7 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Duman (Yazan: B. FELEK) Karilerimden birisi bana bir mek- üp gönderiyor. Bu mektubu burada aynen derce lüzum görmüyorum. Mektup, bu okuyucumun bir kalem odasına girdiği zaman gördüğü man- zarayı ve tesiri altında kaldığı hisleri | Taarruzu Karşı- | sında Geriliyorlar ii Şenes, belki eksik tarar vardır New-York, 6 * (lususi) — “Uzak | Onun için mektubun tam mühteyasın Şarktan gelen en son haberlere göre, |dan ziyade esas hareket noktasına Miş üç haftadanberi devam öden şiddet-| mek istiyorum. li muhurebeler neticesinde büyük ka| Okuyucumun şikâyet ettiği bazı nalın şimalinde Japon kuvvetleri, cep | dairelerdeki sigara dumanıdır. he taarruzuna dayanamıyarak gerile-| Ben tütün içmediğim için bu kâfir miye mecbur kalmışlardır. Şantung |$eyin ne zevk verdiğini bilmem am- un şimalinde; Çin çeteleri, Japon mev | ma yakınlarımın bu duman önünde- zilerine mütemadi baskılar yapmak |ki iptilâ ve acizlerini gördükçe onun tadır. Şanghay'ın şimali garbindeki, İhsan üzerinde nekadar cebbar bir Japon mevzileri bugün çetelerin taar-|hükmü olduğunu da inkâra imkân | ruzuna uğramıştır. Japonlar, Çinlile- | bulamam. Fakat, yine okuyucumun İrin büyük zayista uğratıldıklarını bil |dediği bazı hususi, hattâ resmi daire- İdirmektedir. lerde işyarların vazife saatlerinde ve Röyter ajansı muhabirinin verdiği | işleri başında tütün içmelerine mü- bir habere göre, Şefu muntakasındaİsande edilmezken, dairelere büyük İJapon garnizide ayni çeteler tarafın |bir gevşeklik ve lâübalilik manzarası dan faarruza uğramı4, ve bunun üze. | veren bu keyfe diğer bir takım yerler rine Japon harp gemileri bu mıntaka |de neden müsuade edildiği sual yeri " ÇEKOSLOVAKYA: ali Südetler, Bir k Nazırının Ki Istediler! — Çekoslovak| İspanyanın Protestosu Ömer Rıza DOĞRUL Türü türlü güçlükler içinde Yüzen ve mukadderatı tehli- *ye giren İspanya eümhuriyeti dün Fransa ile İngiltereye bir protes- | göndererek bu demokrasilerin İs- nya Cümhuriyetine karşı aldıkları ziyete karşı feryat etti, İspanya a- v ında yabancı ordular ar. Yabancı orduların yüzlerce tay- İJaşiliz -Halyan Müzakereleri UZAK ŞARK: Japonlar, Çin Itilâfname İmgalanmta Gönüllüler Çekilecek Londra, 6 (Hususi) — İngiltere 4 panyadaki İtalyan gönüllüleri | ile İtalya arasındaki müzakere. $ derhal geri alınacaktır. | leri iğate oden'ftniği” Haziyö İngiltere kabinesi bu sabah haf | : . lık toplantısını yapmıştır. Na. Nazırı Kont Ciyano ile İngiltere $ sırların en ziyade İngiliz - İtal - Sefiri Lord Perth dün de görüş” yan itilâfı projesi ile meşgul ol- tüler, İki taraf arasında en geniş İ dukları ve kendilerine Romada mânasile bir anlaşma hazırlan - Lord Perth ile Kont Ciyano ara- dığı ve İki tarafı hoşnut edecek $ sında yapılmakta olan müzakere- esaslar kararlaştırıldığı bildiril » $ ler hakkında malümat verilmiş ol mektedir. Anlaşmanın âzami on $ duğu tahmin edilmektedir. gün sonra imza edileceği anlaşı- Kabine, bu suretle müzakera - lıyor. Anlaşma hakkında verilen tın ruznamesinde mevcut olan tafsilât, resmi mahafil tarafından bütün noktalarda husule gelmiş ne tekzip, ne de teyit olunmamak olan prensip itilâflarından ma- tadır. İki taraf ta, anlaşma hak: $ lümat almış olup müzakereciler, kmdaki resmi beyanatı, konuş - d gi , 6 ÇElususi) i o heri son günlerde faaliyet- lerini tekrar artırmışlardır. Parti, Çek maarif mazırının, Südet “ ğ raanları sleyhinde (söz söylediğini bahane ederek istifasını istemiştir. Bir müddettenberi de, Almanya ve Avusturyadan gelen demiryolu v gonlarının üzerinde “Bir millet, bir devlet, bir lider!” gibi siyasi mahi - yete bâzı tabirler yazıldığı görül -| müş, Çek demiryolu nazırı bundan İböyle siyasi propaganda mahiyetin- içten silğ « İspanya cümhuriyeti ba İdeki cümlelerin vagonlar üzerine ya; le Pele tedarik edebildiği takdir- | ılmasını menetmiştir. si >den kalkmacak, elinde kalan | Azet gazetesinin yazdığına göre,| avaç toprak halkile yeniden | “gamalı haç” işaretini taşıyan bir|! Saya girişecek, belki de Cüm-| tayyare, dün Çekoslovakya, srazisi -/ muyor ve İspany: lerin en aç, Panya halkına işken- mrb Ayp sini tattırıyorlar. Fakat isi, fo, YPanım iki büyük demokra- Haka Cümhuriyetinin silâh kağ Sn bile engel oldukları mhuriyet kuvvetlerinin mü * erimekte, akıp yakıyor, fs üdaf, halihazırda görüşmelerinin neti- Küre muhakkak bir ölümden kur iyi, > Fakat garbi Avrupanın iki İ demokrasisi, İspanya harbine temediki, e siyasetinde ayrılmak is 5 müt,., > İSİ, cilmhuriyet İspanya hihayçş “di darbelere uğramış ve en 0 $on tehlikeli vaziyet hâsul ol- is aıle Bon ve ya Cümhuriyetinin son bir * İle vaziyeti kurtarmak için en #ayreti sarfettiği bu sırada İngil- le Fransanın ademi müdahale si mek «den ayrılacaklarını tahmin et- if $ok yanlış olur. »giltere Ayam Kamarasında son haftalarda sık sık teker - İngilç >» harici siyaset münakaşaları daha Tenin sonuna kadar, ademi mü ta eden ayrılmıyacağını sarih, hat - kati bir surette göstermiştir. , Fransanın da ayni hattıhareketi ta “p edeceğine hükmolunabilir. O hal- Sbanya cümhuriyetinin son fer- Adı da cevapsız külaeak, ve âsiler “emi Yüüünel mudahale, cümhu- pz hükümeti aleyhindeki Ademi az, İspanya “ellmhüriyetinin e ortadan kalkması ile netice- #eektir. len Avrupanın iki büyük demok “nin İspanyaya karşı | bu vaziyeti rının en mühim sebebi, İspan- m Mârbinin büyük ve umumi biz Nü dr, gp İl almasından korkmaları - Panya asilerine yardım eden ya devletlerin de ayni neticeden| alanı icap ettiği halde bilâkis| bir harbi de göze almış gibi Seni > Spanya âsilerinin davasını Miyleygi iler, ve kuvvetler gönder- etş © İngiltere ile Fransa, bu ha- ları Ri mukabelede bulunduk- Randıkiı, £de harbin büyüyeceğine İ- Ülşt, için eski vaziyetlerini de- Netiç iy bulunuyorlar, Vaziyet, Yestinkü Yaziyettir. Ve bu dan 4, < İngiltere ile Fransa tarafın lm ye uk vaya herhangi suretle yar- “unu beklemiye yer yoktur. Harbi y. zi kazanan? banada çikan Sunday Ekspres İs tekiğ arbinin Kimin kazandığını şu aş 8 anlatıyor: İlay Dyada harbi asıl kazanan zat, Bra Derali Vallanidir. Bu gene- onun bütün hava kuvvetle Yan gi, ia ediyor, Bu adamın İtal Anlaş İspanyollar tarafından Pasında vs için Frankonun İspan dır, elarda ismini kullanmakta. Miray alyan generali, Frankonun v6 Ti tamamile uzak kalmak dir. ediği gibi hareket etmekte - ri ine, İ kop yi tik ku; Bir Arbedede 15 Kişi Yaralandı Sem, 6 (AA) — Dün Trablusu- bozuk et yüzünden çr münakaşa, , Lübnanlı dükküncilar O arasında çıkmasına (sebebiyet On beş kişinin ya sebebiyet vermiş olen » askerin müdahalesi ile hi- Vermiş iştir, ralanmani, bU hâdiye, töm bı nin üstünde görülmüş ve cenubi Bo- hemyada alçaktan uçarak, Ceskebu- dejovis tayyare meydanının üzerini birkaç kere dolaşmıştır. Moskova gazetelerine göre Moskova, 6 (A.A) — “Jurnal dö Mosku” milli ekalliyetler meselesini Almanya ve Polonyanın bir tecavüz vesilesi olarak kullandıklarını yaza- rak başmükelesinde diyor ki: “asist Almanya, Çekoslovakya - daki Almanlar etrafında esassız gü- rültü koparmaktadır. Bu Almanlar Çekoslovakyada gerek devlet idaresi gerek maarif sahalarında fevkalâde geniş haklardan istifade ediyorlar. Çekoslovakyadaki Almanların vazi - yeti diğer bütün garp memleketlerin deki milli ekalliyetlerin vaziyetinden çok daha iyidir. Binaenaleyh Çekoslovakya Alman lesi Hitlerciler için yeni bir askeri sergüzeşt hazırlamaya ve İn - silizler icin de müttearrızı teşvik si- yasetlerini muhik göstermeye yara- maktadır. Almanya Avrupadaki Ak man ekalliyetlerine ancak kendi as- keri yolları bakımından alâka gös - termektedir. İşte bunun < içindir ki Almanya, İtalyanlaştırılmak tazyi - ki altında inliyen Tirol Almanları - nın vaziyetini bilmemezlikten geli - yor ve Polonyada da zulme uğrıyan iki milyon Almanı hiç mevzuu bah - setmiyor.,, Daha sonra, Lehistan — Çekoslo- vakya ihtilâfından bahseden gazete bunun, Almanyanın teşvikile kasten çıkarılmak istendiğini mevzuu bah - sederek diyor ki: “Bizzat Lehistan da, Çekoslovak- ya nüfusunun ancak yüzde 0,6 sını teşkil eden Polonyalı ekalliyet me- selesini istismar etmek suretiyle mez kâr ihtilâfı çıkarmak yolundadır Halbuki bizzat Polonya halkının © 40 ı ekalliyetlerden mürekkeptir. Ve bunlar, emsalsiz bir tazyik ve zu- lüm altındadır. Faşist harp hazırlayıcıları milli e- kalliyet meselelerini istismar ederek yalnız sulh için değil fakat bizzat kendileri için de tehlikeli bir oyun oynuyorlar. RUSYA: Münakalât Komiseri Azledildi Moskova, 6 (A.A) — Tas ajansının bildirdiğine göre, münakalât halk ko miseri B, Bekülin azledilmiş ve yeri- ne ağır sanayi komiseri B. Kaganoviç etirilmiştir. i Sovyetler Birliği yüksek meclisi, Sovyetler Birliğinin Sofya elçisi Ras- koinikov'u azletmiştir. ROMANYA: Mühim Bir Altın ve Döviz Kaçakçılığı Londra, 6 (Hususi) — Romanya £8- bıtası altın ve döviz kaçakçılığı yapan büyük bir şebeke keşfetmiştir. Eski adliye nazırı da şebekeye dahildir. | İ İ ları mesel ulmuştur. . Mağazalar protesto Mm akamında, bugün kapalı kalmıştır. Tevkif olutanlar arasında birkaç mü him sahsivet te vardır. maların neticelenmesinden son- raya bırakmışlardır. Bu yüzden anlaşma etrafındaki bütün şayia- lar, tahmin derecesini aşmamak - tadır. Bir rivayete göre, itilâfna- NewYork, 6 (Hususi) — Amerika hükümeti bugün Almanyaya bir no- ta göndererek, Viyanadaki sefareti - ni, konsolosluğa çevirdiğini, fakat A- merikanın Almanyayı Avusturyanın ölümünden mesul tuttuğunu ve Avus turyanın ilhakını hukuken tarıma - dığını, çunku Amerikanın silâh Kuy vetile ilhak olunan araziyi tanıma» mak teamülüne sadık kaldığını bil - dirmiştir. Sinyor Gayda'nın bir makalesi Berlin, 6 (Hususi) — Jürnale d'İtal ya başmuharriri Sinyor Gayda Av- rupa mecmuasına yazdığı bir makale de İtalyanın Avusturya istiklâline bağlı olduğu hakkında ileri sürülen iddiaları çürütüyor ve İtalyanın A - vusturyaya hiçbir taahhütte bulunma dığını, hattâ İtalyanın Avusturyaya, Almanya ile kati mukareneti tavsiye den hali kalmadığını anlatıyor. Gay- da daha sonra diyor ki: “Fransadaki dahili endişeler ve komünist temayü- lâtı İtalya ve Almanyanın uzattığı eli sıkmak imkânını Paris hükümetine vermemiştir. Şimdi teşebbüs artık Fransa tarafından yapılmalıdır. Chamberlain'in gösterdiği sağlam realistlik memnuniyetle kaydedilmi- | ye değer. İtalyan - İngiliz münaseba- | tı Alman - Ingiliz münasebati ile 8-| |kı sıkıya alâkadardır. Çünkü, her iki cihette de menfaatleri ve dünya siya- setini tevzin etmek mevzuu bahistir. Röma ve Berlin, aralarındaki mihveri. muhafaza etmişlerdir. Çünkü tekrar elde ettikleri kuvvetlerinin kaynağı- n: bu mihver teşkil etmektedir. Avusturya metrepolidi döndü Viyana, 6 (Hususi) — Avusturya başmetropolidi İnitzer, Romada Papa ile ve Papanın Hariciye Nazırı ile u- zun uzadıya görüştükten sonra geri İdönmüş ve geri dönerken Avusuarya halkına Almanyaya iltihak için kilise tarafından neşrolunan beyannamele- rin kilise haklarını feda mânasında ol madığını anlatmıştır. Kardinalin AJ- manya ile Vatikan arasındaki müna - sebetler üzerinde bir sondaj yapti- ğa söylendi. Her Hitler, Plebisit mücadelesine Amerika, Avusturyan Ölümünden Almanyayı Mesul Tutuyor celerini tespit edecek vesikaları tanzim etmekle meşgul bulun- maktadırlar. l Bu vesaikin paskalyadan evvel imza veya hiç olmazsa parafe edi menin imzalanması üzerine İs - y leceği tahmin olunmaktadır. ın Viyanada Yeni Bir Başkonsolosluk İhdas Ediyoruz Ankara, 6 (A.A) — Türkiye Güm- huriyeti hükümeti, Avusturyadakl va ziyetin icabı olarak Viyana elçiliğini lâğvetmiye ve yerine bir başkonsolos- luk ihdas ederek tayin edilmek Üzere | olan başkonsolosluk için Almanya hü“ kümetinden bir eksek stur talep eyle» İ miye karar vermiş olduğunu bugün resmen Almanya hükümetine bildir. miştir, Hes ile mareşal Göeringi ve B. Göb- belsi ziyaret etmiştir. B. Says İnkuart bu akşam sporevin de bir nutuk söyliyecektir. Şuşnig çıldırmamış! Berlin, 6 (A.A) —D. N. B. bildi- riyor: Birkaç gün evvel Paris Soir gaze- tesi, Şuşniğin delirdiğine ve bir tı- marhaneye kaldırıldığına dair Viya- na daimi muhabirinden aldığı yalan! bir haber neşreylemişti. Bu haber baştan aşağı uydurma - dır. Bu gazeteye Ivan Kohen isminde | yabancı devlet tebaasından, bir Ya - hudi makale ve haber göndermekte | idi. İvan Kohen on iki saatlik bir) mühletle Alman hududu haricine çı karılmıştır. * New-York 6 (Hususi) United Press'in Viyana muhabiri bildiriyor: Alınan en son haberde Avusturyada tevkif olunanların sayi (70,000) e varmıştır. Bunların hepsi de temer- küz kamplarına sevkedilmektedirler. İSKANDİNAYYA: Oslo Toplantısında üşülen Meseleler Oslo, 8 (A.A.) — Danimarka, Fer landiya, Norveç ve İsveç hariciye na- zırları beynelmilel vaziyeti tetkik ve dört memleket arasında pratik bakundan bazi meseleleri halletmek devam için Salzhurgâ gitti, Almanya dahiliye nazırı doktor Frik bugün bir nutuk söylemiş ve “dahili işlerimizi hallettik, diye elimizden gaspolunan müstemlekelerden vazgeçtiğimiz $a- nılmamalıdır.,, demiştir. Berlin. 6 (A.A) — Says İnkuart bu sabah tayyare ile buraya gelmiş ve öğleden evvel B. Hitlerin muavini B. üzere dün Oslo'da toplanmışlardır. Akşam dört 'nazır radyoda birer İnün tesidi münasebetile 14 nisanda nutuk söyliyerek dört memleket ara- | “Pan Amerikan Unyon,, komitesinde sında hüküm süren dostluğu ve mü- | söyliyeceği nutukta Amerikanın ha- kemmel teşriki messiyi kayıt ve ber |rici siyasetinden ehemmiyetle bah- türlü İdeolojik bloktan uzak bulun- | setmesini beklemektedirler Reisicüm mak ve harbe sürüklenmemek hu-|hur, Amerlka kıtası ittihadından ve susunda müştereken $ürfettikleri gay | “Amerikan sulhundan da bahsedecek retleri tebarüz ettirmişlerdir. j | | harekâttaki inkişafların Çine müsait mışlardır. Harp vaziyeti hakkında, Japon ka- rargâhının verdiği muhtelif tebliğler | biribirini tutmamaktadır. Bir tebliğ, Japon kuvvetlerinin Suçavdan 15 ki- lometre mesafeye kadar yaklaştıkları nı haber verirken diğer taraftan ayni tebliğler, Çin imdat kuvvetlerinin ay ni şehirin şimalinden 45 mil mesafede | ki bir noktay'a vardıklarını bildiriyor. Honanın şimalindeki seyyar Çin kı taları düşmana'mühim zaylat verdir- miştir, 22 zırhlı otomobil, 260 tüfek, | bir çok mühimmat, 19 otomobil alın. | ank tahrip edilmiştir. İnsan ağlat 300 e yükselmiştir. “Japonya, sulh istemiye mecbur kalacaktır,, Londra, 6 (A.A.) — Çin diplomat İlarından B. Sunfo, dün ekserisi mu- hsfazakâr olmak üzere elli kadar par lamento âzas ıkkında bir konferan vermişti B. Sunfo, son zamanlarda askeri olduğunu beyan etmiş ve demiştir ki; “Cihan, Çin kıtantının anudane mukavemeti karşısında hayran kal lacak ve mütcarrız nihayet sulh ta- lep etmiye mecbur olacaktır.,, MISIR : Kabine Ekseriyet Kazanabilecek mi? Kahire, 6 (A.A) — Mahir Paşa gu| rupu bir kovalisyon kabinesi teşkilini | reddetmiştir. Kral ise, Mohammed Mahmud kabinesinin kati istifası kabul etmemiş ve hükümeti kralın nutkunu hazırlamıya memur eyle - miştir. Mahir grupu muhalefette kal sa dahi, müstakillerin müzaheretile parlâmentoda kâfi bir ekseriyet te- min edileceği zannedilmektedir. AMERİKA | Büyük Okyanusta Yeni Üsler Inşa Edilecek Vaşington, 6 (A.A) — Deniz ha- rekât şefi amiral Leahy, âyan mecli- sinin deniz komisyonunda beyanatta bulunarak hükümet büyük hava üs- leri İnşa etmediği takdirde harp vu- kuunda büyük Amerikan şehirleri. masını temin elmeğe İm- kân olmadığını söylemiştir. Amiral, bahri ve askeri makam- ların halihazırda büyük Okyanusta | yeni üsler inşa etmek imkânı tet- kik ettiklerini tasrih etmiştir. ya derhal yeni takviye kıtaları çıkar- | olsa gerektir. huzurunda Çinin şim-/ Kaldı ki; sigara, bir keyiftr buna müsaade ediliyor diye nargile içmiye ve daha diğer mükeyyefat kul de iş başında memurların sigara iç 5 meleri eskiden kalma bir itiyattan başka hiç bir muahhar müsaadeye da yanmıyan şeydir. Şu halde bunda mü balâga etmemiye çalışmak ve müm » kün mertebe bu keyfi az yapmak dai- relerimizin vakarı, temizliği ve halk üzerinde yapması matlüp olan iyi te- sirleri bakımından nekadar şayanı te- mennidir. Bu yazılarımı okuyanlar içindeki tiryaki memurlar belki bana bed- dua edeceklerdir. Lâkin bir mahke- mede heyeti hâkimenin, nöbette bir polis memurunun, muayenede bir dok İtorun, gişede bir bankacının, tezgâh- İn bir satıcının ve nihayet tramvayda hir biletçi veya vatmanın da tütün iç» i e buna rağmen vazi- | fenin icaplarına maddi ve mânevi bil tün kuvvetlerini verebilmek için bus zevkten kendini slıkoyduğunu görüs yoruz. Dairelerde bir aralık tütün içme ya sak edilmişti. Şimdi ne haldedir bil- mem. Lâkin kahve günde bir veya iki defa beşer dakikalık müddette içi- len bir şeydir. Halbuki tütün, etrafın sıhhatine dokunacak kadar zehirli du iman salan ve sayısı ve miktarı tahdit edilemiyen zararlı bir keyiftir. Ben dediğim gibi bu işe bir yasak konmasına taraftar değilim, Emelim, memurların kendi kendilerine, daire- lerinin temizli hiplerine karşı arzedeceği manzaralar : düşünüp, tütsüyü azalimalarıdır. Hataya Gidecek Yeni Komisyonun Azaları Ankara, 6 (A.A.) — Hatayda İn- tihabatı ihzar ve tanzim etmiye mes İ mur ölarak Cemiyeti Akvam tara- fından tayin edilen komisyon ve mahkeme âzasile diğer ajanların İ- simleri aşağıladır: Komisyon âzası: â Reis: Bay Roger Secretan (Isviç- re) li, âza: Bay Jacgucs Lagranga (Belçika) hı, âza: Bay H. Ch. G.J. Van dar Mandare (Hollanda) İı, âza: Bay H. Reimers (Norveç) li, âzai Sonradan tayin edilecektir. Mahsus mahkeme âzası; Reis- Bay Aristide Phocas (Yu: nan) bı, muavin âza: Bay Krüüe- Jensen (Norveç) li, muavin âza: Bay Pierre Burnier (İsviçre) li. Ajanlar: B. A. P. Nicol (Ingiliz), B. C, V. Dodgson (Ingiliz), B. G. Hilhouse (ngiliz), B. E. Polet (Belçika) h, B. G. Vandenbuleko | (Belçika) hı, B. filler, Ruzvelt'in “Amerika güni tir, Amerikanın Dış Siyaseti Vaşington, 6 (A.A.) — Siyasi mah metre Boujouris (Yunan) li, B. De- metre Stephanou (Yunan) hı, B. A, L Würfbain (Hollanda) h, BAH Bennewitz (Hollanda) h, B.J. Lugt (Hollanda) hı, B. Jonas Lie (Norveç) Hi. B. B. de Plomgren (Isveç) li, B: Erik Dalin (Isveç) hi, 1. Lecomte (13- viçre) li, B. Roland Gorge (İsviçre li, B. Bragoljub Pavkoviteh (Yugaş- lâvya) lı, B. Ivan 'Tomsig (Yugoslav ya) kı. ü,, Fernand Houss (Belçika) lı, B. Je Ğ i i i | lanmıya müsaade edemeyiz. Şu hal- | , vakarını ve İş sas | bakımındân kendiliklerinden bunu |