7 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Bununla beraber daha sonra Tatar güzetelerinin muhabiri olarak İs . tanbula dönmüş, “Türk Yurdu, a. 'dında bir gazete vücuda getirmişti. Ayni zamanda Ziya Gökalp Bey tarafından sevk ve idare edilen bir takım genç Türklerin duymıya baş. © Jadığı bu fikirler evvelâ Selânikte © millici Türklerin doğurduğu nesil tarafmdan vilcuda getirilen “Genç Kalemler, adi mecmuada inkişaf © buluyordu. Bu mecmuada yeni bir dilin, yeni bir edebiyatm yeni ve temiz bir medeniyetin doğuşunu, Tekinalp, şu suretle “Türk lisanı arspça ve acemceden üldığı keli, melerden temizlenmelidir. Bu lisan- larm eski edebiyatından alınmış « olan mevzularına ve vakialara hü, cum edilmelidir. Ve yalnız eski “Türk masalları ve an'aneleri üze. © rine müesses yeni bir edebiyat ve © hers teşkil edilmelidir, diye ilân “ediyordu. on günlerin ve o günlin en ) büyük muharrir ve şairleri- 'ni eski üslüpçu ve Türkten gayri .sayıyorlardı. Türkçeyi bütün ya- 'bancı kelimelerden temizlemek ü- “zere “Yeni lisan cemiyeti, adın- da bir cemiyet teşkil o olunmuştu. © Bu gibi cemiyetler ve Yeni Hayat, “Yeni Felsefe gibi gazeteler tam ad- leriyle yeni bir hareketin remiz ve “işareti oluyorlardı. Evvelki neslin garbe doğru olan bütün meyilleri “ giddetle itiraza uğramıştı. Tatbik i nde olan fen ve ilmin Avrupa- lan lâzım olmakla be- “ raber hayatım ruh ve esası miras “kalan an'anelerden almdığı halde “Türk olması lâzımdı. Avrupa me- 'deniyetini tamamile kabul etmiye çalışanları istihdaf ederek garp— “gark melezleri ve tatlısu İrenkleri diyorlardı. k vu yeni nasyonalizmin ruhu i his ve hayal şairlerinin ve vrupa nüfuzu altmde olan dev- adamlarınm daha evvel Türk nperverliğini O reddediyordu. gibi hareketler eski âdet ve in'anelerle olan bağları perçinli- yordu. Fakat hars mirasından ke- if ile meydana çıkarılmış bir şey yoktu. Bütün Türk harsı Arap ve emceden iktibas edilmişti. Geç- devirlerden hayatta kalanlar r.ve İptidai türküler ve za- neşideleri İdi. Bununla beraber (Natlonalisme) i bu hatıra- tamamen rücü etmek zarure- nde idi, Elem ve istırap anların. İa ve İmparatorluğun yıkılmakta bir sırada zâfa düçar ol km eski muharip ruhunun ihriki lâzrmdr. Bu gibi tabii vasıf. ir veni hareketleri sevk ve idare denle ihtiyar Avrupanm taşkm gedeniyetinin çürümüş ve zevale İz tutmuş olduğu bir sırada ci- ve taze bir ırkı ayakta ha- tutup onun mirasına atılması teminat oluyordu. eni hareketleri idare edenler den daha ileri gidiyor, ve yayla- eski âdetleri ihya edilmek is- ordu. Çocuklara verilen ve a- ilmış olan İslim adları yerine u- in zamandanberi unutulmuş © n Türk adları veriliyordu. İstan- un fethi senel devriyesi gibi çi günlerin tarihlerinin hatı» ları, o günden evvelce ehemmi- te alınmıyan ihtifeller yapılr du. Ve o günlerde mekteplerin n tetil edilmesi emrediliyor- terahürcüler (O nüma- nde önlerinde bulunan Ççe- için Fatihin türbesine gi- Türkiyede Yenilik Deniz Mücadelesinin ** Tarihi :: ale Ek Hans Kohnun İngilizce eserinden Türkçeye çeviren: Ali Çetinkaya Bayındırlık Bakanı derek onun büyük ruhundan mua- venet ve kalblerinin yükselmesi için ilham istiyorlardı. Bu kalaba- lık İstanbulu yeniden fethetmiş gi- bi his duyuyorlardı. Onlar şimdiye kadar kahramanlarm hatırlarmı taziz etmiye fırsat bulamamışlar- dı. Tik defa olarak gurur ve iftihar duygularile cedlerine, geriye bak- mıya başlamışlardı. Ve onlara tâ- zim ediyorlardı. Çünkü halk artık kendi milliyetini idrake başlamıştı. rancılık hareketlerinin mii. essislerinden biri olan Ziya Gökalp Bey şiirlerinin (birinde tarihin solmuş, sararmış sayfala- rında değil, kalbimde ve damarla- rımda akan kanlarda okuyorum. Irkımm şeref ve gurur ve kahra- manlık timsali olan benim Attilâm, benim Cengizim İskender ve Sezar- dan daha yüksektir. Tarihin tetki- kinden uzak ve karanlık kalmış 0- lan Oğuz Hanım benim kalbime da- ha munistir. O benim kalbimde Yaşıyor, Ve bütün şeref ve büyük- lüğü ile damarlarımda vuruyor, ve neşe veriyor, Ve şevk ve şadımani ile bağırarak Türk milletinin baba ocağı Türkiye değildir, Türkistanda değildir. e Daha uzak topraklarda &bedi olan Turandır.,, İlhamını ve- riyor. Şu yeni Nationalisme siyasi ifadesini, hassatan faal olduğu ci han harbi sıralarında (O Rümiyede yaşıyan Tatarlar da dahil olduğu halde Türkiye, Kafkasya, Türkis- tan ve Afganistandan mürekkep bir Turanlılar birliği teşkili gayre- tinde bulundu. Brest Litovsk sul- hünden sonra Bağdat Demtyolu yerine (Berlin —Bakü— Buhara yolunun Türk — Alman tasarrı- funa geçmiş gibi göründüğü bir sırada kısa bir zaman için Pantu- ranlılar birliği tahakkuk etmek Ü- zere idi. Fakat dahilde halkı siyasi cihetten terbiye etmek mesaisi, bu hayali siyasi plânlardan daha mü- himdi, rkocağı 25 Mart 1912 de Türk halkınm iktısadi, içti- mal, fikri âyarlarmı yükseltmek ve Türk dilinin inkişaf ve ikmali- ne çalışmak maksadile tesis olun- du. Bu hareket başlıca âlimlerin ve ediplerin eseri idi. Konferanslar ve kurslar tertip edildi; (Türkçenin tetkiki için bir enelimen yapıldı ve gençler arasmda idman, güreş ve spora hususi dikkat atfolundu. Harbiye ve Maarif Nazırlarınm idaresi altında bütün Türk omek- teplerinde izciler derneği vücude getirildi. Bu, mahiyeti itibarile res- mi idi, Ve Derneğin âzalarma eski Türkçe isimler verildi. Bu teşkilât bedenen mukavemetsiz olan şark gençliğine gezinti ve faaliyet ne gesi veriyordu. En mühim vazifelerden birisi de Türklerin iktısadi vaziyetinin tak- viyesi idi. Türkler şimdiye kadar ticaret ve san'ata hiç bir rol oynamamış- lardı. Bunları Rum, Ermeni, Ya- hudilere bırakmığlardı. nadolunun daha büyük ge- hirlerinde Türk kooperatif- leri ve bankalar tesis etmek; ve Rumlara boykot yapmak; bunla- rm hepsi ayni maksada hizmet içindi. Eski Türk mimari üslübu yeni binaların inşasında ihya olu- nuyordu. Bütün bu hususi faali- yetlerin önünde asri Şöven Avru- padan almmış olan milliyet ruhu ve ülküsü dahi bttün onun beyhu- de ve yanlış tarih, tefsirlerile yük- seliyordu. Ekseri Türkler bunu ka- bul etmezlersede hakikat Ziya Gökalp Beyin şu sözlerinde görü- leceği veğhile idi “Turan, hayal bir baba ocağı değildir; Asyada Kâr temini tedbir alınıyor enizyolları İdaresi 936 senesi zararını kapamak için yeni tedbirler almıya ka- rar vermiştir, Bunun için işletme masrafları mümkün olduğu kadar kısılacaktır. İdare, yeni gemiler gelindiye kadar elde bulunan bazı eski ve köhne vapurlardan bir ikisini daha sata- caktır. Bunların pârası idare raasraflarma #ürfedilecek- tir. Fakat geçen sene vapurların hemen hepsi baş- tanbaşa tamir olunduğu için idarenin bu sene fazla masraf yapmıyacağı ve bir miktar kâr elde edebile- ceği umulmaktadır. Denizyolları Müdürü Ankaraya Gitti Denizyolları umum müdürü B. Sadettin, dün ek- şam Ankaraya gitmiştir. Sadettin, Ankaradan son “| olarak ısmarlanacak beşer bin tonluk üç vapur için vekâletle temaslarda bulunacaktır. Fabrika ile yapı- Jan muhabereler, bugünlerde neticelenmiş olacak- tır. Denizyollarının Üzerinde bazı değişmeler yap- tığı projeler fabrikaların tasdikinden mukavele Ankarada imzalanacaktır. Umum mildür, bundan başka önü- müzdeki hafta Ankarada toplanacak Detizyolları heyeti umumiyesinde de hazır bulunacaktır. Burada idarenin geçen seneki bilânçosu tasdik edile - cek ve bu sene İçin alınacak tedbirler görlişülecektir, Akay müdürü Cemil © Atınaya Gidecek Heyetimiz © Atina Üniversitesinin 100 üncü yal) dönümü münasebetile hükümetimiz namına bir heyet Yunanistana gide- cektir. Heyette, saylav profesör Mu- zaffer, ordinaryüs profesör Sidik Sami, Tıp fakültesi doçentlerinden Dr Fahri, Fizik doçenti Fahir, coğrafya doçenti Besim bulunacaktır Sokaklar Yine İşaretlenemiyor Sokaklarda karşıdan karşıya geçi- lecek yerlerin işaretleme meselesi he- nüz halledilmemiştir.. Buhususta muh teli£ şekiller tecrlibe edilmiş, son 0- larak ta bir grupun teklifine göre, beyaz boya usulü denenmiştir. Bunun da İyi bir netice vermiyeceği görül- müştür. İşaretleme için yeni bir şe- kil aranmaktadır. Maliye Vekili Geliyor Tedavi için Avrupaya giden Maliye Vekili Bay Fuat Ağralı, tamamen İ- yileşmiştir. Maliye Vekilimiz, bu a- yı onunda İstanbulda olacaktır. “Hamidiye, i Mektep ,Gemisinin Ziyaretleri Deniz Harp mektebi son sınıf tale- belerinin tatbikat maksadile hariç memleket limanlarma gönderilmeleri zararlaştırılmıştır. Talebeler, tatbikat aylarında Hamidiye mektep gemisile dost memleket sularında ziyaretler yapacaklardır. İlk seyahat, mayıs İ- çinde Yunanistana yapılacaktır, bir arada yaşıyan Türk kabileleri Türk bayrağı etrefmda toplana- caklar ve büyük bir İmparatorluk teşkil edeceklerdir, Türkler sebep- siz ve maksatsız olarak mahza dil- leri başka başka insanlar gibi ya- şamak mecburiyetinde (o değiller- dir. Onlar fertlerin bütün fenni hayatlarmdan müteşekkil ebedi varlık halkeden tek bir kül olarak birleşeceklerdir.,, Veya Ömer Sey- fettin Beyin ortaya koyduğu şu “Panturanlılık,, fikri ancak Türk- lerin iktısadi gayelerini temin et- tikleri vakit tahakkuk edecektir. TAM yolları işletme masraflarını kısacak (Arkası var) için Etçtikten sonra iki meydan |! açılıyor azi köprüsünün iki başında yapılacak meydanın esas o projesi imar müşaviri Vağner ta rafından O hazırlanmıştır. Projede meydand yapıla - erk. tanzimi görül miştir, Proje, Prost tarafın dan kabul edildikten son- rameydanlar için Azap“ kapı ve Unkapanında is - timlâk muamelesine başla- nacaktır. Bilhassa Unka - panı tarafında epeyce bi - na istimlâk edilecektir. Kuraklık Tehlikesi Kalmadı Birkaç gündenberi devam eden yağ murlar, dün de fasılalı şekilde hafif hafif yağmıştır. Baharın bu fayda yağmuru, Trakya havalisile Garht A- nadolunun bir çok şehirlerinde çiftçi- yi sevindirmiştir. Alâkadarların söylediğine göre, ku- raklık tehlikesi kalmamıştır. Hava karayele çevirmediği takdirde mah » sul, bol ve verimli olacaktır. Yağmur- ların meyva ağaçlarına zararı dokun- mamıştır. Bozulan Ölçüler be Ölçü ve. Ayarlar Başmüfettişliği, | dün belediyeye müracaat ederek bü- tün ölçülerin sk sık fakat ansızm muayeneye tâbi tutulmasını bildirmiş | tir. Marmara mıntakası ölçü ve ayar- lar müfettişliğince yapılan tetkiklere göre pazar yerlerile seyyar dsnafın e- iindeki ölçüler aşmarak 978 grama | kadar düşmüştür, Bundan başka bazı! ölçülerin muayene damgaları silin 4 miş veya okunmaz hale gelmiştir. “Bu itibarla bütün ölçüler yeni bağ- tân, fakat ansızm yapılacak kontrol lerle muayene edilecektir. Urfanın Kurtuluş Yıldönümü Urfanın kurtuluşunun 17 inci yıl dönümü nisanın 11 inci günü Eminö- nü halkevinde büyük merasimle kut- lanacaktır. Bu münasebetle gece de bir danslı çay verilecektir. ii Artist Meleğin yeni bir resmi j Arlist Meiek aramızda Muhlis Sabahaddinin kendisi | gibi artist kızı Meleğin hiç isten. miyen ve hele hiç beklenmiyen ö- lümünden bahsetmek bütün “TAN,, ailesini o kadar muztarip etti ki... Şehir Tyatrosunda genç san'at a bir iktidar. hamlesiyle temsil eden Melek; “göçen gün “swlmede “Kral Lir,, temsilinde bir kıriz geçirmiş. takdirkâir seyircilerine kan ağlatmış. tı. Evvelki gece, habis bir şayia, san'afkâr Meleğin aramızdan uzak - laştığı haberini kara bir mmtem işa. reti gibi bildirirken bize göz yaşları döktürdü, Çok seviniyoruz ki Melek aramız. da dipdiri yaşıyor. Hastalığı geçici bir karizdir. Zaten belediye de bu değerli artistimize karşı şefkatini göstermiş, ona sanatoryomda (o bir Yatak tahsis ettirmiştir. Muhlis Sabahaddinin bu san'atkâr Çocuğu bir iki gin sonra oraya götü- rülecek ve tedavisi için ilıtimam edi. lecektir , Yapılan hatanm bize çektirdiği is. trap, Meleğin çok yaşayacağı kana- atini de canlandırmış oluyor. o Ve “TAN, ailesi bu güzel kızmızm bü. tin sevgileriyle mes'ut olmasını can. dan diliyor. Hırsızlık Yapan Bir Genç Kız Fındıklıda Orta Çeşmede oturan 16 yaşmda Vecide isminde genç bir kız, 4 gün evvel, Küçükpazarda Hatice is- minde bir kadının evine giderek öte- ri çalmıştır, Vecide, dün tekrar bu €ve hırsızlık kasdile girerken yaka- lanmıştır, Bir Kadın Zehirlendi 'Tophanede oturan Bayan Sabriye, dün birdnebira zehirlenme alâmetleri gösterdiğinden polise malümat veril. miş ve Beyoğlu hastanesine kaldırı! mştır. Bugünkü kava, kapalı ve ğer mtakalarında havanın sakin ve bulutlu geçmesi muhtemeldir. Dünkü hava Dün Barometre 761 milimetre, Bararet en çok 9, en az 7 santigrat olarak da, güzgürler şimal istikametinden orta kuv vette exmiştir. (Calatada inşa edilecek yeni yolcu sa» İl unu *ein bu raporlardan İstifade edir İ seektir. rağ T-4-887 Gümrük İşlerinde Yenilik Almanyada Tetkikler Yapan Heyet Döndü ümrük muameleleri ile, limsf ve yolcu salonları üzerindi tetkiklerde bulunmak için alı ay e vel Almanyaya giden İstanbuj tthalât gümrüğü müdürü Mehdi ve yolcu 98 ionu müdürü Cevat gehrimize dön * müşlerdir. Mehdi ve Cevat, Almany# da gümrük muamelelerini gözden g* çirmişler, Holanda ile Şimal denizin” deki Polonya limanlarında da tetkik“ ler yapmışlardır, Bütün bu limanlar” de çümrük başmüdürlüklerini, güm“ rüğün merbut olduğu Maliye Vekâler ti ve Defterdarlık bürolarmı gezmiş” lerdir. Bündan başka Hamburg ser best limanı üzerinde uzun tetkiklerd# bulunmuşlar ve bunun için vekâlet# Ayrı bir rapor göndermişlerdir. , #imendifer, kanal “ ve deniz nakliyatı, tayyare ve post& mlnakalâtı üzerinde de incelemeler de bulunmuşlardır. Bu tetkikler için, vekâlete yirmi beşten fazla rapor gönderilmiştir. R& porların tetkikinden sonra gümrük © ve nakliyat müamelelerinde gerek yol © ci ve gerekse memurlar lehine müs İlim Kolaylıklar yapılacaktır. i Ayrtca tayyare, tren yolcu salons Isrı için Nafın Vekâleti de raporla üzerinde tetkikler yapacaktır. Vapur ve serbest Iman yolcu s8 » Vonları içinde Gümrükler Vekâleti We yım gelen tetkiklerde bulunacaktır. © On Senelik Üç Aylıklar Yeni tekalit kanununa göre mtüte kait, dul ve yetimilerden aylık sahibi olup ta maaşları 300 kuruşa kadar'© lanların 10 senelik istiikakları bi? e eeitnmei mükaları. kasilmale.;” Maliye, bütçenin müsaadesi nisber “* tinde miitekalt maaşlarını bir nisbet < dairesinde birden verip bunların da“ #lâkalarmı kesmeyi bir prensip ola * yak takip edecektir. Limanda Yeni Tesisat İstanbul Gümrükleri Başmüdürü B. Mustafa Nuri ile Liman müdürü Ras uf), dün limandaki antrepo ve ambar» lart gezerek tetkikler yapmışlardır. Bu arada yıkılarak yeniden inşa © dilecek antrepolar ayrılmıştır. Galatadaki Mumhane antrepoları » un bugünlerde yıkılmasına başlana- caktır. Yeni antrepoya yerleştirmek için Avrupaya yeni hava vinçleri 18- marlanmıştır. Bilhassa bir tanede büyük ve rıhtım üzerinde hareket e- den havai vinç getirilecektir. TL BİRKAÇ SATIRLA ami de nahiye teşkili Dahil liye Vekâletince tasdik edil ». ehir iTyatrosu artistleri, dün turneye çıkmışlardır. İlk o- larak Ankarada temsiller verecekler. dir. yağışlı geçecektir. Rüzgârlar Karadeni"zde şimdi istikametinde şiddetli ve Garbi Anado uda da kuvvetli esecektir. Memleketin di 4 üncü ay Gün: 30 Kasım 151 1355 Heri 1353 Rumi Muharrem 25 Mart 25 Güneş: 5.34 — Öğle: 12,16 İkindi: 15,54 — Akşam: | 1830 Yatar; 20,13 — İmsak: o 351