September 7, 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

DÖSÜNDÜKCE FARP TAHMİNLERİ Harp var mı? Elinizi sıkan her adam, sağlı- Eınızdan veya keyfinizden ev- vel size bunu soruyor. Önünüze her çıkanın dilinde çiftleşen ve büyük endişeler yav rulayan bu iki söz günün tah- min oyunu oldu: Harp var mı?. Düşünüyorsunuz: Üçler kon feransı, tüne çekemiyeceği ağır bir yük oturtulan sacıyak gibi kırılarak dağıldıktan sonra, Uluslar Kurumunun İtalya-Ha: beş davası karşısındaki çaresiz- liğine de bakılırsa, diplomatlar- dan ziyade askere iş düştüğüne hükmedeceğiniz geliyor. Yahut ta, Mançuri, Versay müahede- | sinin yırtılması, Dolfüs'ün ve Yugoslav kralının öldürülmele- ri hâdiselerinde geçirdiğiniz harp korkularının boşa çıktığı. nı hatırlıyarak bu endişenizi de bir omuz silkişile üstünüzden â- tıyorsunuz. Her tahmine gülen bir hâdi- seler âlemi içindeyiz. Yaşadığı- miz devrin vak'aları, pek yakın- dan seyredilen bir film gibi göz leri bulandıran vi abit nisbet- ten fazla büyük gi idraki şaşırtan karartılar gibi, korkulu rüya halinde, şüunun perdesinden üstümüze yuvarla- nıyormuş zannını verdikleri hal de, gölgeli bir belirsizlik içinde kaybolup gidiyorlar. Filmi iyi seyretmek için geriye gekilmek lâzım olduğu gibi, devrimizin vak'aları karşısında da net bir görüş elde etmek için uzunca bir zaman fasılasıma ihtiyaci- mız var, Bu fasılayı bir seziş hamlesile atlayarak emin tah- minler yapmak cesareti ancak falcılara yakışır. “Ufukta harp var mı?” sualine ilk top sesini duymadan evvel, müsbet veya menfi, kestirme cevap veren adam, kendini Allah sanan bir Allahlıktır. Peyami SAFA ———— aaa El yazması kitaplar tasnif ediliyor Eski yazma kitaplardan İstifade edilmek üzere öğretmen M. Cevde- tin başkanlığında beş kişilik bir ko- misyon seçilmiş ve çalışmal, başlamıştı. Kültür Bakanlığı bütün | yazma kitapların en kısa zamanda tasnif edilmesini kararlaştırdığın - dan Süleymaniye kütüphanesi di - rektörü Zahitin başkanlığında yeni- den on yedi kişilik bir komisyon kurulmuştur. — Celâl Bayar Adapazarı Bankasında Evvelki gün Ankaraya vasıl olan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar, İstan- buldan ayrılmazdan evvel Adapazarı Türk Tizaret bankasının Şubesini ziyaret etmiştir. Şube mtidürü Feyzullah ile likte muhtelif servisleri gezen Eko nomi Bakanma bankanın faaliyeti ve bu meyanda yeni açılan ve hal- xa vadeli mevdulât mukabilinde her ay faiz tediye eden hesap hakkında izahat verilmiştir. Celâl Bayar, bankadan, müşahedatından memnun kalarak ayrrlmı Istanbul bir. " A N Açıkta kalan 1500 Talebe ne olacak? Bu yrl lise ve orta okul sılmak istiy r Bakanlığına diğini yazışıştık. Dün Kültür Ba tanbul direktörlüğ! gelmiştir. Bu telgra la sait olan ilk okullarda, orta okulla- ra ait şubeler açı! mümkün olup olmadığı sorulmaktadır. Ba - kanlığın bu sorgusu etrafında he - nüz esaslı tetkikler yapılmamış ol- makla beraber okullara bu yıl da fazla talebe müracaatı olduğu — için inalarda müsait yerler ayrılam. anılmaktad İlk okullarda açılabilecek çubelari anes afasant öden Takla talebeye tahsis edilebilecek g Bu durum karşısındı r sinin evvelce kararlaştırarak Ba - bildirdiği gibi lise ve orta okullarda yeniden ikişer şube ile üç semtte birer orta okul açılması ri görülmektedir. —— iki yeni vapur Alınacak Vapurculuk sosyetesi, yeniden sa- tın alacağı iki vapur için birçok kum- panyalarla temanlara başlamıştır. Şim | diye kadar gelen teklifler isteğe Uy- gun bulunmamıştır. 19 ları arasında inşa edilmiş gemi satın alinmaları kânunen mi duğu için, bu yoldaki vapurl mak istediklerini bildiren birkaç f manın teklifi de kabul edilmemiştir. Vapurculuk sosyetesi, yeni gemiler- den birisini İzmir hattma, ötekini de Bandırma hattına sürat postası olâ- rak işletecektir Telefon şirketinden açıkta bırakılan memur yok Eski Telefon sosyetesi merkezin deki tesisatı hükümet nama teslim alan Bayındırlık Bakanlığı lışmalarına devam etmekte: güne kadar, şubelerdeki tesisatın da asınâ obaşlanacal yazdığı gibi direktörlü, ik ve ne de muamelât kı- larma henüz hiç kimse tayin edil değildir. Eski sosyete tamir atel osta, Telgraf atelyesi ile bir- i ve bu suretle 20 memurun açıkta kaldığı haberleri de yanlıştır. Telefon © direköörlüğünün bugünkü idaresi, muvakkat bir heyete verilmiş almağa emmur edilmiş vaziyettedir - ler, ——— Holandalı otayyarecinin cesedi bugln getiri iyor Ankarada bir kaza neticesinde uça- öyle ber düşerek ölen Focket uçak fabrikası mümessil ve sahiple - rinden Hollandalı Gerhard Sandberg- İn cenazesi bugün Ankaradan şehrimi 3e getirilecektir. Gerhard o Sandberg Ankarada 3000 metre yüksekliğinde bir gösteriş uçuşu yapmakta idi. Bir. denbire uçağın kanatları kırılmış, uçak olanca hız ve şiddeti ile yere tur, Sandberg bu suretle feci bir surette yanarak öl- müştür, —— Fransız tayyarecileri Ankaraya gilti er Evvelki gün Paritsen şehrimize gel miş olan tayyareci Benault Aiglon ve Gilbert Denis, ve Louis Labondic dün 7 b ISTANBUL almak işi dolayısile' bu sosyeteye | müracaat etmişti. Orada gördi şeylerden, işittiği sözlerden o ha- | dar şaşmıştı ki; günlerce bunun tesiri altinda kalan bu adama dal: gınlık geldi sanmiştık. Mesele şu | idi: Istanbul Telefon Şirketinde | bir fiyat listesi vardır ki; dünya nın hiçbir yerinde görülmiyecek kadar zalimanedir. e Meselâ bir apartmanın bir katından öle ki katına bir telefon 30 liraya çi kar. Telefon makinasını çuk metreden fazla uzağa gö: mek İsterseniz her melre için 6 | nede bilmem nekadar kordon ki rası vermelisiniz. İstânbul ve Be: yoğlu taraflarında bir yeni maki” na 130 liraya alınırdı ve evinizde | bir ilâve makina almak isterseniz | senede o makinanın bedelinden ! Yolcu ve Gümrük | Kontrolü için yeni | | Tedbirler alınıyor | Dün saat on yedide İzmirden İl- manımıza gelen Ege vapurunun r1h- tıma yanaşacağı b Gümrük ve İnhisarlar B Rana yol A gelmiş ve bazr kik muştur, Bakan, bilibastn incelemelerini vapur boşa vw İ yardirektörü Lütfi bulunmuşl kadar sürdür vapura giriş oradan çıkış durumları üzerinde kontrollar yapmıştır Bakanım tetkikle nında Gümrük muhafaza teşkilâtı baş komutan: general Seyfi rikler idaresi Galata beş enspektö- rü Cemil Melih, Güven b: ında ya - zevat bir toplan Jantıda yolcuların düzenli girip çıkı le gümrük müâyene usulleri rinde görüşmüşlerdir. Oğrendiğimize göre, * yolcd i ve binmel gülmtine YE m panıslar ve top- vapurlara daha daslı te Bilhsmer Lssade > “gele vapurları için ayrı bir ç kış salonu yapılması da düşünüle cektir, Türk limsnlarından gelen vapur- lardaki yolcuların musyenesiz ve serbestçe çıkmaları ve fakat ayni za manda gelen yabancı gemi yolcu - larımın muayeneye tâbi | tutulması zaruret ve mecburiyeti yolcu işle rinin İyice bam slamaması kanaati. ni vermektedi itibarla gümrük baktmları da çok güçleşmektedir. Bütün bu mahzurları ve yolcu bölme taht yeti ortadart daha pratik ve daha modern şekil düşünülecek, o vapurlarda ayrıca İniş ve çıkış merdivenleri ay- rılacaktır. —— Karadeniz seferleri artırıldı İhraç mevsimi dolayısile, Vapur- culuk sosyetesi ve Deniz yolları i- daresi Karadeniz seferlerini arttır. | mışlardır. Şimdiye kadar Karade -İ nize haftada 3 posta kalkarken şim- | adam az bulunurdu. ŞEHİRDE OLUP Ne Dersiniz? TELEFONU Arkadaşlarımızdan birisi bun- | daha fazla kira vermeniz lâzımdı. dan bir iki sene evvel bir telefon | Bu liste kadar — maalesef — sö | mürge kokan bir İste az görülür. Şimdi bu arkadaşı tır. Çünkü sosyete hükümete geç- miştir ve ilk hamlede bu listenin tahrip edileceğinden emindir. Çünkü yine ba liste kadar ahmak- ça yapılmış bir şey olamazdı. Zi ra bir telefon almak için 130 lira birden vermeği göze aldıracak Onun için idi ki, 700 bin nüfuslu Istanbul şehrinde yalnız 8 bin abonesi yar- dı. Eğer fiyatlar ucuz olsaydı el | bette abone adedi bundan kat kat fazla olurdu. Şu halde şimdi hü. kümet fiyatları ucuzlatmalıdır ki; İ hem halka kolaylık, hem de mü- ! 3 esseseye gelir olsun. Biz böyle düşünüyoruz, Siz ne dersiniz ? Belediyeden emek- liye ayrılanların Maaşları Belediyeden maaş alan emekli ve yetimler şimdiye kadar istihkakla- rını Ziraat Bankasından belediye - nin vereceği bir çekle alıyorlardı. Oğrendiğimize göre bu şekil değiş- tirilmiş ve istihkak sahipleri için daha pratik bir usul bulunmuştur. Emekli ve yetimler bundan sonra maaşlarını belediye tahsil şubele - rinden alacaklardır. Ziraat bankasının diğer mütefer- rik finansal İş n çokluğu ve mesai saatlerinin darlığı tediyatı geciktirdiği ve hek sahiplerinin sızlanmasına meydanı ver için bulunan bu ameli yol, alâkadarları sevindirmiştir. —ş— Kültür Bakanı Yakında geliyor Kültür Bakan: Saffet Arıkan, bu | ayım örtalârıne: doğru'şehrimize ge- | Tecektiğ. Bakan burada kültür işle. i aşlamadan £ bir diğe, gözden geçirecek. yerin- de alınması gereken tedbirleri ala- caktır. ——— Romanyadan bu hafta iki vapur muhacir getiye" Romanyadaf” ve.<diğer Balkan | memleketlerinden gelen göçmenler | için Trakyada yaptırılan evlerin ih- tiyact karşılayamayacağı anlaşılmış ve bazı mntakalrada yeniden evler rılmasına karar verilmiştir. Bu yeni inşaat handan Trakyaya 4000 metre mikâ- bı kereste getirilecektir. Diğer taraftan yine bu hafta Ro- manyadan 2 vapur mubacır gelecek, bunların hepsi Tekirdağ ve Çanak: kaleye yerleştirilebektir. —..— Beylerbeyi sarayında balo | Arsıulusal o festival. hazırlıkları sürmektedir. 1 ve şarbay Muhiddin Ustündağın mlığında bir heyet Saraylar direktörlerile beraber dün Beylerbeyi sarayma gitmişlerdir. KUÇUK HABERLER | © Gümrükler li Mahmut Nedim, dün A: şehrimize gelmiştir. Mahmut Ne - dim turizm kongresine giden heye- te katılmak üzere Peşteye gid n yeni sebze halin- rıhtım boyunun kısmen d ve deye konmuştur. i kılması daı9 Eyidide ihale sail» rak gelecek yıl buraya N Yumurta ve emsali gi © Yeni şarbi dünden itibare İ gezmeğe başlamıştır. Ekr melerde ilçebaylarla birlikte şube- lerde yapmaktadır. bazı eski izerlerin ararlaştırılmıştır. Bu - 'n onarma keşifleri onarılması 1 Eylülden eterde 300 Hradaği ! durulmıyacak, 50 lirayı aşan tahsil ve tediyeler bankalarca ecektir. Milli Türk Talebe Birliği üye- leri Anadoluda yapacakları geziye çıkmışlardır. Gençler önce Afy gidecek, 9 Eylülde Izmirde bulu » narak kurtuluş bayramına İştirak edeceklerdir. Ertesi gün İzmirden ayrılacaklar ve birçok illeri gezdik- ten sonra Ankaraya da uğrayarak şehrimize döneceklerdir. © Genel nüfus sayım bürosu ca- lışmalarına devam etmektedir. Ge- nel sayım gününde memleketimizde bulunmak için çağrılan Isviçre ge- nel nüfus direktörü de yakında şeh- rimize gelerek Ankaraya gidecek - tir, * Bükreşe gitmiş olan Romen el- çisi Filotti yarın Köstenceden şeh rimize dönecektir. İzinli olarak memleketine gitmiş olan Romanva Viskonsalosu Giga'nm da yarım 1ş- tanbula gelmesi beklenmektedir. 9 Yaz münasebetile Silivride yo- ğurt yapılmamaktadır. Yoğurthane. İer kapanmıştır. Şehrimizde satılan yoğurtların Silivri malr olmadığı belediyeye Hildirilmiştir. * Beyoğlunda bazı apartmanlar - dan atılan çönlerin sokak aralarında toplanarak sıhhate muzır bir hele geldiği «görülmüş, hem bunların te- mizlönmesine, hem de müsebbiple. ri aleyhinde takibata başlanmıştır. Süt Talimatnam-x iyi tatbik edilemiyor #öktörlüğüne ve ilgili ye ee imalini namesinin bazı ilçebayirklarda ve İ şehirin muhtelif sertlerinde tama- men tatbik edilemediği görülmüş - tür. Talimatnamenin sütlerin İstih- sal edildikleri mahallere ait olan kısmile büyük bir önemi haiz olan yoğurtlar faslı üzerindeki kontrol- ların zayıf olduğu anlaşılmıştır. Sütçüler kurumundan diği. mize göre, sütçü srufını talimstna- menin bazı maddeleri pek sevindir- miş ve yapılacak «kı teftişlerin kendilerini de memsun edeceği te- yit edilmiştir. Kurum, sütlerin asr! #ihsal yeri olen köy sütgülüğünün kontrolünü lâzm ve zaruri görmek- tedir. Bütün bu düşünceler üzerind: süt talimatnamesinin tatbik edilip lemediği hakkında dün bir mu- Festivalin son günü olan 23 Eylül gecesi Beylerbeyi sarayında yapıla- cak fevkalâde balo için hazırlıklara No, 21 Cumbadan Rumbayal! Server BEDİ “Tahsin Bey öne geçerek merdi- venden onlara yol gösterdi, Bilhas- sa Cemilenin uzun eteklerine ve ayaklarına basılmaması için kolla. tını açarak ona siper oluyor, ku- laklarına kadar ge örttüğü kaşlarının altında n lası gibi ışıldıyan gözlerile, öteki- ne berikine çarparak basamakları ikişer üçer çıkan gençlere ters ters bakıyordu. Balo salonuna va dam- girmeden evvel camlı bir bölme ile muvakkaten ay- rılmış kısım vestiyere tahsis edil- işti; ondan evvel gelen merdiven sahanlığında bir masa, etrafında da kolları şiritli bilet ve kontrol me- #urları vardı. Şahinde bilet muamelesini görün- Ge bıçak yemiş gibi haykırdı: — Eyvahlar olsun.. Gördünüz mü başımıza ogelenleri.. Biletleri evde unuttum. Sabahleyin sspanak- t yufkağını açmadan evvel fakta örtünün altına sokuşturuver- miştim, unuttum gitti. şapkasmın | Onun bu çığlığı üzerine balo sa- lonuna girip çıkan, bilet masası et- rafında toplanan kadın, erkek yir- mi otuz kişilik bir kalabalık ilkğn- ce Şahindeye, sonra yanyana di ran Cemile ile annesine ve Tabi beye büyük bir hayretle baktılar, Erkekler Cemileden gözlerini ayı ramıyorlar, memurlar kucağında ço- cukla bekliyen çarşaflı kadını sü- züyorlar, sonra hepsi muhtelif se- beplerden ve membalardan doğan hayretlerini değişdokuş etmek için, yabancı veya tanıdık, rasgele biri- birlerinin yüzüne bakıyorlardı. Tahsin Bey bu umumi hayreti kolayca hazmetmemekten gelen bir öfke ve gurur içinde evvelâ Cemi- leye; sonra Şahindeye ve annelerine: — Haydi siz giriniz, ben bilet işi- ni halliderim,"dedi. rüyüverdi; Şahinde biraz afalla- mıştı, Tahsin Beyin cesaret verici işareti üzerine © da kız karde- şini fakip etti; fakat sıra Asiye hanıma gelince, İki üç memur bir- den önüne dikilerek: — Hanım, nereye? dediler. Doğrusu Tahsin beyin de onu mü. dafaaya cesareti olmadığı yi ağ- zından bir kelime çıkmadı. İhtiyar kadın içerdeki ca de duran kızlarına gırdı: seslenerek ba- — A.. Beni kucağımda çocukla Sabırsız Cemile iceriye doğru yü- | sokak ortalarında mı nuz? fta bir kahkaha koptu. Kolu şiritli memurlardan biri Asiye ha nıma dedi ki: bırakıyorsu- İr kapın önün | — Valide. Burası balo, şarşafla, çocukla girilmez.. Onu vaktile söylerler. Beni buralara kadar Bir başıma nasıl geri Bi içeriye getirdiler... derim? Zeten tersim döndü şu çocuğu al oğlum, kollarım kopu- yor. Y“ Manmm valide, gocuğu da ala- mayız. — Ne demek? Biz kavaflara, ocak reisine, bilenlere danıştık da gel- dik. Çocuğa yasak olur mu? Öyle ise dünyaya gelmesini de yasak et- hartirimiz Sıhhat direktörü Ali Rı- sa Biysunla görüşmüştür. Direktör diyor ki: ainamesi, çok ye - onu nasl sustururum? Davanın kendi şâhsrsa taallük et- tiğinin hiç farkında olmıyan Altay, büyük afinesinin kucağında, altın suyuna batırılmış yeşil seytin tane- lerine benziyen ıslak ve tatlı göz- lerile etrafına bakiyor, kontrol memurunun gözlüğüne d ru elini uzatıyordu. Kahkahalar devam etti, Gençlerden biri gülerek sordu: Erkek mi bu, hanım valide? Erkek ya evlâdım. Hani bunun damı? Nesi? — Dam, dam... Yani dansedeceği kız nerede? Genc kahkahalar, Tahsin Bey en yaşlı memuru bir kenara çekerek Çocuğu içeri almaları, biraz son- ra onu uyutmak mümkün olacağını ve ihtiyar kadının da çarşafını ves. tiyere bırakarak bâlo Salonuna gir- mesini rica © Memür, bir omü- zanu kaldırarak başını © tarafa iğ- Asiye Hanıma — Vallahi Tahsin Bey, diyordu. sizin hatırınız. var.. Başkası olsa katiyyen müsaade etmezdik. Tahsin Bey ona teşekkür ettikten İ sonra Şahindeye döndü: — Hanımabla, mahdumunuzu siz alıvirin! #eydiniz... Gelince anası herede, 9 da orada... Süt çocuğu bu, görmü- yör musunuz? Meme isterse ben Fakat bir yardım olsun diye Tah- sin Bey, çocuğu büyük annesinin h | larda, Ereni mal ceklerdir. INMEK VE BINMEK Dikkat ediyorum, bizim or&” casınd yen tramvaylarda (binişleri€ inişler Istanbul tramvaylar” dakilerine hiç benzemiyo Selâmi Çeşmi arasında oturan yerlilerin çoğu tramvaya, çek çek, yadif uzun arabalara biner b yorlar, öyle ağır, öyle edalı, “! yine öyle iniyorlar. İstanbul kasında tramvaylara iniş ve | ketleri, acele, itişe kak işliyen har& | kalınmamak korkusu nan bir yürek heyecanile telâ$ Iıdır. Oysa ki, akşam vapurla müşterilerini iskeleden alan bir iki tramvay seferi bir yana b” ratılacak olursa, Üsküdar - K# dıköy tramvaylarında, di ve öğle saatlerinde unufü elemiş, eleğini asr kaidin ağır kanlıliğile yapıl inişler ve binişler insanı çiled# çıkartıyor. Bu hal kumpanyanın da 8” züne çarpmış ki, arubaların iGİ” ne: “Tez bin, tez in ki, tez &* desin!” diye yazılar yazdırmiğ* Fakat ben anlıyoru: zim c.uların “kârı kadir lileri bu nasihati nasıl olsa tu nuyacaklardır. Ve o İstanbul yakasının içinde yetişmiş şehirdaşlai yüzde yüz zaptedilmeden önce buranın tramva rikl? işlemelerine, ray üzerinde ka?” malarma çan çalmalarına rağ” men eski zamanlarda Alemdâ" ğI sefasma çıkmış öküz arabal&” rına benzemekten kurtulamıy#” caxlar. "Orhan SELİM ii Yeni Lise talebesi imtihan ediliyor Yeni lise adındaki özel oku kapanması yüzünden açıkta ki talebenin “İkmal imtikanlarının 98 sede yapilâtağı takarrür etmişti Bunlardan kız talebe İstanb rkek talebe İstanbul erkek lisesi” #ezimmtiner SOMALİ İtibaren ik” e mazeret Me ünik gire “5 ayi tat , deki öj çekilerek kendileri İarda bulunmalarını Zu bildirilmiştir Imtihanlarda resmi liselere girmek için ay” bir imtihandan geçirileceklerö ana sebep Yeni lise. Kültür beril old” orani muvaffak e leri görüldüğü içi lüğü enap: ektörleriN er verilmiştir. se al pek yakında bi ii şehri dolaşacaklar ve talimatnsiik./ nini tatbik edilip edilmediğini tiş edeceklerdir. Konulan , hakkında doğr uzatırken, İ çüğün vücudünü fazla ki Altay onun smokini yakasını birdenbire ıslatıverdi- Kayserili bağırıyordu: — Iş. iş... Berbat oldum. Asiye hanım da Şahindey$ a unun — pamukl koymadın mıydı — Anneciğim, onlar ©! içinde, kesemde... Sonra ko) tum... Kapınm önüne (gittikçe Kös lik yığıldığı, kontrol güçles memurlar bir köşede kımıldamaması şartile mı çarşafile beraber baloyi Tahsin bey sabunlu be? be için büfe tarafına koşarke” “eş da casband tarafındaki isker le yerleştiler. Salona çarşafir bi yar kadınla emzikli çocuğu” si o kadar hâyfet ve nes? V miştı ki baz közelerden Al alkışlar bile koptu. Cemile sandalyesini doğru çekmiş, ötekiler rTünmeğe çalışıyor ve göz mi arıyordu. Bulamadı. Şahinde elini etekliğinin ku la tel kayar çaresi al A Te) ri biraz den Ayri derile di rın