulmaktadır. Bunları üniversitemizin nazarı dikka- — tine vazediyoruz, Nu-Sa-Co denizaltı üssünde tahtelbahirlerin sı « ğınması için beton siperler yaptığını gör- Ü dük, Fakat bugünkü fevkalâde artmış ha- va filoları karşısında bütün dritmot, kru- vazör ve mürettebleri saklıyacak beton « — ların inşası —kabil — değildir.. Da- — ha uzun seneler donanmaların — kara — tesisleri hava — kuüvvetlerinin milessir taarruzlarına hedef olacaktır. Bi- naenaleyh bu gibi mıntakaların en kuv- vetli bataryalar tarafından müdafaa edil. mesi bir zaruret halindedir. Büyük dev- rından vaktinde haber ahınmakta ve bu suretle bir dereceye kadar felâketin önü- ten maseledir. Donanmaya karşı bava kuvvınımııl Almanların büyük harbde (Zebruge) | ne geçilmektedir. &* Nasıl yetişsin! En iyisi lisan kurlarına 4