May 7, 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

SON POSTA e Ri e A a Dünkü Meclis içtima | "Demiryolunun petrol sahasına temdidi ve Diyarbakır hattı ve Aziziye tüneli hakkında müzakereler oldu Ankara 8 (AA) —B.M Meclisi bugün Doktor Mazhar Germenin riyasstinde topla- Barak calsenin açılmasını müteskib Emin As lanın belediye okanununun 9 üncü maddesinin 6 me (fıkrasının değiş tiriimesini (oösüyen ( teklifine alâ Da - hüye encümeni mazbatasını tasvib etmiş ve Diyarbakır istasyonundan Irak ve İran hu- dudlarına kadar yapılacak demiryolları ka- bunumun birinel maddesinin tadili hakkın . daki lâyihayı müzakere eylemiştir. Bu münasebetle söz alan Hasan Fehmi A- taç (Gümüşhane) Beşiri de petrol memba - keşfedilmiş bulunmasi dolayıslle bu yakınından göçen Diyarbakır - Irak an buraya temdit edilecek bir şube ma ihtiyaç olacağını ileri sürerek bu inşası cihetinin mevzuu müzakere kanun ie nazarı dikkate alınmasını istemiş we bu maksadla bir de takrir vermiştir. Bu mülaleayi karşılık olarak Beşvekü Döktor Refik Saydam aşağıdaki izabatı ve . rerek demiştir ki: «Malumu âliniz, o mıntakaya gittim, dolaş tim ve dün geldim. (Hoş geldiniz sesleri) Arkadaşlarımızın bu kanun vesilesile te - mas buyurdukları petrol havzası hakkında gördüklerimi arsedeyim; Mahallinde gördüğüm vaziyete nazaran, hattın oraya götürülmesine henüz vaktimiz #ardır. Sondajlar devam edecektir. Hakika- ten bir petrol mınlakasına tesadüf edilmiş . tir. Tabli bunun vüsati ve verimi hakkında İâzım gelen tetkikati yapmak icab etmekte. Wir. Bsasen Bismil'e kadar (Henüz hat açıl - Mmamış olmakla beraber) trenle gittik. Ora — dan itiberen Raman dağları istikametine kadar, Eruh kasabasına kadar trenin geçme, âl için lâzım gelen terlibat yapılmıştır. Ba - İastları konmuş ve rayları hazırdır. Yalnız) köprülerinde noksanlık vardır. Onun üzeri. de de Nafla Vekiletinin çalıştığını bölge hat inşaat müdürlüğünden öğrendim. Eğer bu Mıntakada büyük iktisadi bir petrol sahasi na tesadüf edecek olursak, lâzum gelen son. Gajlar yapıldıktan sonra, bu hattın temdidi Mümkündür, esasen bu hat azami 35-40 ki - İometre kadar bir yer tutacaktır.» Hasan Fohmi Ataç (Gümlişhane), #imdiden hükümele salâhiyet verelim. Başvekli Doktor Refik Saydam (Devamla), böyle bir şeyin Dâvesine lüzum görüyorsanız Muvafık olur, Başvekilden sonra kürsüye gelen Refik Çerket İnce (Manisa), Diyarbakır-irak hat tanın bir Dokdasından itibaren İran'a gi bek olan hat güzergühinin değiştirilerek bu battın Elazığdan itibaren temâidine müte - dâir olan lâyihanın esbabı mucibesi üzerinde durarak 1997 de bu hatların inşası için kabul edilmiş olan kanun ile verilen 50 milyon lira. bk tahsisattan 15 mülyon Ilrasının sar/edii- diklen sonra şimdi hat güzergihinin yeniden tebdil edilmekte olduğunu işaret eylemiştir. Huktib, Diyarbakırdan iibaren yüz küsur kilometrelik bir kısmın inşaatı tamamlanır - ken ileri kısımlarda arasi menaati, inşaat ve İgletme masraflarının yüksekliği gibi husus. İar yüzünden yol güzergühinin tebdil edi , inekte olduğuna göre bunun daha önceden tetkik ve tesbit edilmesi Jâzım geleceğini $öy. Biyerek bunun neden yapılmamış olduğunu gormus, ayni suretle Aydın hattı üzerindeki Aziziye tünelinin islâhı işinde de evyelceden Bsaslı bir tetkik girişilmemiş olması yüzün - Öen fuzuli sarfiyala sebebiyet verildiğini kay. deylemiştir Naci Demirağ (Sivas), bu öene sarfedildi, Bi ileri sürülen 19 miyon Jiranın Diyarba kır.irak hatima sarfedilmiş olduğunu söy » Üyerek demiştir ki: «Oraya sarfedilmiş olan 48 milyon liranın bir santimi dahi zayi ol pamıştır. Belki biraz da askeri.mülühazalar İnalmam etmek üzere Diyarbakırdan Kur .. "a hattı müşterek götürmek, oradan da isi Irak'a diğeri de Van'a temdit eylemek Bsası kabul edilmiştir.» Naci Demirağ beyanatına devam ederek battım Kurtalan'dan itibaren Tatvan'a kadar pan kısmının bilâhare essalı istikşafı yapı. ye csbabı mucibeda kaydedilen mahzur . ia karşılandığını söylemiş ve demiştir ki; Hakiketen istikşaf dedim, Bvyelâ bu İstik. get yapılır amma oradaki hakiki meyiller ve nf kuturları evvelden takdiri kabil olamaz. bil olmada diğer memleketlerde olduğu #i- bizde de vaktimiz müstacel olmasa ber nği bir hat üzerinde Iki üç sene etüdler Wp Bakiki vaziyetleri tayin etmiş olsak © l evet, nan hesib edilecek para daha bakiksle olarak takdir olunur. Hakikate yakın im, çünkü hiç bir zaman bir inşaxt fa - m olmadan hak'k! kıymetini tayin etmek il değil, Hatib beyanatına devam ederek, Diyarba. pe itibaren hattın inşaatına başlarırken » sebebler ile tam olarak etüd ve aplikas, yapılmamış olduğunu işaret eylemiş talandan ilibaren karşılanan güçlükler Yolayisile güzergâhın tebdiline lüzum görül. Ağünü we ortada zayi olen bir para olmadığı in İran hatlının bu yeni istikamette yapıl Ması tasvib olunduğunn söylemiştir. Aziziye tüneli üzerindeki mütalenlâara da Gemas eden Abdürrahman Naci Demirağ bu günelin tesisine başlanırken ayni sebeble tah (in edilmesi İmkâm olmyan güçlüklerle karşılandığını ve bunun üzerine bir diğer Mame m van on ama m LE na saruret has olduğunu ilâve eylemiş . tir, Razi Soyer «Urfa. da Abdürrahman Naci Demirağın (leri sürdüğü müfaleâları teyid eden izahat vermiş ve Aziziye tüneli tevsli işine de temas ederek demiştir ki; — Bu tünel 80 sene evvel yapılmış, o za - manın tara inşasına göre Ikmal edilmiş dar maktalı karma karışık mimhanili, muhtelif münhanili olarak yapılmış gayri mütecanis bir #üneldir. Bunun çürüklüğü malüm olmak la beraber orada varyant yapılmasını Ye tünelin bahkim edilmesini icab oitiren sebeb daha siyade bilyük makinelerimizin geçebil mesi için tevsi amelyesi idi. Yani, tevsi ame. liyatı yapmak icab etti, Ayni samanda tah, kim edilmesi için de tertibat alındı. Teva ameliyatı devam öderken (bir taraftan da tahkimat eaneliyesine başlandı. Fakat görül dü ki bu ameliye tahmin edildiği gibi 500 bin lira e olmaz, hatta 700 bin lirayı da aş9- cak. Bu anlaşılınca bu çürük tünelin tersi ve tahkimine çalışmaktansa takriben ayni pa- ra ile yanıbaşında daha sağlam ve matlüb veçhile geniş bir tünelin yapılması muvafık olacağı kanaatine varildı. Ve ona başlandı. Onun masrafı bir buçuk milyon lira değildir Bunu kat'i olarak biliyorum. Fakat bir bu. çuk mlişon liraya ne kadar yaklaştığını bil- miyorum. Bu paranın hepsi tünel masrafı değildir. Tünel büyük makinelerin geçmesine! #müsald hale konulurken ayni zamanda gü. zergâhın ıslah edilmesi ihtiyacı da duyul - du. Çünkü Aziziye tünelinin İzmir tarafı ucu ile Selçuk istasyonuna yakın bir nokta ara, sındaki bir meyil binde 30 idi. Bugün bu mik tar azaltılmıştır. Arazi fevkalâde dik ve sert olduğu için bir irenle çekilen hamuleyi orada iki üç parçaya ayırıyorlar. Evvelâ bir kıs - mını, sonra kalan kısmını çıkarıyorlar, İş - Totme masraf: da bu yüzden fevkalâde yük- sek oluyor. Bu hattın Llahına başlanmış İ. ken biraz daha fazla para sarfederek bir varyant yapalım dediler. Evvelce arzettiğim binde 30 ile 3i meyil münhaniler böylece bin de 33 e indirildi. Devlet bu yüzden işletme masraflarından biç değilse yarı yarıya ka - sanmış oldu. Ayrıca 7 kilometrelik de hat ya pildı, Yakında Aydın hawı yeni, meyilleri mutedil, muntazam ve geniş bir kısımdan geçmeğe başlıyacaktır. Maruratım bundan ibarettir, Müteakiben kürsüye gelen Nafın Vekili, General Ali Fuad Cebesoy verilen izahatten mzlyetin oldukça tavâzzuh ettiğini kayde - derek Diyarbakından itibaren hatlar inşası. na başlanırken Vekâletin muayyen bir nok, taya kadar müşterek bir kısım olarak ve ek. seriye Dicle nehri vadisini takib eden kıs - min güzergihini tesbi; eylemiş bulunduğu- na söylemiş ve demiştir ki: — İleride yapılacak kat'i istikşaflar neti, essinde eğer güzergâhın bir noktasında İran istikametine de gidilmek #ıümkün olursa O vakit müşterek kısımdan istiftade edilecek. tir, denilmiştir. Ve o vâkit teklif edilmiş olan Kanunla ancak bir avans mahiyetinde olmuk zere 50 milyon lira istenilmiştir. Vekâlet buna istinaden işe başlamış ve işe başladık. tan sonra da kat'i etüdler ve istikşaflar ya. pılmıştır. Binaenaleyh evvelee takdim eull. miş olan kanunun esbabı mucibelerile bu » günkü teklif ettiğimiz kanunun esbabı mu, elbesi arasında hiç bir fark yoktur Nafia Vekili sözlerine devam ederek, A. ziziye tüneli tesviye işini izah eylemiş ve bu tünelden Mayıs içinde seyriselere başlanama. Bıni bildirerek Hasan Fehmi Ataç tarafın . den yapılmış olan teklifi tasvib eylemiştir. Meelis bu izahatten sonra lâyihay yapı, lan teklif dairesinde kabul eylemiş ve Ör idare kanun lâyihasının ve bir idare teşki - Jâtında vazife âlanlara tazminat verilme — #ine aki kanun lâyfhasının altıncı maddesi. nl tayyederek birinei müzükeresini bitirmiş, tir, Meclis Çarşamba günü toplanacaktır. Holandada tevkifat devam ediyor Amsterdam 6 (A.A) — Yabanci devletler. !€ temas halinde bulunduklarından şüphe 6 dilen mebafdle bevkitat devam ediyor, Tevkif edilen 21 kişi meyanında, Nazi meb'usu Rosi van Tonningönden başka, ma, halli Nazi şefleri ve komünist partisinin mu temed adamları vardır, Amsterdam 6 (A.A) — MİNİ müdafaa na. sarı, örfi idare dolayısile, Amsterdam, Lâba- ye ve Roterdam garnizonu kumandanlarını! askeri komiserliğe tayin etmiştir. Ankaradan Erzuruma Yazan : Ercümend Ekrem | 4 Almanlar Majinoya şiddetli baskınlar yapıyorlar Paris, 6 (A.A) — Salâhiyettar askeri mabfellerde beyan edildiğine göre Al manlar üç gündenberi garb cephesinde ayni noktaya birbirini mütoakıb baskın- lar yapmaktadırlar. Bu baskınların te- kerrürüne hususi bir mana atfedilme. mektedir. Bu baskınlardan evvel topçu şiddetli bir bombardıman yapmaktadır. Dün Alman kolları refakat ateşi himaye- sinde ilerlemişlerdir. Bu sabah başlıyan harekâtın neticesi hakkında salâhiyettar mahfellerde tafsilât mevcud değildir. Ha- rekâtın şiddetine rağmen Fransızların za- yiatı pek azdır. Almanlar geri çekilirken ölüleri ve yaralıları da beraber götürdük. leri için Almanların zayiatının miktarı malüm değildir. Hava faaliyeti mahdud olmuştur. Birkaç Fransız tayyaresi hatla- rın üzerinde keşif o uçuşları yapmıştır. Fransanın şark mıntakası üzerinde de de- rinliğine bir Alman keşif uçuşu yapıl mıştır. “ Yunanistanın kerşılaş-cağı her teklikeyi Türkiye izinde tehlike addatmekteyiz, (Baştarafı 1 inci sayfada) Türk ordusu bulunmaktadır. Bu ordu bu- günkü Avrupanın en iyi ordularından bi- ridir. Bay Saracoğlunun bana verdiği beya- nat aynen şudur; «Ellen « Türk dostluğu, sabit bir haki- kat ve iki dost memleketin hârici siyaset- lerine istikamet veren bir esas haline gel- miştir. Her iki millet te, bu ideal netice- yi. mazinin aci tecrübelerinden almakta oldukları ibret dersine borçludurlar, Türk ve Yunan mületleri birbirine İdüşman ve alâkasız oldukları devirlerde daima zarar görmüşlerdir. Halbuki mü. Gerreb bir dostluk daima- faydalı olmuş- tur. İşte bu nokta müstakbel münasebetle- rimizin en emin ve en sağlam teminatı çolduğu gibi. bunun inkişafına çalışmamı- za da bizi icbar etmektedir. TTürk'er yalnız iyi gün dostu değildir. ler. Dostlarımıza kara günlerinde de yar- dım ettiğimize, bütün frihimiz şahiddir. Yunan!stana karşı olan dostluğumuz da ve verimit bir sev görmememizi temenni ede- arzumuz hilâfına olarak böyle bir günle karşılaşacak olursak, Türk mil- letile Türk ordusu, Yunan mi'letinin ya. ni başında mevki olacaktır, Çünkü Yuna- nistanın başına gelecek her tehlikeyi Tür- kiye için de tehlike addetmekteyiz. Yunanlı dostlarımız bunu bilirlerse de, siz bir daha tekrarlayınız, Bugün misafir olarak bulunduğunuz. Türkiye semasının altında, bu sözleri bir aksisada gibi işit tiğinizi okurlarınıza an'atınız.> * B. Saracoğlundan sonra Başvekil B. Saydam tarafından kabul edildim, rünileyh bana aynen şunları söyledi: «Elleri - Türk dostluğunun kökleri ta- rihte ve iki milletin hısımlığındadır. Yavaş yavaş inkişaf etmiş ve iktisab ettiği karşılıklı samimiyet ve itimad sa- yesinde, bugün bu iki millet birbirlerini bir tek ailenin efradı addetmektedir. Bu suretle birleşmiş olan iki milet, birbirlerinin gerek sevinç, gerekse mat&. mine, içten gelen bir duygu ile iştirak et- mektedir, Bundan bir müddet evvel, zelzele felâ- ti mütehassis olarak hatırlarım. Bu kar. deşlik muamelesi bizde minnettarlık his- leri uyandırırken, bütün dünyaya da bir ders olmuştur. Tarih ve tablat tarafından yanyana konmuş bulunan bu iki milletin müşte- rek mukadderatının hislerinizo uygun tarzda inkişafını temenni ederim.» Ayvalıkta zelzele Ayvalık, 8 (A.A.) — Dün burada biri geçe birbiririni takiben üç saniye de- vam eden iki zelzele olmuştur. Hasar Yoktur, Telgrafla da adli tebligat yapılması kararlaştı Bu usul bilhassa müstacel adliye işlerinde tatbik edilecek Bütün medeni memleketlerde olduğu gibi, bizde de adli tebligatın eski iptidal şeklinden kurtarılarak, posta idaresine devredilmesi, adliye işlerimizde büyük sürat ve kolaylık temin etmiştir. Alâka- darlar, bugüne kadar alınan neticelerin, eskiye nisbetle çok daha müsbet olduğu- nu beyan etmektedirler. Yeni şekil, bil hassa davalârın yürüme sürat ve intizâm temin etmiştir. Gerek muhabere, gerekse adli tebligat İşlerinin tam intizam dahilinde yapılma. s1 için, İstanbul posta telgraf idaresi, İhaftada en az iki defa olmak üzere, köy postaları teşkil etmiştir. Bu sayede, en uzak köylere kadar en kısa zamanda adli tebligat yapılabilmektedir. Alman bu müsbet neticeler Üzerine, adli tebligatta yeni birer adım sayılabi- lecek bazı kararlar verilmiş, bu arada, telgrafla da tebligat yapılması kararlaş- mıştır, 'Telgrafla tebligat usulünün, bilhassa müstacel adliye işlerinde büyük fayda te- min edeceği anlaşılmıştır. Bu hususta icab eden tetkiklere başlanılmıştır. Tel grafla tebligatın yapılması, adliye ve pos- ta tarihimizde yeni bir merhale teşkil e- decektir. Bugüne kadar alınan rakamlara göre, yalniz İslaribul vilâyeti dahilinde senevi 300 bin tebligat yapılmaktadır. de Güreşçilerimiz. Mısırdaki müsabakada altı galibiyet kazandılar Kahire, 6 (A.A) — İstanbul güreş e- kibi ile İskenderiye temsili takımı ara. isında yapılan güreşlerde Kandemir, Hü- seyin ve Yaşar sayı hesabı ile, Yusuf ve | Adnan tuşla galib gelmişlerdir. Mustafa berabere kalmış. Çoban Mehmed sayı he- ,sabile Yunanlı Lapakisi mağldb etmiştir. | Maçlarda büyük bir seyirci kütlesi bu- lunmuş ve güreşçilerimizi candan alkış. lamışlardır. İ Bükreşte müda tecrübeleri Bükreş. 6 (A.A) — Yarınki Salı günü Bükveşte, mühim müdafaa tecrübeleri yapılacaktır. Bu tecrübelerden maksad, halkı, hava tehlikesi vukuunda alınacak tedbirlere alıştırmaktır, İngiltere - Sovyet ticaret anlaşması üzerinde tetkikler yapılıyor Londra 8 (AA) — Reuler'in diplamatik muharririnin bilâ'rdiğine göre, bir Sovyet - İngiliz ticaret muahedesinin akdi hakkında. İki Sovyet cevabı, bölen muhtelif İngiliz na, sareileri tarafından detkik olunmaktadır. Sovyet tekliflerinin İngiliz hükümeti tara - fından reddedildiği hakkındaki haberler, 2. faa üşa, '#tlsimdır. Hükümet, bu mesele hakkında he değidir. wüz hiç bir karar oraya koşturmak, kuvvetini israf Polonya harbi başlangıcında Sayfa 3 bni © Orin Norveçin tahliyesinden sonra i Selim Ragıp Emeç rta Norveçte muvaffakiyetsizliğe uğ- ryan mütlelik kuvvetlerin geri çe- İkilmelerinin busule getirdiği gayrimüsald tesire bakanlar müttefikler için bu mıntaka da dahi davanın nihayet bulmuş olduğunu İsanırlarsı hata ederler. Bizzat güze. İtelerinin neşriyatile de sabit oluyor ki, işgal altında bulunan Arızalı Norveç topraklarına, âsker çıkarmak &on derece müşkül şartlar inde vukubulmuştur. Bir defa, burada Al, manlar, huya hakimiyetini, hava meydan. larını #şgaj etmiş olmakla, evvelden temin eylemiş bulunuyorlardı. Sonra, karaya çıka. İrilan kuvvetlerin yayılıp fesb eden hareket serbestisini iktismb etmeleri, bu ârızslı top- arın mahreç noktaları Alman kuvvete, İrinin elinde bulunduğu için, mümkün olma İdi. Bu vaziyette harbe devam etmek, mat - lâk bir mağlübiyeti aramak demekii Bu kuvvetler, bündan dolayı geri alındı Hedefi bütün bir cihan davası olan bir harbde bu gibi muvaffakiyetsizliklerin o kaydolunması İolagan şeylerdandır, İngiliz başvekilinin İn. giliz parlâmentesunda bütün dünya efkârı, na karşı çekinmeden ortaya vurduğu bu ha- kikat de gösterir ki müttefik devletlerin i- darecileri ve mes'ul erkânı, milletlerin bü - tün kaynaklarının bir araya getirilerek top, yekün icra edilen bugünkü mücadeleyi, böyle anlıyor, tedbirlerini ona göre alıyor ve adım. İlarmı bu esasa uyarak adıyorlar. Norveçte- ki Alman kuvvellerine karşi bir hareket üs. #ü olarak ele geçirilmek için çalışılan Trond.. helm ve haralisinden ayrılış, filvaki asker- İlk. bakımından bir muvaffakiyeteislirtir. İPskat devam etmekte olan büyük muharebe. İnin de safhalarından biridir. Bu hâdise ile bir safha kapanmıştır. Diğerleri de açılmak. ta ve devam etmektedir. Nitekim cenubi Av. rapa kıyılarında bazı depreşmeler olduğunu sezen müttefiklerin, Akdenize derhal kuy - vetli bir filo yollamaları, her sâhada ihti. male karşı koymak azminde bulunduklarını İgösterir. Maamafih, bu mülâhasaları serde. derken wan karşı tarafın kuvvet ve mu. vuffakiyetini küçük görecek kadar geflete İdüşmemelidir. Şimdiye kadar cereyan oden jmuharebenin şekli, Almanyanın müdafaa etmek istediği dava için iyice hazırlarımış olduğunu ve bu uğurdaki kararları tered. düdsüz olarak icra eylediğini isbat etmiştir, Fakat, bu gibi mücadelelerin şimdiye kadar öereyan eden tarihteki mümasillerine baka. rak deniz yolunu elinde tutanların nihayet maküs olabilen talihi dahi yenmiş oldukla. rini gömönüne getirirsek, gayri müsaid bazı tecelilerden mutlak bir fena netice hükmü, nü çıkarmamamız lâzım gelir. Bu sebebledir İki orta Norveçten müttefik kuvvetlerin çekil. mesine rağmen müttefikler için bu mıntaka. da dald davanın nihayet bulmuş olduğunu sanmak hatadır, diyorum. Çünkü mücadele orada da cereyan etmekte devam ederken yavaş yavaş sıklet merkezini cenuba nakle. diyor. Tehlike Akdenize ve Balkanlara ka yıyor. Galiba, bir Fransız gazetesinin dedi Ri g'bi, bir kaç haftaya kalmıyacak, İsviç - re, İspanya, Postekiz, Finlandiya müstesna, İbütün Avrupa barbe karışacaktır. Mücadele. nin atisi de, ancak o zaman taraflar teşek, İki) edip sevkülceyşi vaziyetler tutulduğu 3a. man kendisini göslerecektir. Ondan evvel werilmek istenecek her hüküm yersiz ve zâ- mansızdır. > lim ağı Emap Resmi nakil vasıtaları kanun projesi Ankara, 8 (Hususi) — Resmi nakil va" sıtaları hakkındaki kanun projesini Büt- çe Encümeni umumi heyete sevketmiştir. ettirmek, enerjisini kırmak ve tüketmek, İngiltere ve Fransa müştereken Almanyaya