9 Kasım 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

ON POSTA Resimle bir haftalık dünya hâdiseleri Londra san'at mehafili, meşhur sahhe re Jisörü Koşraw'ın hazitamakta olduğu yeni bir varyetenin dedikodusu ile çalkanmak © Ze Sayfa 7 “EZER | Tatlı soğ gp bu doğrudan doğruya t ye | Yazan: İtiraf etmeliyiz ki, İ değildir. Yılın çok günü tarhana, bulgur, İsüt nsfsetmesile tadan yerlerimiz ? Halbuki sil mak içim her şeyden önce çeşkili yüktür. Sağlam bir nesil yetiştirmek yolunda ilk hedefimiz, köylünün çeşidli ve besle- yici gıdalara kavuşmasını temin etmek olmalıdır. Bunun için devlet ziraat teşki- Wât kadar, meselâ Halkevleri de köylü iz köylerimizde | soğan hakkındadır. gıda maddeleri, pek o kadar çeşidlenmiş ! pişmişinde bir kısmı azalır, bir kısmı b ve yoğurt gibi mahdud yiyeceklerle! asıl belirtmek istediğim nokta, geçer. Lâhana, prasa gibi en kaba seb- İyilik ve yararlığı olmayıp, köy zeyi kısa bir mevsim görebilen; eti ancak'da maddelerini çeşidlendirmek Jözumü- 1 çekmekten uzanan bir öküzün fe-| dur. Bunun için devletin köylü ile temas- a2/ ta olan her teşekkülü ve her ferdi hatli ve zinde yaşa- gıdı Jara İhtiyaç bulunduğu muhakkaktır. He. le köy hayatı gibi ağır işlerle geçen bir/bu yolda faydalı olabilir, yaşamada gıdaların çeşidli ve besleyici olmasının ehemmiyeti bir kat daha bü-| yucumuzun dileğini yerine getirerek tat- AATIJ an ziraati i Çiğ yenmek üzere yetiştirilen tatlı soğanın ziraat usulü, bildiğimiz i acı soğandan biraz farklıdır: Öteki arpacıktan yetiştirildiği halde, ohumdan elde edilir. EM Tarımman Tatlısında azalır, .)bütün kaybolur, Amma benim bu yazıda soğanın nün gi payma düşen. vazifeyi yapmalıdır. Eğitme retmen, ziraat muallimi, nahiye mi Halkevi, tahsildar, hülâsa her Bunu bilhassa kaydettikten sonra oku. li soğanın ziraat usulünü işte yazıyorum. * Tatlı soğan, acı soğan gibi arpacıktan yetiştirilmez. Herkesçe bilindiği gibi acı soğanın tohumu ekilince bundan evvelâ İarpacık elde edilir. İkinci sene bu orpa- ile temasa geldikçe çevrelerinde yetişe-İcıklar ekilerek soğan yetiştirilir. Halbaki bilecek sebze ve meyva çeşidlerini öğret-| tatlı soğanda karatohum. doğrudan doğ- #eli, onları sulanacak yerler hazırlama. tadır. Hava hücumları tehlikelerine, Londra yı detik deşik eden sığınaklar rağmen, Londralılar bu revüyü sabırsızlıkla beklemekte. | 71 teğVik otmelidir. ler. Zira, revde 200 çenç ve güzel kız ara sından seçilen şehrin en dilber balelerini seyredeceklerdir. Londra tiyatrolarının birinde bale heyetinde dansözlük eden ve daha siyade Meksikalıya benziyen bu iv yaşlarındaki genç ve km ayni zamanda, hava nesaretinim ajjıklı bale elbiselerimi giyer ve halkı neş'eden coşturacak numaralarını yapar, MILITARY AVIATION INT a ty Gelik Tapar 4 Ml YY Wi yiti ve Pranss gazetelerinin memleketimiz hakkındaki neşriyatı deram etmektedir. şKarıdaki sayfa Londrada intişar etmekte olan The Sphere mecmuasında çıkmışlar, Nözima he syıundn Türk tayyaresliğine sid dikkate değer rerimler va yanlar koy - Muş bulunmaktadr. ir memurudur. Vazifesi, hava hücumüinrnda halkı idare etmektir. Gündüzleri bu gördüğünüz genç kız geceleyin tiya'rodaki vazifesinin başına döner dönmez bemen üstündeki askeri üniformasını çıkarır, tarım o Holanda hududunda tahşi - datta bulunduğunu ajanslar bildiriyar. Bu - rada hududlarını korumak için bekleyen Ho- Jandal, askerleri görüyorsunuz. Londradan, şehrin başka semt, köylerine gönderilen İngiliz çocuklarmı, anne ve ba - batarı haftada bir gün ziyaret etmektedir - ler. O günler bu köylerde Adeta bir bayram havası ezmekte ve çocuklar analarını sevinç- Ye karşılamaktadırlar, Bizde köylünün bazı şeylerden mah- rumiyeti, biraz de görenek meselesi ol- muştur. Küçük bir iki teşebbüs, kısa bir İ zamanda eski durumu gidetebi | köy bilirim ki 381 yılına kadar çırıl çıp- lak duran yamaçları - o yıllarda başlıyan programlı bir teşvik ile - şimdi hep bağ- lik olmuştur. Bir zamanlar, ellerindeki iki yumurta ile seyyar bir üzüm satıcısı- nın geçmesini gözleyen köy çocuklarının, bugün kendi bağlarından üzüm devşirdi- ğini görmek, ne haz verici bir şeydir? Her istihsal, mutlaka satiş için değil, biraz da bu gaye için yapılmalıdır ve bu, dediğim gibi çok zaman bir göreneği yı- kıp harekete geçmek meselesidir. O köy. Tüler; şimdi tarhana, bulgur gibi katık- ları yanında üzüm - pekmez de bulu- yorlâr Bu misal diğer gıda teşmil edilebilir maddelerine de Patates, yurdumuzun çok iklimine uyar bir nebattir; öğretile-! rek, benimsettilerek her köyde pekâlâ yetiştirilebilir. Lâhana, pırasu, fasulya en kolay yetiştirilebilen sebzelerdir. Basit gıdalar olduğu halde çeşid temin etmele- ri itibarile köylü sıhhatine çok nafidir. İler. Her köyde az çok sulanabilecek bir yer temini mümkündür, Bu oluncada gıdayı çeşidlendirmek bir himmete kalır. Şehirlerde hor gürülen şu soğan bile köyde hatırlıca bir katıktır ve pekâlâ bi- İirsiniz ki her köy sofrasında mutlaka or- İtaya çıkar. Dalma kuru lar yiyen İ köylümüz, böyle hafif yeşillik yerine ge- İçen soğandan pek hoşlanır, Hele biraz tatlıcası olursa, ekmeğine başka katık g- ramadığı çoktur. Halbuki bu basit gıdayı bile bazı yerlerde bulamadığı oluyor. Geçenlerde görüştüğüm bir köylüye bu mevzu etrafında bazı öğüdler veriyor- dum da: «— Sen bele çrları bırak, dedi; Geçenlerde bir yerde bir soğan yedim, tadı hâlâ damağımdadır. Mübarek soğan değil de ekmaydı sarki! Bunun yetiştir. İmesini bize söyle de, çoluğu çocuğu se- vindirelim.» Hakikaten tatlı soğan bilhassa çocuk İların hoşuna gider ve madem ki bir gıda olarak yeniyor, neden yetiştirilmesin? Hem soğan, hiç te yabana atılacak katık- lardan değildir. Soğanın sıhhi kıymetini İ araştıran Lokman Hekim bir yazısında İdiyor ki: «Arasıra fasıla vermek şartile çiy soğanın büyük faydası dillerde des- ten olmuştur. Köylerde çokça çiy soğan Yiyen çocukların çabuk geliştiğini herkös /bilir Mısır ve Bulgaristan köylüsü ara- Ismda kanserin hiç görülmeyişini, onların İfazla soğan yemelerine atfederler... So. Zanda e 10 şeker yapacak madde, İbuçuktem fazis slibomin ve 013 de vardır. İnsena en lüzumlu olan ön met eden sine lüzumu iyod | y meddesin elinde vermesi e hemmiyetli bir şeydir. A, B. C. vitamin i kadar vardır.» Lokman Hekimin bu izahatından son- ra soğana har bekmak değil. bilükiş iti. bar etmek lözim gelecektir. Yalnız srada lerinden de yet - İstan-| bula 45 kilametne uzakta olan dört-beş) lenip 1-1,5 metre genişi /ruya ekilip o yılın sonunda da başlı so- ğan olarak devşirilir, Bunun için tatlı soğan tohumu önce yastıklara ekilir. Yerinin ümüsü çok, yur | muşak, serin ve derin olması lâzımdır. Böyle bir yer ekimden önce güzelce bel. inde karıklara İbölünür. Sonra bu karıkların toprağı ça- İpalanıp düzlenerek kendi haline birak lır. Bu iş ekimden bir ay önce biterse çok i olur. Havasına göre Şubat veya Martta ekim Sırası gelince, metre o murabba altı İ gram hesabile karatohum saçılır, üzeri hafifçe teramır, Tohumlar fışkırınca ara» İsa sulanır. Otu ayıklanır ve nih: ay sonra yani Nisan, Mayıs Ortalar a pırasa fidesi gibi bir bir sökülerek götürü lüp asil yerlerine kazıkla dik'lirler. Dİ. kim sırasında soğan fidelerinin kökü ke- silmez, Tohumun yastığa ekildiği sıralarda 8- $il tarlanın hazırlanmasına girişmek ve herbalde fideleri dikmeden bir ay önce işini bitirmek lâzımdır. Soğan tarlası da kabaca, ümüslü, serin ve bakımlı bir yer; yani bahçe taprağı olmalıdır. Zaten hu- sumi ihtiyaç için yetiştirileceğinden böy az bir yer her köylüde bulunabilir. (Yu- karıda söylediğim gibi köylünün gıdasını İ çeşidlendirmek yolunda asıl hedefimiz de İböyle küçük ve sulanabilir bahçeler te- İmin etmek, buralarda türlü şeyler yetiş. İtirmeyi belletmek olmalıdır.) İ Soğan fideleri, tarlasına 12-13 santim laralıkla ve sıra sıra dikilir. Haftada bir sulanır. Otlanırsa otu ayıklanır ve niha- yet Teşrinlere doğru de soğanlar devşi- rilir, Tatlı soğan dönümünden iki bin kilo- dan fazla mahsul verir. Tohumunu ek mak için düzgün başlarını ertesi seneye saklayıp, baharda ayrı bir yere ekmek lâzımdır. En tanınmış cinsleri kırmızı, beyaz ve mor renkli soğarlardır. Tarırıman Tütün piyasası açıldı Ege mıntakasında tütün piyasası açıl- mıştır. Bu sene piyasamızdan evvelki sene - ler ehemmiyetli miktarda mübayaat ya- pan Alman firmelarının mübaya& yap - memalarına rağmen tütünlerimizin satı- ilacağı muhakkak görülmektedir. Diğer İtaraftan inhiserlar da tütün satışlarını yakından tetkik ve mübayaatın: imüstah- sili koruyacak şekilde yapacaktır. Dün Amerika tütün fabrikalar; mü » miştir, Amerikalı mümessi tarda tütün mübayaatında bulunmak ü - z rejisinin de bu sene piyasa - larımızdan evvelki senelere nazaran da- ilha fazla tütün alacağı anlaşılmaktadır. a ve Çir yetiştirilen Virjina tütün İden Mısır firmalarının da tekrar Türk tü- tünlerini tercih edecekleri bildirilmekte nümu * neler gönderilmiş ve bunlar harmanlar» da tecrübelere tâbi utulmustur, Alâka - »rlar Misir piyasasını tekrar kazartla. söyleyim ki bu söylenenler acı ve çiy; cağmdan ümidverdirlar. emen EM. eml zem ii li