6 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE | 6 AGUSTOS 1936 TELEFON : TELGRAF : K TANSEVİ İstanbul Ankara caddesi 24318, 24319, 24310. TAN, İSTANBUL İKİNCİ YIL — No. 467. URUŞ BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Yunanistan da di ktat örlük ilân ed Z2incide * Muhabir mektubu — Takvim — Siyaset âlemi, 3üncüde: Son Haberler — Resimli makale — Felek, 4 üncüde: Acı Hakikatler - Sağlık Öğütleri - Hayat içinden Sincide : Günün meseleleri — Günün içinden. 6Gmcda : Spor — Radyo — Yesarinin romanı: Gece yarısı Tincide : İstanbul sayfası. Bincide : Mari Antuvanet — Üç İstanbul. 9unc lar İzlandaya Türk akını. ildi Yunan parlâmentosu fesholundu Bir komünist hareketi keşfedildi, örfi idare ilân edildi, sansör kondu Yeni hasta adam ç Avı'upıdı yine söz ayağa t düştü. Ortalık karma ka- tuşık... Heyecan sisi gözleri bağ- İamış. - Alâkadarlardan herhan- gi birinin biraz temkinsiz dav- ranması, ÂAvrupa dünyasını son- suz sürüklemeye kâ- fidir. Tanca ve Agadir hatıraları D eutsehland zirhlısı zabitleri â- siler reisi General Frankoya bir nezaket ziyareti yapmışlardır. Bu Hareket, Avrupadaki heyecan yangı- Kına petrol dökmek gibi bir tesir yap- mıştır. ' Hâdisenin kolay bir tevil yolu var- &ır. Almanlar diyebilirler ki: “Mak- sat nezaket filân değil... Biz General Franko ile ancak Alman tehaasınım kurtarılmasına ait ameli meseleleri görüşmeye gittik.,, Hakikat böyle bile olsa Avrupada- ki temayül, işi ters ve fena taraftan görmektir. İspanya ve Fas sularma giden Alman zırhlılarının Avrupanın hafızasında zaten çok fena bir yeri yar : - » İ9UR SENESMdEKI vazıyeti göz önü- ne getirelim: Avrupada — kesif — bir harp havası vardı. Almanya dünya yüzünde istinat noktaları, mahreçler ve ham malzeme kaynakları arıyor- du. Bü arada Fas meselesine dört elle Sarılmıştı. Almanlar diyorlardı ki: “Biz Fasta toprak istemiyoruz. Fa- kat başkaları da istemesinler, Fas Mmüstakil kalsın. Hepimiz müsavi Şartlarla ticaret edelim.,, Dünya yüzündeki Alman ileri ha- Teketine karşı İngilterede çok endişe hüküm sürüyordu. Hele İngiliz bahri- Yelileri: “İleride nasıl olsa Almanya İle büyük bir harp olacak. Şimdi kü- Çük bir harple işin önüne geçelim.,, fikrinde idiler. » Tam bu sıralarda bir haber: Al- Manya İmparatoru Hamburg Vapu- Tuile Tancaya gelmiş. Maiyetinde Friedrieh Karl kruvazörü de varmış. Parator Fas Emirini müstakil bir Ükümdar sıfatile ziyaret etmiş. Son- Ta da nutuklar, kıyametler... 1 Temmuz 1911 de, yani yirmi beş Sene evvel diğer bir haber: Almanla- Tn Panther kruvazörü Alman men- tatlerinin himayesi için Agadir ö- fünde görünmüş. « Bu iki haberin o zamanlarda ne ka- büyük heyecanlar, endişeler u- Yandırdığımı — düşünecek — olursak be“t“hla.nd zırhlısının ne gibi hatı- aları canlandırdığını, neden bu ka- ::' telâş doğurduğunu daha iyi anla- İki zıt kutup l sSpanyadaki isyanda iki zrt kutup e. Sarpışıyor. Bir tarafta komü- Histliğe yakm bir halk kuvveti, diğer ;::"* faşistlik tarzında bir muha- Tej kâr cereyan — vardır. Avrupa ı;ym'eketleri. kendi ekseriyetlerinin İr tm akidesine göre şu veya bu tara- kimi AYorlar. Kimi resmi hükümetin, I_*tde âsilerin galebesini istiyor. tada, *mekle kalsa yine iyi.. Fakat or- %ğa.:ı delillere göre, müdahaleler Mağ; Yor. Taraflardan herbiri kazan- tqyymı istediği tarafa topla, tüfekle, İş, e ile yardıma çalışıyor. Riz paYA vaziyetinin vahameti yal- Sap Yle akide taraftarlığına da inhi- ki t:tMym'— Şunu söylemek lâzımdır damıg, A Avrupanın yeni hasta a- ö Bu sözü İspanyayı küçük ek icin söylemiyoruz. Biz İs- Vaziyet vahim görünüyor îfBirçok şehirlerde hâdiseler oldu Selânikte umumi grev yapıldı a& N z Yunanistanda fevkalâde va- ziyet vardır. Hükümet komünist- ler tarafından tertip edilen ve memlolroti İzana boyayacak istiz datta görülen bir hareket yapıl- dığını duymuş, meclisi dağıtmış, idarei örfiye ilân etmiştir. Şimdi hükümet bütün iktidar kuvvetlerini eline almış ve mu- vakkat bir diktatörlük kurmuş- tur. Kabinede de bazı tadilât ya. pılmıştır. Her tarafta fevkalâde tedbirler almmış, bütün neşir vasıtalarıma ür | telefi atı kesilmiştir. Sokaklarda süngülü as- kerler gezmektedir. Buna rağmen bazı şehirlerde ezcümle Selânikte u- mumi grev ilân edilmiştir. Sızan haberlerden bazı hâdiselerin olduğu anlaşılmaktadır. (Bu hususta gelen fazla tafsilâtı 6 ımcı sayfahnızda bulacaksınız.) CÜK Belânikte yapılan amele nümayişlerinden bir resim Metaksasın intihabı için geçen Se- çimde yapılan propaganda afişleri Ankara, 5 (Tan) — Montrö muka- velenamesinde tasrih edilen Boğaz - lar rejimi, mukavelenameye bağlı protokolda da gösterildiği veçhile ve muvakkaten kaydile 15 Ağustostan itibaren tatbik edilecektir. Hariciye Vekâleti tarafından Ankaradaki ecne bi devletler mümessillerine verilen bir notada, mukavelenamenin bu ta- rihte tatbik edileceği ve mukavele - Boğazlar rejiminin 15 Ağustosta tatbik edileceği devletlere bildirildi namenin buna dair olan ahkâmı bil- dirilmiştir. IBoğazlardan geçecek gemilere ait ye ni ahkâmı ihtiva eden Hariciye Ve - kâleti tebliği 8 üncü sayfamızdadır.|) Bulgar hükümeti mukaveleyi tasdik etti Sofya, 5 (ALA.) — Bulgar Hükü- meti, Montröde imza edilmiş olan ?_oğazlar Mukavelesini tasdik etmiş- ar. panyayı severiz ve asil ruhlu İspan- yol milletinin birlik içinde yüksel- mesini candan isteriz. Bununla — be- raber senelerdenberi müzmin dahili sadmelere hâkim olamıyan ve anar- şiye mukavemet gösteremiyen - bir memlekete hasta gözüyle bakmak ta zaruridir. Bu gibi memleket hastalıklarınm her nev'inde hariçten birtakım varis ler türemeye başlar. İspanyanın etra fında toplanan alâkalarda siyasi aki- de taraftarlığından çok ziyade vera- set hirs ve iştihası vardır. Yani Deutschland zırhlısı, Hamburg ve Panther harp gemilerinin kurduğu an'aneleri idame etmekten başka bir- şey yapmıyor. Âsilere yardımına mu- kabil İtalyaya Balear adalarından hangileri vadedildiği şimdiden tasrih te ışılmıînya ile beraber İtalyanm da düşündükleri ve diyecekleri vardır. Hasta şifa bulmalı A vrupanm sulhü ve sükünu için İspanyanm gürültüden kur- tulması ve şifa bulması en büyük şarttır. Akdenizin diğer ucunda bu- lunan hasta adam asırlarca Avrüpa sulhünü tehlikeye maruz tutmuüş ve vakit vakit harplere sebep olmüştu. Hasta Osmanlı İmparatorluğunun yerine geçen İnkılâp Türkiyesi sul- Büyük ve sevgili Önderimiz Atatürk Floryada deniz sporlarına tekrar başlamışlardır. Atatürk dün bizzat kendileri kürek çekerek sandalla bir gezinti yapmışlardır. Yukardaki vesimde Ata- türkü Floryada halk arasında görüyorsunuz. Büyük Önderimizin dünkü gezintilerine ait diğer resimler dokuzuncu sayfamızdadır. Dünya sulhü buhran geçiriyor! Italya ve Almanya İspanyol asilerine bilfill yardım ediyor Asilerin reisi General "ranko İtalyan ve Alman tayyarelerinin yardımı altında Cebelüttarık Boğazını zorlamağa hazırlanıyor İspanyol isyanı hakkında dün gelen haberler, âsilerin, Madrit hükümetine karşı kat'i bir harbe girişmek üzere ulduğunu göster- mektedir. İsyanda İtalya ve Almanya ar- tık kat'i mevzilerini almışlar ve âsilere bilfiil yardıma başlamış- lardır. General , Franko İtalyan ve Alman tayyarelerinin hima- yesi altında Cebelüttarık Boğa- zını zorlamaya hazırlanmakta- dır. Altı İtalyan ve üç Alman tay yaresi Tetuan hava meydanında uçmaya hazır bir halde bekle- mektedir. Asiler Madrit yolunu tehdit etmektedirler. Madrit hükümeti Ppayıtahtın kontrolunu kaybet - miş ve şehir Marksistlerin eline, düşmüştür. İspanya işlerine karışmaması hak kmda Fransa tarafından yapılan teklif İngiltere tarafından kabul e- dilmiş ise de İtalya buna henüz cevap vermemiştir. İtalyanın ve hat tâ Almanyanın bu meselede vaziyeti pek şüphelidir. Bilhassa İtalyanın Cebelüttarikta İngilizler her türlü tehlikeye karşı tedbir alıyorlar vereceği cevapta Fransanın faşizm ıltalya bu şartları ileriye sürdüğü aleyhtarlığında bulunmaması Al - İtakdirde vaziyet bir kat daha güç- manya ve Sovyet Rusyanın da bu leşmiş olacaktır. ğşe iştirak etmeleri gibi bazı şartları İspanya vakayiine dair olan ha « ileriye süreceği haber vetilmektedir. | berler 6 mcı sayfamızdadır. Değerli parti başkanları Münhal valiliklere tayin edileceklerdir Ankara, 5 (Mususi muhabirimizden) Manisa valisi merhum Bay Murat Görmenin yerine vali olarak Cümhu- riyet halk partisi eski İzmir Manisa Heyeti reisi Yozgat mebusu Avni Doğan tayin edilecektir. Aldığımız bir habere göre, parti başkanlıkları sırasmda — muvaffakı- yet göstermiş olan diğer parti reis- leri de münhal valiliklere tayin edi- leceklerdir. Bu arada ismi geçen mebuslar arasında Doktor Lütfi Kır dağ (Kütahya), Sulhi Ural (Sey- han),:Doktor Mithat Altıok (Zon- Buldak) da vardır. hün en mühim desteklerinden biri ha- P line gelmiş ve Avrupanım Cenubu Şarki köşesini tertemiz bir hale koy- muştur. İspanyadaki müzmin hasta- lık ta bir an evvel geçmezse Avrupa sulhü pek ciddi tehditler altımda: ka- ediliyor. Fastaki İspanyol mirasın- dan bahsetmek zamanı gelince elbet- labilir. Yedincide: İstanbul sayfasında Falih Rıfkı Atay'ın İstanbulun. gü- zelleşmesine- dair güzel bir yazısını bulacaksınız Ahmet Emin Yalman 40 bin Habeş muharibi ile Ras İmru Adisabaha N , .. .. ve Dessie'ye yürüyor Portsait, 5 (A.A.) — Röyter A- jansının muhabiri, salâhiyettar bir membadan almış olduğu bir habere atfen Habeşistanın sabık şimaligar- bi cephesi kumandanı Ras İmrunun altmış bin kişilik bir ordu vücuda getirmiş olduğunu — bildirmektedir. ' Ras, 40 bin muharipten Mmüteşekkil bir küvvetin başında olduğu halde şark istikametinden Dessie ve Adis- ababa üzerine yürümekte olup İtal - yanların birtakım ileri mevzilerine hücum ve bu mevzileri tahrip etmiş olduğu söylenmektedir. Gore'yi kendilerine istinatgâh yap- mış olan Habeş kuvvetleri, Ras Kas- sanın oğlu Dejasmatch Aberia'nın kumandası altında Adisababaya kar- şı yapmış oldukları taarruzları esna- sında mühim miktarda mitralyöz ve mühimmat ele geçirmişlerdir. w Gondardaki harekâtı idare eden Tekle Havariat | rında Habeşlerle İtalyanlar arasında şiddetli bir çarpışma — olmaktadır. Portsait, 5 (A.A.) — Röyterin | Gondar civarında da ayni derecede hildirdiğine göre. Tsana gölü civa- | şiddetli bir çarpışma olmuştur. e ar uT SA D MA M |