17 Şubat 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

meselesi acıklı Nevyork sergisine iştirakimiz bir hikâye oldu Nevyork beynelmilel sergisi otuz Ni *| Sergide Kafe Türk köşesi bulunduru - sanda merasimle açılacak ve altı ay açık bulundurulacaktır. Hükümetimiz bu sergiye iştirak ede - ceğini bundan bir sene evvel Amerika hü kümetine bildirmiş ve paviyon kirala - mıştır. Geçen Mayıslan itibaren de s€r - gi hazırlıklarına başlanmıştır. Alı ay devam edecek olan bu sergideki 'Türk pâviyonu için tahsisat konulmuş ve © zaman İktısad Vekâleti mürakiblerinden Suad Şakir sergi komiserliğine seçilmiş» 4i Suad Şakir Amerikaya kadar gitmiş, dönüşte Avrupanın büyük şehirlerinden bazılarma uğrıyarak İstanbula dönmiş- tü. Sergi hazırlığı devem ettiği sırada Sund Şakir istifa etmiş, yerine eski Mer- kez Bankası umum müdürü Salâhaddin Çam geçmişti. Suad Şakirin idaresi zamanında sergi- ye gönderilecek eserlere kiymetlerinden fazla para verildiği, münakasalar yapılsa madığı şayi olduğundan Balâhaddin Çam hazırlıkları durdurmuş, faturaların tet- kikine, hesabların kontrolüne başlamış - &, Tetkikat ve tahkikat devam ettiği si rada Salâhadâin Çam da istifa etmiş, sergi komitesi reisliğine Vedad Nedim, komiserliğe de Nizameddin Al getiril - mişti. Nizameddin Âli #le Vedad Nedim, İk- tsad Vekâleti ile yapmış oldukları an - laşmıya tevfikan yirmi beş Künunuev - velden evvelki sergi hessblerından mes» ul tutulmıyacaklardır. Yirmi beş Kâ - nunüevvelden itibaren sergi hazırlıkla - rına tekrâr başlanmıştır. İddialara göre sergi hazırlıkları de - vam ederken birçok eşya satın alınmış, siparişler yapılmıştır. Güzel san'atlara taaltâk eden eserlerin mübayassında u- sulsüzlük gören Güzel San'atlar AXade- misi müdürü Bürhan Toprak hemen ger- gi ko i azalığından istifa etmiştir. Bürhan Toprak istifa edince resim, hey- kel vesair gözel san'atlara tallük eden alım işleri sergi heyeti tarafından yapils mağa başlanmıştır. Gene idd'alara göre güzel san'atlara vukufu olmıyan hu he- yet azası gayet ucuza alınabilecek eser » leri münakasasız, sahiblerinin istedikleri Hatlarla satın almıştır. Bu suretle mevcud tahsisatın bir kıs- mı sarfedilmiştir. Eski komite reisi ve komiserleri birçok firmalara mal siparış etmiş, kaparo bı - yakmıştır. Yirmi beş Kinunucvvelien sonra ikmal edilen bu eşyalar, bedelle ri tamamen almmak üzere sergi heyeti. ne gönderilmiş, fakat şu cevab alınmıştır. — Biz size sipariş vermedik ki. yirmi beş Kânunuevvelden önce yapılan mua- 'melelerden mes'ul tutulamayız. Siparişi kim yapmışsa paramızı ondan alınız.» Halbuki mem'eketimizde tanınmış bir çok firmalar, bu işde bütün hüsnü ni - yetlerile çalışarak siparişleri tamamla - mışlar, paralarını âlmak üzere bekle - mektedirler. Fakat katşüarında mes'ul şahıs bulamamaktadırlar. Bu arada gezete fotoğrafçılarından da bir miktar fotoğraf alınmış, Nevyorka gönderilmiş, fakat bedelleri yukarıdaki sebeblerden dolayı öğdenmemistir. Şimdiye kadar Amerikaya pek az eş - ya gönderilmiştir. Bunlar bir miktar fo #oğrafla, afiş ve grafikler ve Amerikada demode olmuş birkaç parça çiniden iba- rettir, Bunlar yapılan işlere aid idd'alar... Bir de yapılmıyanlar var. Onları da gözden geçirelim: Paviyonumuzda sergi nızamnamesine göre bütün devletlerinkinde olduğu gibi bir akvaryom bulunacaktı. Akvaryomda memleketimiz sularında bulunan balık- lar canlı olarak gösterilecekti Deniz - bank tarafından hazırlaması istenen ak- varyam için hiçbir hazırlık mevcud de- Bildir. Paviyonumuzda bir kütüphane bulu - nacaktı. Kütüphanemize ecnebi dili ile memleketimiz hakkında lehde yazılan kitablar konacaktı. Kitabiar toplanmış, derleme heyetinde depo edilmiştir. Maa- rif Vektiletinin tayin edeceği bir heyet tarafından incelenerek gönderilecek bu 'kitablar hakkında hiç bir hazırlık yoktur. Sergiye gönderilmek üzere müzeleri - mizde birçok esetier hazırlanmıştır. Bu eserlerin ne ambalâjı sigorta Tmiameleleri tekemmül ettiril - miştir, lacaktı, Sergiyi ziyarete gelenler bir kö- İşede oturdukları sırada elle çekilen bir araba harekete geçirilecek, ziyaretçi » nin önüne getirilecekti. Kahve dövüle - cek, elenecek, cezvede pişirilecek, fln » canın içine konarak ziyaretçiye takdim edilecek ve hep bu işler arabanın içinde yapılacaktı, Bu işin hazırlığı da yapıl - mamıştır. > Serginin açılmasına pek az vakit kal - mış, fakat asıl mühim mesele para bit - miştir. Müzedeki ' eserleri gigorta ettirmek lâ- İzimdır. Lâkin elde sigorta parası kal - mamıştır, Paviyon sahnesinde milli oyun ve dans larımız, milli kiyatetimiz gösterilecekir. Bü iş için hiç olmazsı on beş, yemi ki- şiyi Amerlkaya göndermek lâzımdır. Li- zımdır amma para bulunamamaktadır. Altı ay devam edecek serginin neşri - yat işlerini idare etmek Üzere yalnız elli bin lira kalmıştır. Sergiye gelecek alt - mış milyon ziyaretçinin eline hiç olmazsa birer kart tutuşturmak bile bu psra ile imkânsızdır. Amerikan gazetelerine ilân vermek, neşriyat yaptırmak ta caba. Bütün bunlar bir memleket meselesi olan davada ortaya atılan iddialardır ve biz bu hususta alâkadalerın dikket na- zarlarını çekerken Bunların hiç birinin tahakkuk etmemesini temenni ediyoruz, Şimdi gelelim işin bavadis tarafına: Öğrendiğimize göre Amerikadaki pa- viyonun bundan sonraki hazırlıklarında Türkiye hesabına Amerikada | tahsilde bulunan gençlerden istifade edilmek is- tenmektedir, Sergiye gönderilen bir çeşme nümu - nemiz Türkiyenin Nevyork şehrine bir hediyesi olarak Amerikada kalacaktır. Sergi komiseri Nizameddin Âli hazır- lıklarla meşgul olmak üzere Amerikada bulunmaktadır. Diğer turaftan İktisadi Vekâleti sergi- ye gönderilen eşya mübayaasında yo! « SON POSTA Manisa vilâyet umumi meclisi toplandı Vali Osman Şahinbaş Manisa, (Hususi) — Vilâyet Umumi Meclisi Valimiz Osman Şahinbag tare- fından açılmıştır. Valimiz Munisaya ayak bastığı gün den bugüne kadar memleketin ihtiyaç asi b ngiltere, Amerika ve Fransada teslihata milyarlar tahsis edildi (Baştarafı 1 inci sayfada) duğunu söylememiş ise fikrimce b8 Deniz inşaatında, inşa halinde bulu.) Zim ilk müdafan hatlarımızı Franaiiiji nan gemiler geçen ay zarfında 544,000 | ve İngilterede olduğunu pekâlâ ,söyüütüğüü ton gibi muszzam bir rakama baliğ ol-| yebilirdi. Eğer Fransa ile İngiltereye makta di. Bu rakam iikbaharda 659 | mağlüb olacak olurlarsa derhal tehiiyeğii bin 500 tona yükselecektir. keye maruz kalırız. | i | 0 Ayni hatib, Almanyanın bir Avrupg Efrad kaydediliyor ihlilâfında muzaffer olması, meselâ Bermudes'lerin Almanyaya terki ma <W nasını İfade edebilir. 4 Ruzvelt'in silâhlanma programı kabul” edildi m Vaşington 16 (A.A.) — Mümesstileşiii Üç orduriçin efrad kaydı da ilerlemek tedir. Deniz için kayıd miktarı senede 15 bin kişi yani 1931 e nazaran beş misk fazladır. Kara ordusu efradn . dan da 77 bin kayıd fazla yapılmıştır. Hava kuvvetleri mevcudü maji sene sonunda muhtemel olarak 39 bin faz- lalık gösterecektir. Umumi kayıd 164 bindir ki bu rakam «gönüllü hizmet» u- sulü tatbik gden bir memleket için memnuniyeti mucib bir neticedir. Deyli Telgraf gazetesi de bu rakam-| Jarı etrafında tetkikler yapmış, hazır *İları gözden geçirerek şu neticeye varı. lanmış işlerin bir düzen altına alınma. | #1 için icab eden tedbirlere tevessül ey- Jemiştir. Valimiz Meclisi açarken çok güzel bir nutuk söylemiştir. Yeni bütçenin tatbikine başlanacağını ve bunun hayır b bir şekilde devam edeceğini söyle - miştir, Valinin nutkunu müteakib ikinci re- İs seçimi yapılmış, buraya Akif Öztürk getirilmiş, Fahriye Akşit, Faruk Çele- bi kâtibhğe seçilerek encümen intiha - bina geçilmiştir. Bazı azanın söz almalarını mütea - kib büyüklerimize tezim telgrafları çe- kilmiş, toplantıya nihayet verilmiştir. Macaristanda Naziler partisi kapatılacak mı? Budapeşte 16 (A.A.) — Dohany soka - ğında yapılan ve 14 Yahudinin yaralan - masile netiöelenen bomba suikasdının da failleri tesbit edilmek üzeredir. Bombayı henüz olgunluk yaşına gelmiyen gençler Jatmışlarsa da bunlar ifadelerinde nasyo- yor: Bir sene sonra askeri hazırlıklarımız gerçek bir surette İlerlemiş olacaktır. Fakat daha evvel işe başlanmamış ol- ması teessürü mucibdir. «Şimdiden kuvvetliyiz» Deyli Ekspres diyor ki: Daha şimdiden kuvyetliyiz, fakat ye- ni program bizi kimsenin tecavüz ce saretini göstermiyeceği derecede kuv. vetli bir hale koyacaktır. Deyli Meyil yazıyor: Hükümetin hiç korkusu olmasın. İn- giliz milleti yükü taşımağı smadedir. Bu milletin istediği icab eden gay- reti yapmaktır, yeter ki iyi sevk vei- dare edilsin. News Chronicle gazetesi bu defa kabinenin tenkid edilemiyeceği kana atini göstererek diyor ki: Faşizm ile Hitlerizmin teşkil etmek- te olduğu tehlike bizi masraflarımızın bu müthiş surette artırılmasına mec - bur ediyor, Deyli Herald gazetesinden: Önümüzdeki mali yıl zarfında tesli- hat için 885 milyon sarfedeceğiz. Ger. miş olan ve mühim hiçbir tedil yap « | maksızm 552 milyon doların sarfına İderpiş eden yeniden silâhlanma pro * İ bul etmiştir. Kabul edilmiş olan program, 3032 tayyarenin inşasını natık bulunmakta dır. Avam Kamarasında Londra 16 (A.A.) — Bugün Avam Kamarasında muhafazakâr Adams Baş hal mühim surette artırılmasını ista © miş ve «İngilterenin garb demokrei devletleri topraklarına fili yardım iz kânı daha maddi bir şekil alırsa Frans sanın resmi makametı daha müsterili olur, demiştir. Çemberlaynı, verdiği cevabda, Ordu bütçesini tevdi etmeden evvel bu hu # susta hiçbir şey söyleyemiyeceğini bes Berlin 16 — Correspondance Dipler matigve, İngiliz silâhlanması haklan da neşrolunan Beyaz Kitabı mevzu or ve diyor ki: fini bize, İngüterenin diğer devletler * le istikbalde takib edeceği siyaset göm terecektir. O zaman İngiliz silâhları « nı dünya sulhünün anahtarı ımı, yoksai meclisi, Ruzvelt tarafından tevdi edil gi 1 gramını 15 Teye karşı 367 rey ile kas vekilden kara ordusu mecvudümün de? bahsederek esbabı mucibesini müsağğ İngiliz silâhlenmasının hakiki hede | İ 11 | E suzluk iddiası üzerine İstanbula bir be-| nal sosyalist partisi mensublarının teş - yet göndermiştir. Heyet, tetk'katını ik *| vikile harek ikleri Mi ze Kayu vikile hareket ettiklerini söylemişlerdir. çi bunur sevinilecek tarafı yoktur, Fa- egm Gidüğumi enliyaği iz &at bugünkü ahval ve vaziyet içindel | Ari ırkına mensub bir genç yapılmış, ne de, | Nasyonal sosyslist partisinin hükümetçe Vekâlete verecek ve icab eden mvümele | kapatılacağı söyleniyor. yapılacaktır. Mecidiyeköy yolunda üç soyguncu bir adamı bağlıarak soydular (Baştarafı 1 inci sayfada) rak, dün. adİyeye teslim edilmişler « dir, Birkaç gün evvel İzmirden şehrimize gelen Mustafa vapurda Ahmed isminde birile tanışmış ve ahbab olmuştur. Ahmed vapurdan çıkınca Mustafayı kendi yatacağı otele götürmüş, sonra da, kendisine şehirde bir gezmti teklif et - miştir, Bu suretle, hep birlikte Mecidi « yeköy civarında, Şişli deposunun ya - nındaki Dutluğa gitmişlerdir. İşte, tam şehrin tenha yerine geldikleri zaman, evvelce hazırlanmış bir plân ü - zerine, önlerine iki kişi çıkmış ve bera - berce Mustafanın elini kolunu kayışlar- Ja bağlamışlardır. Mustafa hareket ede- mez hale gelince, yanında bulunan 76 li- ra parasını aldıktan sonra, adamcağızı tramvay deposu önüne bırakarak, firar etmişlerdir. Deponun bekçisi Mehmed, bir müd - det sonra eli kolu bağlı adamı görerek. kayışları çözmüş ve Mustafayı kurtar » İ mıştır. Hâdise zabıtaya intikaı edince, derhal fanliyete geçilerek, iki gün sonra suçlu - lardan Ali Riza ile Ahmed Galata rıhtı- mında yakalanmışlardır. Suçlulardan A- 4 Rızanın Rizeye gitmek üzere olduğu, diğerinin ise onu teşyle geldiği anlaşıl - mıştır. Üçüncü suçlu, diğer Ahmed ise, henüz firar halindedir. Zabıtaca takib edilmek- tedir. Ali Rıza ile Ahmed, müddetumumiliğe teslim olunmuşlardır. Her ikisi de vak'a- yı inkâr etmekte iseler de, tecavüze uğ- rıyan Mustafa kendilerini teşhis etmiş - tir. Suçlular 2 nci sorgu hâkimi tarafın » kif edilmişlerdir. Yeni Macar Kabinesi Budapeşte 16 (Husus!) — Eski maarif nazırı Kont Telaki, bugün kabineyi kur- mağa muvaffak olmuştur. Yen; kabinede, eskisine nazaran mü - him hiçbir değişiklik yoktur, Kont Şaki hariciye nazırlığında ipka edilmiştir. İmredi, yeni kabineye girmemiştir. Amerikada Mitralyözlü haydutlar Bir oteli soydular Miami 16 (A.A.) — Rovolver ve mitralyözlerle müsellâh olan beş hay- dud, büyük bir otele girerek 'kasala- ları soymuşiar Ve mücevher ve para ©- larak 200,000 dolar çalmışlardır. Hay- dudlar, otel müstahdemlerinden beş ki şi ile beş müşterinin ellerini, ayakla - rını bağlamışlardır. Kudüste 4 Arab İdam edildi Londra 16 (Hususi) — Kudüs askeri mahkemesi bugün dört Arabı idama mah- küm etmiştir. Filistinin muhtelif semtlerinde bugün tekrar Arab âsileri tarafmdan hâdiseler çıkarılmıştır. Romanyanın ilk Belgrad büyük elçisi Belgrad 16 (A.A.) — Romanyanın Belgrada izam etmiş olduğu ilk büyük elçi Victor Cadere, dün itimadnamesi- ni Naibi hükümet Prens Paul'e tak - dim etmiştir. Merasim, mutantan bir surette eski sarayda yapılmıştır. Yeni Siird Valisi Ankara 16 (Hususi) — Emniyet umum 'dan yapılan isticvablarını müteakib, tev- | müdür muavini İzzeddin Cağpar Siirâ valiliğine tayin olunmuştur. bu elzemdir ve hükümet, mühim bir kısmını vergilerle kapatmağı mecbur olmakla beraber, buna karar vermek- te haklıdır. Yeni sene bütçesi Londra 16 (A.A) — İngilterenin 1939 - 40 bütçesi, takriben bir milyar 300 milyon İngiliz lirasına baliğ, kızla münasebatta bulunan bir Yahudi mahküm oldu Nuremberg 16 (AA) —D.N.B. Nuremberg mahkemesi, Temmuz 1988 tarih'ne kadar âri ırkına mensub bir gengi kızla cinsi münasebat idame etmiş ola YANİ| Yahudi Kurt Leeseri bu sebebden dolayı itçesinden 270 ye son sene bül ie sekiz sene şakke hizmetine ve beş sena olacaktır. Fransız hazırlıkları Paris 16 (A.A.) — Temps gazetesi, hukuku umumiyeden iskata mahküm ef miştir. Fransız hava kuvvetlerinin artınima-| Moskova radyosu bu sı hususunda aşağıdaki malümatı ver- mektedir: 1940 senesinde en son sistem 2800 harb tayyaresi ilk hattı teşkil edecek ve ayrıca da 4800 tayyare ve 12 bin motör yapılacaktır. Erkânıharbiyeler arasında akşam Türkiye için bir konser veriyor Moskova 16 (A.A) — Voks cemiyeti ile radyo komitesi, 17 Şubat Cuma günü Tü kiye saatile saat 21 de Türkiye için bis Paris 16 (ALA.) — Figaro gazete “| konser tertib etmiştir. 1744 metrede Mas sinin Londra muhabirine göre, Fransa | kova, 1210 metrede Kiev, 1060 metrede “£ hüki yi İngiltere hükümetine Fran-| Tiflis, 309 metrede Odesa ve 349 metres sız ve İngiliz erkânıbarbiyeleri arasın-| de Simferpol radyoları üs verilecek olan da daha etraflı görüşmeler yapılması”) bu konserde Gürcü kompozitörü Paliaş « nı teklif etmiştir. vilinin «Dalsiş operasından parçalar çe İngiltere bükümetinin mümkün ol -İ lınacaktır, bilhas- duğu kadar yakın bir zamanda sa Akdenizde ve Uzakşarkta askeri teşriki mesniye aid muhtelif projeleri tetkike taraflar görünmüş olduğu söylenmektedir. illerinin dünkü çekilişinde: İ Amerikada p i 1903 senes tahvillerinden 698 V Vaşington 16 (A.A) — Meclis babe), ara 50,000 578 | riye kömisyonu Alaska'da ve Pasifik yapılacak! o Mısır tahvilleri çekildi Kahire 16 (A.A.) — Yüzde 3 faizli ve ikramiyeli Mısır kredi fonsiye tah « 1911 #enesi tahvillerinden) 239,37 'denizindeki üslerin tevsiine matuf o - 3 larak 86 milyan 400 bin dolarlık tah- a un ile sisat lâyihasımı kabul etmiştir. Komisyon bi inşaattan Guam nn hariç tutulması hakkında riyetçi Hesu tarafından yapılan teklifi 5 reye karşı 14 reyle reddetmiştir. Fransa - İngiltere - Amerika ed Samsun vilâyetinin yeni sene bütçesi Samsun 16 (A.A.) — Vilâyet umumi meclisi toplanmış, encümenlerini seçerek Vaşington 16 — (Havas ajansı mu-| çalışmalarıma başlamıştır. Vilâyetin 1980 habirinden) bütçesi geçen yıla nazaran eli, yedi bis Salâhiyettar mehafll, hava kuvvet -| fozlasile 886 bin küsur lira Üzerinden tes« lerinin artırılmasına müteallik olan) yi edilmiştir. Yeni bütçede kültür işle. Ruzvelt'in umumi siyasetiniİ rine 273 bin. sağlığı 98 bin, nafiş işle « teyid eder mahiyeltte addetmektedir. — İçine 147 bin, ziraat ve baytarlığa 35 bin, 'Cümhuriyetçi meb'uslardan o Pace,|muhtelif ve müşterek işlere de 244 bin şöyle demiştir: Şuna kanitm ki Reisicümhur, şayed ira ayrılmıştır. Hususi idarenin başardığı işler her yıl bizim hududumuzun Rhin üzerinde ©l-) artan bir inkişaf göstermektedir.