June 14, 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

diç*tinin en büyük hızı aldığı bu sı- A 14-6 028 BUGÜN 45 Bin Tonluk Zırhlılar Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Sen Şubatın başlarında İngiltere, Yen, Ve Amerika hükümetleri Ja- ra müracaat ederek muahede Ni olunan 35,000 tonluk azami Yapı,» daba büyük zırhlılar yapıp madığını sormuşlar, Japonya bu “© dair birşey söylemiyeceğini bil İli bu devletler de Japonya ile .-| İse olmayarak 35 bin tondan da- iy yük gemiler yapmıya karar ver Mi E *dİ. Bu işle İngiltere ve Ameri- olmıyan İp, İeTecesinde alâkadar he, > bu hattı harekete iştirak et- a tememiş ve daha büyük zırhlı çi hacmini tesbit etmek meselesi kei ile Amerika arasında kal- ere Mesele, o zamandan beri bu iki m t arasında görüştülmektedir. Ja- ag 40,000 tonluk zırhlılar inşa ni İarzolunduğundan onlar da ya a, cimde zırhlılar yapacak, yahut iy ileri giderek 45 bin tonluk zırh- » Yapacaklardı. it kararlaştıracak nokta bun-| inret değildi. Bu daha büyük lar 16 pusluk toplarla mı, yoksa aylak toplarla mı teçhiz edile ? Bu da ikinci bir mesele teşkil bi Mt a erikalilar, Panama kanalından , ebilecekleri en büyük zırhlıları hak ve 18 pusluk toplarla teçhir K fikrinde idiler. İngilizlerse 40 ola bin tonluk gemilerle ve 16 toplarla iktifa etmeyi terelh| Porland. En nihayet iki taraf 45 luk gemiler ve 16 pusluk top- Üzerinde uyuştular, İN kararların büyük masraflara Macağı şüphe götürmez. İngiltere- 1,5000 tonluk gemilerin her biri İyon, Amerikada ayni hacimdeki 4 milyon İngiliz lirasına mal ol. tadır. Kırk beş bin tonluk gemile Ni biri ise İngilterede 9 milyon, kada 18 milyon İngiliz lirası icap edecektir. Silâhlanma fa- bile bu masrafların büyüklüğü İK. Fakat mütehassısları me: A, “den; nokia masraftin fazla, yeni n temin edeceği İstifadedir. İn- mütehassısları 45,000 tonluk ların 35,000 tonluklardan daha alı ve daha tesirli olacağına inan orlar. Hattâ bunlar 14 pusluk top İ,* kifayetine kanidirler, Bu (op- Hnların elinde bir hayli inkişaf ve üle mazhar olmuştu. 16 pus- daha fazla Amerika mü- | larının eseridir. İngilizler de İk olaşma dolayısile 14 pusluk top- İ topl edeceklerdir. Fakat bütün bu rağmen alâkadar her ta- tahatsız eden nokta, JTaponyanın tonluktan fazla gemi yapıp dığıdır, yakl Japonya daha büyük zırhlı. Pmuyorsa, İngiltere ile Amerika büyük masraflara girişerek “jilerini israf edecekler. Buna a, Kerek İngiltere, gerek Ameri- g, orkulu rüya görmektense uya- nmayı tercih edecekleri mü sayılıyor. Bunun için yakında *slihatı yarışının hızlanması mektedir. Çünkü Japonya da Ye kadar daha büyük zırhlılar | s3 Zirişmemişse, İngiltere ile bın son uyuşmasından sonra | *k ki bu yola girecektir, ysturyanın Borçları $ işa, 13 (Hususi) — Dokuz dev İt, *indan garanti edilen Avus- İki orçlarının. faizleri, Almanya wi Ne tarafından tediye edilme- Na üzerine alâkadar devlet- iç , DYayı şiddetle protestoya ie, işlerdir. Alâkadar dev - ir iltere, anlaşılan, alacağı - Rak “ik devlet Italyadır, Diğerle iğ, erim temini içi ii, * hazır olduklarını bildirmiş Ar, iltefe, anlaşılan, alacağı - İtbalâtına mahsup edecek İç eter, i liz 1, renin istihkakı 8 milyon sidir. | — «(SA HABERLER yk İş Nazırı, resmi bir varife çig Hamburga gitmisti , * A a mermi gece, yeniden iki *, Münih şehrinin en büyük vazgeçerek 16 pusluk topları | © Çinin Milletler Cemiyeti Murahhası Japonyayı, Londra, 13 (Hususi) — Uzak balar düşmüştür. Çİ Ginger Rogers'in Annesi Evleniyor > Geçenlerde Amerikada kaçı- g rilarak öldürülen küçük Cash'in j fidyei necattım almak isterken & di Amerikada'sıki bir istinfak İz altında bulünuyor.“ Haydudun İĞ çocuğu öldürmüş olduğu, kü- çüğe ait cesedin Edgar Hoover £ isminde bir polis memuru tara- fından bulunması ile sabit ol- g muştur. Mevkufun bir çok itiraflar» p da bulunacağını söyliyen polis Edgar Hoover'in yakında artist j Ginger Nogers'in anesi Lela Ro- j Eers ile evleneceği söylenmek- g tedir. A * , / / / , , , , , , , , , , ' N RUSYA Mebus Seçimi Moskova, 13 (A.A.) — Tass ajansı Gürcistan ve Ermenistan Sosya - list Sovyet cüimhuriyetleri ve Gür - i Acaristan ve Abhazistan muhtar cümhuriyetleri yüksek mec lislerine mebus seçimi, dün yeni Sta lin kanunuesasisine göre yapılmıştır. Seçim, mebuslar arasında Stalin, Molotof ve Mikoyan'ın da bulundu - ğu Gürcistan ve Ermenistan seçim dairelerinde hususi bir sevinç ve he yecan içinde geçmiştir. İRAN Türkiye Elçiliğinde Tirana, 13 (A.A.) — Türkiye el. gisi ile Bayan Tugey, dün akşam el- ilikte parlak bir resmi kabul yap - mışlardır. Resmi kabule hükümet erkânile yüksek devlet memurları, ecnebi mümessiller ve diğer bir çok zevat iştirak eylemiştir. FRANSA Süveyş Kanalı Paris, 13 (Hususi) — Süveyş kana hı idare heyeti bugün toplanmış ve kanaldan göçme rüsumunun tenzili i- çin verilen takriri tetkik etmiştir. Takrire göre, gemiler artık petrol kullandıkları için kanaldan geçmeğe pek fazla ehemmiyet vermemekte ve daha uzun yollârdan istifade etmek tedir. 1937 kanal tarihinde en ge - kim | yıkılacık ve yerine bir TePlacak tar, niş faaliyet senesi idi. HARİCİ Kanton Yine Bombalandı. Son Harp Haberleri Biribirini Tutmuyor İml Çin Halkını Zehirlemekle İttiham Ediyor Şarktan gelen en son haberlere göre, Kanton bugün de Japon tayyareleri tarafından bombardı- man edilerek şehre dokuz bomba atılmıştır. Hedef, elektrik istas- yonunu tahriptir. Şebrin etrafına da birçok beyanname ve bom- En son harp vaziyeti İ Nevyork, 13 (Hususi) — Uzak Sark harbine dair alınan en son haberlere göre Japonlar Yahgtçe nehri boyunca Hankava doğru ilerilemektedirler, Tokyodan gelen bir habere göre Ja- ponlar Hankavdan 150 mil mesafede bulunan Ankingi işgal etmişlerdir. Fa kat Çin membaları bu haberi henüz teyit etmemişler, bilâkis Japon kuv. vetlerin! rieate mecbur e:tiklerin: bil dirmişlerdir. Diğer taraftan mühim hir demir yolu anahtarı olan Cengçov'a karşı yapılan Japon harekâtı durakla- mıştır. Buna bilhassa feyezanların sebebiyet verdiği anlaşılıyor. Japonyanın notalara cevabı Hong Kongtan bildirildiğine göre Japon konsolosu, Japon tayyareleri- nin Şamendeki imtiyazlı ecnebi mın takaları üzerinden uçmalarını protes to eden İngilniz ve Fransız notaları. na cevap vermiştir. Bu cevabi nota nın metni malüm değildir. Japon konsolosu, Lemgman Üni. versitesinin bombardımanını protes- tö'eden Ameril telef olmuş olan altı müstahdemin 2- yât karşısındaki derin teessürünü iz. har etmiştir. Afyon ticareti meselesi Cenevre, 13 (A.A.) — Japon ve Çin mümessilleri bu sabah afyon ticareti ni kontrola memur komisyondan şid detle istizahlarda bulunmuşlardır. Çin mümessili Hoo, Japon işgali altında Mançukuo'nun afyon dağı. tan geniş bir merkez haline geli mn notasına da cevap | 80 arasında tehalüf edeh k gini söyliyerek Japonyayı Çin hal. kını zehirlemekle ittiham etmiştir, MISIR İran Heyeti Kahire, 13 (Hususi) -— Prenses Fevziyenin Iran veliahdi ile evlen » mesine ait hazirlikları tamamlamak için Mısıra gelen ve Başvekilin riya- seti altında bulunan heyet, kral Fa- ruk tarafından kabul olunarak öğle yemeğine alıkonulmuş, daha sonra kralla birlikte bir futbol maçı seyre- hazır bulunmuşlardır. dilmiştir. Akşamleyin sarayda veri - | İlen ziyafete Iran heyetinden başka |kadar müdafaaya - sarfolunan para Mısır kabinesi azası, İngiltere sefiri | bir milyar beş yüz milyon Ingiliz li- | rasıni bulacaktır. HABERLER Amerika, Nazi Faaliyetine ve Alman Casuslarına Karşı Sıkı Tedbirler Alıyor Amrikada Almanya hesabına ça- İişan casus teşkilâtının yeni bir hâdisesi ortalığı heyecana vermiş- tir. Bu hâdise ile alâkadar Gribel is mindeki şahidin firarından sonra karısı da Nevyorktan Almanyaya kaçmak üzere Bremen vapuru- na binerken Amerikan zabıtası ye tişmiş ve casusluk faaliyı bü- yük elemanlarından addedilen bu adamın karısını tevkif etmiştir. Kadın firara karar vermeden ev- vel elinde avucunda bulunan bü- tün mal ve mülkünü satmış bulu. nuyordu. Bundan anlaşılıyordu ki artık Gibel Amerikaya dönmiye- cektir, Hüâkimin huzuruna çıkarılan Ma dam Mari Gribel pek ziyade telâş ve heyecan göstermiş, ağlıyarak hâ kimden kendisinin serbest bırakıl- masını rica etmiştir. Hâkim buna muvafakat etmemiş, kadından ko . casınm bir mektup yazmak veya- hut başka bir çareye başvurmak suretile Amerikaya dönmescini temin etmesini istemiştir. Amerikan halkı, memleketin yo- bancı casuslar için vâsi bir faali- yet sahası olmasından dolayı pek zi yade asubyiet göstermektedir. Çün kil son zamanda gemi inşaatı İşle- rinde çalışan Danyetson isminde birinin tersanelerde hali inşada bu Tunan bir torpidonun plânını çala- rak sattığı anlaşılmıştır. Bununla beraber daha birçok kruvazör ve torpido plânlarının ve Panama kanalı tahkimatı projesi- nin aşırılmış olduğu tesbit olun- muştur. Amerikada Nazilerin eski reisi Dr. Gribel'in firarımdan sonra A- merika zabıtası çok ciddi tedhir- lere başvurmuş bulunmaktadır. Avrupanın Tehlikeli Yeri: Çekoslovakya Son Belediye Seçimlerinin Neticeleri, Südet Mıntakalarında Henlayn'cilerin Lehinde ! Prag, 13 (A.A.) — Dünkü üçüncü ve sonuncu belediye intiha- batının ilk neticeleri, Südet mıntakalarma ait olan kısmınde 22 ve 29 Mayıstaki ilk intihabtın vermiş olduğu netayici teyit et- mektedir. Ekseriyeti Alman olan şehirlerde ve kasabalarda Hen- layn'cı unsurlar, reyler yekünunun yüzde 65 i ile 85 i arasında rey kazanmışlardır. Sosyal Demokratlar, yüzde 50 ile yıplar kay dshişlerdir. Komünistlerin hep bir. likte Henlayn lehinde rey vermeleri çok manidardır.Bu vaziyetin bu firka da sol cenah temayülünü kuvvetlen- dirmesi muhtemeldir. Nümayişlere sebep olan hâdise Jehlava, (Çekoslovakya) 13 A.A. — Buranın başlıca namzedi Sosyalist - Nasyonallerden Hott, içinde bulundu Bu intihap bürosunun Henlain taraf- tarları tarafından istilâ edildiğini gö- rünce kalp sektesinden birdenbire öl müştür. Hott'un ölümü duyulur du- yulmaz bütün Çek evlerinde matem a Bir Bakışta Dünya Haberleri İNGİLTERE Müdafaa İstikrazı Londra, 13 (Hususi) — İngiltere hükümeti salı günü 80 milyon İngi- liz lirasına varan bir istikraz istiye- cek ve İstikrazı ayni günde kapata- caktır. İstikraz 1954 ten itibaren ö- Yeni istikraz da kâmilen müda - faaya tahsis olunacaktır. Bu istikraz da yapıldıktan sonra 1941 senesine AÇIK HAVA » : meydanlıkta olan | sözleri rahat rahat | Amerikada yeni tarzda bir sinema vücude Bu sinemayı herkes, te ve otomobillerin önüne konulan imilifatörler sayesinde ikiksiekekkiseseeeeeneee ese EEE EEE RAKEL I SİNEMALARI getirilmiştir. tomebili içinden Jlâmeti olarak bayraklar yarıya kadar İindirilmiştir İ “Çek gençlikleri” sokaklarda nü» mayiş yapmağa başlayınca Henle- inistler» de ortadan kaybolmuşlar. dır, Asayişi temin etmek üzere Tih- lavaya polis takviye kıtaları gönde- rilmiştir. Bir nümayişte 20 yaralı Bratislava, 13 (A.A.) — Dün akşam intihabat neticesinin bildirilmesini müteakıp Macar ve Alman gençlik teşekkülleri azasından 4000 ki İsenyör Hlinkanın o muhtariyetçi Slo- vak partisinin paşiri efkârı olan Slo- vak gazetesi nümayiş yapmışlardır. Adliye Nazırının nutku Bratislava, 13 (A.A.) — İntihabat münasebetile yapılan bir toplantıda bir nutuk söyliyen Adliye Nazırı B. Dere, şöyle demiştir: “Bir nazır olmak sıfatile Slovak me bus Sidor'un siyasetinden bahsede- mom. Faket bir siyaset adamı sıfatile Sidorun Polonyada yaptıklarının va- tani hiyanet olduğunu söyliyebilirim Eğer halkçı fırka, İcap eden tasfiyeyi bizzat yapmıyacak olursa, bu mesele nin başka vasıtalarla halledilmesi ikti za eder. Çekoslovakyanın mukadderatı Paris, 13 (A.A) — Populer gazete- si yazıyor: ““İntihabat usulü artik ma Ziye karışmıştır. İntihaplar gerçi ema eler belirtiyor. meyiller gösteriyor, vaziyetleri takviye ediyor, fakat Çek meselesinin hallini başka plânlarda a- ramahdır. Bu memleket, bir seneden beri devam eden gerginlik içinde u- zun müddet yaşayamaz. İntihabat işi bittikten sonra hâdiseler daha seri bir tempo ile cereyan edecektir. Çekoslovakyanın akibeti ge- ar içinde belli olacaktır.” Hes Çekoslovakyaya şiddetle hücum ediyor Berlin, 13 (A.A) — Havas Ajansı muhabirinden: Steten'de Nazi fırkası- nin mahalli kongresinde, Hitler de ha zır olduğu halde, bir nutuk söyliyen B. Rudolf Hes, Çekoslovakyaya şid- detle hücüm ederek demiştir ki: “Çek devletinin sulh ve nizamı muhafazaya ve vatandaşlarının hi- maye ve emniyetini temine ehil ol- madığı âşikârdır. Çekoslovakya, Av lecek hat Sevsinler Seni ! Yazan: B. FELEK Çocuk sevilir şeydir, Hele güzel, şi- rin, uslu ve sevimli olursa. Eskiler çocuk için (dünya yemişi) demişler. Güzel bir teşbih doğrüsu. İçinde kiraz gibisi, çitlenbik gibisi, şeftali gibisi olduğu kadar, keçiboy- nuzu, kocayemişi ve çakal eriği gibi- si de vardır. Ben çocuğun her türlüsünü seve- rim. Ve yerine göre her türlüsüne ta- hammül ederim. Yalnız İnat yüzün. den, arsızlık yüzünden zırıl zırıl ağ- Jayanına hiç yüzüm yoktur. Onun bo gazını sıkamıyacağım için kendi gırt- lağımı sıkasağım geli Dün bir yerde idim. Nerede oldu- ğunu söylersem belki yavrunun sa- hibi alınır. Ne ise kalahalıkça bir yer, Bir cırlak çocuk. Hasta desem, de- öil. Çünkü #nnesinin şapkasındaki tüyler» oynarsa susuyor. Ona ilişmek- ten menederlerse başlıyor ağl, Eh! Çocuktur bu, olur ya! di; müddet bekledim. Kadın başındaki şapkanın bozulmasını istemiyor. Ço- cuk (üç yaşında kadar) şapkadaki tü yü hindi yolar gibi koparmak istiyor, mücadele burada. Bu mücadelede ba ba da hazır. Adamın acıdım haline! Kimin tarafını iltizam etsin? Bayan, şapkanın tüyüne foz kondurmüyer, çocuğunu da susturmuyor. Yanına bi rakıp başını öbür tarafa çeviriyor, Benim gibi birçokları muttasıl ıkına- rak ağlayan çocuğun feryadından muztarip. Baba da mahcup. Adam da- yanamadı. Şapkasım başına koydu. Telâşin kordelânın fiyongası sağa gel di. Çocuğu omuzuna aldı, dışarı fır. ladı. Biz uzaktan gelen bir zurna se- si gibi hâlâ çocuğu işitiyoruz. Bayan da bir cigara tellendirdi. Fosur fo sur içmeye başladı. Yarabbi ne içi bol şey! Beş dakika sonra çocuk habasınm kucağında olarak tekrar geldi. Elinde bir de çukulata, Çok şükür susmuş. Lâkin şapkanın tüyünü gördükçe sal dırıyor. Nihayet, Valde Sultan çoeu- Ziyle meşgul olmak tenezzülünde hu. lundu. Çukulatayı aldı. Kâğıdım soy du ve çocuğa yedirmeye başladı. Za- ten iyi bakılmamış, cılız birşey za- vallı. Pek yer içer takımdan olma- dığı da meydanda. Çukulatadan bir nohutluk yedikten sonra çenesini sık tı, dudaklarını büzdü. Valde Sultan da az inatçı değil. Allem etti, kallem etti. Yemek istemiyen çocuğun ağzı- na çukulatayı zorla doldurdu. Lâkin çocuk yutmuyor. Avurdunu şişirmiş, annesine bakiyor. Kadın; — Erdoğan yut! diyor, Çocuk haşiyle hayır işareti veri. yor: — Yut diyorum sana! Sonra fena Yaparım, Çocuk huna mukabil şapkadaki tü- ye saldırıyor. Valde Sultan başını 0- muzundan sinek kovan sığır gibi sağa doğru savurup çocuğun tecavilzün- den kurtardıktan sonra: — Yutsana kâfir! diye çocuğu tar. taklıyor. Çocuk avurdu dolu olarak tepiniyor. Baba yine hayran! Kime hak versin? Karısına mı, dölüne mi? Benim gibi beş on kişi bu sahneyi seyrediyoruz. Ben, bu avurt dolusu çukulatayı bu şocuğun nasil yutacağını düşünmek. te iken, açık pencerelerden işliyen ha va cereyanı galiba çocuğu üşütmüş olmalı ki; anasız — Yat diyorum, yezit, yut! Erdoğan: — Hapşu! diye hir uksırdı ve bir avurt dolusu çukulata çiğnemiğini a- Basının suratına pisi sepkeni cepheden amadık, Ebrulu bir Habeş olmuş- ta. — Oh! dedim ve fırladım. çıktım, erken İ İçimden de: — Sevsinler seni, Erdoğan! diye m nldandım. ———... .. Hamidiye İskenderiyede İskenderiye, 13 AÇA.) — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildiri. yor; Hamidiye mektep gemisi dün dürt- te İskenderiyeye vâsıl olmuştur. Ha- midiye limana girerken topla selâm- lamış ve sahil bataryaları tarafından bu selâm iade olunmuştur. Liman methalinde halk motörler. yupanın en tehlikeli noktası haline gelmiştir. Büyük devletler de, Çek oslovakyayı itidale davet için hiç bir şey yapmıyorlar.” İ le Hamidiyeyi karşılıyarak güvertede toplanan bahriyelilerimiz ile şanlı bayrağımızı alkışlamış ve “Yaşasın Atatürk, diye bağırmıştır.