May 19, 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

T 19.7.938 SON HABER AFRIKADA ATEŞ Habeşistanda Savaş Eylülde patlıyacak Habeşler de Yedi Vilâyette Seferberlik Habeş Ata - Adisababa, 18.A.A. — Habe- zlıtan dış işleri bakanı, kendi tinin İtalyanın son nota ;'ha olan karşılığını buradaki talya elçisine vermiştir. hiH_lbeşişıan hükümeti ulusal disesi için hakem usulüne mü latı mutlak surette Rabul et. kte, lâkin aradaki anlaşma- lığın esas unsuru - olan So- “Mali hududlarına dair 1908 ta- ihli andlaşmanım tefsiri hakkın- Ula tam bir hüküm — elde etmek YERENEĞ M SAĞi Habesistan hükümeti hal e eT ile “Pîttmk:lnı-ı. mjamen - Petter'i seçmiştir. Habeşistan, hakem komisyo- nun, toplanacağı yeri, bizzat lesini islemektedir. e.â";“" 18.A.A. — Adisababa- l:ri b;ilyln elçisi, Habeş dış iş- niy'a gidecek Habeş delegeleri- Ç İsimlerini ihtiyat kaydile ka- ettiğini söylemiştir. hu talya, Habeşistan namma ko H #malara iştirak edeceklerin abeş olmalarını istemektedir. Savaş hazırlığı zeğ,“""' 18.A.A. — Dünkü ga- Sişerden biri Allari imzası ile tayı 'Ya ve Habeşistan arasında 'A$ Olacak mı? ,, adlı bir ma- q.â"%ş!ctmişlir. Bu makalenin « 1 Parçaları şunlardır : kquuel bakımından, iki mem- Yorl, Aaçıkta savaşa hazırlanı- Ü, ar. Habeşistan 7 vilâyetin- i gfi Harrar, Ogades, Aras- Tixı- V& Sidano, Borrora ve Ür, A de seferberlik ilân etmiş- Moa YNi Zamanda Habeşler, en Wtkl ,Silâhlar olan — makineli T da €ri, uçakları, zehirli gazla- hr, gavaş için - toplamaktadır- İ gel hududa yakın vilâyet- hıı.,ğ::umı ve savaş duaları ya- ı İtah,a ©Mretmiştir. .n)i. 1911, 13 ve 14 sınıfla- | îı,,d. 900.000 - askeri silâh al- Tazam lundüurmaktadır. Mün- !We]:'.'d“n“n 3 fırkası ve siyah h'?lı lilerin iki fırkası savaşa b Unmaktadır. | "la):ğ“ Afrikasına asker yolla- Vizam H şubattan beri mün- |& Bülekilde devam etmekte- * be,î'“"h donanma, asker ve "lıı(“ış;?l taşımakta kullanıl- & a...f“ı';tmıuu Cote Biancha- İ "000 tonluk Gange - ve VA büyel, APürları ile 20 ye ya- uzlaşma komisyo- | Dt A'rnqşa hakliye gemileri de * Aı__yhrllğer taşımaktadırlar. f“nı edi Rönderildikçe yenileri iş Şilmekte ve kendilerine N h.h.îe“d Ssavaştaki numero ) A!qh ları verilmektedir. & Ya gitmeden evvel, as- İlân Ettiler binicileri kerler ,husust kamplarda bir an. renman devresi geçirmekte ve çadırda yatmaktadırlar, Eylüle doğru Süel mahafil, Habeş #avaşınma gerek oldüğünu söylemektedir- ler, Diğer taraftan yağmur mev- siminin geçmesini beklemek lâ- zımdır. Süel bakımdan ilk çar- pışmaların eylülden evvel baş- laması mümkün değildir. — * Gelecek dört ay içinde İtal- — YIakeş davanmmdan doğan bütün meseleler ortaya atılacak- tır. Münakaşanın sonuncu, sa— vaş ile barıştan hangisinin ihti- î;r edileceğine müesir olacak- iplomasi yönünden : l— İtalya, 1006 da Pransa ve İngiltere ile Habeşistan hak- kında uzlaşma imza etmiştir. 2.— 1928 de Habeşistan ile bir dostluk andlaşması akdet- miştir. 3.— 7 sonkânun 1935 te Chi- buti demiryollarına iştirak et- mek hakkını Frafsadan almıştır. 4.— Gerek İtalya ve gerek Habeşistan, uluslar kurumunun üyelerindendirler. 1906 tarihli uzlaşmanm hü- kümlerine göre, İtalya, İngilte- xce ve Fransa devletlerinden hiç biri, önceden birbirlerine danış- maksızın Habeşistan'da hiç bir işe girişemezler, Bu sebebden, İtalyanın Habe- şistan'da yapacağı Süel hareket- ler ,İngilterenin rizasıma bağlı- dır. İtalya, mavi nil kaynakları- nın üzerindeki nüfuz bölgesine dokunmadıktan sonra, İngilte- re ,kendi müstemleke menfaatla n bakımından bu hareketlere itiraz etmemektedir. Ancak, lü- zum gördüğü takdirde 1906 ta- rihli üuzlaşamaya dayanarak mü- dahale edebilir. İtalya'nın fikri şudur ki, E- ritre ve Somali —sömürgelerini tehlikede gördüğü anden başlı- yarak özgür davranmak hakkı- dır. 1928 İtalya-Habeşistan dost- luk andlaşmasında, anlaşmazlık olunca, bir uzlaşma komisyonu kurulacağı yazılıyor. İtalya, O- runtaklarını tayin ederek, adla- rını 10 mayısta Habeşistan'a ve 14 Avrupa tevletine bildirmiş- tir. Habeşistan da oruntakları- nı tayin etmiş bulunuyor. Fakat İtalyan hükümei, bunların Ha- beşistan uyruluğunda — tabii yetinde — bulunmadıklarını ile- ri sürerek itiraz etmiştir. Bu komisyon ulusal hadisesi- ni yoluna koyacaktır. Fakat İtalyam hükümetinin fikrin egöre, bu hadise, tlalyan- başlanması için — 200.000 asker | TTR N YUNANİSTANDA Metaksas Kral- liık için Propa- ganda Yapıyor Atina, 18 (Husust muhabiri- mizden) — Başbakan Çaldaris pazar günü seçim hazırlıkları söylevlerine başlamak üzere Bat rasa gidecektir. Başbakan bu söylev arasında rejim meselesi için hükümetin düşündüklerini de anlatacaktır. Tahmin edildiğine göre Çalda- ris milli meclisin ekseriyeti re - yiâğma baş vurmayı isterse bir- takım esaslı meselelerin de halli gerek olduğunu söyliyecektir. General Kondilis yarın Selâ- niğe gitmiyecektir. Yarım bura- da yeni askerlerin and içme me rasiminde bir söylev söyliyecek tir. General Kondilis partilerin namzed listelerinden iki ismin silinmesine muhaliftir. Muhalif liderleri intihabata parti halinde girmeleri için hü- kümete yaptıkları tekliflerin ka bul edilmesini beklemektedir!er. Bugünkü vaziyete göre hükü - metle muhalifler arasında uzlaş- mak mümkün olamıyacak gibi- dir. General Metaksas kraliyet propagandasına devam etmekte dir. Memleketin bir çok yerle - rinde rejimin değiştirilmesi için propaganda yapmak üzere a- damlar göndermiştir. Hükümetin dün neşrettiği ka rarname kralivyet taraftarları- aa Cumhuriyet —rejimine karşı tecavüzlerine müsaid değildir. Herkes bunun rejimi himaye e- deceğine kâfi bir belge telâkki etmektedir. Pangalos muhalif olmasma rağmen yine seçime gireceğini gazetecilere bildirmiştir. Maksimos ,İ Atinaya döndü Atina, 18 (Hususi muhabiri- mizden) — Bükreşte toplanan Balkan andlaşması konseyinde Yunanistanı temsil eden Mak - —îv s bi buraya dönmüş - tür. Maksimos Belgraddan geçer- ken istasyonda Başbakan Yev - tiç ile Dış İşler bakanı müsteşa- rı tarafından karşılanmış ve tre nin durduğu müddetçe ayrı bir odada konuşmuşlardır. Maksimos Selânikten geçer - ken gazetecilere yaptığı beya - natta Bükreş konseyinden son- ra Balkan andlaşmasınm daha kuvvetli bir vaziyete geldiğini ve dört müttefik hükümetin kon seyin neticesinden çok kıvanç duyduklarını söylemiştir. Maksimos Bükreşte eski Yu- nan kraliçesile konuştukları sı- rada Yunanistana kralın geti - rilmesi için teşebbüsler yapıldı- ğt hakkındaki haberleri tekzib eylemiştir. H:ı_bes ilgilerinin — münasebet. lerinin — ancak bir parçasıdır. Ye'uz!aşma komisyonunun bu ilgileri, yeni bir. esas üzerine k_umı.ık için etkesi — salâhiye- ti — yoktur. Uluslar Kurumuna Bel bağlamıyor İSMAL| |aval Berline |Pilsudski'n Barış | Gitmiyecek Cenazesi Savaş, Kimin Elindedir ? Italya ile Habeşistan sındaki münasebetlerin gel ü lerde her tarafta uyandırmıştır. Gerçi bir taraftan İtalya ile Habeşistan, aralarındaki anlaşamamazlığı bakem yoliyle halletmek için adım atmış bulunu- yorlar, Ancak diğer taraftan da sa- vaş hazırlığı devam ediyor. Hıbt'iı- tanın yedi vilâyette savaş hazırlığı yaptığı bildirilmektedir. Almanyadan ve Japonyadan da Habeşistana silâh ve malzeme geldiği İtalya kaynakla- vından verilen haberlerden anlaşılmak tadır. İtalyaya gelince; 1911, 1913 ve 1914 sınflarından başka 1912 sını- fını da silâh altına almıştır. Afrika ile İtalya yarımadası arasında iş- leyen nakliye vapurları Samali'ye asker taşımaktadır. Savaş hazırlıkları dev adımlarile ilerliyor. Diğer taraftan anlaşama - mazlığı hakem yoliyle halletmek teşebbüsü olduğu yerde sayıyor. Hattâ belki de geriliyor. Çünkü dün akşam üstü gelen bir Ajans tolgrafı, Habeşistan tarafından ha- kem heyetine seçilen azalara İtal- yanın itiraz ettiğini bildirmektedir. Bu habere göre, İtalya, heyette Ha- beşistanı temsil edecek olan azala- |xım Habeş olmasında israr ediyor- muş. Halbuki Habeşistan ken ni komisyonda temsil etmek Lapradel ve Potter adında iki ya - bancı seçmişti. İtalya ile Fransa arasında geçen ikincikânun ayında Rommada yapı - lan pazarlığın bir cephesi de Habe. şistan olduğu artık anlaşılmaktadır. Bu Roma görüşmelerinde Fransa ile İtalya üç mesele üzerinde anlaş- mışlardı: 1 — Orta Avrupada Avusturya erkinliğinin korunması, 2 — Tunustaki Italya teb'asının 1965 yılına kadar İtalyanlıklarını mu- hafaza ederek orada kalmaları. 3 — Doğu Afrikada italyaya ya- prlan müsaadekârlık. Görülüyor ki bu pazarlığın yal - mız İtalyaya münhaser olan kazancı üçüncü fıkradaki — anlaşmadadır. Çünkü Orta Avrupada Avusturya- nn erkinliğini korumak İtalya ka- dar Fransayı da alâkadar eder. Bu, her iki devletin de müşterek siya- sasıdır. Tunus pazarlığı ile Fransanın Italyaya müsaadekârlıkta bulundu ğu sanılırsa da hakikatte İtalya 'lıîîo yılındanberi ısrar ettiği bir tan VAz; iştir. Bu anlaşıma e alâkala- :—ıı'nıınıbfrvd ediyor, Bunun içindir ki Roma anlasma- sının münhasıran İtalyaya menfaat temin eden tarafı Doğu Afrika an- laşmasıdır. İtalya da Fransa ile anlaştıktatn sonra Doğu Afrikada vaziyetini takviye etmek yolunu tutmuştur. Ancak bu, yalnız Fransa ile an- Taşmakla bitmiyor, Habeşistanın iç işlerine karışmamak için Fransa, In tere ve İtalya arasında 1906 yı- hında imzalanmış bir tripartif, yani üç taraflı itilâf vardır. Fransa 1935 Roma protokolu ile bu haktan vaz- d Fakat İngilterenin ne di- yi gu Afrikada yerleşmesi Ingiliz men faatlerine uygun değildir. İngilte- renin Sudan, Babülmendeb boğa - zı harimindeki durumunu zayıfla - lıktan dolayı telâş göster- ktedirler. Son haberlere göre, İn 8 hükümeti, vaziyeti hakkında malümat almak üzere, Romadaki elçisi Sir Eric Drummond'u Londra- ya çağırmıştır. Eğer İngiltere İtalyayı Habeşis - tana karşı harekette serbest bırak- mazsa, İtalyanın İngiltereye rağ - men hareket edebileceğine kimse ihtimal veremez. Bunun içindir ki Doğu Afrikada savaş ve barış me- selesi herşeyden ziyade İngiltere - nin güdeceği sıyasaya bağlı görünü- yor, * ——— —— Çaldaris'in Intihabat söylevi Londra, 18.A.A, — Mahsus | surette toplantıya — çağrılmış o- |lan İngiliz kabinesi, * Roma bü- yük elçisi Sir Erik Drumond'un İtalyan-Habeş — durumuna dair gönderdiği — raporu okumuş ve Cenevre'de bulunan Eden'e vere ceği talimatı hazırlamıştır. Sir John Simon'un izahatını da dinledikten sonra, kabine, 1906 tarihli ve üç tarafir uzlaş- mayı imza edenlerin araya gir- melerine lüzum bırakmadan, me selenin uluslar kurumu tarafın- | dan halli lâzm geleceği sonun- cuna varmıştır, Ankara, 18 (Hususi muhabi. rimiz bildiriyor) — Başbakan Çaldaris ilk intihap söylevini yapmak üzere yarın Patrasa gi- decektir. — Huduttaki bataklıklar 'Atînn, 18 (Hususi muhabiri- mizden) — Türkiye . Yunan hududlarındaki — bataklıklarm kurutulması için iki hükümet a- rasında yapılan itilâfnamenin tasdik ve kabul edildiğini gös - teren kararname neşredilmiştir. Bu işe sarfedilecek para 70 mil- | yon drahmidir. Kurutma iki hü- kümetin nezaret ve idaresi al - tında yapılacaktır. Krakoviden, doğru Parise döencek Paris, 18.A.A. — Gazeteler, Laval'ın muhtemel Berlin seya- hati, İtalyan-Habeş — ihtilâfı ve Stalin'in söyledikleri ile uğraş- maktadır. Laval'ın faaliyet prog ramını gözden geçiren — Journal gazetesi, Berlin'e seyahat - ihti- malini bir tarafa bırakarak diyor ki : “ Laval, Berlinden geçmeden doğrudan doğruya Krakoviden Paris'e dönecektir. Gelecek haf- tanın başında dış işleri bakanı, içinde önemli diplomatik konuş- malar geçecek olan Cenevreye gidecektir. Uluslar kurumunun önümüz- deki toplantısının - siyasal öne- mi, büyüktür. O zamana kadar, Hitler, gü- Tültü ile haber verilen bir söylev verecek ve Almanyanın arsrulu sal durumunu anlatacaktır. O zaman, rüzgârın ne taraftan es- tiğini anlamak mümkün olacak- tir.,, Atatürk'ün Telyazısı Ankara, 18.(A.A.)— Norveçin ulusal bayramı olduğundan Re- isicümhur Kamâl Atatürk ile Norveç Kralır Haakon arasında şu telyazıları çekilmiştir: Norveç Kralr Samajeste ye - dinci Haakon Öslo Norveç'in ulusal bayramı nasebetiyle zatı haşmetaneleri. ne en samimi tebriklerimi sun - makla son derece bahtiyarım. Zatı haşmetanelerinden şahsi saadetleri ve memleketlerinin refahr-için olan temennilerime itimat buyurmalarını rica ede - rim, Kamâl Atatürk Sonekselans Reisicümhur Ka mâl Atatürk. Ankara Zatı devletlerinin dostane te- mlânmlerinden çok mütehassis ol ü Si muâr;ı halde yüretken teşek- Haakon Balkan devletleri Ve Küçük itilâf Ankara, 18 (Hususi muhabi- timiz bildiriyor) — Bükreşte Balkan konseyine iştirak eden Maksimos geldi. Maksimos kü- A mnişlerdir. çük itilâf ve Balkan devletleri- nin Cenevre konseyinden ve Tu na konferansından evvel Arsıu- Jusal vaziyeti tetkik için topla- nacakları haberini tekzib etti. Maksimos intihabattan son - ra Dış Bakanı olacaktır. İngiliz Kabinesinde Değişiklik Berlin, 18 A.A, — Alman is- tihbarat bürosuna — Londradan bildiriliyor: İngiliz gazeteleri yakmda ka- binede değişiklik olacağını ha - ber vermektedirler. Dail Mail gazetesinin siyasal muhabirine göre, Mac Donald i- le Baldvin bu hususta görüş- müşlerse de henüz kesin (kati) bir karar verilmemiştir. Sir Con Say.mı.nin yerine Edenin geçe - ceği sanılmaktadır. Mac Donaldım başbakanlığı Baldvine mi bırakacağı yoksa Ee çim mücadelesine ulusal hükü. metin şefi olarak mı gireceği he nüz belli değildir. Daily Herald gazetesine gö - re, kabinede genel bir değişikli- ğin seçimden sonra, dış bakanlı Emda ise daha önce olacağını Yyazıyor. Yunanistanda asker? tayinler Atina, 18 (Hususi muhabiri- mizden) — İsyan hareketi üze- rine fili hizmete çağırılan harbi- ye bakanı general Kondilis tek- rar ihtiyata alınmıştır. Yunanistanın yüksek harb mieclisi azalıklarına ordu müfet- tişi olarak general Mazarakis, Petridis, Kateniodis tayin edil- ın Kovnoda &i mie “İlsudski ölüm döşeğinde | — Vorşova, 18.A.A. — Mareşal | Pilsudskinin cenazesini hamil o- lan tren önünde zırhlı bir tren olduğu halde Varşovadan ay- rılmıştır. Mareşalin — cenazesini hamil olan vagonda altı miralay, kılımçlarını sıyırmış — oldukları halde muhafızlık vazilesini ifa ediyorlardı. v Son derece şiddetli olan yağ- mura rağmen tren büyük bir halk tarafından selâmlarmıştır. Krakovi, 18.A,A. — Mareşal Pilsudski'nin cenazesi bu sabah saat 7 de buraya getirilmiştir. Sen Pol kilisesinde Sen Leonar denilen bölmeye bırakılacaktır. Cenazenin yanında Mareşalın ailesi, bazı teklifsiz. dostlar ve bir bölük asker vardır. Yollara dökülen ahali, gecedenberi, fir- tınanın altında — beklemektedir. Yabancı — memleketlerden 300 bin kişi cenazede bulunmak ü- zere gelmişlerdir. Krakoövi Piskoposu Prens Sa- picha, cenaze âyinini kendisi ya- pacaktır. Mareşal Pilsudski, Kral Ü- çüncü Jan Sobieski'nin Prens Ponyatovski'nin ve ulusal kahe raman Kosçinski'nin yanlarına gömülecektir. Berlin, 18.A.A. Hitler, Berlin'de Hedvige kilisesinde Mareşal Pilsudski için yapılan dinsel âyinde bulunmuştur. Po« lonya büyük elçisi Lipsky ve Alman bakanları da bu âyinde bulunuyorlardı. Son saygı Cracovie, 18. A.A.— Mareşal Pilsudski'nin tabutunu taşıyan top arabası Wawel şatosu- nun avlusuna geldiği vakit a- rabayı çeken atların koşumları çözüldü ve Mareşalin pek ağır olan gümüş tabutunu eski silâh arkadaşları omuzlarına alarak Katedralin iç avlusuna kadar götürdüler. Bundan sonra cumurreisi, ulu sal kahramana son saygılarını sundu ve Prens Spicha ölülere mahsus âyini yaptı, Bu âyinden sonra generaller, tabutu kaldır- dılar ve Leh krallarından birço- ğunun gömülü bulunduğu Saint Lonard mezarlığına götürdüler. Büyük ölüye karşı son bir selâm olmak üzere yüz bir top atı İt ve son topun sesi kesildikten sonra bütün Lehistanda herkes olduğu yerde ve ayakta üç da « kika durdu. Ş — Bir Romen bankasında kalan paralar Ankara, 18 (Hususi muha'siri miz bildiriyor) — Sâkit Ösman- lr hükümeti tarafından göndeti- lip Romanyada Bank Jeneral Parii Romaneski zimmetin !e kalan 1 milyon 265 bin ley için mezkür banka ile 822 bin lev ü. zerinden sulh olunmuştur. Trenle gelecek'ere kolaylık Ankara, 18 (Hususi muhabi - rimiz bildiriyor) — Trenle ge « len yolcuların gümrük muayene lerini kolay, basit ve çabuk yap mak çarelerini araştırmak üze- re İstanbul ve Edirnede tetki - kat yaparak şehrimize dönen Gum_rükler Genel Direktörlüğü tetkik direktörü Mustafa Nuri, yarın tetkikatına devam etmek üzere Toros Sür'at katarile Nu- 'saybine gidecektir, ;