23 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

S Bey İsminde yn da muvaffak olamadığı alar, bain avenesi, ve pek ya- İk gi * Memleketten çıkmayı bi- İ ME aldığı işitiliyordu. Yhiettinin bu tasavvur ve day, dn ebbüslerile diğer hane - i nın alâkaları derecesi 4 da ortada muhtelif ri - Mü dönüyordu. “İD bir vesile buldum. RA biraz bu şâyinlardan da i iyi, Fakat yine bir türlü Üni bağını çözemedim. Ümi - düny “stim. O sırada geze geze ug, £eldiğimiz kümeslerin ba - iy y Aörozlarile başbaşa bırak- Örge, Yrildım yanından. Me, . Hilmi ve Selim efendile b ge, Felisan yaptığım ziyarel- teke arkadaşlarımın tarus- iş, « Müsbet neticeler ver - Ancak, Ömer Hilmi efen- Yakın adamlarından(S.) Bey ie? âzaları arasında bir fikir in mevcudiyetine ; delâlet emareler vermişti eli- beti, varlığı milletin ve - ara bağlı bulunan salta- mu için, sultan Aziz ve “Oğulları srasında hırslı bir olduğunu söylemiş ve şu Mt da önüme sermişti: dettinin, Odamat Feritle *si Mediha sultanın teşvik- Sapılarak, saltanat ve hilâ- amlarının kadrini yere se Mar, İngilizlere temayül bilhassa Abdülüziz şeh- Pek te hoş görmemekte. g unlar ve Salâhattin Efen- iş nden, türeyen şehzade ve ». Fransız dostlüğüna da- arzusunda bulunmakta ve bu dostlukta bulmakta” Say, Fansızların Istanbul istili- A k idere eden Kapiten Halit ©” Osmanlı hanedanı ars- Du gerginliği koparmak ve Wi Abdülâziz şehzade ve İngilizlerin tesir ve an kurtarmak için çalışı. ahdettinin Ingilizlerle ka hanedanı yüzüstü bıra- ileri Sürerek, sulh işi için Fransaya müracaate teş- orlardı. Fakat İngilizlerin (Benet) ide boş durmu- bir elinde Musul petrol- Yesi, diğer elinde hilâfet hakkında © yazdırılmış saray kapılarını aşın- Ke dargınları barıştırıyor, ha- ir kütle halinde Büyük TE İİ, 7 TE 7 İf - TEE, yem ğ, # si İİ ZE, # e 7 ii İf n hükümetinin etrafında Uğraşıyordu.,, a im bu haberler, Esat Paşa- yduklarını, * duyguların dirmişti, (8) Bey ile gö- Ss, ârzusunu göstermişti. O. ya Beyle beraber Paşanın e, Biç ndaki köşküne gitmiş #ehzade adamı olmakla ? Sok temiz yürekli ve va- iin İğ zat olan (5) Bey Vah- | rayında çevrilen entri. ra Adetin ile Kapiten Be- ve — bademi hassa müdü. am Çerkes Zeki vasıta- Mia Yapılan muhebereleri birer Say bi vermiş, hattâ Vahdet- İngiliz zırhlısı ile Istan- Ansızın ayrılacağının da olduğunu söylemişti. Paşa bu malâmatı aldık- i sonra, bütün mütareke leke, senelerinde, millet ve © Vahdettin kadar fena. olan Çerkes Zekinin, lu ,, <Zdirmeden, tutulup A- tarafına geçirilmesi vazile- 4 bana. Bu İşte yar- rü, öreceğim kimselerle de NÜ tanıştırmıştı beni. Bu tojg “aşları arasında en mü- Mig Diyacak (Nimeti Ha- 3 eski bir saraylı id. Bu Km Vaeinin şehzadeli- ğ sarayda bulunmuş, #ene koklanıp hrpalandık. ii LİL anedan Hakkındaki Vatanperver Bir Sadık Babanm bölüğünde takim çavuşu Karakaş Fahri tan sonra Umumi Harbin sonları- na doğru solgun bir gül gibi atı. mıştı. O sırada, Selâmi Bey adın. da bir zatın nikâhı altında bulunu- yordu. Hakiki saadeti kocasiyle yaşamakta bulan bu Türk kızı, E- sat Paşadan aldığı emir ve direk. tif ile, ve bir emektar saraylı s- fatı ile Vahdettinin sarayına girip çıkıyordu. Vazifesini çok güzel ya- pıyordu. Nimet Hanim, kocası Se- Jâmi Beyin Refet Paşa karargi- ında çalıştırılan bir sivil memur olduğunu söyliyerek bazi mühim haberler götürerek saraya sokul- mak yolunu bulmuş ve pek çabuk Vahdettinin teveccühünü, emniye- tini kazanmıştı. Arasıra, Esat Paşa tarafından tertip edilen haberleri, kocasından duymuş gibi saraya ta- şıyor, fakat, becerikli ve gözü açık kadın, götürdüğünden daha çok ve daha doğru saray haberleri geti- riyordu. Bu vesile ile Çerkes Ze- kinin de emniyetini, itimadını ka- zanmıştı, benimle temasından bir kaç gün evvel, takip edilmek ve milliciler tarafından tutulmak teh Hkesini ileri sürerek saraya gele- miyeceğini söylemişti. O sırada Zeki ile akşamları Beşiktaşta Ab- bas Ağa mahallesinde bir evde birleşiyorlardı ve o gece de birle- şeceklerdi. © eye yalan söyliyeyim, bu İş istihbaratçılıktan daha çok hoşuma gitmişti. Esasen sessiz, he- yecansız işler zevk vermiyordu ba- na. Zekâ ve kebiliyetim, öteden- beri göz ve kulaklarımda değil el- İcrimle yaptığım vazifelerde daha iyi işliyordu. Hemen tertibatı al- mıştık. Nimet Hanım, telefonla Zeki Beyden randevü istiyecek. Görüşme saati iyice takarrür et tikten sonra, ben arkadaşlarımla bersber Abas Ağa mahallesine gi- dip mezarlıkta saklaracağız. Zeki Beyi, mülâkat yapılacak eve gelir- ken veyahut evden çıkarken yaka. Hyacağız ve oracıkta bekletilecek bir otomobile sokup kaçıracağız. Tertibatı Paşa da beğenmiş ve gülerek: — Hadi bakayim elmaslarım. Hepinize muvaffakıyet dilerim. Tifatiyle bizi uğurlamıştı. Ak- şam alaturka saat üçte, Nimet Ha- nımın kocası Selimi Bey, sevinç içinde koşa koşa gelmiş, Zekinin akşam ezanından sonra eve gele- ceğini müjdelemişti. Esat Paşanın bize tahsis ettiği otomobille, Selâ- mi Beyle birlikte Beşiktaşa yok Jandım, Bir saat içinde Osman A- Ba mahallesini dolaştım, Yıldız. dan gelen yolları yokladım, sakla. naçağımız mezarlığı gözden geçir. dim. Gizlenilecek yerleri, hücum noktalarını zihnimde kararlaştır- dım ve Taksime döndüm. Akşam saat on bire doğru yine otomobille Beşiktaşa doğruldum. Yanımda ta- Malümatı Saray Mensuplarından Zattan Almıştım harri komiserlerinden Erzincanlı Şakir ile, Esat Paşanın adamların- dan Müştak vardı. Otomobilden mezarlığın arka sokağındaki Ha- midiye suyu çeşmesi köşesinde İn- dik. Üç yoldaş başbaşa verdik. Oy- nıyacağımız oyuna sahne olacak sokakları mezarlığı gezdik. Zekiye yapılacik hücumun evden çıktık- tan sonra yapılmasını işe daha ek verişli gördük. Otomobili bulun- duğumuz sokağın başına getirdik. Ortalık kararacağı sırada da Müş- takı köşe başında gözcü bırakıp komiser Şakir ile ben de mezarlı- ğa girip sindik, ee bir kaç dakika ge- çiyordu. Zeki Beyin bekle- nilen eve girdiğine işaret olan, o- tomobil kornasının kısa sesini İşit- tik. Sindiğim yerden süzülerek, sürünerek sokağa indik. Tam o es- nada, yaptığımız büyük bir ted- birsizlik aklıma geldi. Zeki Beyi ne ben ne de Şakir tamyorduk. Bir yanlışlık yapmak ihtimali yüzde yüz vardı. Fakat, işi anlamak için Müştakla şoförün yanlarma gidip gelen Şakir iyi bir haberle dön- müştü. Şoför, Zeki Beyi tanıdığını ve biraz evvel eve girerken de gör düğünü söylemiş, kapıdan çıkar çıkmaz korna ile tekrar işaret ve- receğini de ilâve ile işi sağlamıştı, (Devamı var) (Başı 1 incide ) vVanya Hariciye nazırının Berlinde bulunduğu sirada kendisine bir ül - #imatom verilmiş, ültimatomda Me- melin beş günde teslimi istenmiştir. diği takdirde Kaunos'un (tayyare bombardımanına maruz miştir. Je meclis Alman tazyiki karşımda boyun eğmekten başka bir çare bu - lamamış ve ve neticede devir mua - melesi yapılmıştır. lara memur İbusu İbrahim /daki toplantıyı açmış, Sivas mebusu Ordinaryüs Profesör Şemsettin de (Başı 1 incıde) ettiği Diyarbakır me. Tali Şehir tiyatrosun. Asri sinemadaki toplantıyı © açarak kendilerinin bu işlere memur edil - ikleri hakkında arti emrini okuduk di ten sonra Parti Sekreterliğinin, top- lantıda, bütün ikinci müntehiplerin huzurunda açılmak üzere göndermiş olduğu beyannameyi, kapalı zarfı herkese gösterdikten sonra, açarak okumuşlardır. Partinin beyanname- sinde şöyle denilmektedir: İstanbul ikinci müntehiplerine «— Partimizin sayın ikinci müntehipleri; Bilirsiniz ki .Cümhuriyet Halk Partisi mevzuatına görâ, Pirtiyi ilgilendiren bü tün İşler için İzm gördüğü kararları al- mak, Büyük Millet Meclisi Azslıkları se- gimini idere etmek ve “Partinin mebus hürmzetlerini kararlaştırmak hak ve sa. Hihiyeti Parti Riyaset Divanına ve nam- setleri ilân salâhiyeti de münhasıran Par- tinin Değişmez Genel Başkanına ittir. Yine bu mevzusta göre, Parti Riyaset Di- Yanının vereceği kararlara bütün Parti üyeleri kayıtsız ve şartsız olarak itante mecburdur. Partimizin snaneşi de böyle- dir, Ancak, Partimizin değişmez Ge- nel Başkanı Milli Şef İsmet İnönü, Türk milletinin o siyasi O hayatının halkçı bir idarenin bütün yüksek ve ileri tekâmüllerini tahakkuk ettirme. yi ve devlet idaresi üzerinde milletin mürakabesini en mütekâmil bir ha - le getirmeyi, millet hizmetinde ta - kip edecekleri siyasetin ilk ve ana düsturu olarak ele almışlar ve milli hâkimiyetin hakiki ve yegüne mü - messili olan Türkiye Büyük Millet yı kararlaştırmıştır. Milletin siyasl hayatında ilk defa tatbik edilen bu usul genbaşkurun bütün Parti. lere olan mühâbbet ve ftimadının bir Hadesi olmakla beraber bundan husule gelecek bir netcenin de bütün milleti. mizce Partimiz mensuplarının siyasi rüşt Almanya Memeli de Filen İşgal Ediyor ter Chamberlaine teminat vererek zırlandığı tavazzuh etmektedir. Li İbu mesele ile meşgul olmayacağını söylemiş olduğunu ilâve etmiştir. Memel nasıl idare ediliyordu? Memel 1923 te Litvanyaya veril. Bu talep kabul olunduğu takdir.) İM e ei de Litvanyadan daha başka arazi is- e N ia temiyeceği, fakat talep reddedildiği | YA #tti Versay muâhedesinin 99 un- ve başka devletlerden yardım isten-|<U msddesi mucibince Almanya Me. mel havalisini terketmiş ve mütte - fikler burasını işgal ederek üç sene Fon Rib tarafından bildiril «| “vam eden muvakkat bir idare kur muşlardı. Çünkü Memeli hem Lit - Litvanya Hariciye Nazırı bunun) ye7Ya, hem Lehistan istemekteydi - üzerine geri dönmüş, vaziyeti hükü. 16 DBaYet Sülera konferansı Me - mete ve hafi bir toplantı yapan mec- - anzig idaresi gibi 'bir. idare lise anlatmış, Litvanya hükümeti ş-| *9DİN etmek istemiş, Fakat Litvan- yalılar Memel şehri haricinde yaşa- yan ahalinin kâmilen Litvanyalı ol- duğunu ileri sürerek bunu kabul et-| memiş ve 1923 te Memelin üzerine Memel, Litvanyanın biricik de - | 9P9X8 yürüyerek şehirde” bulunan i Fransiz kuvvetini teslim niz mahreci olduğu için, Almanya - i Bın Litvanyaya alt-iktısadi menfaat. | mecbur etmişlerdir. olmağa leri nazarı dikkate alacağı bildiril -| (o 1923 şubatında Süfera konferansı mektedir, Resmi tebliğde deniliyor ki: Bugün öğleyin bütün Litvanya - da örfi idare ilân edilmiştir. Memeli, muhtar bir idareye tâbi ol- mak şartiyle, Litvanyaya t hakkını tanımıştı. Memelin kendine Memel mıntakasının Almanyaya mahsus bir diyeti vardı. Ve budi- idesini bildiren resmi tebliğde de - |Yetteki ekseriyet & Almanlardaydı. niliyor ki: Hitlerin iktidar mevkiine gelme- Almanyanın vaziyeti dolayısiyle, sinden sonra Naziliğin tesiri kendini kabine Memel arazisini Almanyaya burada da göstermiş ve £ buradaki indeyi kabul etmiştir. o Parlâmento Almanlar da bir an evvel bu karardan haberdar edilmiştir. £ | Almanyaya dönmek için çalışmağa Bu meseleyi halletmek üzere bir | başlamışlardı. Nitekim buradaki Al- Litvanya heyeti bugün Berline git- miştir. manlarin Memelin şefi Neuman, evvelki gün, Almanyaya pek yakın ati- dirmişti. Yine bir resmi tebliğde Litvan - |de döneceğini bili yanın hürriyet ve istiklâlini kurtar - mak için Memeli devrettiğini söyli- yor. 5 Avam Kamarasında İngiltere Dahiliye * Nazırı (Sir Samoel Hoar, Avam Kamarasındaki beyanatında Memel meselesinden bahsetmiş ve alınan haberlere göre Litvanyanın tehdit edildiğini, Alman ya tarafından verilen ültimatom ka- bul olunmadığı ve başka bir yerden yardım istendiği takdirde kati aske- * Pariste ve Londrada çıkan akşam gazeteleri Memel (o hâdiselerinden bahsederek bu hâdiselerin esasen gergin olan vaziyeti bir kat daha gerginleştirdiğini yazıyorlar. İntre- nigeant gzaetesi, bunun yeni bir kuv- Titvanyunm yegâne harp gemisi ri tedbirler alınacağının bildirildiği. | olan Başkan Smotone İsmindeki tor. ni anlatmıştır. Hoar daha (sonra, pil arayıcı gemisi bugün öğle vakti terketmiştir. Her Hitlerin Memel hakkında Mis -' Memel limanmı mesi, bunun için de kişinin isimlerini havi liste münte- niler bu 85 kişiden birini müstakil olmak üzere 15 kişiyi seçtiler. Reyler tesnif edilmek üzere Parti umum on tanesi mevcut bulunuyordu. den) — Şehrimize gelen haberlere göre bugün 28 vilâyette birinci mfn- tehipler kendilerine gösterilen narn- zetler üzerinde intihap haklarmı ser- best olarak kullanmışlardır. Bunlar arasında kimlerin en fazla rey aldığı ve intihabın neticeleri hakkında Müntehibisaniler Dün İstişari Reylerini Kullandılar i Idare Heyetinden bazı ve olgunluklarına Bir misal telâkki edile- |zer ve Parti a ceğini de dikkat gözü önünde bulundur-|âzalar hazır bulunduğu haldebu , - e le istişare | reylerimizi Kullanırken her türlü yahsi ve rejyonalist hislerden uzak kalmağı ve reylerimizin sadece kalb ve kafalarımızın mahal ol. masına dikkat etmeği kudsi ve mili bir Yazife olarak telâkki etmemiz gereklidir. Bümün içindir ki, neticenin siyasi rüşdünü Ve olgunluğunu isbat etmiş bir Parti Fümrenin mahsulü olacağına şimdiden iti” mat Enekteyiz. istişarenin hangi usul ve şartlarla e ait tâlimat bağlı olarak su- Muratfakıyet saygılarımızı > Cümhuziyet Halk Partisi > Genel Başkan Vekili Dr Refik Saydam Çümhüriyet Halk Partisi Genel , Ç Sekreteri Fikri Tüzer Talimatname okunduktan - sonra bu b suretle talimatname okundulk- sonra İstanbuldan reylerini koy- muş olan namzetlere Aİt 141 kişili liste müntehipi, > müntehiplere dağıtılarak İstan- bulun çıkaracağı 17 mebus içi, 5 için bu - — iki misli olarak 34 ismin seçil esi, diğer isimlerin kalemle çizil - münakaşaya, onuşmağa lü. diler ve derin sevgi ve propayandaya, hattâ k. zum kalmadan herkesin i hadi kullanması müntaliyleme lenilmiştir. Bunun üzerine her ikin. ci müntehip, verilen İisteyi tetkik e. derek, kimisi bu husustaki rey hak. kını tamamiyle Partiye terk suretile Ve namzet listesindeki isimlerin pı pirisine ilişmeden, kimisi de tanıdığı ve güvendiği şahıslardan gayri diğer isimleri çizdikten ve yalnız 34 kişi bıraktıktan sonra listeyi toplantı başkanına iade ederek dişarı çıkmış- in Toplantı saat 11 de nihayet” bul muştur. Toplantıdan sonra İfsteler Parti vilâyet merkezine getirilerek tasnife başlanmıştır. Bu tasnif neti- <cesinde en fazla rey almış bulunan 34 kişinin isimleri dün akşam geç vakit Parti Genel Sekreterliğine bil. dirilmiştir. Parti Genel Sekreterliği Jlüzum gördüğü takdirde bu 34 isim üzerinde de tâdilât yapacak lerse bunlardan bir kısmını silerek hariçten başka isimler de koyabile- cektir. Parti Genel Sekreterliğinin Istanbul için münasip görece; Zi me- bus namzetleri, Istanbulun çıkara. cağı mebus adedinin iki misli olarak yarın akşama kadar şehrimize bildi- Filmiş olacaktır. Bü isimler Cumar- tesi günü ilân edilecek, Pazar günü sabahleyin saat sekizden itibaren de şehrimizde bilfül mebus seçimine başlanacak: ve o gün öğleye kadar ikmal edilecektir, Seçim Üniversite konferans salonunda yapılacaktır. Bütün müntehipler reylerini kullan- dıktan sonra derhal reylerin tasnifi. Me başlanacak ve kazanan isimler Pazartesi günü ilân edilecektir. Yeni Büyük Millet Meclisinin bir Nisanda toplanması mukarrer oldu- Hundan mebuslara verilecek mazba- talar da hazırlanmaktadır. İkinci müntehip mazbatalarından 800 tane- si dün teftiş heyeti tarafından imza edilmiştir. Mütebakisi de bugün im. za edilerek kendilerine verilecektir. Ankaradaki toplantı Ankara, 22 (TAN Muhabirin. den) — Ankara şehri müntehibi sa-| nileri bugün saat 9,30 da Hölkevin- de toplandılar. Başvekil, Vekiller ve dört yüz küsur ikinci müntehip sa- londa hazır bulunuyordu. Ankâradün namzet gö: 35 hibi sanilere dağıtıldı. Müntehibi sa. olmak üzere bıraktılar ve biri bayan Tasnif neticeleniyor Ankara, 22 (TAN Muhabirin Parti Merkezine telgrafla malümat verilmiştir. sında Başvekli Doktor Refik Say. dam, Parti Genel Sekreteri Fikri Tu- Halk Partisi Umumi Merkez bina- Meclisinin tam bir millet kudret ve manzarasiyle millet huzu- runa çıkması lüzumunu her fırsatta ilân ve ifade buyurmuşlardır. İşte bu maksatladır ki, genbaş ». yoklamaların neticesini tesbit için geç vakte kadar çalışılmıştır. 24 Mart Cuma günü Milli Şef Is- hulâsası kur, Türkiye Büyük Meclisinin O bu intihap devresi için Partinin mebus namzetlerini tesbit ve ilân etmeden önce memleketin bir çok kısımların. da Partili ikinci müntehiplerle te - mas etmeyi ve müntehiplerle riya » set divanının görüşlerini karşılaştır- mak üzere doğrudan doğruya ikin- ci müntehiplerle bir istişare yapma - met İnönünün riyasetinde toplana- cak olan Parti divan: İstişari mahi- yette olan bugünkü a me, lerini en geçirecek ve Pazar nü pu ai olan le mebuş lis- tesini hâzırlıyacaklardır. Haydar Vaner'in telgrafı Eski Van Mebusu Haydar Vaner, dün Ankaradan gazetemize e tel. graf dermiştir. Haydar Vaner, bu kini , kayınbaba ile dama- dının bir arada mebus olamıyacak- ları kararı üzerine, namzetliğini geri aldığını bildirmekte ve bu cihetin tasrih edilmesini istemektedir. Müntehibisani seçimi neticeleri Ankara, 22 (A.A.) — Bütün yurtta 15 —mart 939 çarşamba günü başlıyan Hkinci Wüntehip intihabı 21 mart $80 akşamı her Jarafta sona ermiş ve bütün vatandaşlar telini, Hütakla Cümhuriyet Halk Par- SE viiyedas e 40970 dur, vi yekânu lâyetlerde 22 yaşından yu- karı olan ve ii birinci müntehip olmak kas yüzde 95 ve emir. vatandaşların er çok Her vilâyetin ikinci Müntehip ile o vilâyetin intiha ii ba istirak nisbatini e di | “51re cetvel aşağıdadır. Diyarbakır Edirne 418 457 Erzincan 190 Ermrum 847 Eskişehir 458 G. Antep 655 734 Gümüşane 528 Hükküri 36 * 806 427 İstanbul 1570 1327 810 Kastamonu #7 774 Kirklareli 468 70 89 1483 d04 1008 1225 487 s1 491 da 679 760 s7 02 202 “ 52 Siirt 383 “ 53 Sinop 496 . M Sivas 1098 «0 55 Tekirdağ pr 83 86 Tokat 780 16 57 Trabzon o 885 58 "Tunceli 225 “ SD Urla 584 nn 60. Van Ni 855 oO6i Yozgat 67 803 O© Zonguldak 702 Umumt haddi vasat! 778 &