29 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

— —— . GÜNAŞIRI Besim Atalaya Kambron, (Vaterlo) muharebesinde, | Bilirsiniz ki, Fransız kumandanı kendisine teslim olmasını teklif eden müstehcen bir kelime ile cevap vermişti. Büyük bir Fransız şairinin kanaatine göre Kambron, bu tek kelime İle edebiyat tarihine girmiştir. insanların çok garip talileri var. Bazıları büyük fedakârlıklarla, bazı- ları yüksek eserlerle, bazıları da böyle bir tek sözle tarihe geçerler. Siz de geçen gün, Kamutayda, bütçe müzakeresi esnasmda gazeteciler- den bahsederken o kadar hiddetlendiniz ki, heyecanımız kendisine teslim olması teklif edilen Fransız kumandanmkini geçti, Elinizde olmadan ağ- zınızdan üç heceli müstehcen bir kelime fırladı. İtiraf edeyim ki, siz Fran- sız kumandanından daha nazik davrandınız; onunkinden daha hafif bir tabir kullandınız. Artık tarihe mal rim, Gazetecilere: — Keratalar! Diye bağırdınız. Arkadaşlarımız bu tarihi hakikati kavrayamadıkları için size boşuna hücum ettiler, Sözünlüzü geri almanızı istediler. Hayır, geri alamazsınız. Artık bu söz kimsenin değil, tarihindir. Dilimizi düzeltmek istiyen bir zatm ağzımın bozukluğunu ileri sürenler haksızlık ederler. Siz onu samimi düşiincenizin, büyük heyecanınızm ifa- desi olarak söylediniz. Bunda hakaret kasti yok. Bu söz fikriniz, kanaati- niz, samimiyetimizdir. Tebrik ederim, büyük hatibimiz, yüksek edibimiz! İngiliz Generaline türkçe tek heceli olduğu için çekinmeden ( söyliyebili- ORHAN SEYFİ ——— — Neye yanmış! İngilizlerin “Kuin Meri” isimli de- niz heyulâsı ilk seferini yapmak üze re dün hareket etti. Hareket ânmda- ki merasimi dün Londra radyosun- dan dinledik ve bu merasimin, deniz beyulâsma lâyik büyüklükte olduğu- Du anladık. Radyoyu kapattıktan sonra arka- daşlardan biri, ingilizce gazetelerden birinde Kuln Meri'nin ilk seferinde 3240 kişiye yetmek üzere fazlasiyle vazımı okudu ve bize de ter Otuz Iki ton buz. On dört ton meyve. Yirmi dört ton patates, Üç ton dondurma, İki bin galon süt. Uç buçuk ton jambon ve sucuk. Altmış bin yumurta. Yedi yüz elli bin biskül, Altı ton hububat ve kuru sebe. Dört yüz libre havyar. Iki buçuk ton reçel. On ton şeker, Yirmi beş ton taze et. Dört ton tereyağı. Altı ton balık On ton tavuk ve benzeri etleri. İki buçuk ton çay, kahve, kakao. Bin Iki yüz elli kilo peynir. On altı ton un. Bir buçuk ton zeytin. İki ton konserve meyve. Yirmi bin şişe bira On dört bin beş yüz şişe şarap ve içki, Sekiz bin yaprak sigarası. Yirmi beş bin paket sigara, İki yüz kilo fıçı biras. On iki bin beşyüz şişe maden suyu Uç ton sabun. On bin tane tuvalet sabunu. Beş bin kutu kibrit. Yirmi bin defter kibrit. Bütün bunları okuyup bitiren arka- daşımız yürekten gelen derin ve W- gun birkaç “ah!” çekti. Merakla sorduk: — Şu muazzam vapurun ilk se! rinde yolcu olarak bulunamadığını yandım değil mi? — Yok... Canım! Bu vapurun er- zak ve levazım müteahhidi olmadığı- ma yandım! Yine Kuin Meri Yine arkadaşlar arasmda Kuin Meri'nin Normandi'nin sürat, rekoru nu kırıp kıramıyacağı münakaşa edi iyordu. Bunlardan birisi iddia etti: — Bahsederim ki Kuin Meri'nin bu #ekoru kırmasına imkân yoktur. Hep hayret ettik ve sorduk: — Buna neden hilkmeğiyorsun ? Güldü ve cevap verdi: — Bu vapurun yuttuğu ton ton erzakın listesini daha demin siz oku dunuz. Bu kadar obur bir vapur, bun ları İyice hazmetmeden evvel gövde- &ini, insaf ediniz, nasıl harekete ge- tirebilir ? Küçük sanayi ve muamele vergisi Bundan birkaç gün evvel küçük sanayi erbabı Ticaret Odasma müra caat ederek muamele vergisi hakkm da fikirlerini bildirmişlerdir. Küçük sanayi erbabınm dilekleri şundan fbaretti: Muamele vergisinin tadili mevzuu bahsolurken, 2 beygirlik mo 'Bilginizi Yoklayınız Sorular — Avrupada ahalisi hiç vergi ver- miyen ver var mıdır? — “fena para, iyi parayı dışarıya kaçırır,, nazariyesi kimindir? — Morfinomani nedir ve kimler ta rafından ortaya konmustur.? — Lüt denizini Iki kısma ayıran adanm İsmi nedir? — Mozayik nedir? Dünkü soruların cevapları 5 — Tik kâğıt para nerede kullar! nılmaştır? İ C — lik kğıt parayı da, kâğıdı icat eden veya Korelilerden almış bulu - nan Çinliler kullanmışlardır. Çok cs) İkiden yani hemen hemen kâğıdın ica- dından beri Çinde kullanılan kâğıt pa | Ta hakkımda ancak on Üçüneli asırda, | konferansta, Balkan Paktma iştirak İfin teknik tarafları alâkadar devlet- bütün: Asyayı dolaşmış bulunan: sey | yah Marko Polo bazı malümat ver - mektedir. | 8 — Tik madeni parayı icat eden kimdir 9 C — Bu belli değildir, çünkü en 6s- ki zamanlarda ve her yerde İnsanlar, | mal mübadelesini yavaş yavaş kal -) dırarak muhtelif tediye mikyasları buldukları gibi, bunları da işaretli ve ya işaretsiz maden çubuk, maden kül çe, malen yuvarlak İle değiştirmişler- dir. Milâttan altı, yüz sene evveline a- | it ve bu suretle madeni para yerine kullanılmış çubüklar, külçeler, yuvar| laklar bulunmuştur. (Paranın tarihi ve her memlekete göre muhtelif şekil leri beş on makale İle ancak hülâsa edilebilecek kadar zengindir) 8 — Tik filozof imdir ? C — Eski müelliflerden birçoğunun rivayetine göre filosofi ve filosofia İ merkep tabirlerini ilk kullanan eski Yunan âlim ve riyaziyecilerinden Fi- sagördur. Fisagor bu tabiri (hikmet) kelimesi yerine kullanmıştır. Fakat meşhur Felâtun'un çömezlerinden bi- ri Fisagor'un bununla Allahın hikme İtini kasdettiğini söylemektedir. Filo- Sokrat'ın ortaya attığı fikir ve usul lerle almağa başlamıştır. Yalnız şu - nu da ilâve edelim ki, felsefenin bu - günkü mânasma göre belki herkes az çok birer filosoftur. 8 — Plâtinin meveudiyetini orta- İya koyan kimdir ? İ CO — Plâtinin 1748 de cenup Ame- rikasma giden bir Fransız fen heyeti Azasmdan don Antonyo dö Ulloa ta- rafından ortaya çıkarıldığı kuvvetle zannedilmektedir. 8 — Patagonya nerededir ? Ç — Patagonya Amerikanm cenu- bunda Arjantinin en alt kısmını teş- kli eden dar bir müsellestir. AİR va ——————— İde kısmen şikâyetlere âmil olmakta-| törü olan müesseselerden de vergi a- ınması tasavvur edilmektedir. Hal- buki tatbik edilen muamele vergisi kanununda 5 beygire kadar motörü olan milesseslerden vergi almmamak tadır. Küçük sanayi erbabının bu di- leklerine, "Ticaret Odasıda iştirak etmiştir. Alman malümata göre, kü- giik sanayi erbabınm bu dilekleri İk- tsat Vekâleti tarafından iyi karşı» lanmıştır. TA ŞEHİRDE OLUP Deniz nakliyatı Komisyon teknik işler hakkında karar alıyor Balkan Antantı ekonomik konse- yi deniz teknik komisyonu, dün sa- bah toplantılarına devam etmiştir. Komisyon, Balkan memleketleri ara | sında deniz nakliyatın daha müsa- | it bir şekle ifrağı mevzuu etrafımda, bazı görüşmeler yapmıştır. Türk mu rahhas heyeti tarafından, delegeler serefine, dün Perapalasta bir öğle ziyafeti verilmiştir. Murahhaslar öğ- leden sonra Adaya gitmişlerdir. Ya- rmki içtimada görüşülecek işleri tet- kik eden ihzari komisyon öğleden sonra toplanarak geç vakte kadar çalışmıştır, Yugoslav heyeti reisinin verdiği izahat Yugoslav o delegasyonu başkanı Slavko Sirişçeviç, dün, kendisi ile gö rüşen gazetecilere konferansm me- saisi ve takip ettiği gaye hakkında geniş izahat vererek demiştir ki: “— Geçen sene Atinada toplanan eden devletlerin Karadeniz limanları | ile, ayni devletlerin Adriyatik deni» zindeki limanlarını biribirine bağla. mak için, Yunan delegasyonu başka: nr Spiros Ağapitos, bu devletler ara- ! smda müşterek bir deniz hattınm te sis edilmesini ve bu seferi yapacak olan vapurlafın da Balkanlararast bayrağını taşımalarını teklif etmişti. Bu deniz hattı bilhassa Köstence, Varna, Bürgaz, İstanbul, Selânik, Pire, Patras, Korfu, Seranda, Valo- nr, Dubrovnik, Split ve Şuşak Ji- manlarını ihtiva edecektir. Bu tekli- lerin mütehassısları delâletile ayrı ayri tetkik edilmektedir. Bu seferki toplantımızın ruznamesi münhasıran teknik meselelere ait olduğu için umumu alâkadar etmektedir. İkinci defa olurak gehrimize gelen Slavko| Şirişeviç, burada gördüğü misafirper verlikten çok memhut kaldığını İM ir. Hangi çeşit esyadan teşhir resmi alınacak! Teşhir resmi meselesi alâkadarlar arasında günün dedikodu mevzuu ba- Tini almıştır. > Vaktile Anadolu ajansı tarafın » dan idare edilirken bilâhara bir gru- pa ihale edilen afişaj imtiyazma ait resimlerin zamanmda ve tamamile a- Lnabilmesi için sarfedilen gayretler | dır. Tahkikatımıza göre, belediyenin uh desinde olan afişaj imtiyazı teşhi- re tesilik eden kısmı alâkadarlaren yanlış tefsir edilmiştir. Belediye, ancak vitrinlere, sokak- ira ve duhuliye İle girilmiyen bütün umumi yerlere asılan ve içinde yazı bulunan reklâm mahiyetindeki husu- sattan resim almak hakkını haizdir. Belediye bu şerait dahilinde ol- mak Üzere teşhir ücretinin de afişaj| resmile birlikte tahsilimi bir grupa vermiştir. Ancak, alâkadarlarm şikâyetleri Üzerine matbuatta bu resim hak - kında vâki neşriyat vali ve belediye reisi Muhiddin Ustündağın nazarı dik katini celbetmiş ve bu mesele hakkm- da esaslı tahkikat yapılmasını emret- miştir, Dün bu mesele hakkmda fikrini öğ renmek üzere kendisile görüşen bir muharririmize Muhiddin Üstündağ demiştir ki: “ — Alman resim usulsüz ve ka - nunsuz değildir. Reklâm mahiyetini haiz ve üzerinde yazı bulunan madde lerden resim almak sarih bir hakkt- mızdır. Ben bu işle uğraşan grupun bu şartlara riayet ederek resmi tah- sil ettiğini zannediyorum. Mamafih vâki neşriyat Üzerine meseleyi tetkik ettirdim. Tetkikat netlicelenince ki - min haklı olduğu tabit olarak ortaya Taksimde Sıraservilerde oturan 'kollej talebesinden Barabilye, sabah jimnastiği yaparken atlamak İstedi- ği bir duvardan düşerek ayağı kırıl- mıştır. Çocuk hastaneye kaldırılmış» mun, Amerikan elçiliği kâtibinin ve Tünel hanı İnşaata yakında başlanıyor Tünel şirketinin Karaköyde yaptı- racağı büyük Tünel Hanmm inşastı- na Haziranm on beşinde başlanacak tır. Şirketin hazırladığı proje namı- na vekâlet tarafından tetkik edilmiş ve küçük tadiller yapılmak suretile tasdik ve iade edilmiştir. Tünel şirke ti, vekiletin nokta nazarma uygun şekilde icap eden değişiklikleri yap- mış ve proje katiyet kesbetmiştir. Yeni Tünel hanının inşaatı Teşrini- sanide bitirlecektir. Bu bina, 'Kara- köyün en güzel binalarından biri o- İacak ve tünele giden yolun genişle- tilmesinden sonra bu civar güzel bir | manzara alacaktır, Bu yolun sol ta- rafmdaki dükkânların istimlâk edil- mesi ve iki sokağın birleştirilerek bü yük bir esdde haline getirilmesi için esaslı bir tasavvur mevcuttur. Lord Loyd dönüşte Belgrada uğrıyacak Tki gündenberi şehrimizin misafiri bulunan Lord Loyd, dün öğleye ka - dar İngiliz sefarethanesinde meşgul olmuş, Japon elçiliği başkâtibi Sayto- | nun, Yunan deniz attaşesi ekonomo- şehrimizin kor diplomatiğine mensup birçok zevatın ziyaretlerini kabul et-| migtir, Lord Loyd, öğleden sonra Lady Lo rainin refakatinde Tarabyada gitmiş ve akşam Beyoğluna dönerek İngiliz büyük elçisi Sir Perey Lorain tarafın dan şerefine verilen çay ziyafetinde hazır bulunmuştur. Lort Loyd, ağle- bi ihtimal, Pazartesi günü Ankaraya giderek hükümetimiz erkânı ile temas larda bulunacaktır. Lordun dönüşte Belgrada uğrryacağı anlaşılmaktadır. İngiliz büyük elçisi Sir Perey Lo- rain, cumartesi günü Londraya gide- cektir . Dispanser mektebin yanından kaldırılacak Eyüp verem dispanseri hakkındaki neşriyatımızı nazarı dikkate alan ma-| arif müdürlüğü, İstanbul sağlık di - rektörlüğüne müracaat ederek, dis - panserin başka bir yere naklini iste- miştir. 36 mer İlk mekteple dispanser arasmda çok az bir mesafe bulundu- iziranm nihayetinden evvel tatbik #a- İda Ayasofya müzesini gezmiştir. Eu için, mikrop sirayeti ihtimali göz-| İönünde tutulmuş ve buna lüzum güs-| | caklardır. Muhtelif semtlerde yapılan tetkikler bitti terilmiştir. Beyazıt kulesinin paraşüt kulesi olarak kullanılması muvafık görül- mediği için, Hava Kurumu tarafın « dan yeniden tetkikler yapılmıştır. Kulenin, şehrin kalabalık bir yerinde kurulması esas tutulduğu için muhte lif semtlerde incelemelerde bulunul- muştur. Sultanahmet meydanının her türlü tertibata müsait oluşu, pa raşüt kulesinin burada tesis edilebi- leceği neticesini verdiği için, Hava Ku rumu, kat'i kararmı vermiş ve vilâ» yete bildirmiştir. Inşası tamamlan» mak Üzere bulunan paraşü! rinden birisi yakında Sultanahmet meydanma dikilecektir. Diğer para" şüt kulesinin de Bursaya götürülme- si kararlaşmıştır. Sovyet Rusya ta» rafından Türk kuvvetine hediye edi- len atlama kulesi Ankarada 'alıkonü- lacaktır. Paraşüt kulesinin Sultanahmet meydanında tesisi hakkındaki karar, şehircilik mütehassısı Prusta bildiri- lecek ve mütaleası almacaktır. Kat'l netice, bu hafta içinde belli olacağı için, inşaata çok yakmda başlanabi- lecektir. İstanbul Türkkuşu talebele» ri, kuleden ancak mevsim sonunda istifade edeceklerdir. Adliyede yaz tatili Adliyede yaz tatiline 'Temmuzun 25 inden itibaren başlanacaktır. Ta- tiller, 5 Eylâle kadar sürecek, bu müddet zarfmda nöbetçi kalan mah» kemeler, vazifelerine devam edecek- tar. lerdir. bir paraşut kulesi in Hareket cetveli Limandaki vapurlar için yeni tedbir alındı Liman idâresi, kabotaj hattında iş Jiyen vapurların Galata ve Sirkeci Erh temlarında yansşacakları yerlerin mu- ayyen bir hale getirilmesi ve tesadü- fi vaziyetlere meydan verilmemesi i- çin alâkadarlarm nüizarı dikkatini cel betmiştir. Kabul edilen esasa göre her postanm hareket ve müvasalât yerleri evvelden tayin edilecek ve her vapur, hazırlanacak bir cetvel muci- bince rıhtımı tam zamanında serbest bırakacak veya işgal edecektir. Vapurlarm teehhüründen mütevel- Hit vaziyetlerin programı pek az ihlâl edebileceği ve onun da mutat İntizamı Bozmiyacak kadar seyrek vukus gel- diği anlaşılmaktadır. Yakın hatlara işliyen vapurların a- lelümum: Sirkeci rıhtommdan kalkma 8 ve oraya yanasması esası kabul e dilmiştir, Uzun seferler yapan Yapır- lar da Galata rıhtımına yanaşacak - tır. Memleket dışına işliyen vapurlar İçin yolcu salonunun önü tahsis edi- lecektir. Liman idaresi, bu esası daha kolaylaştırmak için, liman dahilinde- ki şamandıraları yeniden tanzim ede. cek ve yerlerini değiştirecektir. Ha- hasma çıkacak olan bu projenin H- man intizam: bakımdan büyük fay dalar temin edeceği muhakkak sa - yılmaktadır. Yunan Kralının amcası geldi Yunan kralı Jorjun amcası Prens Andrea, İngiliz bandıralı Davida ya- tile dün sabah şehrimize gelmiştir. Prens İstanbulu resmen ziyaret etme- diği için hiçbir merasim yapılmamış- tır, Prensi getiren yat Avustralyalı milyonerlerden David Ernest'e aittir, Milyoner, refikasile birlikte yatta bu lunmaktadır. Sabah 920 da imame gelen vat| Kabataş önlerinde irlemiş o vejdi Prensle yatm sahipleri bir mo hile çıkmışlardır. Prens otomobüle şehirde bir gezinti yapmış, bu meyan Oğle yemeğini yine yatta yiyen mi safirler akşama doğru motörle bir ge zinti yapmışlar, kısmen Boğazı, kıs - men de Anadolu sahilini dolaşmışlar- dır. Misafirler şehrimizde iki gin kala- Paraşüt kulesi olarak kullanılmasın. dan vazgeçilen Beyazıt kulesi şa Mevlidi Nebevi İstanbul Müftülüğünden: 1 Haziran 1936 Pazartesi günü Rebiülevvelin 11 ine müsadif olmak- la akşamı (Salı gecesi) Mevlidi Ne- Beyazıttaki talebe kesafeti ninde bulundurularak Seraçhane ba- şındaki 42 ine Berlin Türk ticaret dün Türkofise gelerek Türkiye - manya arasında İş yapan ihracat ta- cirlerile görüşmüştür. gün daha burada kalacaktır. İTENLER Küçük Haberler * Baş muallimlerin müterakim ma- aşları — Baş muallimlerle miifettiş- lerin müterakim makam maaşları dün den itibaren dağıtılmaya başlanılmış» tır. Kıdem zamları da haziranda ve" rilecektir. :* Bir mektep naklediliyor — gözö - mektebin Beyazıda nakli kararlatırılmıştır. * Tütün eksperlerinin imtihanı — Bir temmuzdan itibaren yeni yapılan tütün eksperleri nizamnamesi muci - bince eksperlerin imtihanlarma başla nacaktır, imtihanlar yalnız nazari ms hiyette -olacaktır. Eksperler depolar dn da imtihan edileceklerdir. * Almanya ile iş yapan tacirler — eesili Avni, AL Avni birkaç * Deniz canavarı tahnit ediliyor — Adalar önünde yakâlanan ve Türk hava kurumu tarafmdan İstanbulun muhtelif semtinde ücret mukabilinde teşhir edilen deniz canavarı, kuruma iti yüz lira hâsılat temin etmiştir. Derisinden kadın iskarpini yapılamıs vacağı anlaşıldığı için balıkçılık enö- Htlsünde bırakılıp tahnit edilmesi mu vafık görülmüştür. Belediyede Müstahdimin şubesi yolsuzluk tahkikatı Belediye müstehdemin şubesinde- ki yolsuzluklar hakkinda belediye müfettişleri tarafından yapılmakta olan tahkikat dün sona erdirilmiştir. Müfettişler raporlarmı yazmaya baş lamışlardır. Belediye reisi bu şube ile bu şubedeki şef ve memurlar hak kmdaki kati kararını bugünlerde verecektir. * Bir Hazirandan itibaren faaliyes | te geçecek olan arazi tahrir komiş- Yopları valaj Va Salar sesinin Üç komisyon şehir dahilindekion kazaya taksim olunacak ve her ko- misyonun çalışma şekli hakkınd& bir program vücude getirilecektir. * Bir Hazirandan itibaren tram- vaylarm sefer tarifeleri değiştirile- cektir. Bu arada halkm geceleri u « zun müddet tramvay beklemekteki şikâyetleri de nazarı dikkate alınmış tır. Yeni tarifede seferler çoğaltıla» caktır. Türkkuşu için Sultanahmet meydanında şa edilecek Ne dersiniz? Temizlik Temizlik iyi şeydir. Vatandaşın sağ lığı için temizlik yolundan esaslı Ks deler, ulzamlar konulmuştur. Ancak hayatı umumiyede temizliğin bu b* kiki faydasını kuracak olan temizli şartları her yerde, her zaman titizlikle tatbile edilemiyor. hâli temaları pislik içinde, eli YÜZÜ karma karışık, saçları elle tarıys” garsonlar görüyoruz. Bazı lokanta © larda halâ gece sant 21 den son” yemek yemenin imkânı yoktur. Ha © kikaten aç kalmış iseniz, yemi bayat lokantadan, üstü başı kirli 8on elinden yemek mecburiyetinde #9 niz vay halinize, Belediye, yurtta ” * larm aşcıya mühtaç oldukları gec “e. makta devam edeceğiz. Biz böyle düşünüyoruz. Siz ne dersini” bevi olduğu ilân olunur.